Văn học - Cổng trường mở ra

TRƯỜNG THCS – THPT BÁC ÁI Tên bài dạy: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA Người soạn: Trương Thị Hồng Dịu Ngày soạn: 01/09/2015 Giáo án giảng dạy: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA - LÍ LAN - A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Về kiến thức - Caûm nhaän vaø hieåu bieát nhöõng tình caûm ñeïp ñeõ cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi con nhaân ngaøy khai tröôøng. - Thaáy ñöôïc yù nghóa lôùn lao cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi tuoåi treû. 2. Về kỹ năng - Đọc – hiểu một văn bản nhật dụng. - Phân tích một số chi tiêt nghệ thuật tiêu biểu trong văn bản. 3. Về thái độ: - Giáo dục HS sự trân trọng, yêu mến tình cảm mẹ con và yêu mến việc học. B. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH Giáo viên: SGK, SGV, giáo án bài soạn, đọc tài liệu, nghiên cứu soạn bài. Học sinh: SGK, bài soạn. C. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH - Vấn đáp, giảng bình, gợi mở, hướng dẫn học sinh làm việc với SGK. D.CÁC BƯỚC LÊN LỚP Ổn định lớp Kiểm tra bài cũ - Không kiểm tra bài cũ 3. Bài mới Lời vào bài “Công cha nặng lắm ai ơi! Nghóa meï baèng trôøi chín thaùng cöu mang” Theá ñaáy, meï lo cho con töø luùc mang thai ñeán khi sinh con, lo cho con “aên ngon, nguû khoeû” roài ñeán luùc con chuaån bò böôùc vaøo chaân trôøi môùi “hoïc ñöôøng” ñeå hoïc hoûi nhöõng ñieàu hay môùi laï, ñoù cuõng laø luùc baäc laøm cha meï luoân quan taâm vaø mong mỏi con mình seõ “con ngoan, troø gioûi”. Ñeå thaáu ñaùo noãi loøng cuûa baäc laøm cha meï, Cô và cả lớp seõ cuøng nhau tìm hieåu vaên baûn “Coång tröôøng môû ra”. Tiến trình dạy bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung GV: đọc mẫu, nêu yêu cầu đọc: nhẹ nhàng, trìu mến, trân trọng. - Xuất xứ văn bản? -Thể loại văn bản? Em haõy nhaéc laïi, theá naøo laø vaên baûn nhaät duïng? Laø loaïi vaên baûn ñeà caäp noäi dung coù tính caäp nhaät, ñeà taøi coù tính thôøi söï, ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi coù yù nghóa laâu daøi. Văn bản trên viết theo kiểu văn bản nhật dụng kết hợp với tự sự, miêu tả, biểu cảm. -Bố cục mấy phần? Nội dung? -Tóm tắt nội dung tác phẩm? HS lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ, trả lời GV nhận xét, bổ sung, chốt ý Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc – hiểu văn bản GV gọi HS đọc và giải thích từ khó -Đêm trước ngày khai trường tâm trạng của người mẹ và đứa con thể hiện qua những chi tiết nào nào? - Qua đó em thấy tâm trạng mẹ và con có gì khác nhau? - Theo em, sao mẹ lại không ngủ trong đêm trước ngày khai trường của con? -GV gợi ý: + Lo cho con +Mẹ nghĩ về ngày khai trường năm xưa của me? + Hay vì lí do khác? -Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mẹ? Ngày khai trường tâm trạng mẹ hốt hoảng khi cổng trường đóng lại, bà ngoại đứng ngoài cổng. -Câu văn nào trong đoạn văn cho thấy sự chuyển đổi tâm trạng người mẹ một cách tự nhiên? “Cái ấn tượng... trong lòng con”. =>Chính là sự liên kết trong một văn bản. - Có phải người mẹ đang trực tiếp nói chuyện với con không? Người mẹ đang tâm sự với ai? Cách tâm sự này có tác dụng gì? Ngöôøi meï khoâng tröïc tieáp noùi vôùi con. Trong luùc nhìn con nguû, ngöôøi meï nhö taâm söï vôùi con nhöng thöïc ra laø ñang noùi vôùi chính mình. Laøm noåi baät taâm traïng, khaéc hoaï ñöôïc taâm tö, tình caûm, nhöõng ñieàu saâu laéng khoù noùi baèng lôøi tröïc tieáp cuûa nhaân