Tổng quan về quản trị mạng trên windows 2000 server

Lêi më ®Çu § å ¸n tèt nghiÖp ®­îc viÕt dùa trªn nhiÒu nguån tµi liÖu vµ sù tæng hîp kiÕn thøc cña em.Tuy nhiªn do tr×nh ®é vµ kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, b¸o c¸o thùc tËp cña em ch¾c r»ng vÉn cßn nhiÒu sai sãt. Em rÊt mong ®­îc sù gãp ý tõ phÝa c¸c thÇy, c« còng nh­ c¸c b¹n sinh viªn. §å ¸n tèt nghiÖp cña em gåm hai phÇn : PhÇn 1_Tæng quan chung vÒ m¹ng m¸y tÝnh. Ch­¬ng 1_Tæng quan chung vÒ m¹ng m¸y tÝnh Ch­¬ng 2_Giíi thiÖu chung vÒ Windows 2000 Server. PhÇn 2_Tæng quan vÒ qu¶n trÞ m¹ng trªn Windows 2000 Server. Ch­¬ng 1_Më ®Çu. Ch­¬ng 2_Active Directory. Ch­¬ng 3_Qu¶n lý c¸c thiÕt bÞ phÇn cøng. Ch­¬ng 4_ViÖc qu¶n lý c¸c ph­¬ng tiÖn l­u tr÷ trong Win2K. Ch­¬ng 5_Qu¶n lý c¸c tµi kho¶n ng­êi dïng. Ch­¬ng 6_ViÖc t¹o vµ qu¶n lý c¸c folder dïng chung. Ch­¬ng 7_Qu¶n trÞ dÞch vô in Ên trong Win2K. Trong tõng phÇn víi c¸c ch­¬ng em ®· cè g¾ng tæng hîp ng¾n gän vµ kh¸i qu¸t s¬ l­îc nhÊt nh÷ng kiÕn thøc vÒ ®Ò tµi tèt nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ hoµn thµnh ®å ¸n tèt nghiÖp nµy em ®· nhËn ®­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh chu ®¸o cña thÇy gi¸o Phan §øc Ch×nh. Em xin ®­îc bµy tá lßng biÕt ch©n thµnh víi sù gióp ®ì quÝ b¸u ®ã. Nh©n c¬ héi nµy, em còng xin bµy tá lßng c¶m ¬n s©u s¾c tíi tÊt c¶ c¸c thÇy, c« gi¸o, gia ®×nh cïng b¹n bÌ ®· ®éng viªn gióp ®ì em c¶ vÒ tinh thÇn lÉn vËt chÊt ®Ó em cã thÓ häc tËp tèt trong nh÷ng ngµy th¸ng qua. PhÇn 1_Tæng quan chung vÒ m¹ng m¸y tÝnh Ch­¬ng 1_Tæng quan chung vÒ m¹ng m¸y tÝnh I. LÞch sö ph¸t triÓn m¹ng m¸y tÝnh. Tõ nh÷ng n¨m 60 ®· xuÊt hiÖn c¸c m¹ng xö lý trong ®ã c¸c tr¹m cuèi (terminal) thô ®éng ®­îc nèi vµo mét m¸y xö lý trung t©m. M¸y xö lý trung t©m lµm tÊt c¶ mäi viÖc, tõ qu¶n lý c¸c thñ tôc truyÒn d÷ liÖu, qu¶n lý sù ®ång bé cña c¸c tr¹m cuèi, qu¶n lý c¸c hµng ®îi…cho ®Õn viÖc xö lý c¸c ng¾t tõ c¸c tr¹m cuèi. §Ó gi¶m nhÑ nhiÖm vô cña m¸y xö lý trung t©m, ng­êi ta thªm vµo c¸c bé tiÒn xö lý (preprocessor-hay cßn gäi lµ Frontal) ®Ó nèi thµnh mét m¹ng truyÒn tin, trong ®ã c¸c thiÕt bÞ tËp trung (concentrator) vµ dån kªnh (multiplexor) dïng ®Ó tËp trung trªn cïng mét ®­êng truyÒn c¸c tÝn hiÖu göi tíi tõ tr¹m cuèi. Sù kh¸c nhau ë hai thiÕt bÞ nµy lµ ë chç: bé dån kªnh cã kh¶ n¨ng chuyÓn song song c¸c th«ng tin do c¸c tr¹m cuèi göi tíi, cßn bé tËp trung kh«ng cã kh¶ n¨ng ®ã nªn ph¶i dïng bé nhí ®Öm (buffer) ®Ó l­u tr÷ t¹m thêi c¸c th«ng tin. H×nh sau lµ cho vÝ dô mét s¬ ®å m¹ng xö lý víi bé tiÒn xö lý. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 70, c¸c m¸y tÝnh ®· ®­îc nèi víi nhau trùc tiÕp ®Ó t¹o thµnh mét m¹ng m¸y tÝnh nh»m ph©n t¸n t¶i cña hÖ thèng vµ t¨ng ®é tin cËy. Còng trong nh÷ng n¨m 70, b¾t ®Çu xuÊt hiÖn kh¸i niÖm m¹ng truyÒn th«ng (communication network), trong ®ã c¸c thµnh phÇn chÝnh cña nã lµ c¸c nót m¹ng, ®­îc gäi lµ c¸c bé chuyÓn m¹ch (switching unit) dïng ®Ó h­íng th«ng tin tíi ®Ých cña nã. C¸c nót m¹ng ®­îc nèi víi nhau b»ng ®­êng truyÒn (transmission line) cßn c¸c m¸y tÝnh xö lý th«ng tin cña ng­êi sö dông (host) hoÆc c¸c tr¹m cuèi (terminal) ®­îc nèi trùc tiÕp vµo c¸c nót m¹ng ®Ó khi cÇn th× trao ®æi th«ng tin qua m¹ng. B¶n th©n c¸c nót m¹ng th­êng còng lµ m¸y