Vai trò của chính phủ trong nền kinh tế thị trường

Mục lục Trang Lời mở đầu 3 Phần I: Vai trò của chính phủ trong nền kinh tế thị trường 4 I. Ưu thế và khuyết tật của thị trường 4 1. Khái niệm cơ chế thị trường 4 2. Ưu thế của thị trường 5 3. Những khuyết tật của cơ chế thị trường 6 II. Vai trò của chính phủ trong nền kinh tế thị trường 6 1. Mục tiêu của kinh tế vĩ mô 7 2. Chức năng kinh tế của chính phủ 7 3. Các công cụ điều tiết của chính phủ 12 Phần II: Vị trí kinh tế của chính phủ ở nước CHXHCN Việt Nam trong giai đoạn “từng bước công nghiệp hóa và hiện đại hóa “đất nước 17 I. Vị trí kinh tế của chính phủ Việt Nam trong quá trình chuyển đổi cơ chế 17 II. Vị trí kinh tế của chính phủ Việt Nam trong giai đoạn “từng bước công nghiệp hóa và hiện đại hóa “đất nước 20 1. Công nghiệp hóa và hiện đạI hóa ở Việt Nam 20 2. Vai trò của chính phủ trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa ở nước ta 22 3. Các chính sách kinh tế mà chính phủ áp dụng trong giai đoạn “công nghiệp hóa và hiện đại hóa “ 26 4. Những vấn đề chính phủ phải giải quyết trong giai đoạn “công nghiệp hóa và hiện đại hóa “ 31 Phần III: Thực trạng và giải pháp cho nền kinh tế Việt Nam và vai trò của chính phủ trong điều tiết vĩ mô nền kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay 33 I. Thực trạng nền kinh tế và vai trò của chính phủ trong điều tiết vĩ mô nền kinh tế 33 1. Thực trạng của nền kinh tế 33 2. Thực trạng quản lý kinh tế của nhà nước ta 34 II. Những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý kinh tế của chính phủ 35 Kết luận 37 Danh mục tài liệu tham khảo 38 lời mở đầu Kinh tế thị trường từng là động lực thúc đẩy nền kinh tế tư bản phát triển vô cùng nhanh chóng từ khi nó ra đời.Thực tế đã chứng minh cơ chế thị trường làm cho nền kinh tế trở nên năng động và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nền kinh tế thị trường luôn là sự cạnh tranh giữa các hãng sản suất với nhau do đó họ phải luôn tìm tòi,sáng tạo các phương thức sản suất mới để mang lại lợi nhuận cao trong kinh doanh. Chính vì thế nó làm cho nền kinh tế của đất nước ngày càng phát triển và phồn thịnh.Tuy nhiên cơ chế thị trường không phải là một hoạt động kinh tế hoàn hảo mà nó mang trên mình mặt trái của nó như:sự cạnh tranh không hoàn hảo; vấn đề ngoại ứng; sự phân hoá giàu nghèo...và các vấn đề xã hội khác. Chính vì vậy, nhà nước đã tham gia vào quá trình hoạt động của nền kinh tế để giảm nhẹ hoặc khắc phục những hậu quả của nó. Nhưng trên thực tế không thể tồn tại một nền kinh tế chỉ được điều hành bằng mệnh lệnh và cũng không có nền kinh tế nào hoạt động trên cơ sở tự nguyện mà không có sự điều tiết của nhà nước. Chính phủ ngày càng khẳng định được vai trò của mình trong quá trình hoạt động của nền kinh tế. Đặc biệt là đối với Việt Nam-một nước mới chuyển từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự điều tiết vĩ mô của nhà nước nên còn có nhiều điều mới mẻ và bỡ ngỡ nên chính phủ Việt Nam lại càng có vai trò to lớn trong việc hướng nền kinh tế đi theo đúng mục tiêu đã chọn.Với hiểu biết của một sinh viên mới được hướng dẫn học tập môn học này, em xin được trình bày những hiểu biết của mình về vai trò của chính phủ trong điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Đồng thời liên hệ đến vị trí kinh tế của chính phủ ở nước Cộng hoà XHCN Việt Nam trong giai đoạn “từng bước công nghiệp hoá và hiện đại hoá” đất nước. phần I : vai trò của chính phủ trong nền kinh tế thị trường I.