Xây dựng văn hoá xe buýt Hà Nội - Khả năng và hiện thực

Môc lôc Lêi më ®Çu. 2 Néi dung. 3 I. Hiªn tr¹ng cña vÊn ®Ò v¨n ho¸ xe buýt ë Hµ Néi hiÖn nay vµ mét sè nguyªn nh©n. 3 VÒ phÝa nhµ xe. 3 VÒ phÝa hµnh kh¸ch. 5 II. Mét sè ®iÒu kiÖn thóc ®Èy viÖc x©y dùng thµnh c«ng v¨n ho¸ xe buýt Hµ Néi. 6 VÒ phÝa Tæng c«ng ty VËn t¶i Hµ Néi. 6 VÒ phÝa hµnh kh¸ch. 6 KÕt luËn. 8 Tµi liÖu tham kh¶o 9 Lêi më ®Çu X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, nhu cÇu ®i l¹i cña ng­êi d©n ngµy cµng t¨ng nhÊt lµ nh÷ng n¬i tËp trung ®«ng d©n c­ nh­ tai ®Þa bµn Hµ Néi. Vµ giao th«ng ®« thÞ ®· trë thµnh mét chñ ®Ò nãng báng cña c¶ n­íc nãi chung vµ Hµ Néi nãi riªng. ViÖc c«ng ty vËn t¶i Hµ Néi ®­a c¸c tuyÕn xe buýt vµo ho¹t ®éng ®· trë thµnh mét tÊt yÕu kh¸ch quan, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ®«ng ®¶o ng­êi d©n, gãp phÇn c¶i thiÖn ¸ch t¾c vµ tai n¹n giao th«ng. Víi kiÕn thøc triÕt häc nhá bÐ cña m×nh, em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “X©y dùng v¨n ho¸ xe buýt Hµ Néi - Kh¶ n¨ng vµ hiÖn thùc”. V× thêi gian vµ tÇm hiÓu biÕt cßn h¹n hÑp, ch¾c ch¾n bµi viÕt cßn nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! PhÇn néi dung I- HiÖn tr¹ng cña vÊn ®Ò v¨n ho¸ xe buýt ë Hµ Néi hiÖn nay vµ mét sè nguyªn nh©n. 1. VÒ phÝa nhµ xe Dï ë bÊt cø n¬i ®©u chóng ta còng cÇn ph¶i c­ xö cã v¨n ho¸, nhÊt lµ trªn xe buýt n¬i tËp trung nhiÒu tÇng líp vµ ®é tuæi kh¸c nhau. §iÒu nµy ®ßi hái mçi chóng ta c¶ hµnh kh¸ch lÉn vÒ phÝa nhµ xe cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a ®Ó x©y dùng mét nÒn v¨n ho¸ xe buýt ngµy cµng tiªn tiÕn vµ lµnh m¹nh. Tr­íc hÕt vÒ phÝa nhµ xe,Tæng c«ng ty xe buýt Hµ Néi víi ®éi ngò nh©n viªn h¬n 3000 ng­êi: nh©n viªn l¸i xe, nh©n viªn b¸n vÐ… ®ang tõng ngµy, tõng giê phôc vô hµnh kh¸ch tËn t×nh vµ chu ®¸o. PhÇn lín c¸c l¸i xe ®Òu tu©n thñ ®óng luËt lÖ giao th«ng, ®ãn vµ tr¶ kh¸ch ®óng bÕn, ®óng lÞch tr×nh quy ®Þnh, l¸i xe ®iÒm ®¹m b×nh tÜnh t¹o t©m lý an t©m cho hµnh kh¸ch. Nh©n viªn b¸n vÐ hoµn thµnh tèt tr¸ch nhiÖm cña m×nh lµ b¸n vÐ vµ kiÓm so¸t vÐ. Kh«ng chØ cã