tÝnh nªn cã thÓ ®ång thêi ®ãng c¶ vai trß m¸y cña ng­êi sö dông. C¸c m¸y tÝnh ®­îc kÕt nèi thµnh m¹ng m¸y tÝnh nh»m ®¹t tíi c¸c môc tiªu chÝnh sau ®©y: Lµm cho c¸c tµi nguyªn cã gi¸ trÞ cao ( thiÕt bÞ, ch­¬ng tr×nh, d÷ liÖu…) trë nªn kh¶ dông ®èi víi bÊt k× ng­êi sö dông nµo trªn m¹ng (kh«ng cÇn quan t©m ®Õn vÞ trÝ ®Þa lÝ cña tµi nguyªn vµ ng­êi sö dông). T¨ng ®é tin cËy cña hÖ thèng nhê kh¶ n¨ng thay thÕ khi x¶y ra sù cè ®èi víi mét m¸y tÝnh nµo ®ã ( rÊt quan träng ®èi víi c¸c øng dông thêi gian thùc). Nh÷ng môc tiªu ®ã thËt hÊp dÉn nh­ng còng ph¶i tõ thËp kØ 80 trë ®i th× viÖc kÕt nèi m¹ng míi ®­îc thùc hiÖn réng r·i nhê tØ lÖ gi÷a gi¸ thµnh m¸y tÝnh vµ chi phÝ truyÒn tin ®· gi¶m ®i râ rÖt do sù bïng næ cña c¸c thÕ hÖ m¸y tÝnh c¸ nh©n. II. C¸c kh¸i niÖm. 1. §Þnh nghÜa m¹ng m¸y tÝnh. M¹ng m¸y tÝnh lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c m¸y tÝnh ®¬n lÎ ®­îc kÕt nèi víi nhau b»ng ph­¬ng tiÖn truyÒn vËt lý vµ theo mét kiÕn tróc x¸c ®Þnh. Ph­¬ng tiÖn truyÒn vËt lý lµ d©y dÉn, lµ thiÕt bÞ ®­îc kÕt nèi. M¹ng viÔn th«ng còng lµ mét m¹ng m¸y tÝnh nh­ng lµ m¹ng chuyªn dïng víi hÖ thèng truyÒn m¹ch trung t©m lµ nh÷ng m¸y tÝnh lín ®­îc kÕt nèi víi nhau b»ng c¸c ®­êng truyÒn dÉn vµ ho¹t ®éng truyÒn th«ng theo chuÈn cña m« h×nh OSI. 2. C¸c qui ­íc sö dông trong m¹ng m¸y tÝnh. M¸y tÝnh trong m¹ng ®­îc ®Þnh nghÜa lµ mét node m¹ng. Mét sè ®­îc sö dông ®Ó l­u tr÷ ®­îc gäi lµ hÖ phôc vô, mét sè kh¸c sö dông chØ ®Ó nhËn d÷ liÖu ®­îc gäi lµ c¸c tr¹m lµm viÖc. C¸c nót m¹ng ®­îc nèi víi nhau b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn vËt lý ®­îc gäi lµ c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn hay ®­êng truyÒn. C¸c thiÕt bÞ ®­îc nèi vµo c¸c nót ®Ó ng­êi sö dông khai th¸c ®­îc gäi lµ c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi. 3. C¸c thµnh phÇn chñ yÕu cña m¹ng m¸y tÝnh. TËp hîp c¸c nót m¹ng (node). Ph­¬ng tiÖn truyÒn vËt lý : cã 2 lo¹i ®­êng truyÒn . *§­êng truyÒn h÷u tuyÕn gåm cã: - C¸p ®ång trôc (coaxial cable). - C¸p ®«i xo¾n (twisted pair cable) gåm hai lo¹i : + Bäc kim (shielded). + Kh«ng bäc kim (unshielded). - C¸p sîi quang (fiber-optic cable). *§­êng truyÒn v« tuyÕn gåm cã : - Radio. - Sãng cùc ng¾n ( viba) (microwave). - Tia hång ngo¹i ( infrared). KiÕn tróc m¹ng: ®ã lµ c¸ch ®Êu nèi m¸y tÝnh l¹i víi nhau theo mét kÕt cÊu h×nh häc. Giao thøc m¹ng : khi ta dïng d÷ liÖu cña m¸y tÝnh nµy truyÒn cho m¸y tÝnh kh¸c ta ph¶i cã giao thøc m¹ng bao gåm : ®Þa chØ ®Õn, thêi gian truyÒn… C¸c øng dông m¹ng : ®ã lµ Web,… HÖ ®iÒu hµnh m¹ng . 4. Nh÷ng ­u ®iÓm cña m¹ng m¸y tÝnh. - Chia xÎ d÷ liÖu. - Chia xÎ c¸c tµi nguyªn phÇn cøng. - Cã thÓ duy tr× d÷ liÖu b»ng c¸ch thiÕt lËp mét hÖ thèng dù phßng tù ®éng l­u tr÷ tíi mét trung t©m nµo ®ã, khi c¸c m¸y tÝnh chøa c¸c d÷ liÖu bÞ lçi hoÆc mÊt d÷ liÖu, hÖ thèng sÏ lÊy tõ thiÕt bÞ dù phßng ®Ó kh«i phôc l¹i d÷ liÖu. - Cung cÊp c¬ chÕ b¶o mËt hay b¶o vÖ d÷ liÖu. - Th­ ®iÖn tö. III. Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i m¹ng kh¸c nhau tuú thuéc vµo yÕu tè chÝnh ®­îc chän ®Ó lµm chØ tiªu ph©n lo¹i nh­ kho¶ng c¸ch ®Þa lý, kÜ thuËt chuyÓn m¹ch hay kiÕn tróc m¹ng. 1. Ph©n lo¹i theo kho¶ng c¸ch ®Þa lÝ. M¹ng côc bé LAN : M¹ng côc bé LAN: lµ m¹ng ®­îc cµi ®Æt trong mét ph¹m vi t­¬ng ®èi nhá víi kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c m¸y tÝnh nót m¹ng lín nhÊt chØ trong vßng vµi chôc ki-l«-mÐt trë l¹i. Nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña m¹ng côc bé LAN : - Kho¶ng c¸ch xa nhÊt gi÷a c¸c m¸y tÝnh kh«ng v­ît qu¸ vµi chôc ki-l«-mÐt. - C¸c m¸y tÝnh ®­îc nèi trùc tiÕp víi nhau, trong qu¸ tr×nh truyÒn th«ng kh«ng cã sù tham gia cña m¹ng viÔn th«ng c«ng céng. - Tèc ®é truyÒn cao cã thÓ trªn 100Mbps hoÆc Gbps, sö dông ph­¬ng thøc truyÒn gãi kh«ng liªn kÕt. - Lçi truyÒn thÊp kho¶ng 10-8 ®Õn 10-11. - KiÕn tróc m¹ng ®a d¹ng . - HiÖu suÊt sö dông ®­êng truyÒn thÊp. M¹ng ®« thÞ MAN. M¹ng ®« thÞ lµ m¹ng ®­îc cµi ®Æt trong mét ®« thÞ hoÆc trong mét trung t©m kinh tÕ x· héi cã b¸n kÝnh kho¶ng 100 km trë l¹i. M¹ng diÖn réng WAN. M¹ng diÖn réng WAN: ph¹m vi cña m¹ng cã thÓ v­ît qua biªn giíi quèc gia vµ thËm chÝ c¶ lôc ®Þa. C¸c ®Æc tr­ng cña m¹ng WAN lµ: - C¸c nót m¹ng ph©n bè trªn ph¹m vi quèc gia hoÆc toµn cÇu. - Qu¸ tr×nh truyÒn th«ng cña c¸c thùc thÓ cã sù tham gia cña m¹ng viÔn th«ng c«ng céng. - Tèc ®é truyÒn d÷ liÖu thÊp h¬n so víi m¹ng LAN. - Lçi truyÒn cao h¬n do truyÒn ®i xa h¬n, qua nhiÒu thiÕt bÞ truyÒn th«ng. M¹ng toµn cÇu GAN. M¹ng toµn cÇu GAN: ph¹m vi tr¶i réng kh¾p trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. 2. Ph©n lo¹i theo ph­¬ng thøc chuyÓn m¹ch. M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh: Khi hai thùc thÓ cÇn trao ®æi th«ng tin víi nhau th× ®­îc thiÕt lËp mét kªnh cè ®Þnh vµ ®­îc duy tr× cho ®Õn khi mét trong hai bªn ng¾t liªn tôc. C¸c d÷ liÖu ®­îc truyÒn theo con ®uêng ®ã. Qu¸ tr×nh truyÒn d÷ liÖu cña m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh qua 3 giai ®o¹n: - ThiÕt lËp kªnh truyÒn. - TruyÒn d÷ liÖu. - Gi¶i phãng kªnh truyÒn Ph­¬ng ph¸p chuyÓn m¹ch kªnh cã c¸c nh­îc ®iÓm sau: - Tèn thêi gian ®Ó thiÕt lËp kªnh truyÒn gi÷a hai thùc thÓ. - HiÖu suÊt ®­êng truyÒn kh«ng cao v× cã lóc kªnh truyÒn bÞ bá kh«ng do c¶ hai bªn ®Òu hÕt th«ng tin cÇn truyÒn trong khi c¸c thùc thÓ kh¸c kh«ng ®­îc phÐp sö dông kªnh truyÒn nµy. VÝ dô ®iÓn h×nh cña m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh lµ m¹ng ®iÖn tho¹i. - Chi phÝ x©y dùng cao vµ d­ thõa b¨ng th«ng . ChuyÓn m¹ch th«ng b¸o: Th«ng b¸o lµ mét ®¬n vÞ th«ng tin cña ng­êi sö dông cã khu«n d¹ng ®­îc qui ®Þnh tr­íc. Mçi th«ng b¸o ®Òu cã chøa vïng th«ng tin ®iÒu khiÓn trong ®ã chØ ®Þnh râ ®Ých cña th«ng b¸o. C¨n cø vµo th«ng tin nµy mµ mçi nót trung gian cã thÓ chuyÓn th«ng b¸o tíi nót kÕ tiÕp theo ®­êng dÉn tíi ®Ých cña nã .Nh­ vËy mçi nót cÇn ph¶i l­u tr÷ t¹m thêi ®Ó ®äc th«ng tin ®iÒu khiÓn trªn th«ng b¸o ®Ó råi sau ®ã chuyÓn tiÕp th«ng b¸o ®i.Tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña m¹ng, c¸c th«ng b¸o kh¸c nhau cã thÓ ®­îc göi ®i trªn c¸c con ®­êng kh¸c nhau. Ph­¬ng ph¸p chuyÓn m¹ch th«ng b¸o cã nhiÒu ­u ®iÓm so víi ph­¬ng ph¸p chuyÓn m¹ch kªnh cô thÓ lµ: HiÖu suÊt sö dông ®­êng truyÒn cao v× kh«ng bÞ chiÕm dông ®éc quyÒn mµ ®­îc ph©n chia gi÷a nhiÒu thùc thÓ. Mçi nót m¹ng ( hay nót chuyÓn m¹ch th«ng b¸o) cã thÓ l­u tr÷ th«ng b¸o cho tíi khi kªnh truyÒn rçi míi göi th«ng b¸o ®i do ®ã gi¶m ®­îc t×nh tr¹ng t¾c ngÏn m¹ng. Cã thÓ ®iÒu khiÓn viÖc truyÒn tin b»ng c¸ch s¾p xÕp ®é ­u tiªn cho c¸c th«ng b¸o. Cã thÓ t¨ng hiÖu suÊt sö dông d¶i th«ng cña m¹ng b»ng c¸ch g¸n ®Þa chØ qu¶ng b¸ th«ng b¸o ®ång thêi tíi nhiÒu ®Ých. Nh­îc ®iÓm chñ yÕu cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ: Do kh«ng h¹n chÕ ®­îc kÝch th­íc gãi tin nªn dÉn ®Õn tæn phÝ l­u tr÷ t¹m thêi trong c¸c nót m¹ng ¶nh h­ëng ®Õn thêi gian phóc ®¸p vµ chÊt l­îng truyÒn tin. MÊt nhiÒu thêi gian ®Ó xö lÝ t¹i c¸c nót. §é trÔ lín nªn ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng truyÒn tin. M¹ng chuyÓn m¹ch gãi: §Ó kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm cña hai ph­¬ng ph¸p trªn ng­êi ta dïng chuyÓn m¹ch gãi. Mçi th«ng b¸o ®uîc chia thµnh nhiÒu phÇn nhá gäi lµ c¸c gãi tin cã khu«n d¹ng qui ®Þnh tr­íc. Mçi gãi tin còng chøa c¸c th«ng tin ®iÒu khiÓn trong ®ã cã ®Þa chØ nguån vµ ®Ých cña gãi tin. C¸c gãi tin thuéc vÒ mét th«ng b¸o nµo ®ã cã thÓ göi ®i qua m¹ng ®Ó tíi ®Ých b»ng nhiÒu con ®­êng kh¸c nhau. ¦u ®iÓm cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi lµ: D÷ liÖu ®­îc chia thµnh nhiÒu gãi nhá cã ®é dµi qui ®Þnh nªn c¸c nót cã thÓ xö lÝ ngay tøc thêi mµ kh«ng cÇn ph¶i l­u tr÷, ®é trÔ nhá v× vËy tèc ®é trao ®æi th«ng tin nhanh h¬n, hiÖu qu¶ h¬n, tèi ­u ho¸ ®­îc b¨ng th«ng. HiÖu suÊt sö dông kªnh truyÒn cao v× h¹n chÕ ®­îc thêi gian kªnh truyÒn chÕt, lu«n göi ®i do ®­êng truyÒn ®­îc ph©n chia cho nhiÒu thùc thÓ cïng tham gia truyÒn th«ng. Kh¶ n¨ng ®ông ®é th«ng tin trªn ®­êng truyÒn Ýt cã kh¶ n¨ng x¶y ra, m¹ng cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t lçi ,söa ch÷a vµ kiÓm so¸t luång d÷ liÖu. Nh­îc ®iÓm cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi lµ: RÊt khã cã kh¶ n¨ng tËp hîp c¸c gãi tin bÞ thÊt l¹c hoÆc kh«i phôc l¹i c¸c gãi tin ban ®Çu bÞ truyÒn lçi. M¹ng ch­a ®¸p øng vÒ nhu cÇu truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn tÝch hîp c¸c lo¹i d÷ liÖu trªn mét trang th«ng tin v× tèc ®é truyÒn dÉn. Do ­u ®iÓm mÒm dÎo vµ hiÖu suÊt cao, ngµy nay m¹ng chuyÓn m¹ch gãi ®­îc dïng phæ biÕn h¬n so víi mang chuyÓn m¹ch th«ng b¸o. TÝch hîp m¹ng chuyÓn m¹ch gãi víi m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh ®­îc gäi lµ m¹ng dÞch vô tÝch hîp sè ISDN. IV. CÊu tróc liªn kÕt m¹ng. C¸ch thøc kÕt nèi c¸c m¹ng m¸y tÝnh ®éc lËp víi nhau thµnh mét m¹ng m¸y tÝnh ®­îc gäi lµ cÊu tróc liªn kÕt m¹ng. CÊu tróc liªn kÕt m¹ng chØ c¸ch bè trÝ líp vËt lý cña c¸c nót m¹ng vµ c¸ch nèi chóng l¹i víi nhau . Cã 2 kiÓu cÊu tróc m¹ng chÝnh: KiÓu ®iÓm-®iÓm (point to point): ®­êng truyÒn nèi tõng cÆp nót m¹ng l¹i víi nhau theo mét kiÓu h×nh häc nµo ®ã. NÕu c¸c nót m¹ng cã nhu cÇu trao ®æi th«ng tin th× mét kªnh vËt lý sÏ ®­îc thiÕt lËp gi÷a c¸c nót nguån vµ nót ®Ých b»ng mét chuçi tuÇn tù c¸c nót. §iÓn h×nh lµ m¹ng Star, m¹ng Loop, m¹ng Complet. KiÓu ®a ®iÓm hay cßn gäi lµ qu¶ng b¸ (broadcast hay point to multipoint): tÊt c¶ c¸c nót cïng truy nhËp chung trªn mét ®­êng truyÒn. Khi mét nót göi d÷ liÖu lªn m¹ng th× tÊt c¶ c¸c nót trªn m¹ng ®Òu nhËn d÷ liÖu vµ kiÓm tra xem gãi d÷ liÖu ®ã cã ph¶i cña m×nh hay kh«ng. §iÓn h×nh lµ m¹ng Bus, m¹ng Ring, m¹ng Satellite. Sau ®©y ta sÏ xÐt 3 kiÓu cÊu tróc liªn kÕt m¹ng chñ yÕu lµ kiÓu Star, kiÓu Ring, kiÓu Bus vµ mét sè liªn kÕt m¹ng kh¸c. 1. CÊu tróc kiÓu Bus. Th­êng ®­îc dïng cho c¸c m¹ng nhá ®¬n gi¶n hoÆc t¹m thêi. ThiÕt bÞ truyÒn dÉn cña m¹ng lµ mét ®o¹n c¸p nhá ( lµ mét ®­êng c¸p nèi ®¬n ) lóc nµo còng ®­îc tham gia dïng bëi mét sè c¸c nót m¹ng bao gåm c¸c tr¹m c«ng t¸c hay c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi dïng chung vµ c¸c m¸y chñ, ®­êng truyÒn chÝnh nµy ®­îc giíi h¹n hai ®Çu bëi hai thiÕt bÞ ®Æc biÖt ®­îc gäi lµ Termirator. Thùc chÊt hai thiÕt bÞ nµy lµ bé dïng ®Ó ph¶n håi d÷ liÖu. C¸c tr¹m lµm viÖc ®­îc ®Êu nèi vµo m¹ng th«ng qua mét ®Çu nèi ch÷ T gäi lµ T connector. Khi mét tr¹m trªn m¹ng muèn truyÒn d÷ liÖu, tÝn hiÖu ®­îc truyÒn qu¶ng b¸ trªn hai chiÒu cña Bus cã nghÜa lµ mäi tr¹m cßn l¹i trªn m¹ng ®Òu cã thÓ nhËn ®­îc d÷ liÖu trùc tiÕp. §èi víi c¸c Bus mét chiÒu th× tÝn hiÖu chØ ®i vÒ mét phÝa, lóc nµy c¸c Termirator ph¶i ®­îc thiÕt kÕ sao cho tÝn hiÖu déi l¹i phÝa bªn kia. Nh­ vËy trong m¹ng Bus d÷ liÖu ®­îc truyÒn dùa trªn liªn kÕt ®iÓm-®iÓm hay qu¶ng b¸. Nh÷ng ­u ®iÓm cña m¹ng Bus: - Lµ mét m¹ng ®¬n gi¶n dÔ hiÓu dÔ sö dông vµ tin cËy ®èi víi c¸c m¹ng ®¬n gi¶n. - DÔ më réng v× chØ cÇn mét ®o¹n d©y nèi vµ thiÕt bÞ kÕt nèi BNC. Hai d©y nèi cã thÓ ®­îc nèi vµo mét d©y dµi th«ng qua ®Çu BNC vµ T connector cho phÐp nèi nhiÒu m¸y tÝnh vµo m¹ng. NÕu sö dông bé lÆp Repeater cho phÐp chóng ta më réng ®­îc m¹ng Bus v× bé lÆp cã nhiÖm vô khuÕch ®¹i tÝn hiÖu do ®ã tÝn hiÖu ®­îc truyÒn ®i xa h¬n. Nh÷ng nh­îc ®iÓm cña m¹ng Bus: - §èi víi nh÷ng m¹ng lín cã nhiÒu m¸y tÝnh m¹ng Bus ch¹y rÊt chËm. - Nh÷ng r¾c nèi trÇn th­êng lµm gi¶m tÝn hiÖu ®iÖn tõ vµ viÖc nhiÒu r¾c nèi cã thÓ lµm sai lÖch tÝn hiÖu. - Khã kh¨n trong viÖc gi¶i quyÕt sù cè v× khi mét ®o¹n c¸p nèi bÞ háng th× m¸y tÝnh sÏ bÞ c« lËp ra khái m¹ng. - Khi mét trong hai thiÕt bÞ ph¶n håi d÷ liÖu bÞ háng th× m¹ng sÏ bÞ dõng ho¹t ®éng . 2. CÊu tróc Star. TÊt c¶ c¸c m¸y tÝnh ®­îc nèi víi m¹ng th«ng qua mét thiÕt bÞ trung t©m. ThiÕt bÞ trung t©m cã nhiÖm vô nhËn tÝn hiÖu tõ c¸c m¸y tÝnh vµ chuyÓn ®Õn c¸c m¸y tÝnh ®Ých cña c¸c tÝn hiÖu. Tuú theo yªu cÇu truyÒn th«ng trong m¹ng thiÕt bÞ cã thÓ lµ mét bé chuyÓn m¹ch Switch hoÆc mét thiÕt bÞ ®Þnh tuyÕn Router hoÆc ®¬n gi¶n h¬n bé ph©n kªnh Hub.Vai trß thùc chÊt cña thiÕt bÞ trung t©m nµy lµ thùc hiÖn viÖc b¾t tay gi÷a c¸c m¸y tÝnh cho phÐp trao ®æi th«ng tin víi nhau vµ thiÕt lËp c¸c liªn kÕt ®iÓm-®iÓm gi÷a chóng. Cã thÓ më réng m¹ng h×nh sao b»ng c¸ch lËp thªm nhiÒu Hub cho phÐp nèi nhiÒu m¸y tÝnh vµo m¹ng. M¹ng ®ã t¹o thµnh m¹ng Tree cña c¸c m¹ng Star. Nh÷ng ­u ®iÓm cña m¹ng Star: - DÔ dµng sö dông, kiÓm so¸t vµ kh¾c phôc sù cè khi ( mét m¸y tÝnh bÞ háng ) thªm bít mét m¸y tÝnh vµo m¹ng sÏ kh«ng lµm x¸o trén c¸c vÞ trÝ kh¸c. - NÕu sö dông c¸c Hub th«ng minh tøc lµ c¸c Hub cã bé vi xö lÝ th× chóng cã kh¶ n¨ng khuÕch ®¹i tÝn hiÖu vµ cã thÓ cã kh¶ n¨ng nh­ gi¸m s¸t, qu¶n lÝ m¹ng. - Tèc ®é gÊp 10 lÇn m¹ng Bus. - Khi mét m¸y tÝnh trong m¹ng bÞ háng kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn toµn m¹ng vµ c¸c m¸y tÝnh kh¸c. Nh­îc ®iÓm cña m¹ng Star: - NÕu thiÕt bÞ trung t©m bÞ háng th× toµn bé m¸y tÝnh trong m¹ng sÏ ngõng ho¹t ®éng. - §é dµi ®­êng truyÒn tõ mét m¸y ®Õn thiÕt bÞ trung t©m bÞ h¹n chÕ kh«ng qu¸ 100 m. - Tèn nhiÒu d©y dÉn h¬n so víi c¸c m¹ng kh¸c v× ph¶i nèi c¸c m¸y