Triết học - Chương III: Chủ nghĩa duy vật lịch sử

Chương III. Chủ nghĩa duy vật lịch sửI. VAI TRề CỦA SẢN XUẤT VẬT CHẤT VÀ QUY LUẬT QUAN HỆ SẢN XUẤT PHÙ HỢP VỚI TRèNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT 1. Sản xuất vật chất và vai trũ của nú a.Khái niệm sản xuất vật chất: Sản xuất là một loại hình hoạt động đặc trưng của con người và xã hội loài người bao gồm: sản xuất vật chất, sản xuất tinh thần và sản xuất ra bản thân con người.Sản xuất vật chất bao gồm các yếu tố cơ bản sau: * Sức lao động: là toàn bộ thể lực và trí lực của con người có khả năng được vận dụngtrong các quá trình sản xuất vật chất. * Đối tượng lao động: là giới tự nhiên mà con người tác động trong quá trình sản xuất. * Tư liệu lao động: là những phương tiện vật chất mà con người sử dụng trong quá trình lao động để tác động vào đối tượng lao động. b. Khái niợ̀m "Phương thức sản xuṍt"?LÀ CÁCH THỨC CON NGƯỜI THỰC HIậ́N QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT VẬT CHẤTỞ NHỮNG GIAI ĐOẠN LỊCH SỬ NHẤT ĐỊNHPTSXNGUYấN THỦYPTSX CễNG NGHIậ́P Muốn sinh tồn, con người phải tiến hành sản xuất vật chất tuy nhiờn cú sự khỏc nhau rất lớn về cỏch thức hỏi lượm và đỏnh bắt thời ở thời nguyờn thủy và phương thức cụng nghiệp ở thời hiện đạiLực lượng sản xuất: Là toàn bộ cỏc nhõn tố vật chất, kỹ thuật của quỏ trỡnh sản xuất, chỳng tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với nhau tạo ra sức sản xuất làm cải biến cỏc đối tượng trong quỏ trỡnh sản xuất. LỰC LƯỢNGSẢN XUẤTNgười lao độngTư liệu sản xuấtThể lực, trớ lực, kinh nghiệm, khả năng tổ chức, quản lýĐối tượnglao độngTư liệu lao độngĐó qua chế biếnCú sẵntự nhiờnCụng cụlao độngTư liệu lao động khỏc Cỏc yếu tố tạo thành LLSX: Tư liệu sản xuất (đối tượng Lđ, cụng cụ Lđ, Tư liệu phụ trợ....) và Người lao động (Sức lao động vật chất và tinh thần của họ). Cỏc yếu tố đú được kết hợp với nhau trong quỏ trinh SX.TƯ LIậ́U SẢN XUẤTNGƯỜI LAO Đệ̃NGQUAN HỆ SẢN XUẤT LÀ QUAN HỆ GIỮA NGƯỜI VỚI NGƯỜITRONG QUÁ TRèNH SẢN XUẤT. QUAN HỆ SẢN XUẤT GỒM 3 MẶTQuan hệ về sở hữu đối với tư liệu sản xuất Quan hệ trong tổ chức và quản lý sản xuất Quan hệ trong phõn phối sản phẩm * Khái niợ̀m "Quan hợ̀ sản xuṍt"? Cỏc lớp quan hệ tạo thành QHSX bao gồm: QHSH cỏc TLSX; QH tổ chức-quản lý QTSX; QH phõn phối kết quả QTSX. Trong cỏc điều kiện LS khỏc nhau, cú sự biến đổi rất lớn về chủ thể của cỏc quan hệ SX.THỰC CHẤT:TLSX CỦA AI?AI ĐIấ̀U HÀNH QTSX?AI ĐƯỢC HƯỞNG? HƯỞNG THấ́ NÀO? 2. Mối quan hệ giữa quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất: - Mối quan hệ giữa LLSX và QHSX là mối quan hệ thống nhất biện chứng, trong đú LLSX quyết định QHSX và QHSX tỏc động trở lại LLSX. + LLSX và QHSX là hai mặt cơ bản của quỏ trỡnh sản xuất, trong đú LLSX là nội dung sản xuất, cũn QHSX là hỡnh thức kinh tế của quỏ trỡnh đú.