Vacxin dùng cho lợn

157 Ch−¬ng 10 VACXIN DïNG CHO LîN 1. Vacxin DÞch t¶ lîn kh« §Æc ®iÓm - Vacxin ®−îc chÕ tõ chñng vitamin dÞch t¶ lîn nh−îc ®éc chñng C, lµ mét chñng t¹o miÔn dÞch m¹nh, æn ®Þnh vµ kh«ng g©y ra c¸c biÕn ®æi sinh lý ë lîn trong tÊt c¶ c¸c løa tuæi. - Vacxin cã thÓ dïng cho lîn n¸i chöa giai ®o¹n ®Çu mµ kh«ng g©y qu¸i thai. - Mçi liÒu Vacxin- chøa kho¶ng 100 P§. 50 Virut - Sau sö dông Vacxin 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch tèt vµ miÔn dÞch kÐo dµi 12 th¸ng ®Õn 15 th¸ng. - Trong c¸c ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh cã thÓ sö dông Vacxin ë d¹ng t−¬i, kh«ng cÇn ®«ng kh«, hiÖu lùc sÏ cao h¬n. Nh−ng chØ ®−îc sö dông trong thêi gian rÊt ng¾n (1 ngµy sau khi pha). Sö dông - Vacxin ®−îc dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh dÞch t¶ cho lîn ë c¸c løa tuæi, khoÎ m¹nh. - Khi kh«ng cã dÞch, chØ tiªm cho lîn 45 ngµy tuæi trë lªn. Khi cã dÞch hoÆc cã sù ®e do¹ cña dÞch cÇn tiªm sím cho lîn 30 ngµy tuæi. Nh−ng sau lÇn tiªm thø nhÊt cÇn tiªm lÇn hai, sau 3 - 4 tuÇn. Sau ®ã, cø mçi n¨m tiªm nh¾c l¹i mét lÇn. - Trong c¸c c¬ së nu«i lîn tËp trung cÇn tiªm Vacxin bæ sung th−êng xuyªn cho ®µn lîn. - ë c¸c ®Þa ph−¬ng cÇn tæ chøc tiªm phßng Vacxin cø 6 th¸ng mét lÇn vµ còng ph¶i tiªm Vacxin bæ sung cho lîn con vµ lîn n¸i. LiÒu tiªm - Vacxin ph¶i pha víi n−íc sinh lý v« trïng. Tuú theo lä Vacxin ®ùng bao nhiªu liÒu mµ pha víi sè m1 n−íc sinh lý b»ng sè liÒu: lä ®ùng 50 liÒu th× pha víi 50 ml n−íc sinh lý. Mçi lîn bÊt cø løa tuæi nµo vµ träng l−îng bao nhiªu ®Òu tiªm 1 ml. - Vacxin tiªm vµo d−íi da sau tai hoÆc d−íi da trong ®ïi - Dông cô pha Vacxin, èng tiªm chØ ®−îc v« trïng b»ng luéc n−íc s«i, hoÆc hÊp −ít 1000C, ®Ó nguéi vµ röa. Kh«ng ®−îc dïng c¸c dung dÞch thuèc s¸t trïng vµ kh«ng dïng dông cô cßn nãng; v× nh− vËy, Vacxin sÏ mÊt hiÖu lùc. (V× kh¸ng nguyªn lµ Virut nh−îc ®éc sÏ bÞ giÕt vµ huû ho¹i, kh«ng t¹o ®−îc miÔn dÞch n÷a). - Tr¸nh mäi kÝch ®éng mét tuÇn tr−íc khi vµ sau khi tiªm Vacxin cho lîn, B¶o qu¶n Vacxin ®«ng kh« gi÷ ë +40C ®Õn +100C hay trong n−íc ®¸ ®−îc 12 th¸ng. Kh«ng gi÷ trong l¹nh ®«ng. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 158 Khi ®· pha ®Ó dïng ph¶i gi÷ trong ®¸, kh«ng ®Ó mÆt trêi chiÒu th¼ng vµo Vacxin vµ chØ dïng trong thêi h¹n vµi giê. Pha xong ph¶i dïngngay. Tr×nh bµy §ãng lä ®éng kh« 20 liÒu. §ãng lä ®«ng kh« 50 liÒu. N¬i s¶n xuÊt: Trung t©m thó y Nam bé; XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng); Ph©n viÖn thó y Nha Trang. 