tÝnh vµo thiÕt bÞ trung t©m. 3. CÊu tróc Ring. D­íi d¹ng vßng tÝn hiÖu ®­îc l­u chuyÓn theo mét chiÒu duy nhÊt. Mçi m¸y tÝnh ®­îc nèi vµo m¹ng th«ng qua mét bé chuyÓn tiÕp Repeater cã nhiÖm vô nhËn tÝn hiÖu råi chuyÓn sang m¸y kÕ tiÕp trªn vßng. Nh­ vËy tÝn hiÖu ®­îc l­u chuyÓn trªn vßng theo mét chuçi c¸c liªn kÕt ®iÓm-®iÓm gi÷a c¸c Repeater. Nh­ vËy cÇn ph¶i cã giao thøc ®iÒu khiÓn viÖc cÊp ph¸t quyÒn ®­îc truyÒn d÷ liÖu cho c¸c m¸y tÝnh trªn vßng. §Ó t¨ng ®é tin cËy cho m¹ng tuú tõng tr­êng hîp ta cã thÓ l¾p ®Æt d­ thõa c¸c ®­êng truyÒn ®Ó t¹o ra c¸c ®­êng dù phßng. Khi ®­êng truyÒn chÝnh bÞ sù cè th× tÝn hiÖu sÏ ®­îc chuyÓn sang ®­êng dù phßng víi chiÒu ®i cña tÝn hiÖu ng­îc l¹i so víi vßng chÝnh. * ¦u diÓm cña kiÓu Ring: - Cã thÓ t¹o ra ®­êng dù phßng trªn ®­êng truyÒn chÝnh. * Nh­îc ®iÓm cña m¹ng kiÓu Ring: - Giao thøc truy nhËp cùc k× phøc t¹p. - NÕu cã mét m¸y tÝnh trong m¹ng bÞ háng sÏ lµm cho toµn bé m¹ng ngõng ho¹t ®éng. - RÊt khã kh¨n cho viÖc xö lÝ sù cè. - Khi thªm bít mét m¸y tÝnh vµo m¹ng sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn toµn m¹ng. 4. CÊu tróc Star-Bus vµ Star-Ring. + CÊu tróc Star-Bus: lµ cÊu tróc cã sù kÕt hîp gi÷a kiÓu Star vµ kiÓu Bus tøc lµ liªn kÕt gi÷a c¸c m¸y tÝnh cña m¹ng theo h×nh sao vµ dïng c¸c Hub gi÷a ®­êng Bus chÝnh. NÕu mét m¸y tÝnh bÞ háng Hub cã thÓ t×m ra vµ c« lËp m¸y tÝnh ®ã ra khái m¹ng NÕu mét Hub bÞ háng th× tÊt c¶ m¸y tÝnh nµo kÕt nèi víi m¸y tÝnh ®ã sÏ kh«ng trao ®æi th«ng tin ®­îc víi nhau vµ m¹ng sÏ ®­îc ph©n ra thµnh hai m¹ng nhá kh«ng liªn l¹c ®­îc víi nhau. + CÊu tróc Star-Ring: c¸c d©y nèi trong m¹ng ®­îc s¾p xÕp t­¬ng tù nh­ m¹ng Star vµ cã thiÕt bÞ trung t©m. V. Giao thøc m¹ng. ViÖc trao ®æi th«ng tin, cho dï lµ ®¬n gi¶n nhÊt, còng ®Òu ph¶i tu©n theo nh÷ng qui t¾c nhÊt ®Þnh. ViÖc truyÒn tÝn hiÖu ë trªn m¹ng còng vËy cÇn ph¶i cã nh÷ng qui t¾c, qui ­íc vÒ nhiÒu mÆt, tõ khu«n d¹ng ( có ph¸p, ng÷ nghÜa ) cña d÷ liÖu cho tíi c¸c thñ tôc göi, nhËn d÷ liÖu , kiÓm so¸t hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng truyÒn tin, xö lÝ c¸c lçi vµ sù cè. Yªu cÇu vÒ xö lÝ vµ trao ®æi th«ng tin cña ng­êi sö dông cµng cao th× c¸c qui t¾c cµng nhiÒu vµ phøc t¹p h¬n TËp hîp tÊt c¶ c¸c qui t¾c, qui ­íc ®ã gäi lµ giao thøc (protocol) cña m¹ng. Giao thøc phÇn cøng: ®­îc ®Þnh nghÜa lµ sù ho¹t ®éng cña m¹ng bëi c¸c thiÕt bÞ phÇn cøng liªn l¹c víi nhau. Giao thøc phÇn mÒm: c¸c ch­¬ng tr×nh liªn l¹c víi nhau th«ng qua mét giao thøc phÇn mÒm. C¸c m¸y Fax vµ m¸y chñ trong m¹ng ®Òu ®­îc cµi ®Æt giao thøc gãi tin ®Ó cã thÓ trao ®æi th«ng tin ®­îc víi nhau. Gãi tin bao gåm giao thøc mµ m¸y tÝnh cã thÓ truy cËp m¹ng vµ dÞch vô. §èi víi mét m¹ng m¸y tÝnh cÇn chó ý: - Ph¶i cã thiÕt bÞ ®Çu cuèi bao gåm m¸y tÝnh, m¸y scan, m¸y quÐt, m¸y in… - §­êng truyÒn vËt lý bao gåm hai lo¹i ®­êng truyÒn ®ã lµ ®­ßng truyÒn h÷u tuyÕn víi c¸c hÖ thèng c¸p: c¸p ®ång trôc, c¸p ®«i xo¾n, c¸p sîi quang vµ ®­êng truyÒn v« tuyÕn víi sãng radio, sãng cùc ng¾n, tia hång ngo¹i. VI. C¸c thiÕt bÞ truyÒn dÉn ( Ph­¬ng tiÖn truyÒn dÉn ). C¸c m¸y tÝnh göi tÝn hiÖu ®iÖn tõ cho nhau sö dông dßng ®iÖn, sãng v« tuyÕn, viba, n¨ng l­îng ¸nh s¸ng. §­êng truyÒn vËt lý mµ c¸c m¸y tÝnh göi vµ nhËn c¸c tÝn hiÖu ®iÖn tõ ®­îc gäi lµ ph­¬ng