Xây dựng phần mềm quản lý bán sách trong nhà sách

I. Phân tích hệ thống 1. Nội dung đề tài 1.1. Giới thiệu đề tài: Đề tài do cô Đỗ Bích Diệp hướng dẫn mang tên “Xây dựng phần mềm quản lý bán sách trong nhà sách”. 1.2. Các chức năng chính của hệ thống: _ Quản lý dữ liệu: quản lý dữ liệu về sách, quản lý về nhân viên làm việc tại nhà sách và quản lý dữ liệu nhà cung cấp sách. _ Quản lý nghiệp vụ: lập hóa đơn bán sách, hóa đơn nhập sách và kiểm kê kho. _ Tìm kiếm thông tin: thực hiện việc tìm kiếm sách theo loại sách, tìm kiếm thông tin sách theo tên tác giả và theo tên nhà xuất bản. _ Thống kê: thống kế sách bán định kỳ và thống kê nhập sách định kỳ. 2. Phân tích hệ thống về chức năng 2.1 Mục đích: _ Nhận diện và phân định các chức năng của hệ thống. _ Xác định mối quan hệ giữa các chức năng. Kết quả của phân tích là mô tả logic về chức năng. 2.2 Công cụ phân tích: _ Biểu đồ phân cấp chức năng hay còn gọi là hệ thống tĩnh. _ Biểu đồ luồng dữ liệu hay còn gọi là hệ thống động. Đầu vào: kết quả khảo sát hiện trạng Đầu ra : biểu đồ phân cấp chức năng và luồng dữ liệu. 2.3.Biểu đồ phân cấp chức năng Sơ đồ phân cấp chức năng Hệ thống quản lý bán sách trong nhà sách Thống kê Tìm kiếm thông tin Quản lý nghiệp vụ Quản lý dữ liệu TK sách theo loại Thống kê sách bán định kỳ Lập hóa đơn bán sách Quản lý dữ liệu sách TK thông tin sách theo tên tác giả Lập hóa đơn nhập sách Quản lý dữ liệu nhân viên Thống kê nhập sách định kỳ TK thông tin sách theo tên nhà xuất bản Kiểm kê kho Quản lý dữ liệu nhà cung cấp Biểu đồ phân cấp chức năng là biểu đồ thường được dùng nhiều nhất. Biểu đồ này biểu diễn các chức năng theo quan điểm tĩnh. Nó cho biết các chức năng và sự phân cấp các chức năng. Công việc Quản lý bán sách trong nhà sách được xây dựng trên biểu đồ phân cấp chức năng gồm các đối tượng sau: + Chức năng quản lý dữ liệu + Chức năng quản lý nghiệp vụ + Chức năng tìm kiếm thông tin + Chức năng thống kê Bốn chức năng trên của hệ thống Quản lý bán sách trong nhà sách tiếp tục được phân rã thành các chức năng chi tiết hơn để có thể đảm nhận tốt các chức năng mà hệ thống đưa ra. Từ các chức năng phân rã này, các modul chương trình sẽ được tiến hành cài đặt cho các chức năng đó. Qua việc khảo sát hiện trạng. Ta thấy cơ sở dữ liệu cần những thông tin sau: + Thông tin đầu vào: _ Thông tin về các loại sách có trong nhà sách. _ Thông tin về nhân viên trực tiếp làm việc cùng hệ thống quản lý bán sách tại nhà sách. _ Thông tin về nhà cung cấp sách. + Thông tin đầu ra: _ Hóa đơn thanh toán _ Hóa đơn nhập sách 2.3.1. Chức năng Quản lý dữ liệu: Chức năng này cho phép ta lưu trữ thông tin về sách trong nhà sách, nhà cung cấp và thông tin về nhân viên làm việc tại đó. Bao gồm: + Quản lý dữ liệu sách + Quản lý dữ liệu nhân viên + Quản lý dữ liệu nhà cung cấp 2.3.2. Chức năng Quản lý nghiệp vụ: Bao gồm: + Lập hóa đơn bán sách: chức năng này có nhiệm vụ liệt kê xem khách hàng đã mua những cuốn sách nào với giá bao nhiêu để từ đó nhân viên của nhà sách sẽ thông báo số tiền mà khách hàng phải thanh toán cho nhà sách là bao nhiêu. + Lập hóa đơn nhập sách: chức năng này có nhiệm vụ ghi lại số lượng sách được nhập kho là bao nhiêu với đơn giá là bao nhiêu và thông tin về nhà cung