vaät. - Qua đó, em thấy mẹ là người như thế nào? HS lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ, trả lời GV nhận xét, bổ sung, chốt ý -Việc nhắc đến ngày khai trường ở Nhật nhằm mục đích gì? - Câu nào trong văn bản nói lên tầm quan trọng của nhà trường với thế hệ trẻ? -Em hiểu thế nào về câu nói: “Đi đi...mở ra”. Em hiểu thế giới kì diệu đó là gì? Tröôøng laø ngoâi nhaøthöù hai cuûa em. Ôû ño ùcoù thaày coâ giaùo, coù baïn beø thaân thích. Tröôøng hoïc laø nôi cung caáp cho em nhöõng tri thöùc khoa hoïc, nhöõng tö töôûng, ñaïo lí veà tình baïn, tình thaày troø ñeå em coù theå trôû thaønh ngöôøi toát, coù ích cho xaõ hoäi. Ñoù laø theá giôùi kì dieäu maø em ñaõ khaùm phaù. - Nêu nghệ thuật chính đoạn trích? HS lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ, trả lời GV nhận xét, bổ sung, chốt ý Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tổng kết bài học GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK I. Tìm hiểu chung về tác phẩm 1. Vị trí: Trích từ Báo Yêu trẻ, số 166, Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 1/9/2000. 2.Thể loại: Văn bản nhật dụng viết theo thể kí. 3. Bố cục - Gồm 2 phần: + Phần 1: “Từ đầu...vừa bước vào”: Tâm trạng người mẹ và con đêm trước ngày khai trường. + Phần 2: “Còn lại”: Vai trò của nhà trường và xã hội trong việc giáo dục trẻ em. 4.Tóm tắt Đêm trước ngày khai trường con vào lớp 1, người mẹ không ngủ được. Ngắm nhìn con ngủ say, lòng người mẹ bồi hồi xúc động. Nhớ lại những việc làm của con ngày thường. Nhớ về những kỉ niệm tuổi thơ sâu sắc trong ngày khai giảng đầu tiên của mẹ. Lo cho tương lai của con. Mẹ liên tưởng đến ngày khai trường ở Nhật – một ngày lễ thực sự của xã hội – nơi mà mọi người thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến thế hệ tương lai. Đó chính là tình cảm, niềm tin và khát vọng của người mẹ với tương lai đứa con. II.ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc – giải nghĩa từ khó 2. Tâm trạng người mẹ và con đêm trước ngày khai trường Mẹ Con -Đắp mền cho con -Giấc ngủ đến dễ dàng -Xem và sắp xếp lại một vài thứ..... -Trằn trọc không - Không có mối bận tâm ngủ được nào. =>Thao thức không => Thanh thản, nhẹ ngủ, triền miên suy nhàng, vô tư. nghĩ. - Người mẹ đang nói với chính mình. => Làm nổi bật tâm trạng, khắc họa những tâm tư tình cảm, những điều sâu thẳm khó nói trong lòng mẹ. => Thương yêu, quan tâm, chăm sóc cho con rất chu đáo. 3. Vai trò của nhà trường và xã hội đối với việc việc giáo dục trẻ em -Nhắc đến ngày khai trường ở Nhật =>Nhấn mạnh tầm quan trọng nhà trường. -“Ai cũng biết rằng...sau này”. * Ý nghĩa: - Thế giới mở ra đó là tình cảm thầy trò, bạn bè. - Là tình yêu quê hương qua những trang sách. -Là tri thức mà người con được tiếp nhận. 4.Nghệ thuật - Sử dụng độc thoại, tự bạch. - Ngôn ngữ giàu chất biểu cảm. - Phương thức diễn đạt: Tự sự kết hợp mieu tả và biểu cảm. III.Tổng kết - Ghi nhớ SGK E. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ 1. Củng cố - Nắm được tâm trạng chính của người mẹ trong lê khai giảng của con và thấy được tầm quan trọng của nhà trường với giáo dục. 2. Dặn dò - Học bài, làm bài phần luyện tập, chuẩn bị bài: “Mẹ tôi”. F. RÚT KINH NGHIỆM .........................................................................................................................................................................................................................................................................................