Ưu thế và khuyết tật của thị trường: Để hiểu rõ vai trò của chính phủ trong nền kinh tế thị trường, trước hết ta phải hiểu khái niệm về thị trường và cơ chế thị trường. 1.Khái niệm cơ chế thị trường: a.Thị trường: Có rất nhiều khái niệm về thị trường tuỳ theo mỗi quan điểm,mỗi góc độ khác nhau song một khái niệm tương đối khái quát nhất là: “Thị trường là một quá trình trong đó người mua và người bán một thứ hàng tác động qua lại nhau để xác định giá cả và số lượng hàng “(Paul A.Samuelson). Thị trường là yếu tố cơ bản của môi trường kinh doanh, là nơi hình thành các quan hệ kinh tế. Các quan hệ kinh tế này là cơ sở quan trọng để hình thành cơ cấu kinh tế. Thông qua thị trường các quan hệ kinh tế giữa các ngành, các khu vực kinh tế mới được biểu hiên. Thị trường có khả năng dự báo và hướng dẫn ngưới sản suất và tiêu dùng trong hành vi kinh tế. Nói một cách khác,trong nền kinh tế hàng hoá tất nhiên tồn tại một cơ chế thị trường. b.Cơ chế thị trường (Sự vận động của thị trường ): “Cơ chế thị trường là một hình thức tổ chức kinh tế trong đó cá nhân người tiêu dùng và các nhà doanh nghiệp tác động lẫn nhau qua thị trường để xác định 3 vấn đề trung tâm của tổ chức kinh tế “(Paul A. Samuelson ). Ba vấn đề trung tâm đó là: sản xuất ra cái gì; sản xuất như thế nào và sản xuất cho ai. Sản xuất cái gì: Nhằm thoả mãn nhu cầu của người tiêu dùng và còn do khả năng kỹ thuật và chi phí sản xuất quyết định. Trong nền kinh tế thị trường,việc sản xuất ra cái gì khác so với nền kinh tế tự nhiên ở chỗ:trong nền kinh tế tự nhiên họ sản xuất ra những gì mà họ cần để phục vụ cho mục đích tiêu dùng trực tiếp của mình, còn trong nền kinh tế thị trường các nhà doanh nghiệp sản xuất ra những mặt hàng mà thị trường cần. Cho nên giá cả chính là tín hiệu tập trung nhất mách bảo cho người ta sản xuất ra cái gì. Người tiêu dùng sẽ bỏ phiếu bằng tiền cho những gì cần sản xuất Sản xuất như thế nào: Là do cạnh tranh giữa những người sản xuất quyết định. Để có sự cạnh tranh về giá cả và lợi nhuận thì các nhà doanh nghiệp phải biết sử dụng hợp lý nguồn lực mà mình có để tạo ra chi phí đầu vào thấp và chi phí đầu ra hợp lý mà thị trường chấp nhận được Sản xuất cho ai: Trong nền kinh tế thị trường, các hãng sản xuất ra những loại hàng hoá và dịch vụ cho những người có nhu cầu và có khả năng thanh toán cho những nhu cầu đó. Đối với người tiêu dùng, giá cả quyết định quy mô tiêu dùng và do đó quyết định mức tiêu thụ hàng hoá và dịch vụ trong xã hội. Tóm lại, cơ chế thị trường là một loại cơ chế kinh tế lấy sự vận động của thị trường để biểu hiện, mà sự vận động của thị trường lại cực kỳ phức tạp, nó bị chi phối, ảnh hưởng, tác động qua lại của vô vàn yếu tố. Cơ chế thị trường có những ưu thế và khuyết tật của nó mà ta phải nắm được để có biện pháp phát huy những ưu điểm của nó đồng thời khắc phục những khuyết tật đó . 