Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ

TRƯỜNG THCS – THPT BÁC ÁI Tên bài dạy: TUYÊN BỐ THẾ GIỚI VỀ SỰ SỐNG CÒN, QUYỀN ĐƯỢC BẢO VỆ VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Người soạn: Trương Thị Hồng Dịu Ngày soạn: 27/7/2015 Giáo án giảng dạy: TUYÊN BỐ THẾ GIỚI VỀ SỰ SỐNG CÒN, QUYỀN ĐƯỢC BẢO VỆ VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ MỤC TIÊU BÀI HỌC Về kiến thức: - HS thấy phần nào thực trạng cuộc sống của trẻ em trên thế giới hiện nay, tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ và chăm sóc trẻ em - Hiểu được sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề bảo vệ chăm sóc trẻ em. Về kĩ năng: Kĩ năng đọc – hiểu, phân tích một văn bản nhật dụng. Về thái độ: Giáo dục tình cảm yêu mến giữa con người với con người. B. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH Giáo viên: SGK, SGV, giáo án bài soạn, hệ thống câu hỏi và bài tập. Học sinh: SGK, bài soạn. C. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH - Đàm thoại, đọc, phát vấn, gợi mở, hướng dẫn học sinh làm việc với SGK, thảo luận nhóm. D.CÁC BƯỚC LÊN LỚP Ổn định lớp Kiểm tra bài cũ: Nêu hệ thống luận điểm, luận cứ của bài đấu tranh cho một thế giới hòa bình? Theo em, vì sao chiến tranh hạt nhân lại gây nguy hiểm cho nhân loại? Con người cần phải làm gì để găn chặn nguy cơ đó? Bài mới:  Lời vào bài Bác Hồ từng viết: “Trẻ em như búp trên cành Biết ăn ngủ biết học hành là ngoan” Quả đúng như vậy, trẻ em như một tờ giấy trắng tinh khiết. Cần phải được dạy dỗ, chăm sóc và bảo vệ hết mức có thể. Thế nhưng, hiện nay nhiều trẻ em Việt Nam cũng như trẻ em trên thế giới hiện nay đang đứng trước những thách thức, những cản trở không nhỏ ảnh hưởng xấu đến tương lai.Vì vậy, một hội nghị cấp cao thế giới họp tại Liên hợp quốc (Mỹ) cách đây trên 10 năm đã nói lên tầm quan trọng của vấn đề này. Để hiểu rõ hơn, Cô và cả lớp sẽ đi vào tìm hiểu bài mới: "Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em". Tiến trình dạy bài mới Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về tác phẩm - GV yêu cầu HS đọc văn bản SGK/ 31-35 và trả lời câu hỏi. Yêu cầu đọc rõ ràng, khúc chiết từng mục. + Nêu xuất xứ đoạn trích? + Xác định kiểu văn bản? + Bố cục gồm mấy phần? Văn bản ra đời trong bối cảnh thế giới những năm cuối TK XX đầy cơ hội và thách thức: Sự hợp tác quốc tế phát triển, Khoa học kĩ thuật và Công nghệ phát triển nhanh như vũ bãovì thế mà sự phân hoá giàu nghèo càng trở nên gay gắt; Thế giới đứng trước những nguy cơ như: Chiến tranh hạt nhân, đói nghèo, bệnh tật, thất học và mù chữ, trong đó có một nguy cơ khiến cho thế giới quan tâm, lo lắng: Đó là bảo vệ quyền lợi cho trẻ em. Ngày 30 – 9 – 1990 tại Niu-ooc – trụ sở của Liên hợp quốc đã diễn ra hội nghị cấp cao thế giới về trẻ em. Bởi những năm cuối thế kỷ XX trẻ em luôn bị hành hạ, không được bảo vệ, bên cạnh đó mức phân hoá giàu nghèo chiến tranh, tình trạng bạo lực diễn ra ở nhiều nơi dẫn đến trẻ em bị tàn tật, bóc lột nhiều. Ở Việt Nam hội đồng bộ trưởng cũng đã quyết định Chương trình hành động vì sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em Việt Nam từ 1991 – 2000. Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS phân tích văn bản GV cho HS theo dõi chú thích SGK/ trang 34-35 và giải nghĩa một số từ khó Phần mở đầu có bao nhiêu mục? Mục 1 làm nhiệm vụ gì? Nội dung và ý nghĩa  của mục 2? Nhận xét cách vào vấn đề của tác giả? Sau 2 đoạn đầu khẳng định quyền được sống, quyền được phát triển của mọi trẻ em trên thế giới và kêu gọi khẩn thiết toàn nhân loại hãy quan tâm đến vấn đề này, đoạn văn còn nêu lên sự thách thức, những thực tế những con số và cuộc sống khổ cực trên nhiều mặt, về tình trạng bị bỏ rơi vào hiểm họa của nhiều trẻ em trên thế giới hiện nay. Phần 2 - Sự thách thức có bao nhiêu mục? Những thực trạng của trẻ em trên thế giới đã được nêu lên như thế nào trong phần này? Mục 7 nêu lên yêu cầu gì? Nêu nhận xét của em về cách trình bày, cách phân tích về những hiểm họa cho trẻ em trên thế giới? Nhận thức, tình cảm của em khi đọc phần này như thế nào? Sau phần thách thức tác giả khẳng định những điều kiện thuận lợi cơ bản để cộng đồng quốc tế có thể đẩy mạnh việc chăm sóc và bảo vệ trẻ em. Qua phần "Cơ hội", em thấy việc bảo vệ, chăm sóc trẻ em trong bối cảnh thế giới hiện nay có những điều kiện thuận lợi nào? Qua đó, em có nhận xét gì? Xác định những nhiệm vụ cụ thể mà từng quốc gia và cả cộng đồng quốc tế cần làm vì sự sống còn, phát triển của trẻ em. Những nhiệm vụ có tính cấp bách này được nêu lên một cách hợp lý bởi dựa trên cơ sở tình trạng và điều kiện thực tế. Ở phần "Nhiệm vụ", bản Tuyên bố đã nêu rõ từng quốc gia và cả cộng đồng phải làm gì? Em có nhận xét gì về cách sử dụng lời văn và cách diễn đạt ở phần "Nhiệm vụ"? Qua văn bản, em có nhận thức gì về tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ chăm sóc trẻ em? GV nói thêm về các chính sách về quyền lợi trẻ em được Đảng và nhà nước ta đưa ra: - Sự quan tâm cụ thể của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em – Tháng hành động vì trẻ em. Sự quan tâm cụ thể của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em – Bảo vệ thân thể và tính mạng. Sự quan tâm cụ thể của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em - Đội Văn nghệ thiếu nhi. Sự quan tâm cụ thể của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em - Hội thi Tin học trẻ. Sự quan tâm cụ thể của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em - Tiếp sức trẻ em nghèo đến trường. Sự quan tâm cụ thể của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em - Khám bệnh trẻ miễn phí. - Tấm lòng dành cho trẻ khuyết tật - Hội thi vẽ tranh về môi trường. Trình bày những nét chính về nghệ thuật tác phẩm? Hoạt động 3: Tổng kết GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK/Trang 35 HS đọc bài theo yêu cầu Nội dung cần đạt I. Tìm hiểu chung 1. Vị trí đoạn trích -Trích: Tuyên bố của hội nghị cấp cao thế giới về trẻ em, họp tại trụ sở Liên hợp quốc ở Niu -Oóc ngày 30/9/1990. 2. Kiểu văn bản - Nhật dụng theo thể nghị luận chính trị xã hội. 3. Bố cục  - Gồm 4 phần: + Mở đầu: Lí do của bản tuyên ngôn. + Sự thách thức: Thực trạng trẻ em trên thế giới. + Cơ hội: Những điều kiện thuận lợi để bảo vệ quyền lợi cho trẻ em. + Nhiệm vụ: Nhiệm vụ đặt ra để bảo vệ quyền lợi trẻ em. II. Phân tích văn bản Đọc – giải nghĩa từ khó - Vô gia cư: Không nhà cửa. - Tăng trưởng: Phát triển theo hướng tốt đẹp. - Trẻ em: con người ở giữa giai đoạn được sinh ra và dậy thì (theo sinh học), đối tượng dưới 18 tuổi (theo pháp luật). Công ước: bản quy ước, quy định do nhiều nước cùng ký kết để xác lập các nguyên tắc, thể lệ cho từng vấn đề trong quan hệ quốc tế 2. Mở đầu: Lí do của bản tuyên ngôn. - Mục 1: Mở đầu, nêu vấn đề, giới thiệu mục đích và nhiệm vụ của Hội nghị