vËy, hä cßn nhiÖt t×nh víi kh¸ch ®i xe, nh­ phôc vô tËn t×nh niÒm në, gióp ®ì ng­êi giµ vµ phô n÷ cã thai. Tr­íc khi xuèng bÕn hä th­êng nh¾c tr­íc ®Þa danh ®iÓm ®Õn, ai vi pham néi quy hä còng nh¨c nhë mét c¸ch lÞch sù vµ ®iÒm ®¹m, thËm chÝ ®«i khi hä cßn x¸ch hé ®å lªn vµ xuèng xe cho kh¸ch. Ngoµi ra víi hÖ thèng m¸y l¹nh trªn xe t¹o cho hµnh kh¸ch c¶m gi¸c m¸t mÎ trong nh÷ng ngµy hÌ nãng bøc vµ hÖ thèng ®µi ph¸t thanh mang l¹i cho hµnh kh¸ch nhiÒu th«ng tin bæ Ých vµ t©m lÝ tho¶i m¸i khi ®i xe. Nh­ng bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc ®ã cßn nhiÒu phÇn tö lµ “con s©u lµm rÇu nåi canh” trong khi khÈu hiÖu “H·y cïng chóng t«i t¹o nªn mét nÐt v¨n ho¸ trªn xe buýt” d¸n ngay cöa xuèng. Tr­íc tiªn ta nãi tíi l¸i xe, hiÖn nay x¶y ra rÊt nhiÒu hiÖn t­îng xe buýt ch¹y Èu trªn ®­êng phè g©y ra kh«ng Ýt nçi “kinh hoµng”cho ng­êi ®i ®­êng. Hä l¸i xe rÊt liÒu lÜnh nhiÒu khi chÌn Ðp xe m¸y, xe ®¹p cïng chiÒu, lÊn ®­êng, lÊn lµn, bÊt th×nh l×nh tÊp vµo lÒ ®­êng. Kh«ng chØ cã vËy, trªn xe khi kh¸ch ch­a lªn hoÆc xuèng hÕt hä ®· ®ãng cöa lµm kh¸ch cã thÓ bÞ ng·, kÑp tay. Trªn mét sè tuyÕn -xe, cã hiÖn t­îng l¸i xe khi ®iÒu khiÓn xe cßn më b¨ng ®Üa nh¹c kh«ng lµnh m¹nh víi ©m l­îng lín, néi dungc¸c bµi h¸t th× xuyªn t¹c mét c¸ch th« tôc dï trªn xe cã nhiÒu sinh viªn vµ ng­êi giµ. Cô thÓ lµ“TuyÕn xe sè 29, BiÓn kiÓm so¸t 29T- 3160” (1). §©y lµ mét hµnh vi thiÕu v¨n ho¸ n¬i c«ng céng, thiÕu t«n träng hµnh kh¸ch, truyÒn b¸ v¨n ho¸ phÈm cã néi dung ®éc h¹i kh«ng phï hîp thuÇn phong mÜ tôc ViÖt Nam. L¸i xe ®· lµm cho hµnh kh¸ch ®i xe “sî h·i” ®Õn vËy th× c¸c nh©n viªn b¸n vÐ cßn lµm cho “d©n ®i xe buýt” nhµ ta “kinh hoµng” h¬n. Mét sè nh©n viªn cã th¸i ®é ng«ng nghªnh, côc c»n, v« lÔ thiÕu t«n träng hµnh kh¸ch, ph¸t ng«n mét c¸ch bõa b·i vµ th« tôc. VÝ nh­ tuyÕn xe sè 19, biÓn kiÓm so¸t 29T – 4722 ®· cã hµnh vi chöi kh¸ch vµ khi kh¸ch ch­a kÞp vµo chç ngåi th× nh©n viªn b¸n vÐ ®· ®Èy kh¸ch khiÕn hä rÊt bÊt b×nh. Kh«ng nh÷ng thÕ, hä cßn cã kiÓu ®èi xö rÊt buån c­êi: ph©n biÖt d©n ngo¹i tØnh, ph¶i ch¨ng nh÷ng ng­êi d©n ®ã chËm