2.Ưu thế của thị trường: Nền kinh tế thị trường ra đời là một tất yếu trong quá trình phát triển của mỗi quốc gia. Nó mang trên mình những ưu thế mà không một nền kinh tế nào sánh được với nó. Thứ 1:Đó là sự tự do về các hoạt động kinh tế. Có nghĩa là có sự đa dạng hoá các thành phần kinh tế để phát huy được hết năng lực tìm tòi và sáng tạo của mỗi doanh nghiệp nhằm tạo ra được lợi nhuận cao nhất góp phần làm đất nước giàu mạnh. Thứ 2:Trong nền kinh tế thị trường thì kinh tế tư nhân chiếm ưu thế bởi vì đại đa số các loại hình hoạt động kinh tế tư nhân có quy mô nhỏ với khả năng thích ứng nhanh, nhạy trước những thay đổi của thực tế. Mặt khác, họ không phải chi trả lương cho bộ máy viên chức cồng kềnh như trong quản lý kinh tế quốc doanh, vì thế thu được lợi nhuận lớn hơn. Thứ 3:Phi tập trung hoá các quyền lực kinh tế có nghĩa là sự vận động của nền kinh tế thị trường gắn liền với việc tồn tại các loại hình sở hữu khác nhau về tư liệu sản xuất, với quy luật canh tranh đã làm phân tán quyền lực về mặt kinh tế trong từng ngành cũng như trong toàn bộ nền kinh tế. Thông qua cạnh tranh thị trường dẫn dắt người sản xuất-kinh doanh vào nơi đầu tư có lợi nhất. Điều này làm cho cơ cấu sản xuất xã hội,ngành cũng có sự thay đổi theo yêu cầu của thị trường. Thứ 4:Lợi nhuận là động lực cao nhất để thúc đẩy quá trình sản xuất. Từ đó nó trả lời các câu hỏi sản suất ra cái gì,sản suất như thế nào và sản xuất cho ai. Nó biết kết hợp các nguồn lực một cách hợp lýnhất để sản xuất ra một khối lượng sản phẩm lớn nhất với chi phí thấp nhất,từ đó tối đa hoá được lợi nhuận. Nền kinh tế thị trường vận dụng được năng lực tối đa của nền kinh tế về vốn, kinh nghiệm lao động. Thứ 5:Trong nền kinh tế thị trường, tất cả các ngành thuộc các lĩnh vực khác nhau thì yếu tố chung duy nhất tác động đến doanh nghiệp là tạo ra lợi nhuận. Các doanh nghiệp chỉ khác nhau ở hình thái quy mô tổ chức. Nhưng chúng có điểm giống nhau là hoạt động trực tiếp với thị trường. Do đó họ là những người dám chịu trách nhiệm trước các quyết định của mình, từ đó đòi hỏi các doanh nghiệp phải có trình độ,năng lực tổ chức kinh doanh. 3.Những khuyết tật của cơ chế thị trường : Bên cạnh những ưu điểm có thể nói là tuyệt vời của nền kinh tế thị trường thì trong quá trình vận động thì nó nảy sinh các nhược điểm sau: Thứ 1:Sự tác động, điều khiển của bàn tay vô hình mang tính chất tự phát, mù quáng vì không ai biết trước được cung cầu của xã hội. Thứ 2:Thị trường mang trên mình những thông tin không đầy đủ nên dễ dẫn đến mất cân đối trong nền kinh tế. Thứ 3:Sự vận động của cơ chế thị trường dẫn đến sự phân hóa sâu sắc giữa giàu và nghèo bởi trên thương trường chỉ tồn tại những “kẻ mạnh “,từ đó có sự mất bình đẳng về kinh tế-xã hội. Thứ 4:Thị trường phát triển dẫn đến độc quyền do đó làm giảm động lực phát triển. Thứ 5:Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thì nó gây ra những tệ nạn xã hội như: hàng giả, buôn lậu, tham nhũng, hối lộ ... Thứ 6:Thị trường trong nhiều trường hợp là kìm hãm chứ không phải là thúc đẩy tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ. Thứ 7:Hoạt