tiÖn truyÒn dÉn. Cã hai lo¹i ®­êng truyÒn vËt lý: 1. §­êng truyÒn h÷u tuyÕn: bao gåm: - C¸p ®ång trôc. - C¸p ®«i xo¾n. - C¸p sîi quang. C¸p ®ång trôc (coaxial cable ): Së dÜ cã tªn nh­ vËy lµ v× hai ®­êng d©y dÉn cña nã cã cïng mét trôc chung: - Mét d©y dÉn trung t©m ( th­êng lµ d©y ®ång cøng ). - Mçi d©y dÉn t¹o thµnh mét ®­êng èng bao xung quanh d©y dÉn trung t©m. D©y dÉn cã thÓ lµ d©y bÖn hoÆc l¸ kim lo¹i hoÆc c¶ hai. V× nã còng cã chøc n¨ng chèng nhiÔu nªn cßn ®­îc gäi lµ líp bäc kim ( Shield ). Gi÷a hai d©y dÉn trªn cã mét líp c¸ch li vµ bªn ngoµi cïng lµ líp vá platic ®Ó b¶o vÖ c¸p. HiÖn nay th­êng sö dông c¸c lo¹i c¸p ®ång trôc sau ®©y cho m¹ng côc bé: RG-8 vµ RG-11 , 50-ohm (trë kh¸ng ) ®­îc dïng cho m¹ng Thick Ethernet. RG-58 , 50-ohm, dïng cho m¹ng Thin Ethernet. RG-62 , 93-ohm , dïng cho m¹ng ARCnet. C¸c m¹ng côc bé sö dông c¸p ®ång trôc th­êng cã d¶i th«ng tõ 2,5 Mb/s (ARCnet) tíi 10 Mb/s (Ethernet). C¸p ®ång trôc cã ®é suy hao Ýt h¬n so víi c¸c lo¹i ®ång trôc kh¸c ( nh­ c¸p xo¾n ®«i ) . C¸c m¹ng côc bé sö dông c¸p ®ång trôc cã thÓ cã kÝch th­íc trong ph¹m vi vµi ngµn mÐt. C¸p xo¾n ®«i (Twisted-pair cable ). §©y lµ lo¹i gåm hai ®­êng d©y dÉn ®ång ®­îc xo¾n vµo nhau. Môc ®Ých xo¾n nh­ thÕ ®Ó lµm gi¶m nhiÔu ®iÖn tõ (EMI) g©y ra bëi m«i tr­êng xung quanh vµ bëi b¶n th©n chóng víi nhau. Cã hai lo¹i c¸p xo¾n ®«i ®­îc dïng hiÖn nay lµ: * C¸p cã bäc kim STP (Shield Twisted-pair ): - Líp bäc kim bªn ngoµi c¸p xo¾n ®«i cã t¸c dông chèng nhiÔu ®iÖn tõ. Cã nhiÒu lo¹i c¸p STP, cã lo¹i chØ gåm mét ®«i d©y xo¾n ë trong vá bäc kim ,nh­ng còng cã cã lo¹i gåm nhiÒu ®«i d©y xo¾n . - Tèc ®é lÝ thuyÕt cña c¸p STP lµ kho¶ng 500 Mb/s tuy nhiªn Ýt khi ®¹t ®­îc tèc ®é thùc tÕ lµ 155 Mb/s víi kho¶ng c¸ch ®i c¸p lµ 100 m .Tèc ®é truyÒn d÷ liÖu th­êng cña STP lµ 16Mb/s - ®ã lµ ng­ìng cao nhÊt ®èi víi m¹ng Token Ring. - §é dµi ch¹y c¸p STP th­êng giíi h¹n trong vµi tr¨m mÐt. * C¸p kh«ng bäc kim UTP (Unshield Twisted Pair): lµ lo¹i cã tÝnh n¨ng t­¬ng tù nh­ STP chØ kÐm vÒ kh¶ n¨ng chèng nhiÔu vµ suy hao do kh«ng cã vá bäc kim. Cã 5 lo¹i c¸p UTP hay ®­îc dïng, ®ã lµ: - UTP lo¹i 1 vµ 2 (Categories l and 2): sö dông thÝch hîp cho truyÒn tho¹i vµ truyÒn d÷ liÖu tèc ®é thÊp (d­íi 4 Mb/s ). - UTP lo¹i 3 ( Categories 3) thÝch hîp cho viÖc truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é lªn ®Õn 16 Mb/s. Tuy nhiªn còng cã nh÷ng s¬ ®å míi cho phÐp dïng c¸p UTP lo¹i 3 mµ vÉn ®¹t tíi tèc ®é 100 Mb/s. UTP lo¹i 3 hiªn nay lµ c¸p chuÈn dïng cho hÇu hÕt m¹ng ®iÖn tho¹i. - UTP lo¹i 4 ( Categories 4 ) lµ c¸p thÝch hîp cho viÖc truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é lªn ®Õn 20 Mb/s. - UTP lo¹i 5 (Categories 5) thÝch hîp cho viÖc truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é ®¹t tíi 100 Mb/s. Nh×n chung c¸p UTP cho mét tØ lÖ rÊt c©n b»ng gi÷a gi¸ thµnh vµ hiÖu n¨ng v× thÕ rÊt ®­îc ­a dïng khi cµi ®Æt c¸c m¹ng côc bé hiÖn nay. C¸p sîi quang ( Fiber-Optic Cable ): C¸p sîi quang bao gåm mét d©y dÉn trung t©m ( lµ mét hoÆc mét bã sîi thuû tinh hoÆc plastic cã thÓ truyÒn dÉn tÝn hiÖu quang ) ®­îc bäc mét líp ¸o cã t¸c dông ph¶n x¹ c¸c tÝn hiÖu trë l¹i ®Ó gi¶m sù mÊt m¸t tÝn hiÖu. Bªn ngoµi cïng lµ líp vá plastic ®Ó b¶o vÖ c¸p. Nh­ vËy c¸p sîi quang