xuÊt tr×nh vÐ hay ®­a tiÒn, còng cã thÓ hä ®øng trªn xe ch­a gän gµng, ®µnh lµ thÕ nh­ng lµ ng­êi lµm c«ng ¨n l­¬ng cña nhµ n­íc (hay cña nh©n d©n hoÆc cô thÓ h¬n lµ cña nh÷ng ng­êi bá tiÒn ra ®Ó ®i xe buýt) hä kh«ng thÓ c­ xö mét c¸ch thiÕu v¨n ho¸ nh­ vËy ®­îc, ®¹o ®øc l­¬ng t©m hä ®Ó ®©u? Nh­ vËy ®· thËt qu¸ qu¾t, nh­ng hµnh hung kh¸ch th× kh«ng thÓ chÊp nhËn ®­îc. “ Ngµy 16/10/2004, hai nh©n viªn xe buýt mÆc s¾c phôc, BiÓn kiÓm so¸t 29T – 3383 (tuyÕn 26) cña xÝ nghiÖp xe buýt Th¨ng Long (thuéc tæng c«ng ty vËn t¶i Hµ Néi) trong ®ã cã mét ng­êi cÇm èng tuýp n­íc hung h¨ng ®uæi ®¸nh hai hµnh kh¸ch n»m vËt ra lßng ®­êng kh«ng thÓ ®øng lªn ®­îc. Hai hµnh kh¸ch ®en ®ñi Êy ®· bÞ chÊn th­¬ng nÆng”(2). C¸ch ®ã kh«ng l©u, “ngµy 25/10/2004 ®Ó tho¸t nót t¾c ë Ng· t­ së, mét xe m¸y len lªn phÝa tr­íc t¹t qua ®Çu xe buýt. LËp tøc l¸i xe v¸c mét thanh tuýp dµi hïng hæ nh¶y xuèng vµ phang vµo l­ng ng­êi ®i xe m¸y”(3). C¸c vô viÖc nµy ®· ®­îc lªn tiÕng vµ ph¶n ¸nh rÊt nhiÒu, mÆc dï bªn phÝa Tæng c«ng ty vËn t¶i Hµ Néi ®· xö ph¹t víi nh÷ng nh©n viªn nµy nh­ng viÖc ®ã cã lÏ kh«ng ®ñ m¹nh ®Ó lÊy l¹i niÒm tin cña hµnh kh¸ch. ThiÕt nghÜ cÇn ph¶i cã nhiÒu biÖn ph¸p cô thÓ h¬n n÷a ®Ó gi¶i quyÕt triÖt ®Ó vÊn ®Ò nµy, ®Ó xe buýt trë thµnh mét nÐt v¨n minh thùc sù cña thñ ®« Hµ Néi nh­ c¸c khÈu hiÖu ®· tõng gi­¬ng cao. 2. VÒ phÝa hµnh kh¸ch PhÇn lín hµnh kh¸ch ®i xe buýt lµ häc sinh, sinh viªn vµ mét sè c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc, ®Òu lµ nh÷ng ng­êi cã tri thøc vµ ®­îc gi¸o dôc tö tÕ. Hä ®i xe buýt bëi gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng, l¹i gi¶m ®­îc nguy c¬ tai n¹n vµ ¸ch t¾c giao th«ng. NhiÒu hµnh kh¸ch chÊp hµnh rÊt nghiªm tóc c¸c néi quy trªn xe nh­ kh«ng ¨n vµ vøt kÑo cao su bõa b·i, kh«ng hót thuèc trªn xe, kh«ng chØ cã vËy hä cßn nh¾c nhë nh÷ng ng­êi ®i cïng xe víi m×nh. Hä còng th­êng nh­êng ghÕ cho ng­êi giµ vµ phô n÷ mang thai. Tuy nhiªn, vÉn cßn cã nhiÒu ®iÒu cÇn bµn tíi ë ®©y. Nh÷ng hµnh kh¸ch ®i xe ®a sè lµ sinh viªn nh­ng mét sè l¹i cã nh÷ng biÓu hiÖn rÊt v« v¨n ho¸ nh­ ung dung g¸c ch©n lªn ghÕ, ngåi lªn thµnh ghÕ, ¨n kÑo cao su mÆc kh«ng biÕt xung quanh m×nh cã nh÷ng ai. Khi xe ®ang bËt ®iÒu hoµ hä cßn më cöa kÝnh, khi thÊy c¸c cô giµ, em nhá vµ phô n÷ mang thai hä cßn “gi¶ vë ngñ” ®Ó khái ph¶i nh­êng ghÕ. TiÕp ®ã lµ n¹n trèn vÐ, lËu vÐ vµ vÐ gi¶. Hä cã thÓ lµm tem gi¶, vÐ gi¶ thËm chÝ ¶nh gi¶ mµ hÇu nh­ kh«ng ®Ó l¹i dÊu vÕt. ViÖc nµy nhiÒu khi n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña c¸c nh©n viªn so¸t vÐ bëi l­îng hµnh kh¸ch qu¸ ®«ng nhÊt lµ vµo giê cao ®iÓm. NÕu ph¸t hiÖn ®­îc, nh©n viªn so¸t vÐ còng kh«ng thÓ lµm g× kh¸c ®­îc ngoµi viÖc ®uæi kh¸ch xuèng xe. ThiÕt nghÜ cÇn cã mét chÕ tµi xö lý nh÷ng thµnh phÇn sö dông vÐ gi¶, ®ã lµ mong muèn cña nhiÒu nh©n viªn vµ l¸i xe buýt. II. Mét sè ®iÒu kiÖn thóc ®Èy viÖc x©y dùng thµnh c«ng v¨n ho¸ xe buýt ë Hµ Néi. 1. VÒ phÝa Tæng c«ng ty vËn t¶i Hµ Néi (Transerco) Tæng c«ng ty vËn t¶i Hµ Néi võa ph¸t ®éng ch­¬ng tr×nh thi ®ua chung søc ®ång lßng x©y dùng v¨n ho¸ xe buýt. §©y lµ mét chiÕn dÞch rÊt cã ý nghÜa vµ hiÖu qu¶ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng phôc vô, chÊt l­îng ®oµn ph­¬ng tiÖn. N©ng cao ý thøc chÊp hµnh luËt giao th«ng, ý thøc gi÷ g×n ph­¬ng tiÖn trong ®éi ngò l¸i xe vµ nh©n viªn b¸n vÐ còng nh­ phong c¸ch giao tiÕp, th¸i ®é phôc vô v¨n minh ®èi víi hµnh kh¸ch. Kh«ng nh÷ng thÕ, qua ®©y Tæng c«ng ty cßn tËp trung kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng trªn c¸c tuyÕn xe vµ chØ ®¹o c«ng t¸c chèng thÊt tho¸t doanh thu vµ c¸c tr­êng hîp gian lËn trong sö dông vÐ th¸ng. §©y còng lµ lÇn ®Çu tiªn ®éi ngò nh©n viªn hç trî Marketing ®iÒu hµnh - kiÓm tra, gi¸m s¸t tuyÕn ®­êng, ®iÒu hµnh tuyÕn vµ lùc l­îng kiÓm tra cña c¸c xÝ nghiÖp, kh«ng chØ ®¬n thuÇn ®ãng vai trß kiÓm tra gi¸m s¸t mµ còng sÏ tham gia thi ®ua ®Ó t×m ra c¸c c¸ nh©n ­u tó. HiÖn nay Tæng c«ng ty ®ang nghiªn cøu ph­¬ng ¸n thµnh lËp tæ kiÓm tra gi¸m s¸t nh÷ng l¸i xe vi ph¹m, ®Ò xuÊt h×nh thøc xö lý, kû luËt xøng ®¸ng. Ngoµi ra, c«ng ty còng chó träng tuyÓn chän kü, lo¹i bá nh÷ng l¸i xe vµ nh©n viªn b¸n vÐ hµnh xö c«n ®å vµ thiÕu v¨n ho¸. §ã lµ vÒ phÝa Tæng c«ng ty, tuy nhiªn ®éi ngò nh©n viªn còng cÇn ph¶i tu©n thñ ®óng néi quy ®­a ra, ®ång thêi ph¶i thùc sù ®æi míi t¸c phong phôc vô kh¸ch hµng, thùc sù coi kh¸ch hµng lµ th­îng ®Õ. 2. VÒ phÝa hµnh kh¸ch C¸c kh¸ch hµng nªn h­ëng øng tham gia phong trµo “X©y dùng v¨n ho¸ xe buýt” b»ng c¸ch tham gia viÕt bµi cho cuéc thi do Tæng c«ng ty ph¸t ®éng, ®ång thêi b»ng nh÷ng hµnh ®éng thiÕt thùc nh­ chÊp hµnh tèt néi quy, quy ®Þnh cña nhµ xe. Khi lªn, xuèng xe ph¶i ®óng cöa, ph¶i mua vÐ vµ ph¶i xuÊt tr×nh vÐ th¸ng nÕu cã, trªn xe ph¶i gi÷ trËt tù, nh­êng ghÕ cho ng­êi giµ, trÎ em vµ phô n÷ mang thai, kh«ng hót thuèc l¸, ¨n kÑo cao su… NÕu tham gia mua vÐ th¸ng th× nªn mua ®Òu ®Æn hµng th¸ng kh«ng trèn vÐ, sö dông vÐ gi¶. B»ng nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh, tuyªn truyÒn cho mäi ng­êi ®Ó v¨n ho¸ xe buýt ngµy mét tiªn tiÕn vµ lµnh m¹nh. V× mét thñ ®« v¨n minh vµ hiÖn ®¹i. KÕt luËn Xe buýt míi ®­îc ®­a vµo ho¹t ®éng trong mét vµi n¨m gÇn ®©y. Tuy nhiªn nã ®· thÓ hiÖn ®­îc ­u thÕ cña m×nh trong viÖc gi¶m ¸ch t¾c vµ tai n¹n giao th«ng, t¹o sù thuËn lîi cho kh¸ch hµng vµ ®· trë thµnh mét ph­¬ng tiÖn kh¸ phæ biÕn víi ng­êi d©n trªn ®Þa bµn thµnh phè. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm trªn còng cßn kh¸ nhiÒu bÊt cËp, næi bËt trong ®ã lµ v¨n ho¸ trªn xe buýt, trªn xe cßn cã nhiÒu biÓu hiÖn kh«ng lÞch sù lµm mÊt ®i thuÇn phong mü tôc cña con ng­êi ViÖt Nam. Muèn ph¸t triÓn hÖ thèng xe buýt trong thñ ®« ngµy mét tèt h¬n, chóng ta ph¶i quan t©m tíi nhiÒu vÊn ®Ò. §Æc biÖt quan t©m tíi “ V¨n ho¸ trªn xe buýt”, ®©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vµ quan träng ®Ó cho mäi ng­êi sö dông xe buýt nhiÒu h¬n n÷a. Tõ nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc trªn, chóng ta ph¶i tiÕp tôc ph¸t huy vµ rót kinh nghiÖm ®Ó ®em l¹i cho hµnh kh¸ch ®i xe buýt cã ®­îc c¶m gi¸c tho¶i m¸i va dÔ chÞu trªn nh÷ng chuyÕn ®i . Tµi liÖu tham kh¶o B¸o nh©n d©n ra ngµy 27/01/2005 Trang web www.home.vnn.vn truy cËp ngµy 18/11/2004 Trang web www.home.vnn.vn truy cËp ngµy 18/11/2004