+ Mối quan hệ thống nhất giữa LLSX và QHSX tuõn theo nguyờn tắc khỏch quan: QHSX phụ thuộc vào thực trạng phỏt triển thực tế của LLSX hiện thực trong mỗi giai đoạn lịch sử xỏc định. - QHSX có tính độc lập tương đối và tác động trở lại LLSX: QHSX quy định mục đích của sản xuất, tác động đến thái độ của con người trong lao động sản xuất, tổ chức phân công lao động, ứng dụng khoa học công nghệ Sự tác động của QHSX đến LLSX theo hai chiều: tích cực khi nó thúc đẩy LLSX phát triển, tức nó phù hợp với trình độ phát triển của LLSX; tiêu cực tức kìm hãm LLSx khi QHSX lỗi thời, lạc hậu hoặc tiên tiến một cách giả tạo với trình độ phát triển của LLSX.- Mối quan hệ giữa LLSX và QHSX là mối quan hệ thống nhất cú bao hàm khả năng chuyển hoỏ thành cỏc mặt đối lập và phỏt sinh mõu thuẫn.+ Sự phự hợp của QHSX với LLSX đến một giai đoạn nào đú sự phự hợp đú sẽ trở thành kỡm hóm sự phỏt triển đú, nú đó tạo ra một mõu thuẫn giữa LLSX và QHSX.LLSX & QHSX Tễ̀N TẠI TRONG MQH BIậ́N CHỨNG TRấN CƠ SỞ QUYấ́T ĐỊNH CỦA LLSX Với trinh độ LLSX thủ cụng, quy mụ khụng lớn, NS lao động thấp, tất yếu tồn tại cỏc loại hinh SH nhỏ, với cung cỏch quản lý theo hinh thức kinh tế hộ gia đinh và phõn phối chủ yếu là hiện vật, trực tiếp, tự cấp tự tỳc. LLSX phỏt triển ở trinh độ cụng nghiệp húa, với quy mụ lớn, NSLđộng cao, tất yếu đũi hỏi cỏc loại hinh SH cú tớnh xó hội húa, với phương cỏch quản lý hiện đại, phương thức phõn phối đa dạng, qua giỏ trị.Kấ́T CẤU HẠ TẦNG HIậ́N ĐẠI SẢN XUẤT CễNG NGHIậ́P TIấN TIấ́NSIấU THỊ TO LỚNTHỊ TRƯỜNG Vễ́N SễI Đệ̃NG& CUễ́I CÙNG, XÃ Hệ̃I TễN VINH DOANH NHÂNKết luận:- Mối quan hệ giữa LLSX và QHSX là mối quan hệ thống nhất cú bao hàm khả năng chuyển húa thành cỏc mặt đối lập và phỏt sinh mõu thuẫn. - Việc giải quyết mõu thuẫn đú làm thay đổi phương thức sản xuất và dẫn đến thay thế giữa cỏc hỡnh thỏi KTXH thỳc đẩy xó hội phỏt triển.II. BIỆN CHỨNG CỦA CƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNGCơ sở hạ tầng: là khỏi niệm dựng để chỉ toàn bộ những quan hệ sản xuất của một xó hội trong sự vận động hiện thực của chỳng hợp thành cơ cấu kinh tế của xó hội đú.Cỏc quan hệ sản xuất thống trịCỏc quan hệ sản xuất tàn dưQuan hệ sản xuất mới tồn tại dưới dạngmầm mốngLÀ TOÀN Bệ̃ NHỮNG QHSX HỢP THÀNH CƠ CẤU KINH Tấ́ CỦA Mệ̃T XÃ Hệ̃I CSHT của XH Việt Nam trong thời kỳ quỏ độ là một cơ cấu kinh tế thống nhất của nhiều thành phần, được xỏc lập trờn cơ sở chế độ đa loại hinh QHSX (Trờn 3 mặt: SH, Tchức-quản lý và phõn phối); SH cụng là nền tảng.KINH Tấ́ NHÀ NƯỚCNgõn hàng VietcombankCụng ty vận tảiviễn dương VinashinKINH Tấ́ TẬP THấ̉KINH Tấ́ TƯ NHÂNCụng ty thộp liờn doanh Nippovina (VN – Nhật)KINH Tấ́TƯ BẢN NHÀ NƯỚCKINH Tấ́ CÓ Vễ́N ĐẦU TƯNƯỚC NGOÀIKiến trỳc thượng tầng?Kiến trỳc thượng tầng là toàn bộ những quan điểm chớnh trị, phỏp quyền, triết học, đạo đức, tụn giỏo, nghệ thuậtcựng với những thiết chế xó hội tương ứng như nhà nước, đảng phỏi, giỏo hội, cỏc đoàn thể xó hội được hỡnh thành trờn cơ sở hạ tầng nhất định.LÀ TOÀN Bệ̃ CÁC Hậ́ TƯ TƯỞNG XH CÙNG CÁC THIấ́T CHấ́ XH TƯƠNG ỨNG ĐƯỢC XÁC LẬP TRấN Mệ̃T CSHT NHẤT ĐỊNH Trung tõm của KTTT XH Việt Nam hiện nay là hệ thống thiết chế chớnh trị-xó hội, bao gồm đảng Cộng sản VN, Nhà nước CHXHCNVN cựng cỏc tổ chức xó hội khỏc, trong một cơ cấu thống nhất dưới sự lónh đạo của đảng CSVN.Hậ́ TƯ TƯỞNG & THIấ́T CHấ́ CHÍNH TRỊ XHCN 2. Quan hệ biện chứng giữa CSHT và KTTT.a. Vai trũ quyết định của CSHT đối với KTTT:- Tương ứng với một CSHT sẽ sản sinh ra một KTTT tương ứng, phự hợp và cú tỏc dụng bảo vệ CSHT.CSHT thay đổi thỡ KTTT cũng thay đổi theo.Khi CSHT cũ mất đi, CSHT mới ra đời thỡ sớm muộn KTTT cũ cũng mất đi và KTTT mới cũng ra đời đảm bảo sự phự hợp. Tớnh chất phụ thuộc của KTTT vào CSHT cú nguyờn nhõn từ tớnh tất yếu kinh tế đối với toàn bộ cỏc lĩnh vực sinh hoạt của xó hội.KINH Tấ́ NHÀ NƯỚCNgõn hàng VietcombankKINH Tấ́ TẬP THấ̉KINH Tấ́ TƯ NHÂNCụng ty thộp liờn doanh Nippovina (VN – Nhật)KINH Tấ́TƯ BẢN NHÀ NƯỚCKINH Tấ́ CÓ Vễ́N ĐẦU TƯNƯỚC NGOÀICSHT QUYấ́T ĐỊNH KTTT CỦA XH CSHT kinh tế của XHVN hiện nay là một cơ cấu kinh tế nhiều thành phần nhưng trong đú thành phần kinh tế dựa trờn SH cụng là nền tảng, do vậy, tất yếu nhõn tố trung tõm trong KTTT của nú là hệ thống chớnh trị XHCN (điều này khỏc với cỏc nước thuộc hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa)b. Vai trũ tỏc động trở lại của KTTT đối với CSHT:- Tất cả cỏc yếu tố cấu thành KTTT đều cú tỏc động đến CSHT. Tuy nhiờn mỗi yếu tố khỏc nhau cú vai trũ và cỏch thức tỏc động khỏc nhau, trong đú nhà nước tỏc động mạnh mẽ nhất và chi phối cỏc yếu tố khỏc. - Sự tỏc động của KTTT đối với CSHT diễn ra theo 2 chiều: Nếu phự hợp với quy luật khỏch quan thỡ nú thỳc đẩy sản xuất và xó hội phỏt triển; ngược lại