Công thức thứ 2 gọi là công thức sai phân hướng
tâmthường viết dưới dạng (thay x
Công thức thứ 3 gọi là công thức sai phân lùi
thường viết dưới dạng (thay x
2= x0
21 trang |
Chia sẻ: Mr Hưng | Lượt xem: 783 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang nội dung tài liệu Xác suất thống kê - Chương 5: Tính gần đúng đạo hàm và tích phân, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chöông 5
TÍNH GAÀN ÑUÙNG
ÑAÏO HAØM VAØ TÍCH PHAÂN
I. TÍNH GAÀN ÑUÙNG ÑAÏO HAØM :
Cho haøm y = f(x) vaø baûng soá
x xo x1 x2 . . . xn
y yo y1 y2 . . . yn
Ñeå tính gaàn ñuùng ñaïo haøm, ta xaáp xæ haøm
baèng ña thöùc noäi suy Lagrange Ln(x)
Ta coù / /
/ / / /
( ) ( )
( ) ( )
n
n
f x L x
f x L x
1. TH baûng chæ coù 2 ñieåm nuùt :
x x0 x1
y y0 y1
h = x1- x0
y0 = f(x0)
y1 = f(x1) = f(x0+h)
Ña thöùc noäi suy Lagrange
01
0 1
0 1 1 0
0 1
1 0
( )( )
( )
( ) ( )
( ) ( )
n
x xx x
L x y y
x x x x
x x x x
y y
h h
Do ñoù vôùi moïi x [x0, x1] ta coù
1 0 0 0
( ) ( )
'( )
y y f x h f x
f x
h h
Coâng thöùc sai phaân tieán :
0 0
0
( ) ( )
'( )
f x h f x
f x
h
Coâng thöùc sai phaân luøi :
1 0
1
'( )
y y
f x
h
Thay x1 baèng x0
0 0
0
( ) ( )
'( )
f x f x h
f x
h
Coâng thöùc sai soá :
0 1
2
2 [ , ]
max | "( ) |
2 x x x
M h
vôùi M f x
Ví duï : Cho haøm f(x) = ln x. Tính Xaáp xæ
f’(1.8) vaø sai soá vôùi h = 0.1, 0.01, 0.001
Ta coù (1.8 ) (1.8)'(1.8) f h ff
h
Sai soá
2
1
"( )f x
x
2 2
1
max | "( ) |
1.8
M f x
22(1.8)
h
giaûi
h f’(1.8)
0.1 0.540672212 0.016
0.01 0.554018037 0.16x10-2
0.001 0.555401292 0.16x10-3
2. TH baûng coù 3 ñieåm nuùt caùch ñeàu :
x x0 x1 x2
y y0 y1 y2
h = x2 - x1 = x1 - x0
y0 = f(x0)
y1 = f(x1) = f(x0+h)
y2 = f(x2) = f(x0+2h)
Ña thöùc noäi suy Lagrange
0 2 0 11 2
0 1 2
0 1 0 2 1 0 1 2 2 0 2 1
0 1 0 2 1 2
2 1 02 2 2
( )( ) ( )( )( )( )
( )
( )( ) ( )( ) ( )( )
( )( ) ( )( ) ( )( )
2 2
n
x x x x x x x xx x x x
L x y y y
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
y y y
h h h
Do ñoù vôùi moïi x [x0, x2] ta coù
0 1 2
2 1 2 0 0 12 2 2
( ) ( ) ( )
'( ) ( 2 ) ( ) ( 2 )
2 2 2
x x x x x x
f x y y y y y y
h h h
2 1 0
2
( 2 )
"( )
y y y
f x
h
Suy ra ñaïo haøm caáp 1
0 1 2
0
2 0
1
0 1 2
2
( 3 4 )
'( )
2
( )
'( )
2
( 4 3 )
'( )
2
y y y
f x
h
y y
f x
h
y y y
f x
h
Coâng thöùc thöù 1 goïi laø coâng thöùc sai phaân tieán
0 0 0
0
3 ( ) 4 ( ) ( 2 )
'( )
2
f x f x h f x h
f x
h
Coâng thöùc thöù 2 goïi laø coâng thöùc sai phaân höôùng
taâm thöôøng vieát döôùi daïng (thay x1 = x0)
0 0
0
( ) ( )
'( )
2
f x h f x h
f x
h
Coâng thöùc thöù 3 goïi laø coâng thöùc sai phaân luøi
thöôøng vieát döôùi daïng (thay x2 = x0)
0 0 0
0
( 2 ) 4 ( ) 3 ( )
'( )
2
f x h f x h f x
f x
h
Coâng thöùc sai soá :
0 2
2
3
3 [ , ]
max | "'( ) |
6 x x x
M h
vôùi M f x
ñaïo haøm caáp 2
2 1 0
1 2
( 2 )
''( )
y y y
f x
h
Thay x1 = x0 ta ñöôïc
0 0 0
0 2
( ) 2 ( ) ( )
''( )
f x h f x f x h
f x
h
Coâng thöùc sai soá :
0 2
2
(4)4
4 [ , ]
max | ( ) |
12 x x x
M h
vôùi M f x
Ví duï : Cho haøm f(x) = ln x – 2/x3.
