Vận dụng mô hình lớp học đảo ngược khi dạy chủ đề lịch sử “Các quốc gia cổ đại” Lớp 10 ở trường trung học phổ thông

đạ i p hư ơn g Đô ng v à ph ươ ng T ây ? - HS tr ìn h bà y ph iếu h ọc tậ p số 2 (d ướ i dạ ng file trì nh ch ín h ho ặ trê n gi ấy A 0) - H S trả lờ i c âu h ỏi . - G V nh ận xé t, gó p ý và h ướ ng dẫ n HS n ắm c ác ý c hí nh q ua sơ đ ồ ở đư ờn g lin k sa u: Ho ạt đ ộn g 2: Q uá tr ìn h hì nh th àn h nh à nư ớc v à th ể ch ế ch ín h trị c ủa c ác q uố c gi a cổ đạ i. 1. Q uả t rìn h hì nh t hà nh n hà nư ớc c ổ đạ i - H ìn h th ức d ạy h ọc : t oà n lớ p - GV g iản g về q uá tr ìn h hì nh th àn h nh à nư ớc cổ đ ại. - H S vẽ s ơ đồ th ời g ian v ề qu á trì nh h ìn h th àn h nh à nư ớc c ổ đạ i ( vẽ tr ên b ản g) 2. T hể c hế c hí nh tr ị c ủa c ác qu ốc g ia cổ đ ại - R èn lu yệ n kĩ nă ng q ua n sá t, ph ân tíc h, tổ ng h ợp v à kĩ nă ng là m v iệc nh óm - Hì nh t hứ c dạ y họ c: n hó m , cá nh ân - G V ch iếu lạ i n hữ ng tư li ệu đ ã cu ng c ấp c ho HS tr ướ c kh i h ọc b ài trê n lớ p. - GV h ướ ng d ẫn H S trả lờ i c âu h ỏi s au : E m hã y trì nh b ày th ể ch ế ch ín h trị ở p hư ơn g Đô ng và p hư ơn g Tâ y cổ đ ại, c ho b iết s ự kh ác n ha u về th ể ch ế ch ín h trị c ủa c ác q uố c qi a cổ đ ại ph ươ ng Đ ôn g và p hư ơn g Tâ y, g iải th íc h tạ i s ao lại c ó sự k há c nh au ấ y? - HS tr ao đ ổi , t hả o lu ận , g hi c hé p. H S kh ác lắn g ng he , n hậ n xé t v à bổ s un g. - H S trì nh b ày ý k iến - GV n hậ n xé t, bổ s un g và ch ốt c ác ý th ôn g qu a hộ p kiế n th ức ở đ ườ ng li nk s au : Chu Thị Mai Hương, Lê Thị Dung NGHIÊN CỨU LÍ LUẬN 36 TẠP CHÍ KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM Ti ến tr ìn h Nộ i d un g ki ến th ức M ục ti êu Hì nh th ức M ô tả h oạ t đ ộn g củ a gi áo v iê n và h ọc s in h Sả n ph ẩm m in h họ a củ a họ c si nh Ho ạt đ ộn g 3: N hữ ng th àn h tự vă n hó a cổ đ ại Hư ớn g tớ i c ác v ấn đ ề củ a th ực ti ễn , gắ n kế t n ội d un g họ c vớ i c uộ c số ng th ức tế . - Ph át tr iển c ho n gư ời h ọc k ĩ n ăn g ph át h iện v à gi ải qu yế t v ấn đ ề; k ĩ nă ng t ư du y bậ c ca o (p hâ n tíc h, tổ ng h ợp , đ án h gi á) . - R èn lu yệ n nh iều k ĩ n ăn g (tổ c hứ c kiế n th ức , kĩ nă ng s ốn g, k ĩ nă ng làm v iệc th eo n hó m , g iao ti ếp ... ) - Ch o ph ép n gư ời h ọc l àm v iệc "m ột c ác h độ c lập " để h ìn h th àn h kiế n th ức v à ch o ra n hữ ng k ết q uả th ực tế . - Nâ ng c ao k ĩ n ăn g sử d ụn g cô ng ng hệ t hô ng t in v ào q uá t rìn h họ c tậ p và tạ o ra s ản p hẩ m . Hì nh th ức : D ạy h ọc d ự án - G V tổ c hứ c HS tr ìn h bà y nh ữn g nộ i d un g đã ch uẩ n bị - H S trì nh b ày p hầ n nộ i d un g đã c hu ẩn b ị b ằn g ph ần m ềm Po w er po in t (1 5p ). M in h ch ứn g sả n ph ẩm c ủa H S qu a đư ờn g lin k sa u: - GV g iái đ áp t hắ c m ắc v à hư ớn g dẫ n HS c hố t k iến th ức qu a hộ p kiế n th ức c ủa h oạ t độ ng 3 v à tổ ng k ết b ài. Bả ng 3 : N ội d un g kế b ài h ọc s au k hi d ạy h ọc tr ên lớ p (0 1 tiế t) Ti ến tr ìn h Nộ i d un g ki ến th ức M ục ti êu Hì nh th ức M ô tả h oạ t đ ộn g củ a gi áo v iê n và họ c si nh Sả n ph ẩm m in h họ a củ a họ c si nh Sa u kh i dạ y họ c trê n lớ p Hệ t hố ng c âu h ỏi t rắ c ng hi ệm k há ch q ua n Ki ểm tr a ho ạt đ ộn g nh ận th ức củ a HS . HS h oà n th àn h ph ần k iểm tr a kiế n th ức tr ên m áy tín h ho ặc đ iện th oạ i t hô ng m in h th eo đ ịa ch ỉ G V cu ng c ấp . - H S tiế n hà nh là m b ài kiể m tr a. - G V đá nh g iá kế t q uá . - G V cô ng b ố kế t q uả k iểm tr a. HS t ự đá nh g iá họ a độ ng nh ận t hứ c củ a m ìn h sa u bà i k iểm tr a. Đề x uấ t, xâ y dự ng v à th ực h iện d ự án h ọc tậ p Gắ n việ c họ c tậ p tro ng n hà trư ờn g vớ i t hự c tiễ n đờ i s ốn g, xã h ội . T ạo h ứn g th ú và kh uy ến kh íc h tín h trá ch nh iệm , sự sá ng tạ o củ a ng ườ i h ọc . Đ ịn h hư ớn g ng hề c ho h ọc s in h tro ng tư ơn g lai . Th ực h iện d ự án n hỏ ( Th ực h iện tr on g 3 ng ày v à trì nh b ày tr on g 1 gi ờ họ c trê n lớ p) . Nh óm 1 : H ãy đ ón g va i l à m ột h ướ ng d ẫn v iên d u lịc h để th iết k ế to ur d u lịc hđ ến m ột s ố đị a đi ểm d u lịc h nổ i t iến g ở Ai C ập v à Lư ỡn g Hà . Nh óm 2 : H ãy đ ón g va i n hâ n viê n tạ i b ảo tà ng đ ể gi ới th iệu c ho d u kh ác h nh ữn g hi ện v ật (t ra nh ả nh , hi ện v ật , v id eo ... ) v ề Hi L ạp v à Rô M a. - GV v à HS đ ề xu ất v à xá c đị nh m ục đí ch d ự án . - H S xâ y dự ng k ế ho ạc h và th ực h iện dự á n. - H S th u th ập kế t q uả và c ôn g bố d ự án trê n đị a ch ỉ G V cu ng c ấp v à trì nh b ày dự á n trê n lớ p họ c. - G V và H S đá nh g iá dự á n. - HS n ộp m in h ch ứn g ch o sả n ph ẩm c ủa d ự án . 37Số 43 tháng 7/2021 Quy trình thiết kế các hoạt động dạy học trên lớp: Việc tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp GV cần thực hiện đầy đủ các bước lên lớp: Hoạt động khởi động; Hoạt động hình thành kiến thức; Hoạt động luyện tập; Hoạt động tìm tòi, mở rộng. Trong quá trình tổ chức các bước này, GV có thể vận dụng một số phương pháp, kĩ thuật dạy học cơ bản như thảo luận nhóm, chơi trò chơi, dạy học theo dự án Nội dung các hoạt động dạy học trên lớp qua chủ đề “Các quốc gia cổ đại trên thế giới” được cụ thể qua Bảng 2. Quy trình thiết kế các hoạt động sau khi dạy học trên lớp: Đây là những hoạt động học tập được thực hiện sau khi GV dạy xong nội dung bài học. Do vậy, các hoạt động này tập trung vào hai nhiệm vụ: Luyện tập, củng cố và mở rộng kiến thức và rèn luyện kĩ năng để HS biết vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn. Các hoạt động học tập của HS sau khi học trên lớp qua chủ đề “Các quốc gia cổ đại trên thế giới” để cụ thể qua Bảng 3. 