Liệt kê đƣợc những thiết kế nghiên cứu
cơ bản.
Trình bày đƣợc bản chất, nội dung của
từng loại thiết kế.
Trình bày đƣợc thiết kế nghiên cứu can
thiệp.
22 trang |
Chia sẻ: Mr Hưng | Lượt xem: 820 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang nội dung tài liệu Y khoa, dược - Những thiết kế nghiên cứu trong dịch tễ học, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Liệt kê đƣợc những thiết kế nghiên cứu
cơ bản.
Trình bày đƣợc bản chất, nội dung của
từng loại thiết kế.
Trình bày đƣợc thiết kế nghiên cứu can
thiệp.
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 2
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU
“một kế hoạch mô tả chi tiết những bước cơ
bản để xác định đối tượng nghiên cứu, phương
pháp thu thập, phân tích, và lý giải những dữ
kiện nhằm mô tả về bệnh trạng, hoặc suy
diễn về nguyên nhân của bệnh, hoặc kết luận
về hiệu quả của một biện pháp can thiệp sức
khỏe”
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 3
CÁC THIẾT KẾ
NGHIÊN CỨU
QUAN SÁT CAN THIỆP
MÔ TẢ PHÂN TÍCH
Báo
Cáo Ca,
hàng
loạt ca
Cắt
ngang
mô tả
NC
tương
quan
Bệnh-
chứng
Đoàn hệ:
-TIỀN
CỨU
- HỒI
CỨU
Thử
nghiệ
m lâm
sàng
Thử
nghiệ
m
thực
địa
Thử
nghiệm
Can thiệp
cộng
đồng
Cắt
ngang
phân
tích
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 4
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
MỤC ĐÍCH CỦA DTH MÔ TẢ
Mô tả tình trạng sức khoẻ, đánh giá xu
thế bệnh tật của cộng đồng
Cung cấp dữ liệu cơ bản cho việc định
kế hoạch chăm sóc sức khoẻ, đánh giá
hiệu quả các kế hoạch, dịch vụ y tế .
Xác định vấn đề sức khoẻ từ đó hình
thành giả thuyết về sự xuất hiện bệnh.
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 5
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
Điều tra cắt ngang (điều tra số hiện mắc),
tình trạng bệnh tật và tiếp xúc đƣợc ghi nhận
cùng một lúc, cho hình ảnh chụp nhanh về
bệnh tật của cộng đồng trong một thời điểm.
Cung cấp những thông tin rất có giá trị cho
các nhà quản lý y tế trong việc đánh giá về
tình hình bệnh tật, các yếu tố có liên quan và
các nhu cầu y tế của cộng đồng .
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 6
DỊCH TỄ HỌC MÔ TẢ
Nghiên cứu điều tra cắt ngang
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
Loại nghiên cứu mô tả thƣờng dùng (khảo
sát, điều tra) thực hiện trên một dân số
Số đo để mô tả là tỷ lệ (tỷ lệ hiện mắc).
Hai yếu tố “bệnh” và “tiếp xúc” (phơi nhiễm)
cùng đƣợc ghi nhận cùng một lúc
Mô tả sự phân bố bệnh tật và các yếu tố liên
quan với bệnh tật trong dân số
(Có thể khảo sát mối liên quan giữa hiện
tƣợng sức khỏe và yếu tố tiếp xúc cắt
ngang phân tích)
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 7
DỊCH TỄ HỌC MÔ TẢ
Nghiên cứu điều tra cắt ngang
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
Ƣu điểm:
Mô tả tình hình sức khỏe trong cộng đồng
Hình thành giả thuyết
Ít tốn thời gian, chi phí
Nếu yếu tố phơi nhiễm bất biến hay xác định xuất
hiện trƣớc, có thể kết luận quan hệ nhân quả
Hạn chế:
Không xác định dƣợc trình tự thời gian phơi nhiễm
và hậu quả nên không xác định đƣợc mối quan hệ
nhân quả
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 8
DỊCH TỄ HỌC MÔ TẢ
Nghiên cứu điều tra cắt ngang
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
DỊCH TỄ HỌC PHÂN TÍCH
Là một ngành khoa học sử dụng phƣơng
pháp dịch tễ để khảo sát mối quan hệ nhân
quả do việc tiếp xúc (phơi nhiễm) với một
yếu tố gây bệnh và sự phát triển một căn
bệnh.
Các nghiên cứu áp dụng PP DTH phân tích
nhằm xác định yếu tố quyết định làm phát
triển một bệnh/kết cuộc sức khỏe nào đó.
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 9
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
- Nghiên cứu quan sát, phân tích.
- Bắt đầu bằng cách xác định nhóm bệnh, và
nhóm chứng, rồi hồi cứu để tìm yếu tố phơi
nhiễm.