a. Duøng coâng thöùc sai phaân höôùng taâm, tính xaáp
xæ f’(3) vôùi h = 0.1, 0.01, 0.001
b. Tính xaáp xæ f”(3) vôùi h = 0.1, 0.01, 0.001
giaûi
(3 ) (3 )
'(3)
2
f h f h
f
h
h f’(3)
0.1 0.407805936
0.01 0.407411385
0.001 0.407407442
2(3 ) 2 (3) (3 )
''(3)
f h f f h
f
h
h f’’(3)
0.1 -0.210213236
0.01 -0.20987991
0.001 -0.2098756
II. TÍNH GAÀN ÑUÙNG TÍCH PHAÂN :
Cho haøm f(x) xaùc ñònh vaø khaû tích treân [a,b].
Ta caàn tính gaàn ñuùng tích phaân :
( )
b
a
I f x dx
Ta phaân hoaïch ñoaïn [a,b] thaønh n ñoaïn baèng
nhau vôùi böôùc h = (b-a)/n
xo= a, x1 = x0 +h, ... , xk = x0 + kh, ... , xn = b
Xaáp xæ f(x) baèng ña thöùc noäi suy Lagrange
Ña thöùc Lagrange trong TH caùc ñieåm caùch ñeàu
0
( 1)
( ) ( 1)...( )
!( )!( )
n kn
n k
k
L x q q q n y
k n k q k
x a
vôùi q
h
0
0 0
( 1) ( 1)...( )
( )
!( )!( )
( 1) ( 1)...( ) ( )
!( )!( )
b b n kn
n k
ka a
n n kn
k
k
q q q n
I L x dx y dx
k n k q k
q q q n b a
dq y
k n k q k n
Coâng thöùc treân goïi laø coâng thöùc Newton-cotes,
caùc heä soá Hk goïi laø caùc heä soá cotes.
Heä soá cotes coù caùc tính chaát sau :
0
1
0,
n
k
k
n k k
H
H H k n
0
* ( )
n
k k
k
I I b a H y
0
( 1) ( 1)...( )
!( )! ( )
nn k
k
q q q n
vôùi H dq
n k n k q k
Coâng thöùc sai soá :
2
1
0
3
22
0
( 1) ( 2)
1 2[ , ] [ , ]
| ( 1)...( ) |
( 1)!
| *|
| ( 1)...( ) |
( 2)!
max | ( ) | max | ( ) |
n n
n
n n
n
n n
n nx a b x a b
M h
q q q n dq vôùi n leû
n
I I
M h
q q q n dq vôùi n chaün
n
M f x vaø M f x
1. Coâng thöùc hình thang :
Xeùt n = 1, ta coù h= b-a
I (b-a)(Hoyo + H1y1)
1
0
0
1
( 1)
2
H q dq 1 0
1
2
H H
Vaäy
0 1
( ) ( )
( ) ( ( ) ( ))
2 2
b a b a
I y y f a f b
Coâng thöùc sai soá :
3 31
2 2
0
| ( 1) |
2! 12
M h M h
q q dq
Coâng thöùc hình thang môû roäng :
Ta phaân hoaïch ñoaïn [a,b] thaønh n ñoaïn baèng
nhau [x0, x1], [x1, x2], ... , [xn-1, xn].
Ta coù
1 2
0 1 1
( ) ( ) ... ( )
n
n
xx x
x x x
I f x dx f x dx f x dx
1 0 12 1
0 1 1 2 1
0 1 1 2 1
( ) ( )( )
( ) ( ) ... ( )
2 2 2
( ) ( ) ... ( )
2 2 2
n n
n n
n n
x x x xx x
y y y y y y
h h h
y y y y y y
Vaäy
0 1 1
( 2 ... 2 )
2 n n
h
I y y y y
Coâng thöùc sai soá :
3 2
2 2( )
12 12
M h M h
n b a
2. Coâng thöùc Simpson :
Xeùt n = 2, ta coù h = (b-a)/2
I (b-a)(Hoyo + H1y1+H2y2)
1
0
0
1 1
( 1)( 2)
4 6
H q q dq
2 0
1
6
H H
0 1 2 1
2
1
3
H H H H
Vaäy
0 1 2
( )
( 4 )
6
b a
I y y y
Coâng thöùc sai soá :
4 51
24 4
0
| ( 1)( 2) |
4! 90
M h M h
q q q dq
Coâng thöùc Simpson môû roäng :
Ta phaân hoaïch ñoaïn [a,b] thaønh n ñoaïn baèng
nhau [x0, x1], [x1, x2], ... , [xn-1, xn].
Ñieàu kieän n phaûi chaün
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- chuong_5_tinh_gan_dung_dao_ham_tich_phan_7204.pdf