khụng phự hợp nú sẽ kỡm hóm sự phỏt triển và nếu kỡm hóm thỡ sớm hay muộn nú cũng bị thay đổi.KINH Tấ́ NHÀ NƯỚCNgõn hàng VietcombankKINH Tấ́ TẬP THấ̉KINH Tấ́ TƯ NHÂNCụng ty thộp liờn doanh Nippovina (VN – Nhật)KINH Tấ́TƯ BẢN NHÀ NƯỚCKINH Tấ́ CÓ Vễ́N ĐẦU TƯNƯỚC NGOÀICÁC NHÂN Tễ́ CỦA KTTT THƯỜNG XUYấN TÁC Đệ̃NG TRỞ LẠI CSHT BẰNG NHIấ̀U PHƯƠNG THỨC, ĐẶC BIậ́T QUAN TRỌNG LÀ NHÂN Tễ́ NHÀ NƯỚCIII. TỒN TẠI XÃ HỘI QUYẾT ĐỊNH í THỨC XÃ HỘI VÀ TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI CỦA í THỨC XÃ HỘIKhỏi niệm tồn tại xó hội dựng để chỉ phương diện sinh hoạt vật chất của xó hội.Cỏc yếu tố hợp thành tồn tại xó hội: Phương thức sản xuất vật chất, cỏc yếu tố thuộc về điều kiện tự nhiờn, hoàn cảnh địa lý và dõn cư.TOÀN Bệ̃ CÁC ĐIấ̀U KIậ́N SINH HOẠT VẬT CHẤT CỦA Mễ̃I Cệ̃NG Đễ̀NG NGƯỜIĐIấ̀U KIậ́N TỰ NHIấN PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤTTễ̉ CHỨC DÂN CƯKHễNG GIAN SINH Tễ̀N CỦA NGƯỜI VIậ́T TRONG LỊCH SỬ Khái niợ̀m "Ý thức xã hụ̣i"? í THỨC XÃ HỘI DÙNG ĐỂ CHỈ PHƯƠNG DIỆN SINH HỌAT TINH THẦN CỦA XÃ HỘI, NẢY SINH TỪ TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ PHẢN ÁNH TỒN TẠI XÃ HỘI TRONG NHỮNG GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN NHẤT ĐỊNH.NGHấ̀ CHÍNH & "NGHấ̀ PHỤ"Tư tưởng "Trọng nụng hơn cụng, thương" của người Viợ̀tCấu trỳc của ý thức xó hội:- Theo nội dung và lĩnh vực phản ỏnh: ý thức chớnh trị, ý thức phỏp quyền, ý thức tụn giỏo, ý thức thẩm mỹ, ý thức khoa học- Theo trỡnh độ phản ỏnh của ý thức xh: ý thức thụng thường, ý thức lý luận.- Theo trỡnh độ và phương thức phản ỏnh: tõm lý xh và hệ tư tưởng xh.Trong xh cú giai cấp ý thức xh cũng mang tớnh giai cấp: phản ỏnh điều kiện sinh hoạt và lợi ớch khỏc nhau thậm chớ đối lập nhau giữa cỏc giai cấp.Vai trũ quyết định của tồn tại xó hội đối với ý thức xó hộiCN Mỏc – Lờnin đó khẳng định: đời sống tinh thần của xó hội hỡnh thành và phỏt triển trờn cơ sở đời sống vật chất, khụng tỡm của tư tưởng, tõm lý trong bản thõn nú mà tỡm trong hiện thực nguồn gốc vật chất.í THỨC XH LÀ SỰ PHẢN ÁNH TỒN TẠI XÃ VÀ PHỤ THUỘC VÀO TỒN TẠI XH; MỖI KHI TỒN TẠI XH BIẾN ĐỔI THè NHỮNG TƯ TƯỞNG Lí LUẬN XH, NHỮNG QUAN ĐIỂM CHÍNH TRỊ, PHÁP QUYỀN, TRIẾT HỌC, ĐẠO ĐỨC, TễN GIÁOCŨNG BIẾN ĐỔI THEO.CNDVLS cũn khẳng định TTXH quyết định YTXH khụng phải một cỏch giản đơn trực tiếp mà thường thụng qua cỏc khõu trung gian.TTXHHOẠT Đệ̃NGCệ̃NG Đễ̀NGYTXHÝ THỨC"TRỌNG LÀNG"Tự tụn “Làng mình”; Dị ứng với bờn ngoài; Bṍt li hương; Trọng tình xóm - làng; Trọng lợ̀ làng hơn phép nước; Khụn vặt; Trọng danh hão.... Suy nghĩ theo thói quen đám đụng – khụng coi trọng sáng kiờ́n mới.TTXHHOẠT Đệ̃NGCệ̃NG Đễ̀NGYTXHCƠ SỞ HIậ́N THỰCCỦA ĐỜI Sễ́NG Cệ̃NG Đễ̀NG NGƯỜI VIậ́T TRONG LỊCH SỬ 2. Tớnh độc lập tương đối của ý thức xó hội.í THỨC XH THƯỜNG LẠC HẬU HƠN TỒN TẠI XHYTXH cú thể vượt trước TTXHYTXH cú tớnh kế thừa trong sự phỏt triển của nú Cú sự tỏc động qua lại giữa cỏc hỡnh thỏi YTXHYTXHcú khả năng tỏc động trở lại TTXH- YTXH vượt trước TTXH: Trong những điều kiện nhất định tư tưởng con người, đặc biệt những tư tưởng khoa học cú thể vượt trước TTXH, dự đoỏn được tương lai và cú tỏc dụng tổ chức, chỉ đạo hoạt động thực tiễn hướng hoạt động thực tiễn vào những nhiệm vụ mới.YTXH cú tớnh kế thừa trong sự phỏt triển của nú: Những quan điểm lý luận của mỗi thời đại khụng xuất hiện trờn mảnh đất trống khụng mà được tạo ra trờn cơ sở kế thừa những cơ sở lý luận của thời đại trước. TÍNH Kấ́ THỪA CỦA YTXHTỪ HỌC THUYấ́T CỦA MÁC Đấ́N LấNIN VÀ Kấ́ THỪA SÁNG TẠO CỦA Hễ̀ CHÍ MINH - Sự tỏc động qua lại giữa cỏc hỡnh thỏi YTXH trong sự phỏt triển của chỳng: Lịch sử cho thấy thụng thường ở mỗi thời đại tuỳ theo những hoàn cảnh lịch sử cụ thể cú những HTYTXH nào đú nổi lờn hàng đầu và tỏc động mạnh mẽ đến cỏc HTYTXH khỏc.YTXH cú khả năng tỏc động trở lại TTXH: YTXH cú khả năng tỏc động mạnh mẽ đến TTXH, mức độ ảnh hưởng phụ thuộc vào: điều kiện lich sử cụ thể, vai trũ của giai cấp mang ngọn cờ tư tưởng, vào mức độ phản ỏnh đỳng đắn của tư tưởng đối với nhu cầu phỏt triển XH,TTXHHOẠT Đệ̃NGCệ̃NG Đễ̀NGYTXHTÍNH TÁC Đệ̃NG TRỞ LẠI CỦA YTXH VỚI TTXHLÝ LUẬN KHOA HỌC SẼ TRỞ THÀNH LỰC LƯỢNG VẬT CHẤT Mệ̃T KHI NÓ THÂM NHẬP VÀO HOẠT Đệ̃NG CỦA QUẦN CHÚNGIV. HèNH THÁI KINH TẾ- XÃ HỘI VÀ QUÁ TRèNH LỊCH SỬ- TỰ NHIấN CỦA SỰ PHÁT TRIỂN CÁC HèNH THÁI KINH TẾ- XÃ HỘI Dựng để chỉ xó hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu quan hệ sản xuất đặc trưng cho xó hội đú phự hợp với một trỡnh độ nhất định của lực lượng sản xuất và với một kiến trỳc thượng tầng tương ứng được xõy dựng trờn những quan hệsản xuất ấy.Phạm trự hỡnh thỏi kinh tế –xó hộiCấu trỳchỡnh thỏikinh tế- xó hộiKIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNGLỰC LƯỢNG SẢN XUẤTQUAN HỆ SẢN XUẤT(XÁC ĐỊNH THEO CẤU TRÚC Tễ̉NG THấ̉ CỦA XÃ Hệ̃I)TRấN Nấ̀N TẢNGCƠ SỞ VẬT CHẤT, KỸ THUẬT CỦA XHMệ̃T KIấ̉U QHSX ĐƯỢC BIấ̉U HIậ́N Ở Hậ́ THễ́NG HOẠT Đệ̃NG KINH Tấ́ ĐƯỢC XÁC LẬPMệ̃T KIấ́N TRÚC THƯỢNG TẦNG TƯƠNG ỨNG 2. Tính lịch sử - tự nhiờn của sự PT các HTKT-XH?LÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIấ̉N