Vỡ tử cung

VỠ TỬ CUNG (Kỳ 1) 1 ĐỊNH NGHĨA - Doạ vỡ tử cung là một dấu hiệu lâm sàng sắp dẫn tới vỡ tử cung. Nếu phát hiện sớm và xử trí kịp thời giai đoạn doạ vỡ tử cung có thể phòng ngừa được vỡ tử cung và giảm được một trong năm tai biến sản khoa; giảm được tỉ lệ tử vong và mắc bệnh cho mẹ và con. -Vỡ tử cung là một tai biến có thể xảy ra trong chuyển dạ,biểu hiện bằng tử cung bị vỡ và thai có thể đẩy vào trong ổ bụng một phần hay toàn bộ thai và rau tuỳ theo chỗ vỡ to hay nhỏ, gây tử vong cao. - Vỡ tử cung đôi khi có thể xảy ra ở nửa cuối thời kỳ thai nghén hoặc trong khi chuyển dạ thường ở nhữngng tử cung có sẹo mổ cũ. Vỡ tử cung loại này không có dấu hiệu doạ vỡ tử cung. 2. VỠ TỬ CUNG TRONG KHI CHUYỂN DẠ 2.1. Những nguyên nhân về phía mẹ - Khung chậu hẹp hay bất thường làm thai không qua được. - Do tử cung bị tổn thương: con rạ đã đẻ nhiều lần hay có sẹo mổ cũ. -- Do khối u tiền đạo. - Do thầy thuốc truyền oxytocin quá tốc độ. - Do đẩy tử cung lúc thai phụ rặn đẻ mà ngôi thai chưa lọt . 2.2. Những nguyên nhân về phía thai - Ngôi thai to gây bất đối xứng với khung chậu: to toàn bộ hay to từng phần. - Ngôi mông mắc đầu hậu. - Những ngôi thai bất thường như ngôi thóp trước, ngôi trán, ngôi mặt kiểu thế sau. 3. TRIỆU CHỨNG Nói chung vỡ tử cung ở một tử cung toàn vẹn bình thường thì trước khi vỡ bao giờ cũng có giai đoạn doạ vỡ. 3.1. Doạ vỡ tử cung - Đau bụng từng cơn ngày càng tăng sau khi vỡ ối. - Cơn co tử cung ngày càng mạnh, dồn dập, kéo dài. - Đoạn dưới tử cung ngày càng kéo cao đến gần ngang rốn. - Khi đoạn dưới tới gần rốn, thì co thắt lại làm cho tử cung có hình quả bầu thắt ở giữa, đó là dấu hiệu vòng Bandl(+) - Nắn ở bên tử cung thấy hai dây chằng tròn nổi rõ, căng lên như dây đàn, đó là dấu hiệu Trommel. - Nghe tim thai: chậm hay không đều. - Thăm âm đạo có thể thấy ngôi thai bất thường hoặc ngôi chỏm sa chi, và ối đã vỡ hoặc khung chậu hẹp ( sờ thấy mỏm nhô). Nếu là ngôi chỏm thai to không lọt. Ở giai đoạn này nếu không xử trí kịp thời sẽ dẫn tới vỡ tử cung. 3.2 Vỡ tử cung: 3.2.1. Đã có dấu hiệu doạ vỡ tử cung như đau bụng dồn dập sau khi bị vỡ ối, đau quằn quại. - Sau đó bệnh nhân đau hét lên rồi tự nhiên hết đau và thỉu đi. - Bệnh nhân cảm thấy ngày càng mệt, vã mồ hôi và có máu chảy ra âm đạo. 3.2.2. Thực thể: - Toàn trạng da niêm mạc ngày càng nhợt nhạt, thở nông và nhanh, chân tay lạnh, mạch nhanh nhỏ, huyết áp giảm dần. - Nắn bụng: đau, bụng chướng cảm giác các phần thai nhi lổn nhổn dưới da bụng, không thấy tử cung, đau toàn bụng và có một điểm đau khu trú . - Nếu vỡ tử cung không hoàn toàn thì lớp cơ tử cung bị vỡ, nhưng phúc mạc vẫn còn, khám sẽ thấy những dấu hiệu : + Nhìn: hình dáng tử cung không còn hình trứng. + Nắn : cơn co tử cung không rõ, có một vùng mềm, nắn đau chói. + Nghe : không thấy tim thai. - Thăm âm đạo : không thấy ngôi thai hoặc ngôi thai cao hơn lúc trước và có máu chảy ra nhiều máu đỏ tươi. 3.3 Vỡ tử cungtrong thời kỳ thai nghén Vỡ tử cung ở đây là do nứt sẹo mổ cũ nên không có giai đoạn doạ vỡ như tử cung bình thường. Tuy vậy cũng có dấu hiệu báo động trước khi nứt sẹo mổ cũ.Dấu hiệu báo động và nứt sẹo mổ cũ có thể xảy ra trong ba tháng cuối của thời kì thai nghén hay trong chuyển dạ đẻ.