Văn hóa doanh nghiệp Nhật

Văn hóa doanh nghiệp Nhật Người Nhật rất lịch sự và rất coi trọng lễ nghi trong khi giao tiếp. Khi chưa biết rõ nhau, họ thường gọi nhau bằng họ, tên thật chỉ được dùng khi đã có một mối quan hệ thân thiết. Các mối quan hệ trên dưới (senpai và kouhai) bên ngoài xã hội cũng được phân biệt rất rõ ràng. Trong trường học, những học sinh lớp dưới thường phải vâng lời những học sinh lớp trên, thậm chí đôi khi còn bị bắt nạt nữa. Còn ở công ty, cấp dưới tuyệt đối phải vâng lệnh cấp trên. Cấp trên thậm chí có quyền mắng chửi thậm tệ cấp dưới. Tuy nhiên họ làm như vậy cũng chỉ vì công việc. Người Nhật thường coi trọng công việc là trên hết, thứ đến mới là gia đình. Họ coi trọng tính cộng đồng, tập thể hơn là cá nhân. Chẳng hạn như khi phải lựa chọn giữa một buổi họp quyết định của công ty và một bên là người thân đang bị bệnh nặng, người Nhật chắc chắn sẽ chọn điều thứ nhất. Còn đoạn này là mình tìm được:"Tôi cũng đã experienced đôi chút về Nhật bản và cách ứng xử của họ có điều tôi không thích lắm kiểu quan hệ trên dưới của họ. Nhất là kiểu quan hệ "Tiền bối-Hậu bối". Đã đành là người dưới cần tôn trọng người trên nhưng tôi nghĩ thì người trên cũng cần phải tôn trọng người dưới. Nếu vào một công ty Nhật bản, bạn sẽ thấy ngay giám đốc cứ như một ông vua con, muốn làm gì cũng được và nhân viên cứ cúi đầu nghe lệnh. Thực sự một điều rất dở trong 1 công ty hay một cơ quan của Nhật là họ hầu như chú trọng đến việc chăm chỉ, làm sao chứng minh cho sếp thấy là mình luôn là người chăm chỉ làm việc hơn là quan tâm đến hiệu suất, kết quả công việc. Tôi đã chứng kiến việc có những chú Nhật chỉ ngồi giả vờ làm việc khi sếp đi qua. Trong công ty những người già và những người vào trước luôn được ưu ái hơn dù cho họ có dốt hơn hay kém hơn những người mới vào. Nhân viên thì luôn sợ sếp như sợ cọp...)Điều này có lẽ là một trong những hạn chế khả năng sáng tạo và năng động trong công việc của người Nhật chăng? Không biết có phải bắt nguồn từ chế độ quân chủ phong kiến quá nặng của Nhật không nữa?Tôi không dám phê phán vì đó là văn hoá của mỗi dân tộc mà chỉ nói ý kiến cá nhân. Trong một chừng mực nào đó thì việc cần cù chăm chỉ và kỷ luật của người Nhật rất có tác dụng. Tuy nhiên cái gì thái quá cũng không hay, và riêng tôi thì thực sự không thích cách làm việc và quan hệ kiểu "Trên Dưới" hơi thái quá của người Nhật." 1. Tuyển dụng và đối xử với các nhân viênCó thể thấy, khác với các công ty Âu Mỹ, các công ty Nhật tuyển nhân viên tương đối khắt khe nhưng cũng không dễ dàng sa thải họ. Tuy thái độ làm việc cần mẫn, tác phong đúng giờ, chỉnh chu, ngăn nắp...vẫn còn rất quan trọng nhưng yếu tố quyết định đánh giá năng lực nhân viên hiện nay đã chuyển sang năng lực, hiệu quả làm việc của nhân viên đó. Những nhân viên làm việc hiệu quả, khả năng quản lí bao quát công việc tốt sẽ được cất nhắc lên những vị trí cao hơn không phụ thuộc thâm niên công tác nhiều hay ít. Một khía cạnh khác đó là các công ty Nhật vẫn chưa tin tưởng lắm vào người bản xứ, bằng chứng là như ở công ty tôi Sumitomo Corp, mỗi mảng hoạt động đều có một người Nhật phụ trách, chỉ có một duy nhất GM là người Việt. Mặc dầu vậy, vấn đề trên cũng có thể được giải thích theo góc độ các công ty Nhật thường có mối quan hệ kinh doanh rất thân thiết với nhau nhưng không phải người Nhật ở công ty nào trừ các công ty thương mại cũng giỏi tiếng Anh. Vì thế, nếu các nhân viên không biết tiếng Nhật thì rất khó lên vị trí cao nhất do phải giao tiếp, chăm sóc khách hàng bằng tiếng Nhật và khó có thể hòa nhập hoàn toàn với giới doanh nhân Nhật. Tôi nhớ có một GM ở văn phòng tôi đã từng nói: "Nếu mày không biết tiếng Nhật thì dù có làm việc tốt đến mấy những khách hàng người Nhật cũng không thể đánh giá đúng và chính xác hoàn toàn về mày được"2. Quan hệ trên dướiĐúng là các công ty Nhật rất coi trọng quan hệ trên dưới nhưng thường khắt khe hơn về phía các nhân viên người Nhật. Cũng đúng thôi bởi nó sẽ ảnh hưởng tới nhận xét của các cấp trên đối với cấp dưới khi hết nhiệm kì về HQ mà đây là yếu tố tương đối quan trọng trong việc quyết định vị trí, nơi làm việc tiếp theo và mức lương. Đối với các nhân viên Việt Nam, không bao giờ có chuyện quát tháo ít nhất là công ty tôi.Ở các công ty SX có thể có hiện tượng này.3. Lễ nghi-hình thứcNgười Nhật rất trau chuốt về mặt hình thức như trang phục, bộ mặt công ty... khi tiếp xúc với khách hàng hoặc khi có đoàn VIP sang. Đợt vừa rồi, văn phòng Sumi Hanoi được chủ tịch tập đoàn sang thăm và thế là cả công ty được dịp "náo loạn", các nhân viên yêu cầu dọn dẹp chỗ làm việc, chuẩn bị sẵn trang phục làm việc...4. TeamworkCó thể nói, nghệ thuật teamwork của Nhật đã đạt đến trình độ cao. Những người trong cùng nhóm bao giờ cũng phải thường xuyên cập nhật thông tin phía mình cho các thành viên khác trong nhóm. Khi cần thiết, các cuộc họp sẽ được tổ chức để đánh giá tiến độ, những vấn đề còn vướng mắc. Tính teamwork được thể hiện cao hơn ở dạng các network. Các công ty Nhật thường có nhiều chi nhánh ở nhiều nước trên thế giới, vì thế khi cần tìm hiểu các thông tin cần thiết phục vụ cho công việc là rất thuận lợi. Cuối cùng, một bạn nào đó nói làm việc cho các công ty Nhật vất vả và lương thấp. Tuy nhiên, theo tôi trải qua một quá trình làm việc 3-4 năm những kĩ năng kinh doanh, quản lí bạn học được, các mối quan hệ, kênh thông tin bạn có được sẽ là rất nhiều. Đó là tài sản quí nhất cho việc kinh doanh độc lập hoặc chuyển sang các công ty khác. Làm việc với người NhậtNhật bản hiện đang là một trong những quốc gia đang dẫn đầu thế giới về kinh tế, KHKT, điều kiện sống, ... Vì vậy bất cứ một nhà Xuất khẩu nào cũng muốn tìm được một đối tác Nhật bản để bán hàng hoá của mình. Tìm được một đối tác Nhật đã khó, giữ được đối tác đó còn khó hơn. Khi làm việc với họ chúng ta luôn phải cẩn trọng từng ly từng tí trong mọi tình huống. Sau đây mình xin post vài đều nên tránh khi làm việc với người Nhật:- KHÔNG GIỮ ĐÚNG LỜI HỨA. Nếu bạn định hứa với họ là sáng hôm sau sẽ mail báo giá của sản phẩm của công ty bạn cho họ thì nên cân nhắc thận trọng xem bạn có đủ thời gian để làm việc đó không vì họ chắc chắn sẽ chờ mail của bạn trong sáng hôm sau. Nếu như sang hôm sau họ không nhận được thông tin nào từ bạn thì bạn đã mất 50% sự tín nhiệm của họ.- NÓI HAI LỜI. Kiểm tra thật kỹ các thông tin mà bạn sẽ chuyển cho họ, tuyệt đối tránh tình trạng thông tin đã chuyển đi rồi mà bạn lại phải chuyển một thông tin khác để đính chính. Thật sự thì làm việc với bất cứ ai cũng cần phải giữ uy tín. Nhưng làm việc với người Nhật thì bạn cần phải quan tâm đến vấn đề này gấp nhiều lần. - Nếu tiếng Nhật của bạn có giới hạn thì nên chuẩn bị kỹ trước những gì bạn sẽ nói. Như là sắp vào phòng thi vậy. Và hãy nói chậm nếu bạn chưa trôi chảy, người ta sẽ trách bạn nói sai khi bạn nói nhanh và nói không rõ, nhưng không ai trách bạn nói chậm cả. - Họ sẽ đánh giá bạn rất cao nếu bạn hiểu rỏ về văn hoá đất nước của họ sâu sắc. Nhưng đừng bình phẩm về đất nước họ. Không cần khen hay chê gì cả. Họ hiểu đất nước của họ hơn bạn nhiều.- Người Nhật khi tiếp xúc với chúng ta thường rất vui vẻ, thoải mái, ngay cả khi đang bàn việc. Nhưng tôi khuyên bạn chớ lạm dụng nhiều quá sự vui vẻ đó của họ. Bạn có thể pha trò vài câu trong khi bàn việc, nhưng đừng để câu chuyện đi ra khỏi công việc quá xa. - Nếu bạn không hiểu chắc chắn, chính xác, rõ ràng câu thành ngữ đó thì tuyệt đối không nên dùng. Con dao 2 lưỡi đấy.- Khi bạn còn đi học, bạn có thể ăn mặc hơi lôi thôi, balô, giày vải, tóc dài như con gái... Những phong cách đó có thể rất giống với các SV Nhật đang học tại VN, hoặc giống với các anh chàng Nhật balô ngoài đường. Nhưng tôi đảm bảo 100% với bạn rằng bạn sẽ chẳng gây được 1 chút ấn tượng nào đâu với đối tác hoặc xếp của bạn khi bạn đi làm trong bộ dạng đó. Làm việc với người NhậtNhật bản hiện đang là một trong những quốc gia đang dẫn đầu thế giới về kinh tế, KHKT, điều kiện sống, ... Vì vậy bất cứ một nhà Xuất khẩu nào cũng muốn tìm được một đối tác Nhật bản để bán hàng hoá của mình. Tìm được một đối tác Nhật đã khó, giữ được đối tác đó còn khó hơn. Khi làm việc với họ chúng ta luôn phải cẩn trọng từng ly từng tí trong mọi tình huống. Sau đây mình xin post vài đều nên tránh khi làm việc với người Nhật:- KHÔNG GIỮ ĐÚNG LỜI HỨA. Nếu bạn định hứa với họ là sáng hôm sau sẽ mail báo giá của sản phẩm của công ty bạn cho họ thì nên cân nhắc thận trọng xem bạn có đủ thời gian để làm việc đó không vì họ chắc chắn sẽ chờ mail của bạn trong sáng hôm sau. Nếu như sang hôm sau họ không nhận được thông tin nào từ bạn thì bạn đã mất 50% sự tín nhiệm của họ.- NÓI HAI LỜI. Kiểm tra thật kỹ các thông tin mà bạn sẽ chuyển cho họ, tuyệt đối tránh tình trạng thông tin đã chuyển đi rồi mà bạn lại phải chuyển một thông tin khác để đính chính. Thật sự thì làm việc với bất cứ ai cũng cần phải giữ uy tín. Nhưng làm việc với người Nhật thì bạn cần phải quan tâm đến vấn đề này gấp nhiều lần. - Nếu tiếng Nhật của bạn có giới hạn thì nên chuẩn bị kỹ trước những gì bạn sẽ nói. Như là sắp vào phòng thi vậy. Và hãy nói chậm nếu bạn chưa trôi chảy, người ta sẽ trách bạn nói sai khi bạn nói nhanh và nói không rõ, nhưng không ai trách bạn nói chậm cả. - Họ sẽ đánh giá bạn rất cao nếu bạn hiểu rỏ về văn hoá đất nước của họ sâu sắc. Nhưng đừng bình phẩm về đất nước họ. Không cần khen hay chê gì cả. Họ hiểu đất nước của họ hơn bạn nhiều.- Người Nhật khi tiếp xúc với chúng ta thường rất vui vẻ, thoải mái, ngay cả khi đang bàn việc. Nhưng tôi khuyên bạn chớ lạm dụng nhiều quá sự vui vẻ đó của họ. Bạn có thể pha trò vài câu trong khi bàn việc, nhưng đừng để câu chuyện đi ra khỏi công việc quá xa. - Nếu bạn không hiểu chắc chắn, chính xác, rõ ràng câu thành ngữ đó thì tuyệt đối không nên dùng. Con dao 2 lưỡi đấy.- Khi bạn còn đi học, bạn có thể ăn mặc hơi lôi thôi, balô, giày vải, tóc dài như con gái... Những phong cách đó có thể rất giống với các SV Nhật đang học tại VN, hoặc giống với các anh chàng Nhật balô ngoài đường. Nhưng tôi đảm bảo 100% với bạn rằng bạn sẽ chẳng gây được 1 chút ấn tượng nào đâu với đối tác hoặc xếp của bạn khi bạn đi làm trong bộ dạng đó.