động kinh tế trong cơ chế thị trường tàn phá môi sinh một cách ghê gớm, tình trạng ô nhiễm môi trường đang ở mức báo động ở nhiều quốc gia. Chính những khiếm khuyết đó đã gây ra sự lãng phí của cải xã hội, do sự nhận thức nhu của cầu thị trường của từng đơn vị là độc lập, là riêng lẻ dẫn đến đầu tư trùng lặp, gây lãng phí. Đồng thời do sự cạnh tranh giành giật lợi nhuận dẫn đến việc chi phí cho quảng cáo là quá mức cần thiết. Mặt khác, các lĩnh vực thu được ít lợi nhuận hoặc không có lợi nhuận lại không được các doanh nghiệp chú ý, mà chính những hàng hoá đó lại là những cơ sở, tiền đề cho nền kinh tế phát triển, đó chính là cơ sở hạ tầng của xã hội, mạng lưới giao thông,môi trường sinh thái... Chính vì vậy, phải có sự can thiệp hữu hiệu của nhà nước để đảm bảo sự công bằng, hiệu quả và ổn định cho nền kinh tế, xã hội . II.Vai trò của chính phủ trong nền kinh tế thị trường: Ta đã xem xét những ưu, nhược điểm của cơ chế thị trường. Tuy cơ chế thị trường vẫn tồn tại tính hai mặt nhưng hiện nay vẫn được tất cả các quốc gia trên thế giới tiến hành. Tại sao vậy? Bởi vì không một quốc gia nàolà không có sự điều tiết của chính phủ đối với nền kinh tế. Chính sự điều tiết đó đã làm giảm bớt hoặc khắc phục những hậu quả của cơ chế thị trường làm cho cơ chế thị trường ưu việt hơn hẳn so với các cơ chế kinh tế khác và chính phủ dễ dàng hơn trong việc hướng nền kinh tế đi đúng mục tiêu mà mình đã đề ra. 1.Mục tiêu của kinh tế vĩ mô: Các quốc gia đều luôn luôn hướng về mục tiêu chính là: sản lượng cao, công ăn việc làm đầy đủ, ổn định giá cả và cán cân ngoại thương Mục tiêu thứ 1:là sản lượng cao cả trên thực tế lẫn tiềm năng. “Ngày nay, thước đo cuối cùng để đánh giá thành công kinh tế, là khả năng của một nước để tạo ra sản lượng cao và tăng nhanh được sản lượng hàng hoá và dịch vụ kinh tế” .Có nghĩa là tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức cao. Mục tiêu thứ 2:là công ăn việc làm ở mức cao và thất nghiệp thấp ở mức thất nghiệp tự nhiên. Bởi vì một quốc gia càng tạo ra được nhiều công ăn việc làm thì nền kinh tế đó đang ở trong thời kỳ phát triển cao. Mục tiêu thứ 3:là ổn định giá cả và tỷ lệ lạm phát thấp. Ôn định giá cả là làm cho sự biến động của giá cả là không lớnvà không đột ngột để giới kinh doanh có thể đoán được nhằm định hướng đầu tư cho mình. Khi giá cả của tất cả hàng hoá đồng loạt tăng lên thì người ta gọi là lạm phát. Các quốc gia luôn muố duy trì tỷ lệ lạm phát ở mức một con số hoặc hai con số ở mức thấp có thể chấp nhận được, các chính phủ tìm mọi cách để giữ tỷ lệ lạm phát dao động quanh tỷ lệ lạm phát nói trên. Mục tiêu thứ 4: Cân bằng cán cân thanh toán quốc tế, ổn địn tỷ giá hối đoái. Hầu hết nền kinh tế của các nước đều là nền kinh tế mở cửa, buôn bán với nước ngoài do đó luôn tồn tại việc xuất-nhập khẩu hàng hoá hoặc vay mượn giữa các nước... Cân bằng cán cân thanh toán và ổn định tỷ giá hối đoái nhằm làm cho cán cân hương mại không có những “cú sốc “lớn . 