cấp cao Thế giới. - Mục 2: Khái quát những đặc điểm, yêu cầu của trẻ em, khẳng định quyền được sống, được phát triển trong hòa bình, hạnh phúc . => Cách vào đề trực tiếp, ngắn gọn, rõ ràng, dùng nhiều câu khẳng định: Cho thấy quyền sống, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em trên toàn thế giới là một vấn đề mang tính chất nhân bản. 3. Sự thách thức: Thực trạng trẻ em trên thế giới. - Thực trạng của trẻ em trên thế giới: + Nạn nhân của chiến tranh, bạo lực, phân biệt chủng tộc, xâm lược, sống tha hương, bị bóc lột, bị lãng quên... + Nạn nhân của đói nghèo, vô gia cư, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường, mù chữ. + Nạn nhân suy dinh dưỡng, bệnh tật, thiếu nước sạch... (chết 40.000 cháu/ngày) - Mục 7: Kết luận cho phần "Sự thách thức": Nhận trách nhiệm phải đáp ứng những thách thức đã nêu trên thuộc về những nhà lãnh đạo chính trị của các nước. => Nghệ thuật tổng hợp vấn đề: Vừa ngắn gọn, rành mạch lại vừa đầy đủ với những số liệu cụ thể, dẫn chứng toàn diện: Những thảm họa, bất hạnh đối với trẻ em trên thế giới là thách thức đối với các chính phủ, các tổ chức quốc tế và mỗi cá nhân 4. Cơ hội: Những điều kiện thuận lợi để bảo vệ quyền lợi cho trẻ em. - Liên kết lại các nước có đủ các phương tiện và kiến thức bảo vệ sinh mệnh của trẻ em. - Sự hợp tác và đoàn kết quốc tế đã có khả năng đạt được những kết quả cụ thể trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, môi trường, ngăn không cho tử vong và tàn tật lan rộng... => Những thuận lợi lớn để cải thiện tình hình, đảm bảo quyền của trẻ em. Những đề xuất nhằm đảm bảo cho trẻ em được chăm sóc, bảo vệ và phát triển. 5. Nhiệm vụ: Nhiệm vụ đặt ra để bảo vệ quyền lợi trẻ em. - Bản tuyên bố đã nêu ra 8 nhiệm vụ cơ bản và cấp bách: + Tăng cường sức khỏe và chế độ dinh dưỡng. + Quan tâm đến trẻ em tàn tật và khó khăn. + Bảo đảm quyền bình đẳng nam nữ. + Bảo đảm cho trẻ em được học hết bậc giáo dục cơ sở. + Chú trọng kế hoạch hóa gia đình. + Nâng cao nhận thức của trẻ em về giá trị và nguồn gốc bản thân. + Bảo đảm sự tăng trưởng và phát triển kinh tế. + Hợp tác quốc tế. => Lời văn dứt khoát, mạch lạc và rõ ràng: Hội nghị đề ra những mong muốn cụ thể, toàn diện với thái độ quyết liệt và tinh thần hướng tới tương lai. Nêu lên nhận thức đúng đắn và hành động phải làm vì quyền sống, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em. 6. Ý nghĩa văn bản - Văn bản nêu lên nhận thức đúng đắn và hàng động phải làm: Bảo vệ quyền lợi, chăm lo đến sự phát triển của trẻ em là một trong những vấn đề quan trọng, cấp bách, có ý nghĩa toàn cầu. - Vấn đề bảo vệ chăm sóc trẻ em được cộng đồng quốc tế dành sự quan tâm thích đáng với những chủ trương, nhiệm vụ cụ thể, toàn diện, mang tính toàn cầu. 7. Nghệ thuật - Sử dụng phương pháp nêu số liệu, phân tích khoa học. -Lập luận chặt chẽ, lí lẽ thuyết phục - Dẫn chứng xác thực, cụ thể. -Phương thức biểu đạt hiệu quả: Nghị luận kết hợp với tự sự, miêu tả và biểu cảm. III. Tổng kết -Ghi nhớ SGK/Trang 35 E. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ Củng cố Thấy được vai trò quan trọng của hội nghị trong việc bảo vệ quyền sống và chăm sóc trẻ em. Thấy được nghệ thuật đắc sắc của tác phẩm. Dặn dò Hoàn thành phần luyện tập /SGK trang 36 vào tập. - Chuẩn bị bài mới “Các phương châm hội thoại (tt)” F. RÚT KINH NGHIỆM ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................