Vai trò, chức năng và tổ chức của quốc hội

VAI TRÒ, CHỨC NĂNG VÀ TỔ CHỨC CỦA QUỐC HỘITs. Nguyễn Sĩ DũngPhó Chủ nhiệm VPQH1VAI TRÒ CỦA QUỐC HỘI1) Quốc hội là cầu nối giữa người dân với Chính quyền Đại diện: Tham vấn Thẩm định Quyết định Giám sátTrách nhiệm giải trình: Báo cáo kết quả kỳ họp Giải thích chính sách, pháp luậtNgười dânChính quyềnQuốc hội2VAI TRÒ CỦA QUỐC HỘI2) Quốc hội là mắt xích quan trọng của quy trình ban hành chính sách, pháp luật (cụ thể hóa đường lối của Đảng)- Hoạch định chính sách, pháp luật- Triển khai chính sách, pháp luật- Thẩm định & quyết chính sách, pháp luật- Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luậtChính phủQuốc hội3VAI TRÒ CỦA QUỐC HỘI3) Quốc hội là mắt xích quan trọng của hệ thống pháp luậtPhản hồiPhản hồiĐối tượng điều chỉnhCác cơ quan xây dựng pháp luậtCơ quan thực thi pháp luậtChế tàiPhản hồiQuy địnhQuy địnhCác nguồn lực và các cản trởCác nguồn lực và các cản trởCác nguồn lực và các cản trở4VAI TRÒ CỦA QUỐC HỘI4) Quốc hội là một trong những thiết chế đảm bảo chế độ trách nhiệmHành chính công vụTrách nhiệm chính trị, bất tín nhiệmCử triQuốc hộiTrách nhiệm chính trị, bất tín nhiệmTrách nhiệm pháp lý,Chế tàiTrách nhiệm hình sự; dân sự; hành chính; kỷ luậtChính phủ, hành pháp chính trị5VAI TRÒ CỦA QUỐC HỘI5) Vai trò Hiến định- “Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, ” (Hiến pháp 1992, Điều 83)- “Đại biểu Quốc hội là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, không chỉ đại diện cho nhân dân ở đơn vị bầu cử ra mình mà còn đại diện cho nhân dân cả nước” (Hiến pháp 1992, Điều 97)6CHỨC NĂNG CỦA QUỐC HỘI3 CHỨC NĂNGTrên nền tảng Đại diệnLập phápGiám sátQuyết định các vấn đề quan trọng7CHỨC NĂNG CỦA QUỐC HỘILập pháp của Quốc hộiLà việc thẩm định về mặt lợi ích của chính sách và ban hành thành luật;Quốc hội có thể sửa đổi, bổ sung chính sách lập pháp8CHỨC NĂNG CỦA QUỐC HỘI Giám sát là việc Quốc hội, UBTV Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội theo dõi, xem xét, đánh giá hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát trong việc thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của UBTV Quốc hộiCác công cụ cơ bản để thực hiện chức năng giám sát:Giám sát về mặt nội dung Giám sát về mặt pháp lýGiám sát về mặt kinh tếQuốc hộiThảo luậnBỏ phiếu tín nhiệmThảo luận về ngân sáchCác Ủy banThẩm traĐiều trầnỦy ban điều traỦy ban tài chính, ngân sáchĐại biểu QHHỏi, chất vấn, Kiến nghịCác quan chức được chỉ địnhThanh tra Quốc hộiTổng kiểm toán9CHỨC NĂNG CỦA QUỐC HỘICác chức năng Hiến địnhQuốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến và lập phápQuốc hội quyết định những chính sách cơ bản về đối nội và đối ngoại, nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước, những nguyên tắc chủ yếu về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước, về quan hệ xã hội và hoạt động của công dânQuốc hội thực hiện quyền giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của Nhà nước (Hiến pháp 1992, Điều 83)10TỔ CHỨC CỦA QUỐC HỘIQUỐC HỘINước cộng hòa XHCN Việt NamỦy ban thường vụ Quốc hộiỦy ban VH, GD, TN, TN và NĐỦy ban khoa học, công nghệ và MTỦy ban các vấn đề xã hộiỦy ban quốc phòng và an ninhUỷ ban kinh tếỦy ban đối ngoạiỦy ban pháp luậtHội đồng dân tộcNHÂN DÂN CẢ NƯỚCVăn phòng Quốc hội3 Ban của Ủy ban TVQHỦy ban tư phápUỷ ban tài chính, ngân sáchBầu cử, thành lập: Chỉ đạo, điều hành: Tham mưu, tổng hợp: 11TỔ CHỨC CỦA QUỐC HỘILãnh đạo Quốc hội gồm có: Chủ tịch Quốc hội và các Phó Chủ tịch Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các công việc của Quốc hội. Các Phó Chủ tịch Quốc hội làm nhiệm vụ theo sự phân công của Chủ tịch (Hiến pháp 1992, Điều 92)Ủy ban thường vụ Quốc hội là cơ quan thường trực của Quốc hội. Ủy ban thường vụ Quốc hội gồm có Chủ tịch Quốc hội; các Phó Chủ tịch Quốc hội; các ủy viên (Hiến pháp 1992, Điều 90)Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội là những cơ quan của Quốc hội, làm việc theo chế độ tập thể và quyết định theo đa số (Luật tổ chức Quốc hội 2001, Điều 21)12TỔ CHỨC CỦA QUỐC HỘI Ban công tác đại biểu, Ban công tác lập pháp, Ban dân nguyện là cơ quan chuyên môn trực thuộc và phục vụ Ủy ban thường vụ Quốc hội về công tác đại biểu, giám sát và hướng dẫn hoạt động của Hội đồng nhân dân, công tác dân nguyện, công tác xây dựng pháp luật (Nghị quyết số 368, 369, 370/2003/NQ-UBTVQH11) Văn phòng Quốc hội là cơ quan giúp việc của Quốc hội (Nghị quyết số 417/2003/NQ-UBTVQH11) 13Xin trân trọng cảm ơn sự theo dõi của Quý vị!14