cấp đã giao sách cho nhà sách. + Kiểm kê kho: chức năng này đưa ra thông tin về lượng sách còn tồn trong nhà sách sau khi đã bán. 2.3.3. Chức năng Tìm kiếm thông tin Chức năng này cho phép ta tìm kiếm thông tin theo một điều kiện bất kỳ nào đấy để nắm rõ được những yêu cầu và mục đích ta cần tìm như là: + Tìm kiếm sách theo loại sách: chức năng này sẽ cho ta biết theo từng thể loại sách quy định thì sẽ có những tên sách ứng với từng thể loại đó. + Tìm kiếm thông tin sách theo tên tác giả: chức năng này sẽ đưa ra thông tin về những quyển sách bất kỳ ứng với tên tác giả mà người sử dụng muốn tìm kiếm. + Tìm kiếm thông tin sách theo tên nhà xuất bản: chức năng này sẽ đưa ra thông tin về những quyển sách bất kỳ ứng với tên nhà xuất bản mà người sử dụng muốn tìm kiếm. 2.3.4. Chức năng Thông kê: Bao gồm: + Thống kê bán sách định kỳ: Chức năng này sẽ tổng kết và đưa ra kết quả về lượng sách đã bán theo thời gian mà người sử dụng mong muốn. + Thống kê nhập sách định kỳ: Chức năng này sẽ tổng kết và đưa ra kết quả về lượng sách được nhập theo thời gian mà người sử dụng mong muốn 2.4. Biểu đồ luồng dữ liệu 2.4.1. Biểu đồ luồng dữ liệu mức khung cảnh Các tác nhân ngoài: _Nhân viên: là những người có quan hệ làm việc trong nhà sách. _Chủ nhà sách: là người đưa ra các quyết định đối với hệ thống như việc quản lý thông tin về nhân viên làm việc ở nhà sách, quản lý thông tin các loại sách, đưa ra các ý kiến chỉ đạo…. _ Nhà cung cấp: là nơi sẽ trực tiếp cấp sách cho nhà sách. Biểu đồ luồng dữ liệu mức khung cảnh: hóa đơn nhập công việc yêu cầu đặt Nhân viên Nhà cung cấp sách yêu cầu 0. Hệ thống quản lý bán sách trong nhà sách cung TK kết Thông cấp t/tin NCC quả tin sách TK cá nhân thông tin sách yêu kết kết yêu cầu quả quả cầu tìm tìm báo chỉ kiếm kiếm cáo đạo Chủ nhà sách 2.4.2 Biểu đồ luồng dữ liệu mức đỉnh Các tác nhân ngoài: _Nhân viên: là những người có quan hệ làm việc trong nhà sách. _Chủ nhà sách: là người đưa ra các quyết định đối với hệ thống như việc quản lý thông tin về nhân viên làm việc ở nhà sách, quản lý thông tin các loại sách, đưa ra các ý kiến chỉ đạo…. _ Nhà cung cấp: là nơi sẽ trực tiếp cấp sách cho nhà sách. Biểu đồ luồng dữ liệu gồm các chức năng sau: _ Chức năng 1: Quản lý dữ liệu _ Chức năng 2: Quản lý nghiệp vụ _ Chức năng 3: Tìm kiếm thông tin _ Chức năng 4: Thống kê Biểu đồ có các kho dữ liệu sau: _ Danh mục sách _ Danh mục nhân viên _ Danh mục hóa đơn _ Danh mục nhà cung cấp Chủ nhà sách Danh mục nhà cung cấp Danh mục nhân viên thông tin dữ liệu dữ yêu k/q 3. Tìm kiếm thông tin đầu vào cập nhật liệu cầu tìm kiếm 1. Quản lý dữ liệu cập t/t đầu vào nhật t/t sách d/liệu cập nhật Danh mục sách t/t đầu vào kết quả tìm kiếm Nhân viên t/t nhân viên yêu cầu tìm kiếm Chủ nhà sách Nhà cung cấp thông tin NCC yêu hóa đơn nhập cung yêu bản cầu cấp cầu báo cáo sách 4. Thống kê 2. Quản lý nghiệp vụ t/t đầu vào t/t hóa đơn d/l cập nhật Danh mục hóa đơn Nhân viên yêu cầu thông tin sách Danh mục sách thông tin sách 2.4.3. Biểu đồ luồng dữ liệu mức dưới đỉnh 2.4.3.1. Phân rã chức năng 1: Quản lý dữ liệu _ Tác nhân ngoài: nhân viên, nhà cung cấp _ Kho dữ liệu: Danh mục sách, danh mục nhân viên, danh mục nhà cung cấp. _ Các chức năng: _Quản lý dữ liệu sách _ Quản lý dữ liệu nhân viên _ Quản lý dữ liệu nhà cung cấp Nhà cung cấp Nhân viên 1.2. Quản lý dữ liệu sách thông tin thông tin nhà nhân viên cung cấp 1.3. Quản lý dữ liệu nhà cung cấp 1.1. Quản lý dữ liệu nhân viên dữ liệu thông tin sách sách Danh mục sách dữ dữ liệu thông tin liệu thông nhân nhân viên NCC tin viên NCC Danh mục nhân viên Danh mục nhà cung cấp 2.4.3.2. Phân rã chức năng 2: Quản lý nghiệp vụ _ Tác nhân ngoài: _ Nhân viên _ Nhà cung cấp _ Kho dữ liệu: _ Danh mục sách _ Danh mục hóa đơn _Danh mục nhà cung cấp _ Các chức năng: _ Lập hóa đơn bán sách _ Lập hóa đơn nhập sách _ Kiểm kê kho Nhân viên yêu cầu yêu cầu yêu cầu lập lập hóa đơn 2.3. Kiểm kê kho 2.1. Lập hóa đơn bán sách hóa đơn bán sách nhập thông tin sách sách Nhà cung cấp dữ liệu hóa yêu hóa t/t đơn cầu thông tin đơn bán hóa đơn bán nhập kiểm kê sách Danh mục hóa đơn Danh mục sách 2.2. Lập hóa đơn nhập sách dữ liệu hóa đơn nhập thông tin dữ liệu sách nhập hóa đơn nhập dữ liệu thông tin NCC NCC Danh mục nhà cung cấp 2.4.3.3. Phân rã chức năng 3: Tìm kiếm thông tin _ Tác nhân ngoài: _ Nhân viên _ Chủ nhà sách _ Kho dữ liệu: _ Danh mục sách _ Các chức năng: _ Tìm kiếm sách theo loại sách _ Tìm kiếm thông tin sách theo tên tác giả _ Tìm kiếm thông tin sách theo tên nhà xuất bản Nhân viên kết quả tìm kiếm kết quả tìm kiếm tên tác kết quả tên giả TK nhà tên xuất 3.2. Tìm kiếm thông tin sách theo tên tác giả loại bản sách kết 3.1. Tìm kiếm sách theo loại 3.3. Tìm kiếm t/t sách theo tên nhà xuất bản tên quả tìm tác kiếm thông giả tin sách thông tin sách t/t sách Danh mục sách Chủ nhà sách kết quả tìm kiếm kết quả tìm kiếm tên loại sách tên nhà xuất bản 5.1.2.4.3.4. Phân rã chức năng 4: Thống kê _ Tác nhân ngoài: Chủ nhà sách _ Kho dữ liệu: Danh mục sách, danh mục hóa đơn. _ Chức năng: _ Thống kê sách bán định kỳ _ Thống kê nhập sách định kỳ Chủ nhà sách yêu cầu yêu cầu bản bản báo báo cáo cáo 4.1. Thống kê bán sách định kỳ 4.2. Thống kê nhập sách định kỳ thông thông tin tin hóa hóa đơn đơn Danh mục hóa đơn thông tin sách thông tin sách Danh mục sách 3. Phân tích hệ thống về dữ liệu 3.1 Các bảng cơ sơ dữ liệu: Hệ thống quản lý bán sách trong nhà sách gồm các bảng sau: _ Sách (#mã sách, tên sách, # #mã loại, tác giả, tên nhà xuất bản, số lượng tồn kho, đơn giá) _ Loại sách (#mã loại, tên loại, mô tả) _ Nhân viên (#mã nhân viên, tên nhân viên, giới tính, năm sinh, địa chỉ, số điện thoại, tài khoản đăng nhập, password, ghi chú) _ Hóa đơn bán (#mã hóa đơn bán, # #mã nhân viên, ngày lập, tên khách hàng, địa chỉ, tổng tiền) _ Chi tiết hóa đơn bán (#mã chi tiết hóa đơn, # #mã sách, # #mã hóa đơn, số lượng bán, thành tiền) _ Nhà cung cấp (#mã nhà cung cấp, tên nhà cung cấp, địa chỉ, số điện thoại ) _ Hóa đơn nhập (#mã hóa đơn nhập, ngày nhập,# # mã nhà cung cấp) _ Chi tiết hóa đơn nhập (#mã chi tiết hóa đơn nhập, # #mã hóa đơn nhập, # #mã sách, số lượng nhập, đơn giá nhập) Ghi chú: _ Dạng liên kết giữa các thực thể là liên kết một nhiều: (1-n) 1 n _ Các khóa chính được kí hiệu #, các khóa ngoại được kí hiệu # # 3.2. Sơ đồ liên kết Nhà cung cấp Hóa đơn nhập Chi tiết hóa đơn nhập Chi tiết hóa đơn bán Hóa đơn bán Sách Nhân viên Loại sách II. Thiết kế hệ thống 1. Thiết kế dữ liệu