kh«ng truyÒn dÉn c¸c tÝn hiÖu ®iÖn mµ chØ truyÒn dÉn c¸c tÝn hiÖu quang ( c¸c tÝn hiÖu d÷ liÖu ph¶i ®­îc chuyÓn ®æi thµnh c¸c tÝn hiÖu quang vµ khi nhËn chóng sÏ ®­îc trë l¹i thµnh d¹ng tÝn hiÖu ®iÖn ). C¸p sîi quang cã thÓ ho¹t ®éng ë mét trong hai chÕ ®é: Single-mode ( chØ cã mét ®­êng dÉn duy nhÊt ) hoÆc Multi-mode ( cã nhiÒu ®­êng dÉn quang ). C¨n cø vµo ®­êng kÝnh lâi sîi quang, ®­êng kÝnh líp ¸o bäc vµ chÕ ®é ho¹t ®éng, hiÖn nay cã 4 lo¹i c¸p sîi quang hay ®­îc sö dông ®ã lµ: - C¸p cã ®­êng kÝnh lâi sîi 8,3 micron / ®­êng kÝnh líp ¸o 125 micron / Single-mode. - C¸p cã ®­êng kÝnh lâi sîi 62,5 micron / ®­êng kÝnh líp ¸o 125 micron / Single-mode. - C¸p cã ®­êng kÝnh lâi 50 micron / ®­êng kÝnh líp ¸o 125 micron / Single-mode. - C¸p cã ®­êng kÝnh lâi sîi 100 micron / ®­êng kÝnh líp ¸o 140 micron / Single-mode. Ta thÊy ®­êng kÝnh lâi sîi rÊt nhá nªn rÊt khã kh¨n khi ph¶i ®Êu nèi c¸p sîi quang. CÇn ph¶i cã c«ng nghÖ ®Æc biÖt ®ßi hái chi phÝ cao. Gi¶i th«ng cho c¸p sîi quang cã thÓ ®¹t tíi 2 Gbp/s vµ cho phÐp kho¶ng c¸ch ®i c¸p kh¸ xa. §Ó ®¹t tèc ®é 10 Mb/s, c¸p UTP chØ cho phÐp ch¹y c¸p trong pham vi 100 m, trong khi c¸p sîi quang cã thÓ cho phÐp ch¹y c¸p trong ph¹m vi vµi ki-l«-mÐt do ®é suy hao tÝn hiÖu trªn c¸p rÊt thÊp. Ngoµi ra do c¸p sîi quang kh«ng dïng tÝn hiÖu ®iÖn ®Ó truyÒn tÝn hiÖu d÷ liÖu nªn nã hoµn toµn kh«ng bÞ ¶nh h­ëng cña nhiÔu ®iÖn tõ vµ c¸c hiÖu øng ®iÖn kh¸c nh­ trong tr­êng hîp dïng c¸c lo¹i c¸p ®ång. H¬n n÷a, c¸c tÝn hiÖu truyÒn trªn c¸p sîi quang v× thÕ còng kh«ng thÓ bÞ ph¸t hiÖn hoÆc thu trém bëi c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö cña ng­êi l¹, an toµn th«ng tin trªn m¹ng ®­îc b¶o ®¶m. Tãm l¹i chØ trõ nh­îc ®iÓm khã l¾p ®Æt ( ®Êu nèi c¸p ) vµ gi¸ thµnh cßn cao, cßn nh×n chung cã thÓ nãi c¸p sîi quang lµ lo¹i c¸p lý t­ëng cho mäi lo¹i m¹ng hiÖn nay vµ t­¬ng lai. 2. §­êng truyÒn v« tuyÕn. Radio: Radio chiÕm gi¶i b¨ng tÇn tõ 10 KHz ®Õn 1 GHz trong ®ã cã c¸c b¨ng tÇn quen thuéc nh­: Sãng ng¾n. - VHF ( Very High Frequency ): truyÒn h×nh vµ FM radio. - UHF ( Ulta High Frequency ): truyÒn h×nh. Cã 3 ph­¬ng thøc truyÒn theo tÇn sè Radio: - C«ng suÊt thÊp, tÇn sè ®¬n (Low-power, single frequency): cã tèc ®é thùc tÕ tõ 1 dÕn 10 Mb/s. §é suy hao lín do c«ng suÊt thÊp, chèng nhiÔu EMI kÐm. - C«ng suÊt cao, tÇn sè ®¬n ( High-power, sing frequency ): tèc ®é t­¬ng tù tõ 1 ®Õn 10 Mb/s. §é suy hao cã ®ì h¬n nh­ng kh¶ n¨ng chèng nhiÔu vÉn cßn kÐm. - Tr¶i phæ ( Spread Spectrum ): tÊt c¶ c¸c hÖ thèng 900 MHz ®Òu cã ph¹m vi tèc ®é tõ 2 ®Õn 6 Mb/s. C¸c hÖ thèng míi lµm viÖc víi c¸c tÇn sè GHz cã thÓ ®¹t tèc ®é cao h¬n. Do ho¹t ®éng ë c«ng suÊt thÊp nªn ®é suy hao lín. Viba (Microwave): Cã 2 d¹ng truyÒn th«ng b»ng viba: mÆt ®Êt vµ vÖ tinh. C¸c hÖ thèng viba mÆt ®Êt th­êng ho¹t ®éng ë b¨ng tÇn 4 ®Õn 6 GHz vµ tõ 21 ®Õn 23 GHz, tèc ®é truyÒn d÷ liÖu tõ 1 ®Õn 10 Mb/s. C¸c hÖ thèng hång ngo¹i (Infrared system): Cã hai ph­¬ng ph¸p kÕt nèi m¹ng b»ng hång ngo¹i: ®iÓm-®iÓm vµ qu¶ng b¸. C¸c m¹ng ®iÓm-®iÓm ho¹t ®éng b»ng c¸ch chuyÓn tiÕp c¸c tÝn hiÖu hång ngo¹i tõ mét thiÕt bÞ tíi thiÕt bÞ kÕ tiÕp. Gi¶i tÇn cña ph­¬ng ph¸p nµy kho¶ng tõ 100GHz ®Õn 1000THz, tèc ®é ®¹t ®­îc kho¶ng tõ 100Kb/s ®Õn 16 Mb/s. C¸c m¹ng qu¶ng b¸ hång ngo¹i cò