3. Kết luận Trên cơ sở nghiên cứu tương đối đầy đủ, toàn diện hệ thống lí thuyết và yêu cầu thực tiễn việc vận dụng mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học lịch sử ở phổ thông nhằm hướng đến mục tiêu tích cực hóa việc học của người học, chú trọng sự tương tác giữa người học và tạo môi trường học tập thuận lợi để HS tự mình chiếm lĩnh kiến thức, rèn luyện kĩ năng và có hứng thú khi học bộ môn Lịch sử, chúng tôi tiến hành thiết kế quy trình, lựa chọn công cụ hỗ trợ khi vận dụng mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học lịch sử. Từ đó, bước đầu đánh giá những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện các hoạt động học tập qua việc dạy học một chủ đề lịch sử ở trường THPT để đề xuất những biện pháp GD hiệu quả và mang tính khả thi nhằm đạt hiệu quả cao trong việc hình thành kiến thức, kĩ năng, thái độ và đặc biệt là việc hình thành năng lực, phẩm chất cho HS. Tuy nhiên, để vận dụng có hiệu quả tối đa mô hình lớp học đảo ngược trong quá trình dạy học Lịch sử cần phải đảm bảo các yêu cầu cần thiết từ phía GV và HS như: kĩ năng về CNTT, kĩ năng làm việc nhóm, GV phải tâm huyết, yêu nghề và giỏi chuyên môn để thiết kế các hoạt động học tập phù hợp cho HS. HS cần chăm chỉ, sáng tạo để hoàn thành đầy đủ có chất lượng các nhiệm vụ học tập mà GV giao cho Như vậy, việc vận dụng sáng tạo mô hình lớp học đảo ngược là biện pháp quan trọng nâng cao hiệu quả bài học và góp phần đổi mới phương pháp dạy học Lịch sử ở trường phổ thông hiện nay. Tài liệu tham khảo [1] Jonathan Bergmann (Author), Aaron Sams, (April 3, 2015), Flipped Learning:Gateway to Student Engagement Kindle Edition, Publisher: International Society for Technology in Education. [2] Nguyễn Chính, (04/4/2016), Dạy học theo mô hình Flipped Classroom, báo Tia Sáng- Bộ Khoa học Công Nghệ. [3] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2017), Tài liệu Tập huấn ETEP, Tư duy phản biện và Lớp học đảo ngược, Hà Nội, tr.8. [4] Flip your classroom, (2012), Reach every student in every class every day, they discussed a couple of reasons why teachers should consider flipping, p.20-33. [5] Lê Thị Phượng - Bùi Phương Anh, (2017), Dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược nhằm phát phiển năng lực tự học cho học sinh, Journal of Education Management, 2017, Vol. 9, No. 10, pp. 1-8. APPLYING FLIP CLASSROOM MODEL IN TEACHING THE TOPIC OF “ANCIENT COUNTRIES” IN THE 10TH GRADE HISTORY TEXBOOKS AT HIGH SCHOOLS Chu Thi Mai Huong1, Le Thi Dung2 1 Email: chumaihuong@utb.edu.vn 2 Email: ledung.dhtb@gmail.com Tay Bac University Chu Van An, Son La city, Son La province, Vietnam ABSTRACT: In order to promote students’ positive attitude and creativity, especially develop their self-study capacity, and contribute to renovating teaching methods of history, the article presents the application of the flip classroom model to teaching history, specifically teaching the topic of “Ancient countries” at high schools. By theoretical research methods as well as surveying, the authors clarify the following contents: Characteristics of flip class model; Advantages and disadvantages when applying the flip classroom model in teaching; introduction and instruction of some tools to support teaching activities in flip classroom model; and its application into teaching the topic of “Ancient countries” in history at high schools. KEYWORDS: Flip class; chaotic class; mixed class; history teaching. Chu Thị Mai Hương, Lê Thị Dung