2.Chức năng kinh tế của chính phủ: Khi thảo luận vai trò của chính phủ, chúng ta thường đương chấp nhận rằng chính phủ là người đề ra luật lệ đi đường. Để khẳng định vai trò của mình chính phủ thực hiện các chức năng của mình. Hiệu quả,như đã nói ở trên, các nền kinh tế trên thực tế đôi khi chịu thất bại thị trường. Ơ hệ thống kinh tế cạnh tranh, nhiều nhà sản xuất đơn giản không biết kỹ thuật sản xuất rẻ nhất, và chi phí sản xuất không hạ xuống mức tối thiểu được. Trên thị trường thực tế, một doanh nghiệp có thể có lãi bằng cách giữ giá cao cũng như bằng cách giữ mức sản xuất cao. Trong nhiều lĩnh vực khác có rất nhiều tác động bên ngoài, vì ô nhiễm độc hại hoặc vì kiến thức quí giá, đối với các nhà doanh nghiệp khác hoặc người tiêu dùng. Trong mỗi một trường hợp này, một thất bại thị trường dẫn đến sản xuất không hiệu quả hoặc tiêu dùng không hiệu quả, và ở đây, chính phủ có thể đóng vai trò chữa bệnh. Nhưng trong khi đánh giá vai trò của chính phủ chữa bệnh kinh tế, chúng ta cũng phải cảnh giác với “ những thất bại của chính phủ “- đó là tình huống chính phủ gây thêm bệnh hoặc làm cho bệnh trầm trọng thêm. Cạnh tranh không hoàn hảo. Một sai lệch nghiêm trọng của cạnh tranh hoàn hảo là cạnh tranh không hoàn hảo hoặc nhân tố độc quyền. Chúng ta phải luôn luôn nhớ định nghĩa chinnhs xác của nhà kinh tế về “người cạnh tranh hoàn hảo “. Mới chỉ có một vài địch thủ chưa đủ hco cạnh tranh hoàn hảo. Định nghĩa kinh tế về cạnh tranh hoàn hảo trên một thị trường là có đủ một số lượng doanh nghiệp hoặc mức độ cạnh tranh đến mức không có một doanh nghiệp nào có thể ảnh hưởng đến giá cả của hàng hoá đó. Một “ người cạnh tranh không hoàn hảo “ là một người mà hành động có thể ảnh hưởng đến giá của một mặt hàng. Thực tế, điều này có nghĩa là hầu hết các ông chủ doanh nghiệp, có lẽ trừ số hàng triệu nhà nông mà từng người một sản xuất ra một phần không đáng kể trong toàn bộ thu hoạch, đều là những người cạnh tranh không hoàn hảo. Ơ đầu cực cạnh tranh không hoàn hảo là nhà độc quyền, người duy nhất cung cấp một mặt hàng cụ thể. Toàn bộ sinh hoạt kinh tế là sự kết hợp giữa các nhân tố độc quyền và cạnh tranh. Cạnh tranh không hoàn hảo chứ không phải cạnh tranh hoàn hảo là hình thái chính. Nhưng nói rằng, Một doanh nghiệp có thể tác động tới giá cả sản phẩm của mình không có nghĩa là “ độc tài “. Phần sau chúng ta sẽ thấy rõ, một doanh nghiệp không thể định giá hàng hoàn toàn theo ý muốn riêng mà vẫn có lãi. Doanh nghiệp đó phải tính đến giá của các hàng có thể thay thế cho hàng của mình. Thậm chí nếu doanh nghiệp đó sản xuất ra một loại dầu đốt đã có mác với những đặc tính độc đáo, họ vẫn phải tính đến giá của các loại dầu đốt khác cũng như giá của củi, khí đốt và chất cách nhiệt. Như vậy, sức mạnh kinh tế của những người cạnh tranh không hoàn hảo luôn bị kiềm chế phần nào. Các ông chủ doanh nghiệp và công nhân vừa ưa vừa ghét cạnh tranh khi nó giúp chúng ta mở rộng thị trường. Nhưng chúng ta gọi nó là “ có tính chất đục đẽo”, “ không công bằng “ hoặc “ tai hại “ khi đối thủ cạnh tranh của ta làm chúng ta chúnh ta mất lợi nhuận. Những công nhân sống phụ thuộc vào giá bán sức lao động của mình trên thị trường có thể là những người đầu tiên la ó khi cạnh tranh nước ngoài đe doạ tiền lương của họ ở trong nước. Khi sức mạnh độc quyền- tức là khi một doanh nghiệp lớn có khả năng tác động đến giá cả ở một thị trường nào đó- thực sự trở thành quan trọng về kinh tế, chúng ta sẽ thấy giá cả cao hơn mức hiệu quả, kiểu mẫu méo mó về cầu và sản xuất, và lợi nhuận siêu thường. Những lợi nhuận này có thể bị biến thành điều quảng cáo lừa dối hoặc là thậm chí có thể mua ảnh hưởng và sự bảo hộ của ngành lập pháp. Chính phủ không coi mọi hoạt động của độc quyền là tất yếu. Từ những năm 1890 chính phủ Liên bang đã ra các luật chống độc quyền và luật lệ kinh tế để tăng hiệu lực của hệ thống thị trường cạnh tranh không hoàn hảo của chúng ta. Tác động bên ngoài. Một cách thứ hai để cơ chế thị trường không bị kiềm chế có thể dẫn đến kết quả không có hiệu quả xuất khẩu khi có nhân tố tác động bên ngoài. Nhưng trên thực tế, nhiều tác động qua lại diễn ra bên ngoài các thị trường. Doanh nghiệp sử dụng tài nguyên hiếm như không khí hoặc nước sạch mà không trả tiền cho những người phải sống trong bầu không khí bị ô nhiễm hoặc nước bị bẩn. Doanh nghiệpB, đóng ở giữa một khu vực dân cư thuê một người bảo vệ mặt mũi dữ tợn canh giữ nhà máy của mình;như vậy làm cho bọn lưu manh vì sợ cũng tránh hành nghề ở các nhà dân lân cận. Trong những trường hợp đó, một cái xấu về kinh tế và một cái tốt về kinh tế đã được chuyển giao tới những đối tượng bên ngoài các thị trường. Tác động bên ngoài xảy ra khi doanh nghiệp hoặc con người tạo ra chi phí lợi ích cho doanh nghiệp khác hoặc nguời khác mà những doanh nghiệp hoặc con người nào không được nhận đúng số tiền cần được trả hoặc không phải trả đúng số chi phí phải trả. Vì xã hội chúng ta đã trở nên đông dân hơn xưa, vì sản xuất ngày càng dựa trên những quy trình sử dụng chất độc tác động bên ngoài đã từ những phiền toái nhỏ mà trở thành những mối đe doạ lớn. Kết quả là chính phủ đã sử dụnh đến luật lệ điều tiết hành vi kinh tế như là một cách để ngăn chặn những tác động tiêu cực bên ngoài như ô nhiễm nước và không khí, khai thác đến cạn khoáng sản, chất thải-gây nguy hiểm thức ăn, uống thiếu an toàn và các chất phóng xạ... Những người phê phán việc quy định luật lệ than phiền rằng hoạt động kinh tế của chính phủ có tính chất cưỡng bức không cần thiết. Chính phủ giống như cha mẹ, luôn nói không được: Không được bán thiếu cân, không được sử dụng lao động trẻ em, không được để ống khói nhà máy nhả khói ra bầu trời, không được bán hoặc hút Cocaine.v.v... Mặt khác, khi kinh doanh, các nhà sản xuất luôn muốn thu được lợi nhuận cao nhất, nguồn vốn quay vòng nhanh... Do đó, một số loại hàng hoá quan trọng cho việc phát triển kinh tế, cho sự bảo đảm an ninh trật tự cho nền kinh tế lại không được đầu tư vì nó không mang lại lợi nhuận hoặc lợi nhuận quá ít. Vì thế chính phủ pnải đầu tư vào các loại hàng hoá này. “Sự can thiệp của chính phủ vào thị trường để nâng cao hiệu quả của nền kinh tế chứng tỏ những việc làm như thế không phải do ý thích “.(Paul A.Samuel). Công bằng. Cho đến nay chúng ta đã tập trung vào các thiếu sót trong vai trò chỉ đạo của bàn tay vô hình-những sự thiếu hoàn hảo có lẽ có thể sửa chữa được bằng sự can thiệp đúng đắn. Nhưng hãy tạm cho rằng nền kinh tế hoạt động hoàn toàn có hiệu quả-luôn ở trên ranh giới khả năng sản xuất và không bao giờ ở bên trong ranh giới này cả, luôn chọn đúng số lượng hàng hoá công cộng so với hàng hoá tư nhân.v.v... Nhưng thậm chí nếu hệ thống thị trường hoạt động hoàn hảo như vừa mô tả thì nhiều người vẫn không cho nó là lý tưởng. Tại sao vậy? Thứ nhất, hàng hoá đi theo số phiếu bằng đồng đô la chứ không phải là theo nhu cầu lớn nhất. Một con mèo của người giàu có thể được nhận số sữa mà một đứa trẻ nghèo cần có để được khoẻ mạnh. Có phsải là do cung cầu hoạt động kém không? Hoàn toàn không vì cơ chế thị trường đang làm đúng chức năng-nó đặt hàng vào tay người có thể trả tiền nhiều nhất, người có nhiều phiếu bằng tiền nhất. Những người bảo vệ cơ chế giá cả và những người phê phán nó cần thừa nhận rằng một hệ thống thị trường có hiệu quả có thể gây ra sự bất bình đẳng lớn. Nếu một nước chi tiêu về thức ăn cho súc vật làm cảnh nuôi trong nhà nhiều hơn là về giáo dục đại học cho người nghèo thì đó là một khuyết điểm của việc phân phối thu nhập, chứ không phải là của thị trường. Nhưng, một kết quả như vậy có thể không chấp nhận được về mặt chính trị hoặc đạo lý. Một xã hội không cần chấp nhận kết quả của những thị trường có tính cạnh tranh-sự sống còn của những kẻ sống sót-coi đó là quyền thiêng liêng hoặc công lý trên đời. Bàn tay vô hình có thể dẫn chúng ta đến giới hạn bên ngoài của ranh giới khả năng sản xuất nhưng không nhất thiết nó phân phối sản lượng đó một cách có thể chấp nhận được. Và một khi xã hội dân chủ không thích sự phân phối phiếu đô-la trong mức hệ thống thị trường “thả lỏng “thì nó có biện pháp thay đổi kết quả thông qua những chính sách phân phối lại. Thứ hai, do tỉ suất thuế thấp không thể giúp gì cho những người hoàn toàn không có thu nhập.trong những thập kỷ gần đây chính phủ đã xây dựng một hệ thống hỗ trợ thu nhập: Giúp đỡ cho người già, người mù, người bị tàn tật, cũng như bảo hiểm thất nghiệp cho những người không có công ăn việc làm. Hệ thống trả tiền chuyển dịch này tạo ra một “mạng lưới an toàn “bảo vệ những người không may khỏi bị huỷ hoại về kinh tế. Cuối cùng, chính phủ đôi khi trợ cấp tiêu dùng cho những nhóm có thu nhập thấp. Nhờ quá trình tăng trưởng kinh tế và những chương trình phúc lợi tạo ra mức sống tối thiểu, phần lớn cảnh túng quẫn ghê gớm và dễ nhìn thấy của chủ nghĩa tư bản thế kỷ 19 đã bị xoá bỏ, một kiểu nghèo đói dai dẳng hơn của thế kỷ 20 còn tồn tại . Ôn định. Ngoài vai trò thúc đẩy hiệu quả và công bằng, chính phủ cũng tham gia vào chức năng kinh tế vĩ mô là thúc đẩy sự ổn định kinh tế. Từ khi ra đời, chủ nghĩa tư bản đã từng gặp phải những thăng trầm chu kỳ của lạm phát (giá cả lên) và suy thoái (nạn thất nghiệp rất cao). Đôi khi những hiện tượng này rất dữ dội, như thời kỳ siêu lạm phát ở Đức trong những năm 1920, đến mức tiếp sau đó là rối loạn xã hội, cách mạng và chiến tranh. Đôi lúc, như thời kỳ Đại suy thoái ở Mỹ trong những năm 1930, khó khăn gian khó kéo dài một thập kỷ vì các nhà lãnh đạo chính trị không có đủ hiểu biết kinh tế để có biện pháp phục hồi kinh tế. Gần đây hơn, đầu những năm 1980, chính phủ Mỹ và các nước khác đã có biện pháp nhằm giảm tỷ lệ lạm phát cao. Những biện pháp này đã dẫn đến thất nghiệp cao và lạm phát thì giảm. Nhưng trong thành công lại có hạt giống của thất bại. Bằng cách bảo đảm một thời kỳ nhiều công ăn việc làm và tăng trưởng nhanh, nhiều nước đã vô tình nuôi dưỡng một nền kinh tế trong đó nhân dân bắt đầu cho rằng phồn vinh là lẽ đương nhiên. Nhiều nước đảm bảo cho công nhân và người hưởng thu nhập định kỳ mức sống trong điều kiện thời tiết xấu như mức sống chỉ có thể có được với thời tiết tốt. Trong các hệ thống giá cả, tiền lương và hỗ trợ thu nhập có những điểm cứng nhắc. Khi những rối loạn của những năm 1970 xảy ra sau hai lần tăng mạnh giá dầu lửa, mất mùa ngô, trục trặc trong hệ thống tài chính quốc tế-người ta đã không giữ được lời hứa. Trong sự phát triển của mỗi quốc gia, không có một nền kinh tế ở quốc gia nào đều luôn ổn định mà nó luôn có sự biến động. Có những thời kỳ nền kinh tế cực kỳ phồn thịnh nhưng cũng có lúc nền kinh tế nằm trong vùng đại suy thoái do nhiều nguyên nhân: do lạm phát cao, những thay đổi của nền kinh tế thế giới... Do đó chính phủ góp phần làm cho nền kinh tế dần dần ổn định bằng cách đưa ra những chính sách hợp lý. Các mục tiêu của đời sống kinh tế vĩ mô không phải là vấn đề để bàn cãi gay gắt nữa. Nhưng các nước có thể đạt được các mục tiêu đó một tốt nhất như thế nào? Một nước muốn cải tiến thành tựu của mình có thể có những sự lựa chọn gì? Trả lời cho câu hỏi này nằm một phần trong các công cụ của chính sách kinh tế vĩ mô . Cơ chế quản lý kinh tế bao gồm hai nhóm yếu tố: Cơ chế thị trường-nhóm yếu tố chịu sự chi phối của “bàn tay vô hình “ tức các quy luật kinh tế thị trường . Nhóm yếu tố này mang tính chất tự điều chỉnh. Nhóm hai là sự quản lý của chính phủ ở tầm vĩ mô, nhóm này gắn liền với “bàn tay hữu hình “, tức các công cụ quản lý của nhà nước như: pháp luật, chính sách, kế hoạch... Như vậy không thể điều tiết sự vận động của nền kinh tế thị trường khi chỉ có một trong hai yếu tố trên, điều đó giống như người ta định “vỗ tay bằng một tay “ Tóm lại, chính phủ có vai trò thúc đẩy nền kinh tế hướng tới sự công bằng, hiệu quả và ổn định. Tuy nhiên chính phủ không thể hô hào nhân dân là phải làm thế này hay thế kia thì mới đạt được hiệu quả mà chính phủ phải sử dụng các công cụ của kinh tế vĩ mô đang có trong tay một cách hữu hiệu nhất để thực hiện vai trò không thể thiếu được đối với nền kinh tế đất nước . 3.Các công cụ điều tiết của chính phủ : Trong nhiều trường hợp chính phủ không thể ngồi chờ cơ chế tự ổn định của kinh tế thị trường được mà phải nhanh chóng, trực tiếp sử dụng các cộng cụ của kinh tế vĩ mô để điều tiết nền kinh tế. Một công cụ chính sách là một biến số kinh tế chịu sự quản lý trực tiếp hay gián tiếp của chính phủ , thay đổi công cụ chính sách này sẽ có tác động đến một hoặc nhiều mục tiêu kinh tế vĩ mô . a.Hệ thống luật pháp : Nó là hành lang an toàn cho các hoạt động kinh tế, đến mọi thành phần kinh tế ...nhằm tạo ra sự yên tâm cho các nhà đầu tư đồng thời đảm bảo trật tự kinh tế cũng như đảm bảo trật tự xã hội để nền kinh tế phát triển một cách lành mạnh. Bằng cách đưa ra các đạo luật, chính phủ đã buộc mọi người dân hay mọi t