2. Vacxin Tô huyÕt trïng lîn keo phÌn §Æc ®iÓm - Vacxin v« ho¹t chÕ b»ng chñng vi khuÈn Pasteurella multocida (FgHc) cã tÝnh t−¬ng ®ång kh¸ng nguyªn víi chñng g©y bÖnh, ®−îc giÕt chÕt b»ng Formol, cã chÊt bæ trî vµ keo phÌn, t¹o miÔn dÞch tèt h¬n, vµ gi¶m tÝnh dÞ øng do néi ®éc tè vi khuÈn g©y ra. Mçi ml cã chøa 10 tû vi khuÈn. - Khi ®Ó l¾ng, Vacxin chia lµm 2 líp, líp keo phÌn l¾ng ë ®¸y, ë trªn cã líp n−íc trong h¬i vµng. - Khi tiªm d−íi da, Vacxin ®Ó l¹i mét u nhá, vµ sÏ gi¶m dÇn theo thêi gian. - Vacxin t¹o miÔn dÞch sau 2 tuÇn sö dông vµ miÔn dÞch kÐo dµi 6 - 9 th¸ng. Sö dông - Vacxin dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh tô huyÕt, trïng cho lîn khoÎ m¹nh tô huyÕt trïng 2 th¸ng trë lªn. - Sau khi tiªm ph¶i cö ng−êi theo dâi ph¶n øng nöa ngµy ®Ó kÞp thêi xö trÝ. - L¾c kü lä Vacxin tr−íc khi sö dông. - VÞ trÝ tiªm: d−íi da sau tai hay d−íi da ®ïi trong - Tiªm Vacxin cho lîn mçi n¨m 2 lÇn, th−êng tiªm vµo tr−íc mïa m−a 1 th¸ng LiÒu tiªm - Mçi lîn tiªm 2 ml ë tÊt c¶ c¸c løa tuæi. Víi lîn con 2 th¸ng tuæi cã thÓ dïng 1 ml. Nh−ng sau 3 - 4 tuÇn ph¶i dïng liÒu bæ sung 2 ml. B¶o qu¶n - Vacxin gi÷ ë n¬i r©m m¸t, tèt nhÊt lµ nhiÖt ®é tõ +40C ®Õn +100C, cã thÓ gi÷ ®−îc 9 th¸ng. - Kh«ng ®Ó Vacxin trong ®«ng l¹nh. Tr×nh bµy - Lä 50 ml cã 25 liÒu - Lä 100 ml cã 50 liÒu - Lä 10 ml cã 5 liÒu N¬i s¶n xuÊt: Vacxin tô huyÕt trïng lîn keo phÌn ®−îc s¶n xuÊt ë XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng) vµ Trung t©m thó y Nam bé (T.P. Hå ChÝ Minh). WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 159 3. Vacxin tô huyÕt trïng nhò ho¸ §Æc ®ÜÓm - Vacxin ®−îc v« ho¹t, ®−îc chÕ t¹o tõ chñng Pasteurella multocida chñng Iran cã tÝnh t−¬ng ®ång kh¸ng nguyªn víi chñng g©y bÖnh, giÕt chÕt b»ng Formol, cã chÊt bæ trî lµ dÇu kho¸ng hoÆc dÇu thùc vËt, ë d¹ng nhò ho¸. Mçi 1 ml chøa 10 tû vi khuÈn. - Vacxin t¹o miÔn dÞch tèt. Nh−ng th−êng g©y ph¶n øng côc bé khi tiªm d−íi da. - Sau 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch cã thÓ kÐo dµi 8 - 12 th¸ng. - Vacxin ë d¹ng nhò ho¸ tr¾ng nh− s÷a. Sö dông - Vacxin dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh tô huyÕt trïng cho lîn khoÎ m¹nh. - Sau khi tiªm ph¶i theo dâi ph¶n øng nöa ngµy, nÕu cã ph¶n øng sÏ xö trÝ: ch−êm nãng chç tiªm. - Tiªm cho lîn mçi n¨m 2 lÇn, vµo tr−íc mïa m−a 1 th¸ng (6 th¸ng mét lÇn). LiÒu tiªm - Mçi lîn tiªm 2 ml. - Tiªm s©u vµo b¾p thÞt m«ng. B¶o qu¶n - Gi÷ Vacxin ë nhiÖt ®é 100C ®Õn 120C, cã thÓ b¶o qu¶n 9 - 12 th¸ng. - Lä Vacxin ®· lÊy ra, chØ dïng trong 1 ngµy. Tr×nh bµy Lä ®ùng 50 ml, 100 ml. N¬i s¶n xuÊt: ViÖn thó y (Bé m«n ho¸ sinh miÔn dÞch) ®ùîc phÐp s¶n xuÊt thö, øng dông trong s¶n xuÊt. 4. Vacxin §ãng dÊu lîn keo phÌn §Æc ®iÓm - Vacxin chÕt ®−îc s¶n xuÊt tõ chñng vi khuÈn ®ãng dÊu lîn cã t−¬ng ®ång kh¸ng nguyªn víi chñng g©y bÖnh cho lîn n−íc ta, diÖt b»ng Formol, cã chÊt bæ trî lµ keo phÌn. Mét ml chøa 10 tû vi khuÈn. - Vacxin Ýt khi x¶y ra c¸c ph¶n øng côc bé hay toµn th©n, t¹o miÔn dÞch tèt vµ æn ®Þnh. - Vacxin sau khi sö dông 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 9 th¸ng ®Õn 12 th¸ng. - Vacxin ®Ó l¾ng, chia 2 líp, líp d−íi l¾ng lµ keo phÌn tr¾ng ®ôc vµ líp trªn cã mµu vµng trong. Sö dông - Dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh ®ãng dÊu lîn cho lîn tõ 45 ngµy tuæi trë lªn, khoÎ m¹nh. - Mçi n¨m cÇn tiªm cho lîn tõ 1 ®Õn 2 lÇn (6 th¸ng mét lÇn). WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 160 - Tiªm vµo d−íi da sau tai hoÆc d−íi da trong ®ïi . - Tr−íc khi tiªm ph¶i l¾c ®Òu lä thuèc. - Lä thuèc ®· dïng chØ sù dông trong 1 ngµy. LiÒu tiªm - Mçi lîn con d−íi 3 th¸ng dïng 2 ml. - Mçi lîn tõ 4 th¸ng trë lªn dïng 3 ml. B¶o qu¶n - Gi÷ trong ®iÒu kiÖn l¹nh 100C b¶o qu¶n ®−îc 9 th¸ng. Vµ trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é n«ng th«n ®−îc 5 - 6 th¸ng. - Tr¸nh ®Ó n¬i nãng Èm cã ¸nh s¸ng mÆt trêi. Tr×nh bµy - Lä thuèc 50 ml. - Lä thuèc 100 ml. LiÒu dïng thay ®æi theo yªu cÇu. N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng 5. Vacxin Phã th−¬ng hµn lîn (keo phÌn) §¨c ®iÓm - Vacxin ®−îc chÕ tõ m«i tr−êng nu«i cÊy vi khuÈn phã th−¬ng hµn (Salmonella Cholerae suis) ®· giÕt b»ng Fomlol, cã bæ trî keo phÌn. Mçi 1ml Vacxin cã 10 tû vi khuÈn. - Chai Vacxin ®Ó l¾ng chia lµm 2 líp: líp keo phÌn tr¾ng ë ®¸y, líp trªn lµ n−íc trong vµng. Keo phÌn cã t¸c dông gi÷ l©u kh¸ng nguyªn trong c¬ thÓ lîn, gi¶m bít ph¶n øng, t¹o miÔn dÞch kÐo dµi. - Sau khi sö dông 12 ngµy, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 4 - 