Căn cứ vào yêu cầu cần lưu trữ, xử lý dữ liệu, các thông tin đầu vào của chương trình ta phải xây dựng các tệp dữ liệu cho hệ thống Quản lý bán sách trong nhà sách bao gồm các bảng cơ sơ dữ liệu sau: a. Bảng sách (SACH) STT Tên trường Kiểu trường Độ rộng Mô tả 1 MaS Text 10 Mã sách 2 TenS Text 255 Tên sách 3 MaL Text 10 Mã loại 4 TacGia Text 50 Tác giả 5 TenNhaXuatBan Text 50 Tên nhà xuất bản 6 SoLuongTonKho Number Số lượng tồn kho 7 DonGia Number Đơn giá b. Bảng loại sách (LOAI_SACH) STT Tên trường Kiểu trường Độ rộng Mô tả 1 MaL Text 10 Mã loại 2 TenL Text 100 Tên loại 3 MoTa Text 200 Mô tả c. Bảng nhân viên (NHAN_VIEN) STT Tên trường Kiểu trường Độ rộng Mô tả 1 MaNV Text 10 Mã nhân viên 2 TenNV Text 150 Tên nhân viên 3 GioiTinh Yes/No Giới tính 4 NamSinh Date/Time Năm sinh 5 DiaChi Text 200 Địa chỉ 6 SoDienThoai Text 20 Số điện thoại 7 TaiKhoanDangNhap Text 50 Tài khoản đăng nhập 8 Password Text 50 Mật khẩu 9 GhiChu Text 200 Ghi chú d. Bảng hóa đơn bán (HOA_DON_BAN) STT Tên trường Kiểu trường Độ rộng Mô tả 1 MaHDB AutoNumber Mã hóa đơn bán 2 MaNV Text 10 Mã nhân viên 3 NgayLap Date/Time Ngày lập hóa đơn 4 TenKhachHang Text 100 Tên khách hàng 5 DiaChi Text 200 Địa chỉ 6 TongTien Number Tổng tiền e. Bảng chi tiết hóa đơn bán (CTHD_BAN) STT Tên trường Kiểu trường Độ rộng Mô tả 1 MaCTHDB Text 10 Mã chi tiết hóa đơn bán 2 MaS Text 10 Mã sách 3 MaHDB AutoNumber Mã hóa đơn 4 SoLuongBan Number Số lượng 5 ThanhTien Number Thành tiền f. Bảng nhà cung cấp (NHA_CUNG_CAP) STT Tên trường Kiểu trường Độ rộng Mô tả 1 MaNCC Text 10 Mã nhà cung cấp 2 TenNCC Text 100 Tên nhà cung cấp 3 DiaChi Text 200 Địa chỉ 4 SoDienThoai Text 20 Số điện thoại g. Bảng hóa đơn nhập (HOA_DON_NHAP) STT Tên trường Kiểu trường Độ rộng Mô tả 1 MaHDN AutoNumber Mã hóa đơn nhập 2 NgayNhap Date/Time Ngày nhập 3 MaNCC Text 10 Mã nhà cung cấp h. Bảng chi tiết hóa đơn nhập (CTHD_NHAP) STT Tên trường Kiểu trường Độ rộng Mô tả 1 MaCTHDN Text 10 Mã chi tiết hóa đơn nhập 2 MaS Text 10 Mã sách 3 MaHDN AutoNumber Mã hóa đơn nhập 4 SoLuongNhap Number Số lượng nhập 5 DonGiaNhap Number Đơn giá nhập Ghi chú: + khóa chính: chữ đậm, có dấu gạch chân phía dưới + khóa ngoại: chỉ có dấu gạch chân phía dưới + kiểu trường “Yes/No”: “Yes” là nữ, “No” là nam. Sơ đồ liên kết các bảng của hệ thống Quản Lý Bán Sách Trong Nhà Sách 2. Thiết kế hệ thống Menu Hệ thống Menu của chương trình được thiết kế theo hình thức phân cấp. Nó được chia làm hai cấp được biểu diễn như sau: + Cấp một là hệ thống menu chính + Cấp hai là hệ thống các mục chức năng nằm trong hệ thống menu chính. 3. Thiết kế giao diện người và máy Việc thiết kế, đánh giá chương trình, ngoài việc đảm bảo tính đúng đắn, chính xác của các thuật toán mà còn phải chú ý tới giao diện giữa người sử dụng và hệ thống. Người dùng khi sử dụng trực tiếp với máy tính thông qua các thiết bị vào ra như: + Thiết bị vào: bàn phím, chuột,… + Thiết bị ra: màn hình, máy in. Trong đó màn hình và bàn phím là các thiết bị vào / ra chuẩn luôn đi kèm với máy tính. Vì vậy làm sao phải thiết kế cho việc sử dụng có hiệu quả cao nhất. + Màn hình: hiển thị các thông tin do quá trình làm việc của người sử dụng tạo ra. + Bàn phím: Dùng để nhập dữ liệu, lựa chọn các đối tượng.