- So sánh tỉ lệ phơi nhiễm giữa một nhóm
bệnh, và nhóm chứng (nhóm so sánh)
- P E+ / D+ ~ P E+ / D-
- OR (Odds ratio)
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 10
DỊCH TỄ HỌC PHÂN TÍCH
Nghiên cứu bệnh chứng
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 11
Dân số
nghiên
cứu
B +
B -
PN+
PN-
t2 : Bắt đầu t1 : Tìm nguyên nhân
PN+
PN-
DỊCH TỄ HỌC PHÂN TÍCH
Nghiên cứu bệnh chứng
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
Cách tiếp cận ngƣợc với NC bệnh chứng:
Từ một dân số nghiên cứu bao gồm những người
chưa mắc bệnh, các đối tƣợng nghiên cứu đƣợc
xếp vào các nhóm có hoặc không có phơi nhiễm
với một yếu tố nguyên nhân.
Đƣợc theo dõi theo thời gian để phát hiện
những trƣờng hợp bệnh mới.
Dân số nghiên cứu là dân số nguy cơ, và những
trƣờng hợp bệnh xảy ra sau đó là những trƣờng
hợp bệnh mới.
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 12
DỊCH TỄ HỌC PHÂN TÍCH
Nghiên cứu đoàn hệ
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 13
Dân số
nghiên
cứu
PN+
B +
B-
t1 : Bắt đầu t2 : Phát hiện bệnh
PN-
B +
B-
DỊCH TỄ HỌC PHÂN TÍCH
Nghiên cứu đoàn hệ
- Thích hợp cho bệnh
hiếm hoặc thời gian ủ
bệnh dài
- Nhanh, ít tốn kém
- Nhiều YT phơi nhiễm
cho 1 bệnh
- Không đòi hỏi cỡ mẫu
lớn
- Thích hợp YTPN hiếm
- Theo dõi trình từ thời
gian quan hệ nhân-quả
- Theo dõi nhiều kết
cuộc cùng lúc
- Đo lƣờng trực tiếp
YTNC
- Cohort tiền cứu ít sai
lệch trong đánh giá kết
cuộc
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 14
DỊCH TỄ HỌC PHÂN TÍCH
So sánh NC bệnh chứng và NC đoàn hệ
BỆNH CHỨNG ĐOÀN HỆ
- Không phù hợp YTPN
hiếm
- Không tính trực tiếp tỷ
suất mới mắc
- Khó định liên hệ thời
gian PN-bệnh
- Dễ sai lệch lƣa chọn,
hồi tƣởng
- Không phù hợp bệnh
hiếm
- Tốn nhiêu thời gian,
tiền
- Hồi cứu cần tính sẵn
có data cần thu thập
- Đo lƣờng trực tiếp
YTNC
- Dễ mất theo dõi
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 15
DỊCH TỄ HỌC PHÂN TÍCH
So sánh NC bệnh chứng và NC đoàn hệ
BỆNH CHỨNG ĐOÀN HỆ
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
NGHIÊN CỨU CAN THIỆP
Bản chất của nghiên cứu can thiệp là một
nghiên cứu đoàn hệ tiền cứu.
Đối tƣợng nghiên cứu đƣợc chia ngẫu nhiên
thành hai nhóm, một nhóm đƣợc can thiệp
và một nhóm không đƣợc can thiệp.
Tỉ suất của tác dụng mong đợi sẽ đƣợc so
sánh giữa hai nhóm có và không có can
thiệp.
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 16
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
15/05/2015 Chƣơng i. mở đầu 17
Dân số
nghiên
cứu
CT-
HQ+
CT+
Phân
HQ–
HQ+
HQ–
bổ
nhiên
ngẫu
t1
Bắt đầu
t2
Phát hiện hiệu quả
DỊCH TỄ HỌC CAN THIỆP
Nghiên cứu can thiệp
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
CÁC LOẠI NGHIÊN CỨU CAN THIỆP
1. Thử nghiệm lâm sàng (thử nghiệm ngẫu
nhiên có đối chứng)
- Đối tƣợng: bệnh nhân
- Mục đích: nhằm xác định hiệu quả của
một thuốc hay phương pháp điều trị.
- Chia thành hai nhóm có và không có can
thiệp.
- Lƣu ý vấn đề y đức trong quá trình nghiên
cứu.
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 18
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
CÁC LOẠI NGHIÊN CỨU CAN THIỆP
2. Thử nghiệm phòng bệnh
- Đối tƣợng: ngƣời khỏe mạnh có nguy
cơ mắc bệnh.
- Mục đích: đánh giá tác dụng của một
tác nhân hoặc một phƣơng pháp
phòng bệnh.
- Chia nhóm có và không có phơi
nhiễm với yếu tố nghiên cứu.
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 19
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
CÁC LOẠI NGHIÊN CỨU CAN THIỆP
2. Thử nghiệm phòng bệnh
- Có 2 loại:
Thử nghiệm thực địa
Thử nghiệm cộng đồng
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 20
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
NHỮNG CÂN NHẮC TRONG NGHIÊN CỨU
CAN THIỆP
Đạo đức
Khả năng thực hiện
Giá thành
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 21
Hoàng Thị Phƣơng Trang Trƣờng Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com
15/05/2015 CHƢƠNG IV. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 1
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- nhungthietkenghiencuutrongdichtehoc_4541.pdf