TUÂN THEO QUY LUẬT KHÁCH QUAN THUệ̃C CẤU TRÚC HTKT-XHNHỮNG BẬC THANG PHÁT TRIấ̉N CỦA LS XH LOÀI NGƯỜIDO SỰ TÁC Đệ̃NGCỦA CÁC QLKQMễ̃I GIAI ĐOẠN LS ĐƯỢC ĐẶC TRƯNG BẰNG Mệ̃T XU HƯỚNGPHÁT TRIấ̉N CHỦ ĐẠO LS là do con người tạo ra nhưng khụng phải theo ý muốn chủ quan mà trỏi lại theo cỏc quy luật khỏch quan; đú là cỏc quy luật QHSX phự hợp với Tđộ Ptriển của LLSX, KTTT phự hợp với CSHT và hệ thống cỏc quy luật thuộc mỗi lĩnh vực của HTKT-XH.V. VAI TRề CỦA ĐẤU TRANH GIAI CẤP VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI ĐỐI VỚI SỰ VẬN ĐỘNG, PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI Cể ĐỐI KHÁNG GIAI CẤP“Người ta gọi giai cấp, những tập đoàn to lớn gồm những người khỏc nhau về địa vị của họ trong một hệ thống sản xuất xó hội nhất định trong lịch sử, khỏc nhau về quan hệ của họ (thường thỡ những quan hệ này được phỏp luận quy định và thừa nhận) đối với những tư liệu sản xuất,về vai trũ của họ trong tổ chức lao động xó hội, và như vậy là khỏc nhau về cỏch thức hưởng thụ về phần của cải ớt hay nhiều mà họ được hưởng. Giai cấp là những tập đoàn người mà tập đoàn này cú thể chiếm đoạt lao động của tập đoàn khỏc, do chỗ cỏc tập đoàn đú cú địa vị khỏc nhau trong một chế độ kinh tế xó hội nhất định ”Nội dung khỏi niệm: - Thực chất của sự phõn hoỏ cỏc giai cấp khỏc nhau, đối lập nhau trong xó hội là do cú sự khỏc nhau về địa vị của họ trong một chế độ kinh tế- xó hội nhất định. - Giai cấp nào nắm được tư liệu sản xuất chủ yếu của xó hội thỡ đồng thời chiếm được địa vị làm chủ quyền lực chớnh trị và quyền lực nhà nước, do đú trở thành giai cấp thống trị xó hội. - Khỏi niệm giai cấp phản ỏnh mối quan hệ khỏch quan giữa lĩnh vực kinh tế và lĩnh vực chớnh trị của xó hội.b. Nguồn gốc giai cấp* Nguồn gốc trực tiếp: Do sự ra đời và tồn tại của chế độ chiếm hữu tư nhõn về tư liệu sản xuất, do đú dẫn tới khả năng tập đoàn này cú thể chiếm đoạt lao động thặng dư của tập đoàn khỏc.* Nguồn gốc sõu xa: Do tỡnh trạng phỏt triển chưa đầy đủ của lực lượng sản xuất.* Con đường hỡnh thành, phỏt triển giai cấp cú hai con đường cơ bản: Diễn ra chủ yếu với sự tỏc động của nhõn tố bạo lực.- Diễn ra chủ yếu với sự tỏc động của quy luật kinh tế phõn hoỏ những người sản xuất hàng hoỏ trong nội bộ cộng đồng xó hội.GIAI CẤP TRONG CÁC XH Cễ̉ ĐẠIBẮT & MUA BÁN Nễ Lậ́Nễ Lậ́ PHỤC DỊCH CHỦ NễGIAI CẤP TRONG CÁC XH THỜI TRUNG Cễ̉GIỚI QUÝ Tệ̃C CHÂU ÂUGIAI CẤP TRONG XÃ Hệ̃I CẬN - HIậ́N ĐẠIGIAI CẤP TƯ SẢNCễNG NHÂN LÀM THUấ(Vễ SẢN)Đấu tranh giai cấp Dựng để chỉ “ cuộc đấu tranh của quần chỳng bị tước hết quyền, bị ỏp bức và lao động, chống bọncú đặc quyền, đặc lợi, bọn ỏp bức và bọn ăn bỏm, cuộc đấu tranh của những người cụng dõn làm thuờhay những người vụ sản chống những người hữu sảnhay giai cấp tư sản.ĐẤU TRANH GIAI CẤP TRONG XH CHIấ́M HỮU Nễ Lậ́CUệ̃C KHỞI NGHĨA CỦA SPACTAQUYTKHỞI NGHĨA NễNG DÂN Ở TRUNG QUễ́CKHỞI NGHĨACỦA NễNG NễĐẤU TRANH GIAI CẤP TRONG XH PHONG KIấ́NCÁC CUệ̃C KHỞI NGHĨA CỦA NễNG NễNG DÂNCUệ̃C ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP TƯ SẢN CHễ́NG LẠI GIAI CẤP PHONG KIấ́N CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP(1789-1794)ĐẤU TRANH GIAI CẤP TRONG XH TƯ BẢNCÁC CUệ̃C ĐẤU TRANH DƯỚI NHIấ̀U HÌNH THỨC CỦA GCVS Ở CÁC NƯỚC TƯ BẢN VÀ THUệ̃C ĐỊAĐÌNH CễNGCễNG XÃ PARI (1871)NGƯỜI CHÂU PHICHễ́NG THỰC DÂN ANHNGƯỜI VN ĐẤU TRANH GIÀNH QUYấ̀N Đệ̃C LẬPKhỏi niệm cỏch mạng xó hộiTheo nghĩa rộng,CMXH là sự biến đổi cú tớnh chất bước ngoặt và căn bản về chất trong toàn bộ cỏc lĩnh vực của đời sống xó hội, là phương thức chuyển từ một hỡnh thỏi KT-XH lỗi thời lờn một hỡnh thỏi KT-XH mới ở trỡnh độ phỏt triển cao hơn.Theo nghĩa hẹp, CMXH là việc lật đổ một chế độ chớnh trị đó lỗi thời và thiết lập một chế độ chớnh trị tiến bộ hơn của giai cấpcỏch mạng.BẢN CHẤT & VAI TRÒ CỦA CÁCH MẠNG XÃ Hệ̃I?Bản chất: Giai cấp cỏch mạng chiếm đoạt quyền lực nhà nước và làm thay đổi bản chất của HT kinh tế-xó hội.Vai trũ: Là phương thức thực hiện sự phỏt triển HT KT-XH.Giai cṍp tư sản Pháp lãnh đạo quõ̀n chúngphá ngục Paxti và xác lọ̃p nờ̀n cụ̣ng hòa TS (14/7/1789)CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA (1917)VÀ CÁCH MẠNG THÁNG TÁM (1945)MÙA XUÂN LỊCH SỬ(30/4/1975)VI. QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT LICH SỬ VỀ CON NGƯỜI VÀ VAI TRề SÁNG TẠO LỊCH SỬ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN. Khỏi niệm con ngườiCon người là một thực thể tự nhiờn mang đặc tớnh xó hội; cú sự thống nhất giữa hai phương diện tự nhiờn và xó hội.Bản tớnh tự nhiờn của con ngườiThứ nhất, con người là kết quả tiến hoỏ và phỏt triển lõu dài của giới tự nhiờn.Thứ hai, con người là mộtbộ phận của giới tự nhiờn, đồng thời giới tự nhiờn cũng là “thõn thể vụ cơ của con người’’.Bản tớnh xó hội của con ngườiNguồn gốc ra đời của con người ngoài nguồngốc tiến hoỏ từ tự nhiờncũn cú nguồn gốc từ xó hội- đú là lao động.Chớnh nhờ lao động mà con người cú khả năng vượt qua loài động vật để tiến hoỏ và phỏt triển thành người.Sự tồn tại và phỏt triển của con người luụn luụn bị chi phối bởi cỏc nhõn tố xó hội và cỏc quy luật xó hội. Xó hội biến đổi thỡ con người cũng thay đổi tương ứng.Ngược lại, sự phỏt triển của mỗi cỏ nhõn lại là tiền đề phỏt triển xó hội. Sự thụ́ng nhṍt giữa hai phương diợ̀n tự nhiờn & xã hụ̣i của con ngườiĐỏcuyn đó làm một cuộc cỏch mạng trong quan niệm về nguồn gốc con người so với KINH CỰU ƯỚC.Ăngghen kế thừa quan niệm khoa học của Đỏcuyn và vượt bổ sung vai trũ của LAO ĐỘNG trong quỏ trỡnh hỡnh thành con người trong tỏc phẩm: Vai trũ của lao động trong quỏ trỡnh chuyển biến từ vượn thành người Sự thụ́ng nhṍt giữa hai phương diợ̀n tự nhiờn & xã hụ̣i của con người Hai phương diện “Tự nhiờn” và “Xó hội” của con người: động vật, dự cao cấp nhất cũng chỉ thuần tỳy tồn tại theo bản tớnh tự nhiờn, cũn con người ngoài phương diện tồn tại tự nhiờn cũn cú phương diện KT,VH xó hội của núb. Bản chṍt của con người? Trong tớnh hiện thực của nú, bản chất con người là tổng hũa những quan hệ xó hội”b. Bản chṍt của con người? Sự phỏt triển con người cơ bản làtrờn phương diện xó hội của núb. Bản chṍt của con người? Sự khỏc nhau cơ bản về phương thức phỏt triển của con người so với động vật là thụng qua phương thức XHĐộng vật đấu tranh sinh tồn đờ̉ phát triờ̉ncũn con người phải thụng qua cơ chờ́ đấu tranh giai cṍp Bản chṍt của con người? Hành vi hiện thực của con người so với động vật là ở “cỏi xó hội” của nú – tựy thuộc mỗi nền văn húa Mụ́i quan hợ̀ biợ̀n chứng giữa con người & lịch sử? Lịch sử tạo ra con người trong chừng mực nào thi chớnh con người lại tạo ra lịch sử trong chừng mực đú.Mụ̃i con người đờ̀u là sản phõ̉m của lịch sử mụ̣t nờ̀n văn hóa & văn minh, vàchính họ lại tiờ́p tục tạo ra lịch sử hiợ̀n thực theo cái mà nó có được do LS đã tạo nờn nóKhỏi niệm quần chỳng nhõn dõnCon người sỏng tạo ra lịch sử nhưng khụng phải theo phương thức hành vi riờng lẻ, rời rạc, cụ độc của mỗi con người mà theo phương thức liờn kết những con người thành sức mạnh cộng đồng xó hội cú tổ chức, cú lónh đạo của những cỏ nhõn hay những tổ chức chớnh trị xó hội nhất định nhằm giải quyết nhiệm vụ lịch sử trờn cỏc lĩnh vực kinh tế, chớnh trị, văn hoỏ của xó hội- cộng đồng đú chớnh là quần chỳng nhõn dõn.Khỏi niệm cỏ nhõnCỏ nhõn dựng để chỉ mỗi con người cụ thể sống trong một cộng đồng xó hội nhất định và được phõn biệt với những người khỏc thụng qua tớnh đơn nhất và tớnh phổ biến của nú.Mụ́i quan hợ̀ biợ̀n chứng giữa con người & lịch sử? Non sụng ta, đất nước ta đó sinh ra Hồ Chủ tịch, và chớnh người đó làm rạng rỡ cho non sụng, đất nước taHẾTXin cảm ơn!