5 th¸ng. - Vacxin cã thÓ cã ph¶n øng dÞ øng: lîn con bÞ sèt thë m¹nh, ch¶y mòi, run r¶y. Nh−ng sÏ tù khái sau 2 - 3 giê Sö dông - Dïng phßng bÖnh phã th−¬ng hµn cho lîn con tõ 20 ngµy tuæi khoÎ m¹nh lÇn ®Çu; sau ®ã 2 - 3 tuÇn cã thÓ tiªm lÇn 2 ®Ó t¹o miÔn dÞch ch¾c ch¾n vµ æn ®Þnh. - Sau khi tiªm ph¶i theo dâi ph¶n øng cho lîn con. - NÕu ph¶n øng nÆng ph¶i can thiÖp b»ng c¸c lo¹i thuèc chèng dÞ øng (Promethazin, dimedron, Adrenalin...) - Truíc khi dïng ph¶i l¾c kü lä thuèc. - Lä thuèc ®· lÊy chØ dïng trong mét ngµy. - Cã thÓ tiªm cho lîn tr−íc khi sinh mét th¸ng t¹o miÔn dÞch cho lîn mÑ miÔn dÞch nµy cã thÓ truyÒn cho lîn con tíi 3 - 4 tuÇn tuæi. Vµ lîn con 4 tuÇn tuæi míi ph¶i tiªm Vacxin. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 161 LiÒu tiªm Tiªm cho lîn con 2 ml vµo d−íi da sau tai hay d−íi da trong ®ïi. Tiªm cho lîn n¸i chöa tr−íc khi ®Î 1 th¸ng 4 ml vµo d−íi da. B¶o qu¶n - Vacxin gi÷ n¬i r©m m¸t, tõ +40C ®Õn +100C b¶o qu¶n ®−îc 6 th¸ng. NÕu ®Ó ë nhiÖt ®é b×nh th−êng chØ b¶o qu¶n ®−îc 3 th¸ng. - Kh«ng ®−îc gi÷ Vacxin trong l¹nh ©m. Tr×nh bµy - Lä 100 ml cã 50 liÒu - Lä 50 ml cã 25 liÒu N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng); Trung t©m thó y Nam bé (XÝ nghiÖp s¶n xuÊt Vacxin). 6. Vacxin §ãng dÊu lîn II (VR2) §Æc ®iÓm - Vacxin nh−îc ®éc chÕ b»ng vi khuÈn ®ãng dÊu lîn chñng VR2 (Rumani). Mçi 1 ml chøa 10 tû vi khuÈn. - Vacxin an toµn kh«ng g©y ph¶n øng cho lîn c¸c løa tuæi - Sau tiªm 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 8 - 12 th¸ng Sö dông - Vacxin dïng ®Ó tiªm phßng dÞch ®ãng dÊu cho khoÎ m¹nh tõ 2 th¸ng tuæi trë lªn. - Tr−íc khi sö dông l¾c ®Òu lä thuèc. - Dông cô, èng tiªm kh«ng ®−îc röa b»ng thuèc s¸t trïng vµ kh¸ng sinh, mµ chØ v« trïng b»ng luéc, råi ®Ó nguéi míi röa. Sau khi tiªm vÉn v« trïng dông cô nh− vËy. - Tiªm vµo d−íi da sau tai hoÆc d−íi da trong ®ïi. LiÒu tiªm - Tiªm cho mçi lîn 1 - 2 ml B¶o qu¶n - Vacxin gi÷ n¬i r©m m¸t tõ +40C ®Õn 100C b¶o qu¶n ®−îc 9 th¸ng. NÕu ®Ó ë nhiÖt ®é th−êng ®−îc 4 th¸ng. - Kh«ng ®Ó trong l¹nh ©m. - Tr¸nh ¸nh s¸ng mÆt trêi vµ n¬i nãng Èm. - Lä thuèc ®· dïng chØ sö dông trong 1 ngµy. Tr×nh bµy - Lä 50 ml. - Lä 100 ml. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 162 N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng); Trung t©m thó y Nam bé (T.P. Hå ChÝ Minh) 7. Vacxin phßng bÖnh Leptospirosis §Æc ®iÓm - Vacxin ®−îc chÕ tõ c¸c chñng vi khuÈn Leptospira g©y bÖnh cho lîn ®· giÕt chÕt b»ng Merthiolat 1%. §ã lµ c¸c chñng: Leptospira pomona, L. mitis, L. autumnalis, L. autralis, L. icterohaemorrhagia, L. bataviae, L. canicola. - Vacxin cã thÓ cho bæ trî lµ phÌn chua hoÆc ë d¹ng canh khuÈn ®¬n thuÇn. - Vacxin kh«ng g©y c¸c ph¶n øng phô. - Sau khi tiªm 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 6 - 9 th¸ng. Sö dông - Vacxin dïng ®Ó phßng bÖnh Leptospirosis (bÖnh lîn nghÖ) cho lîn khoÎ m¹nh tõ 2 th¸ng tuæi trë lªn. - Tiªm d−íi da hai lÇn, c¸ch nhau 7 ngµy. - Lîn nghi m¾c bÖnh th× kh«ng tiªm. - L¾c nhÑ lä Vacxin truíc khi dïng. LiÒu tiªm - Lîn tõ 15 - 50 kg: lÇn 1: 2 ml/con; lÇn 2: 3 ml/con - Lîn trªn 50 kg: lÇn 1: 3 ml/con; lÇn 2: 5 ml/con. B¶o qu¶n - Vacxin ®Ó n¬i r©m m¸t, tõ +40C ®Õn +80C b¶o qu¶n ®−îc 6 - 9 th¸ng. Tr×nh bµy - Lä 100 ml - Lä 50 ml, N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng); Trung t©m thó y Nam bé (T.P. Hå ChÝ Minh. 8. Sö dông Vacxin phèi hîp cho lîn ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng, tõ l©u ®· cã tËp qu¸n dïng phèi hîp mét sè Vacxin, kh«ng ph¶i trén lÉn, mµ tiªm cïng mét lóc, tiªm ë mÊy vÞ trÝ kh¸c nhau. Cã thÓ tiªm phèi hîp c¸c lo¹i Vacxin sau ®©y: a) B×nh th−êng - Lîn con 20 - 30 ngµy tuæi tiªm Vacxin phã th−¬ng hµn hoÆc phã th−¬ng hµn víi tô huyÕt trïng. - §Õn 45 - 60 ngµy tuæi tiÕp tôc tiªm Vacxin phã th−¬ng hµn ®ît 2, ®ång thêi tiªm Vacxin dÞch t¶ lîn vµ Vacxin ®ãng dÊu lîn. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 163 b) Khi cã dÞch ®e do¹: - Lîn 15 - 20 ngµy tuæi tiªm phã th−¬ng hµn. - §Õn 30 ngµy tuæi, tiªm Vacxin dÞch t¶ lîn, Vacxin tô huyÕt trïng vµ Vacxin ®ãng dÊu lîn. - §Õn 70 ngµy tuæi tiªm l¹i Vacxin phã th−¬ng hµn vµ Vacxin tô huyÕt trïng lîn. Qua viÖc phèi hîp tiªm nh− trªn, tuy ®µn lîn cã mÖt trong c¸c ®ît tiªm, nh−ng kh«ng g©y ra c¸c ph¶n øng nÆng, vÉn t¹o ®−îc miÔn dÞch chèng c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm cho ®µn lîn. c) C¸c ®ît tiªm b×nh th−êng Mçi n¨m hai lÇn, c¸c ®ia ph−¬ng tæ chøc tiªm phèi hîp 3 lo¹i Vacxin: Vacxin dÞch t¶ lîn, Vacxin ®ãng dÊu lîn vµ Vacxin tô huyÕt trïng lîn. Nh− vËy, tiÕt kiÖm ®−îc søc lao ®éng vµ chi phÝ cho c¸c ®ît tiªm mµ vÉn ®¶m b¶o kÕt qu¶ tèt. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM