Tính cấp thiết và sự cần thiết phải tiến hành công nghiệp hoá - Hiện đại hoá ở nước ta hiện nay

Lêi nãi ®Çu “X©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ Quèc”, ®ã lµ nhiÖm vô cña c¶ d©n téc ViÖt Nam. Líp líp cha anh ®· ng· xuèng ®Ó b¶o vÖ cho m¶nh ®Êt quª h­¬ng, ®¸nh ®uæi qu©n x©m l­îc. Hßa b×nh lËp l¹i chóng ta l¹i trªn con ®­êng x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ Quèc ®­a ®Êt n­íc tiÕn lªn CNXH. Mét trong nh÷ng khÈu hiÖu ®­îc ®Ò ra trong thêi kú míi lµ: “C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc”. Khi nãi ®Õn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ nãi ®Õn qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn c¬ cÊu nÒn kinh tÕ, c¶i tiÕn c¬ cÊu lao ®éng thñ c«ng l¹c hËu thµnh lao ®éng sö dông kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó ®¹t ®­îc n¨ng suÊt cao nhÊt vµ lµ c¸i quyÕt ®Þnh cho sù tån t¹i cña x· héi. §Ó thùc hiÖn ®­îc vÊn ®Ò nµy kh«ng ph¶i lµ dÔ, nã rÊt khã kh¨n vµ ®ßi hái mçi ng­êi ph¶i hÕt søc nç lùc míi cã thÓ giµnh th¾ng lîi Cã nh÷ng n­íc tiªn phong ®i ®Çu thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ mÊt hµng tr¨m n¨m nh­ Anh, §øc, Mü... Cßn nh÷ng n­íc ®i sau cã thuËn lîi h¬n v× nã ®· cã nÒn t¶ng kÕ thõa cña c¸c n­íc ®i tr­íc nªn viÖc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cã phÇn nhanh h¬n vµ thuËn lîi h¬n rÊt nhiÒu vµ hä ®· ®¹t ®­îc thµnh c«ng rùc rì nh­ c¸c n­íc khèi MÝc vµ mét sè n­íc Nam Mü. Cßn n­íc ta th× sao? §¶ng vµ Nhµ n­íc cïng víi c¸c chuyªn gia kinh tÕ cña chóng ta ®ang t×m lêi gi¶i ®¸p b»ng hµnh ®éng cô thÓ tÝch cùc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020 vÒ c¬ b¶n ®· thùc hiÖn xong. Tr­íc nh÷ng biÕn ®éng to lín cña thêi ®¹i, tr­íc nh÷ng th¸ch thøc vµ thêi c¬, vËn héi míi, ViÖt Nam ®· lµm ®­îc g× ®Ó tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc? Bao giê ViÖt nam sÏ thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp? Nh÷ng c©u hái ®ã sÏ ®­îc tr¶ lêi râ h¬n ë phÇn sau. §Ó cã mét nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn v÷ng m¹nh, ®ã lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña toµn §¶ng, toµn d©n ta. C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ lµ sù nghiÖp toµn d©n. PhÊn ®Êu “ D©n giµu ,n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh” nh­ ®¹i héi IX cña §¶ng (2001) ®· ®Ò ra. Phần I: tÝnh cÊp thiÕt cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ I. tÝnh cÊp thiÕt vµ Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë n­¬c ta hiÖn nay. 1. C¬ së vËt chÊt kü thuËt Trong nÒn kinh tÕ x· héi, bÊt kú mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng vËy muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Òu ph¶i dùa trªn c¬ së vËt chÊt kü thuËt nhÊt ®Þnh lÞch sö ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i ®· chøng kiÕn hai cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp lÇn thø nhÊt diÔn ra vµo nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kû XVIII víi môc tiªu chuyÓn lao ®éng thñ c«ng sang lao ®éng c¬ khÝ. Cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp lÇn thø 2 diÔn ra vµo nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX d­íi sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña khoa häc kü thuËt. V× vËy ng­êi ta gäi lµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc ë tr×nh ®é cao víi môc tiªu chuyÓn sang tù ®éng ho¸ s¶n xuÊt. Chñ nghÜa Mac - Lªnin ®· kh¼ng ®Þnh r»ng: muèn chuyÓn mét nÒn kinh tÕ tõ s¶n xuÊt nhá sang s¶n xuÊt lín ®ßi hái ph¶i cã mét c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®ñ m¹nh ®ã lµ nÒn c«ng nghiÖp c¬ khÝ ho¸. N­íc ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®· xuÊt ph¸t t¹i mét ®iÓm hÕt søc thÊp ®ã lµ nÒn c«ng nghiÖp l¹c hËu n¨ng suÊt thÊp, kü thuËt thñ c«ng, v× vËy ®Ó x©y dùng mét nÒn s¶n xuÊt lín víi n¨ng suÊt lao ®éng ngµy cµng cao §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh ph¶i x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho chñ nghÜa x· héi (CNXH) ë ViÖt Nam th«ng qua con ®­êng CNH - H§H ®Êt n­íc víi t­ t­ëng nhÊt qu¸n nh­ vËy nªn ngay tõ ®¹i héi lÇn thø III n¨m 1960 §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh c«ng nghiÖp ho¸ lµ nhiÖm vô trung t©m xuyªn suèt trong thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn CNXH ë ViÖt Nam. Nh­ng §¶ng ta còng nhËn thøc ®­îc r»ng thêi kú qu¸ ®é lµ l©u dµi vµ øng víi møc ®é CNH cã mét nhiÖm vô vµ môc tiªu kh¸c nhau. C¬ sở vât chÊt kü thuËt lµ mét hÖ thèng c¸c yÕu tè vËt chÊt cña lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi phï hîp víi tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ thÝch øng mµ lùc l­îng lao ®éng x· héi sö dông ®Ó s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña x· héi. V× vËy viÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta. 2. C«ng nghiÖp ho¸ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan: §©y chÝnh lµ néi dung vµ con ®­êng duy nhÊt ®Ó ®­a nÒn kinh tÕ x· héi n­íc ta ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶, nh»m thùc hiÖn d©n giµu n­íc m¹nh x· héi v¨n minh. Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ quy luËt kh¸ch quan cña tån t¹i ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi vµ cña bÊt kú n­íc nµo, kh«ng lo¹i trõ ngay c¶ nh÷ng n­íc giµu m¹nh ®· ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn cao vÊn ®Ò kh¸c gi÷a c¸c n­íc chØ lµ ë môc tiªu, néi dung c¸ch thøc ph¸t triÓn. N­íc ta thuéc vµo mét trong nh÷ng n­íc nghÌo nhÊt thÕ giíi mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu ch­a v­ît qua khái "x· héi truyÒn thèng" ®Ó sang x· héi "v¨n minh c«ng nghiÖp". Do ®ã kh¸ch quan ®ßi hái ph¶i tiÕn hµnh CNH vµ CNH lµ néi dung vµ ph­¬ng thøc lµ con ®­êng ph¸t triÓn vµ cã hiÖu qu¶. §èi víi n­íc ta hiÖn nay vµ trong vµi kû tíi CNH lµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vÒ c¬ b¶n kh«ng kh¸c nhau vÒ néi dung (mÆc dï néi dung ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cã thÓ réng lín h¬n chót Ýt) vµ ®ều nh»m thùc hiÖn môc tiªu tæng qu¸t lµ d©n giµu n­íc m¹nh, tiÕn lªn hiÖn ®¹i, v¨n minh. CNH kh«ng ph¶i lµ môc tiªu ®Ých thùc tù th©n vµ nã lµ ph¹m trï lÞch sö cho nªn môc tiªu trùc tiÕp cô thÓ kh«ng thÓ nµo kh¸c lµ ph¶i nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nhanh bÒn v÷ng cã hiÖu qu¶ tr­íc m¾t trong chÆng ®­êng ®Çu nµy CNH ph¶i nh»m ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta "Ra khái khñng ho¶ng æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi phÊn ®Êu v­ît qua t×nh tr¹ng n­íc nghÌo vµ kÐm ph¸t triÓn c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, cñng cè quèc phßng vµ an ninh, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Êt n­íc ph¸t triÓn nhanh h¬n vµo ®Çu thÕ kû XX". Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng c«ng nghiệp hóa hiện đại hãa là con đường đã được §ảng và Nhà nước ta x¸c định hướng đi tất yếu để ph¸t triển kinh tế, đưa đất nước ra khỏi t×nh trạng lạc hậu, chậm ph¸t triển trở thành một quốc gia văn minh, hiện đại II. Quan ®iÓm vµ môc tiªu cña CNH - H§H 1. Quan ®iÓm CNH ë n­íc ta CNH XHCN ®­îc coi lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi kú qu¸ ®é. §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh thùc chÊt cña CNH XHCN lµ " Qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸ch m¹ng kü thuËt, thùc sù ph©n c«ng lao ®éng míi vÒ lao ®éng x· héi vµ qu¸ tr×nh tÝch luü x· héi chñ nghÜa ®Ó kh«ng ngõng thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt vµ më réng" b¶n chÊt qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®­îc bao hµm trªn c¸c mÆt sau ®©y. a. CNH nhanh, bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶ KT-XH cao Sù chËm trÔ kÐm hiÖu qu¶ trong thùc hiÖn CNH ë n­íc ta h¬n 30 n¨m qua cña thêi ®¹i vµ cña d©n téc buéc chóng ta ph¶i ®Èy nhanh CNH, mÆt kh¸c thêi c¬ vµ ®iÒu kiÖn còng cho phÐp chóng ta cã thÓ t¨ng nhanh. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ theo quan ®iÓm trªn cã thÓ xuÊt hiÖn c¸c m©u thuÉn: m©u thuÉn gi÷a t¨ng nhanh víi bÒn v÷ng , gi÷a t¨ng nhanh, bÒn v÷ng vµ hiÖu qu¶, m©u thuÉn gi÷a hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi. CÇn kÕt hîp hµi hoµ c¸c yªu cÇu ®ã th«ng qua, x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu cô thÓ lùa chän c¬ cÊu kinh tÕ, lùa chän c«ng nghÖ, ¸p dông c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch ­u tiªn, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c träng ®iÓm b. C«ng nghiÖp ho¸ kÕt hîp víi hiÖn ®¹i ho¸: Sù kÕt hîp c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i ®­îc thÓ hiÖn: - Tranh thñ kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ë mét sè ngµnh, mét sè doanh nghiÖp, mét sè d©y chuyÒn vµ mÆt hµng cã nhu cÇu, cã ®iÒu kiÖn vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao. - HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ truyÒn thèng. - Khai th¸c sö dông c¶i tiÕn hiÖn ®¹i ho¸ kü thuËt hiÖn cã. - Nhµ n­íc ph¶i cã chiÕn l­îc chÝnh s¸ch khoa häc vµ c«ng nghÖ phï hîp víi chiÕn l­îc chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. - Doanh nghiÖp ph¶i lùa chän c«ng nghÖ phï hîp víi môc tiªu kinh doanh cña m×nh. c. CNH ph¶i g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn vµ chuyÓn dÞch c¬ c©ó kinh tÕ theo h­íng: ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, t¹o ra mét c¬ cÊu ®a ngµnh, n¨ng ®éng tiÕn bé vµ cã hiÖu qu¶. Tuy chØ lµ ph­¬ng tiÖn, c«ng cô thùc hiÖn môc tiªu CNH nh­ng c¬ cÊu kinh tÕ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn thµnh b¹i cña qóa tr×nh CNH , ph©n c«ng lao ®éng ë n­íc ta ch­a ph¸t triÓn, tÝnh chÊt s¶n xuÊt hµng ho¸ cßn thÊp, kinh tÕ thÞ tr­êng cßn ë thêi kú ph«i thai. Do ®ã mu«n CNH nhanh bÒn v÷ng cã hiÖu qu¶ cÇn ph¶i ®Þnh h­íng ®óng vµ cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch thÝch hîp cho qóa tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. H­íng ®­îc lùa chän cã thÓ lµ: - Thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµm h×nh thµnh thªm nh÷ng nghÒ míi cã t¸c ®éng tèt tíi qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng nhanh, bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶ cña kinh tÕ x· héi. - Ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn c¸c ngµnh hiÖn cã - Ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó thùc hiÖn d©n chñ ho¸ kinh tÕ vµ gi¶i phãng mäi lùc l­îng s¶n xuÊt. - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh , theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ theo vïng l·nh thæ trªn c¬ së ph¸t triÓn lîi thÕ so s¸nh tham gia vµo ph©n c«ng hîp t¸c quèc tÕ vµ øng dông nh÷ng thµnh tùu cña tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ. C¬ cÊu kinh tÕ ®­îc chuyÓn dÞch tíi sÏ lµ: C¬ cÊu ®a ngµnh, trong ®ã c¸c ngµnh träng ®iÓm vµ mét sè ngµnh mòi nhän ®­îc ph¸t triÓn nhanh h¬n: sÏ lµ c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh h­íng lªn CNXH trong ®ã chó träng ®a d¹ng hãa së h÷u vµ qu¶n lý ®èi víi c¸c lo¹i h×nh kinh doanh : sÏ lµ c¬ cÊu mµ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô chiÕm tû träng ngµy cµng lín nÒn kinh tÕ sÏ chuyÓn tõ c¬ cÊu n«ng nghiÖp - c«ng nghiÖp - dÞch vô hiÖn nay sang c¬ c©ó c«ng - c«ng nghiÖp - dÞch vô vµo cuèi thÕ kû nµy. d. KÕt hîp víi m« h×nh "h­íng ngo¹i " víi m« h×nh "h­íng néi" - "H­íng ngo¹i " lµm chiÕn l­îc ­u tiªn - Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh CNH ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a thµnh phÇn nhËp vµ më réng thÞ tr­êng - quèc tÕ víi viÖc gi÷ vµ më réng thÞ tr­êng quèc tÕ víi viÖc gi÷ vµ më réng thÞ tr­êng trong n­íc. Trong sù kÕt hîp Êy thÞ tr­êng quèc tÕ ®­îc coi lµ h­íng träng t©m. - Sù kÕt hîp nµy võa ®¶m b¶o cho nÒn KT n­íc ta héi nhËp vµo ho¹t ®éng KT trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, t¹o c¬ së vµ ®éng lùc ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong n­íc mÆt kh¸c quy m« vµ sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng trong n­íc cÇn ®­îc ph¸t huy ®Õn møc tèi ®a gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò KT-XH. - ViÖc vËn dông quan ®iÓm nµy ph¶i ®­îc thÓ hiÖn trùc tiÕp trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch b¶o hé hµng s¶n xuÊt trong n­íc. e. KÕt hîp kinh tÕ quèc phßng víi an ninh: - Môc tiªu quèc phßng vµ an ninh vµ æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi vµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó b¶o vÖ môc tiªu kinh tÕ ng­îc l¹i, môc tiªu kinh tÕ ®¹t ®­îc sÏ cho chóng ta kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn c¸c môc tiªu quèc phßng an ninh æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi. 2. Môc tiªu CNH - H§H Tõ nay ®Õn n¨m 2010 ra søc phÊn ®Çu ®­a n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp . - Lùc l­îng s¶n xuÊt ®Õn lóc ®ã sÏ ®¹t tr×nh ®é t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i phÇn lín lao ®éng thñ c«ng ®­îc thay thÕ b»ng lao ®éng m¸y mãc n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ kinh doanh cao h¬n nhiÒu so víi hiÖn nay. - VÒ quan hÖ s¶n xuÊt chÕ ®é së h÷u, c¬ chÕ qu¶n lý vµ chÕ ®é ph©n phèi g¾n liÒn víi nhau ph¸t huy c¸c nguån lùc t¹o ra nguån lùc manh mÏ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. - VÒ ®êi sèng vËt chÊt văn hoa, nh©n d©n cã cuéc sèng no về tinh thÇn vµ vËt chÊt, quan hÖ lèi sèng v¨n minh, gia ®×nh h¹nh phóc. PhÊn ®©ó ®Õn n¨m 2000 GDP b×nh qu©n ®©ï ng­êi t¨ng gÊp ®«i n¨m 1990. NhÞp ®é t¨ng tr­ëng GDP hµng n¨m ®¹t kho¶ng (9-10%) c«ng nghiÖp 14-15% dÞch vô 12-13%, xuÊt khÈu kho¶ng 28%, tû lÖ ®Çu t­/ GDPkho¶ng 30%, n¨m 2000 n«ng nghiÖp chiÕm 19-20% c«ng nghiÖp vµ x©y dùng 34-35% dÞch vô 45-46% GDP. Tèc ®é ®æi míi c«ng nghÖ ®¹t 10%/n¨m trë lªn. Phần II: Néi dung c¬ b¶n cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta I. Néi dung chiÕn l­îc l©u dµi cña C«ng NghiÖp Ho¸ - HiÖn §¹i Ho¸. 1. C«ng NghiÖp Ho¸ - HiÖn §¹i Ho¸ lµ qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kÜ thuËt, qu¸ tr×nh c¬ khÝ ho¸ nÒn kinh tÕ dùa trªn kü thuËt c«ng nghiÖp tiªn tiÕn hiÖn ®¹i. ThÕ giíi ®· tr¶i qua 2 cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - kü thuËt. Cuéc c¸ch m¹ng lÇn thø I diÔn ra vµo thÕ kû thø XVIII, cuéc c¸ch m¹ng kü thuËt lÇn thø II vµo thÕ kû thø XIX víi tªn gäi lµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Ngµy nay cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ cã nhiÒu néi dung phong phó nh­ ta ®· biÕt, nh­ng trong ®ã cã thÓ nªu nªn nh÷ng néi dung næi bËt nhÊt cña tiÕn tr×nh CNH - H§H. C¸ch m¹ng vÒ ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt: ®ã lµ tù ®éng ho¸, ngoµi ph¹m vi tù ®éng nh­ tr­íc ®©y, hiÖn nay tù ®éng ho¸ cã gåm c¶ sö dông réng r·i ng­êi m¸y thay thÕ con ng­êi ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh vËn hµnh s¶n xuÊt. - C¸ch m¹ng n¨ng l­îng: bªn c¹nh n¨ng l­îng truyÒn thèng nh­ nhiÖt ®iÖn, thuû ®iÖn. Th× ngµy nay con ng­êi cßn kh¸m ph¸ ra nhiÒu n¨ng l­îng míi vµ sö dông réng r·i nh­ n¨ng l­îng nguyªn tö, n¨ng l­îng mÆt trêi. - Tr­íc ®©y ng­êi ta sö dông vËt liÖu tù nhiªn th× ngµy nay con ng­êi t¹o ra nhiÒu vËt liÖu nh©n t¹o míi thay thÕ cã hiÖu qu¶ c¸c vËt liÖu tù nhiªn. - Ngµy nay víi thµnh tùu cña c«ng cuéc c¸ch m¹ng sinh häc ®· ¸p dông réng r·i trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, y tÕ, ho¸ chÊt, b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i vµ nhiÒu ngµnh kh¸c. - C¸ch m¹ng ®iÖn tö vµ tin häc: §©y lµ mét lÜnh vùc mµ ngµy nay loµi ng­êi Ýt quan t©m bëi nã rÊt cÇn thiÕt trong x· héi loµi ng­êi v¨n minh vµ tiÕn bé. C«ng nghÖ ngµy nay bao gåm nh÷ng ph¹m vi réng lín, nã kh«ng chØ lµ ph­¬ng tiªn, thiÕt bÞ do con ng­êi s¸ng t¹o ra mµ cßn lµ c¸c bÝ quyÕt biÕn c¸i nguån lùc s½n cã thµnh s¶n phÈm. Víi ý nghÜa ®ã khi nãi tíi c«ng nghÖ nã còng bao hµm c¶ kü thuËt ®Æc biÖt lµ hiÖn nay khoa häc vµ c«ng nghÖ lu«n lu«n g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. Nh­ thùc tr¹ng n­íc ta hiÖn nay ®Ó nghiªn cøu vµ triÓn khai khoa häc vµ c«ng nghÖ ®ã lµ mét vÊn rÊt khã kh¨n tõ vËt ch¸t cho ®Õn tr×nh ®é khoa häc do ®ã ®Ó tiÕn kÞp kh«ng bÞ l¹c hËu so víi thÕ giíi. Thùc hiÖn thµnh c«ng CNH-H§H b»ng con ®­êng nhanh nhÊt ®ã lµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. - ChuyÓn giao c«ng nghÖ cã t¸c dông sau: + Rót ng¾n kho¶ng c¸ch tôt hËu cña c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn. + T¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c cã hiÖu qu¶ lín c¸c nguån lùc ë trong n­íc nh»m t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh. + §èi víi nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ n­íc ta trong qóa tr×nh chuyÓn tõ m« h×nh chiÕn l­îc CNH h­íng néi thay thÕ nhËp khÈu sang m« h×nh chiÕn l­îc CNH "h­íng ngo¹i" th× nã thóc ®Èy nhanh sù chuyÓn dÞch nµy vµ cho phÐp ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao. §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· x¸c ®Þnh x©y dùng ®Êt n­íc theo con ®­êng XHCN viÖc tiÕn hµnh CNH trong ®iÒu kiÖn ®ã tÊt nhiªn ph¶i ¸p dông thµnh tùu míi khoa häc c«ng nghÖ nh»m g¾n liÒn CNH víi H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n. Do vËy cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt cña n­íc ta ®­îc x¸c ®Þnh lµ then chèt vµ nã lµ quèc s¸ch lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. N­íc ta tiÕn hµnh C«ng NghiÖp Ho¸ chuyÓn lao ®éng thñ c«ng thµnh lao ®éng c¬ khÝ trong ®iÒu kiÖn cuéc c¸ch m¹ng Khoa Häc C«ng NghÖ hiÖn ®¹i ®ang næ ra ®Ó tranh thñ c«ng nghÖ kü thuËt tiªn tiÕn. Qu¸ tr×nh C«ng NghiÖp Ho¸ - HiÖn §¹i Ho¸ cã nh÷ng b­¬c ®i thÝch hîp kÕt hîp c¶ tuÇn tù, nh¶y vät råi c¶ quy m« lín, võa vµ nhá nh­ng chñ yÕu lµ võa vµ nhá. Ngµy nay n­íc ta trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ më míi c¸c chÝnh s¸ch ®a ph­¬ng ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ kinh tÕ kü thuËt ®· vµ sÏ t¹o kh¶ n¨ng to lín ®Ó n­íc ta cã thÓ võa tranh thñ ®­îc sù gióp ®ì tõ c¸c mÆt ë n­íc ngoµi nh­ vèn, nguån lùc thiÕt bÞ kü thuËt vµ ph¸t huy nguån lùc trong n­íc ®Ó c¬ khÝ ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ toµn bé nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. 2. Cïng víi qu¸ tr×nh co khÝ ho¸ HiÖn §¹i Ho¸ diÔn ra ph©n c«ng lai lao ®éng X· Héi chuyÓn mét lao ®éng trong n«ng nghiÖp sang ngµnh kinh tÕ kh¸c. §ã chinh lµ sù chuyÓn dÞch co cÊu kinh tÕ x©y dùng mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp ly trong c¶ n­íc ®ã lµ c¬ cÊu: C«ng - N«ng NghiÖp - DÞch Vô. Mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý cho phÐp khai th¸c ®­îc nh÷ng tiÒm n¨ng cña mçi vïng mçi ®¸t n­íc. 3. Qu¸ tr×nh C«ng NghiÖp Ho¸ - HiÖn §¹i Ho¸ nh»m ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt trªn c¬ së ®ã ®Ó x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt ®a d¹ng c¸c h×nh thøc së h÷u trong ®ã së h÷u nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. 4. X©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý: C«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tõ mét c¬ cÊu kinh tÕ cò l¹c hËu sang mét c¬ cÊu kinh tÕ míi hîp lý. C¬ cÊu kinh tÕ lµ tæng hîp h÷u c¬ c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc kinh tÕ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. C¬ cÊu kinh tÕ thÓ hiÖn ë c¸c tû lÖ c©n ®èi kinh tÕ vµ ph¶n ¸nh tr¹ng th¸i biÕn ®æi cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi. Trong c¬ cÊu kinh tÕ quan hÖ gi÷a c«ng nghiÖp - n«ng nghiÖp vµ dÞch vô lµ c¸c bé phËn cã tÇm quan träng. X©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ míi hîp lý lµ yªu cÇu tÊt yÕu trong qóa tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ c¬ cÊu kinh tÕ ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu sau ®©y: - C¬ cÊu kinh tÕ ph¶i ph¶n ¸nh ®óng c¸c yªu cÇu kinh tÕ cña c¸c quy luËt kinh tÕ, quy luËt kh¸ch quan. - C¬ c©ó kinh tÕ ph¶i phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña thÕ giíi hiÖn nay. - C¬ cÊu kinh tÕ ph¶i phï hîp víi sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn - C¬ c©ó kinh tÕ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hîp lý nh»m khai th¸c sö dông tèi ­u c¸c nguån lùc kinh tÕ. §Ó ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu ®ã tÝnh hîp lý cña c¬ c©ó kinh tÕ xÐt vÒ néi dung chÝnh lµ c¬ cÊu ngµnh vµ vïng. C¬ cÊu kinh tÕ ngµnh vµ vïng ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®óng møc ph¶i ph¸t triÓn c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, võa ®Çu t­ vèn vµo vïng träng ®iÓm võa ®Çu t­ vµo vïng nói cao, hÎo l¸nh nh»m ®­a vïng nµy ph¸t triÓn kÞp víi quy m« c¶ n­íc. X©y dùng mét c¬ c©ó kinh tÕ hîp lý trong qóa tr×nh ho¹t ®éng tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ lµ mét ho¹t ®éng cã ý thøc, cã tÝnh kh¸ch quan phï hîp víi hiÖn tr¹ng tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ ta hiÖn nay. Më réng quan hÖ hîp t¸c víi nhiÒu n­íc trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi dùa trªn c¬ së b×nh ®¼ng hîp t¸c ®«i bªn cïng cã lîi. N­íc ta cã mét qóa tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi trong thêi ky phô thuéc vµo bän thùc d©n phong kiÕn tõ ®ã lµm x· héi ph©n t¸n, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ khã ho¹t ®éng ®­îc, víi nh÷ng yªu cÇu ®ã mµ khi ®Êt n­íc ®­îc gi¶i phãng , th× §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh x©y dùng nÒn kinh tÕ theo ®Þnh h­íng XHCN, víi môc tiªu ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Tõ khi ®æi míi ®Õn nay §¶ng còng ®· vÊp ph¶i mét sè sai lÇm nãng véi duy ý chÝ, chñ quan víi thùc tÕ. Qóa tr×nh ®«Ø míi chó träng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng, coi th­êng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp võa vµ nhá. Sau ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI §¶ng ta ®· cã nh÷ng ph­¬ng h­íng ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng XHCN d­¹ vµo kh¶ n¨ng trong n­íc vµ tËp trung vèn n­íc ngoµi. Trong nh÷ng n¨m ®æi míi nµy nÒn kinh tÕ b¾t ®Çu cã h­íng ph¸t triÓn m¹nh, t¨ng tr­ëng nhanh ®¹t kÕt qu¶ cao. Trªn c¬ së ®æi míi ®ã ®Ó cã kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn lµm tèt c¸c yªu cÇu c«ng b»ng x· héi, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. §Ó tõng b­íc t¹o ra c¬ cÊu kinh tÕ ®ã, cÇn ph¶i thùc hiÖn sù kÕt hîp víi c«ng nghÖ víi nhiÒu tr×nh ®é kh¸c nhau. §a d¹ng ho¸ mÆt hµng b»ng kü thuËt, tranh thñ c«ng nghÖ b»ng mòi nhän tiªn tiÕn, ®iÒu ®ã cho phÐp sö dông phï hîp ng­êi lao ®éng dåi dµo vèn cã cña ®Êt n­íc chó träng ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ víi quy m« võa vµ nhá lµ chÝnh, tõng b­íc x©y dùng c¬ c©ó kinh tÕ hîp lý h¬n trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm sö dông nguån n¨ng lao ®éng x· héi, viÖc tiÕn hµnh ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi cÇn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh trªn tÊt c¶ c¸c ®Þa bµn tiÕn hµnh s¾p xÕp ph©n bè l¹i chç hoÆc chuyÓn mét sè bé phËn tõ n¬i nµy sang n¬i kh¸c ®Ó x©y dùng c¸c vïng kinh tÕ míi, khu c«ng nghiÖp míi... Chóng ta lu«n quan t©m ®Õn viÖc s¾p xÕp l¹i lao ®éng t¹i chç ®ã lµ tiÒn ®Ò cã thÓ khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng s½n cã cña doanh nghiÖp hay ®Þa ph­¬ng. II. Néi dung c¬ b¶n cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nh÷ng n¨m tr­íc m¾t cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· x¸c ®Þnh ®Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng - l©m - ng­ nghiÖp g¾n liÒn víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ xuÊt khÈu. N©ng cÊp c¶i t¹o vµ më réng vµ x©y dùng cã träng ®iÓm kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ. Ph¸t triÓn cã lùa trän mét sè ngµnh c«ng nghiÖp nÆng phôc vô cho x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp träng yÕu vµ hÕt søc cÊp thiÕt, cã ®iÒu kiÖn vèn, c«ng nghÖ, thÞ tr­êng, ph¸t huy nhanh vµ cã hiÖu qu¶. C¶i t¹o n©ng cÊp vµ x©y dùng míi hÖ th«ng giao th«ng ®Ó tõ ®ã nhµm ph¸t triÓn m¹nh ngµnh dÞch vô nh­: du lÞch, th­¬ng m¹i. H×nh thµnh dÇn mét sè mòi nhän nh­ chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n, khai th¸c vµ chÕ biÕn dÇu khÝ mét sè ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o , c«ng nghiÖp ®iÖn tö, c«ng nghÖ th«ng tin du lÞch. Ph¸t triÓn m¹nh sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o khoa häc c«ng nghÖ. 1. C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n: - Ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng l©m ng­ nghiÖp h×nh thµnh c¸c vïng tËp trung chuyªn canh, quy m« réng khai th¸c nguån lùc s½n cã cña vïng ®ång thêi t¹o nªn mét c¬ c©ó hîp lý vÒ c©y trång vËt nu«i, cã s¶n phÈm hµng ho¸ nhiÒu vÒ sè l­îng, tèt vÒ chÊt l­îng, ®¸p øng ®ñ nhu cÇu hiÖn t¹i cho ng­êi s¶n xuÊt, võa t¹o ra ®­îc s¶n phÈm d­ thõa cho x· héi. Ph¸t triÓn ®ång bé gi÷a c¸c ngµnh ®¸p øng nhu cÇu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn cña thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. - Thùc hiÖn thuû lîi ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, c¬ giíi ho¸, sinh häc hãa... - ¸p dông nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc c«ng nghÖ vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n víi chÊt l­îng tèt, khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn s½n cã vµ g¾n liÒn víi nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ kh¸c. - Ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh nghÒ, lµng truyÒn thèng vµ c¸c ngµnh nghÒ míi bao gåm tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, hµng xuÊt khÈu - X©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi, tõng b­íc h×nh thµnh n«ng th«n míi v¨n minh hiÖn ®¹i. Hoµn thµnh viÖc giao ®Êt kho¸n rõng cho c¸c hé n«ng d©n, khuyÕn khÝch huy ®éng nhiÒu nguån vèn, cho ph¸t triÓn n«ng l©m ng­ nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ trî gióp vèn cho n«ng d©n x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, chuyÓn giao c«ng nghÖ, gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n vÒ vèn, vÒ gi¸ c¶ vËt t­ n«ng nghiÖp vµ hµng n«ng s¶n, vÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. 2. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp: - §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· x¸c ®Þnh râ ­u tiªn c¸c ngµnh nghÒ chÕ biÕn l­¬ng thùc thùc phÈm, s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, hµng xuÊt khÈu c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin. T¨ng thªm n¨ng lùc s¶n xuÊt t­¬ng øng víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ n©ng cao kh¶ n¨ng tù chñ vÒ kinh tÕ vµ quèc phßng. - KÕt hîp kinh tÕ víi quèc phßng, x©y dùng vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp quèc phßng nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu tèi thiÓu cÇn thiÕt trong tõng thêi kú. 3. X©y dùng kÕt c©ó h¹ tÇng X©y dùng vµ n©ng cÊp hÖ thèng giao th«ng ®­êng x¸ më réng thªm mét sè tuyÕn giao th«ng träng yÕu, kÕt hîp giao th«ng víi thuû lîi, tËn dông giao th«ng ®­êng thuû, më thªm ®Õn c¸c vïng s©u, vïng xa, c¶i thiÖn giao th«ng ë c¸c thµnh phè lín, c¶i t¹o n©ng cÊp mét sè c¶ng s«ng c¶ng biÓn, s©n bay, x©y dùng dÇn c¶ng biÓn n­íc s©u. Ph¸t triÓn nguån ®iÖn c¶i t¹o më réng l­íi ®iÖn ®¸p øng nhu cÇu vµ cung cÊp ®iÖn æn ®Þnh c¶i thiÖn viÖc cÊp tho¸t n­íc ë ®« thÞ, thªm nguån n­íc s¹ch cho n«ng th«n. T¨ng ®Çu t­ kÕt cÊu h¹ tÇng cho x· héi nh­ gi¸o dôc, y tÕ khoa häc - v¨n hãa- th«ng tin. 4. Ph¸t triÓn nhanh c¸c ngµnh du lÞch, c¸c ngµnh dÞch vô : Nh­ hµng kh«ng, hµng h¶i, b­u chÝnh viÔn th«ng, th­¬ng m¹i vËn t¶i, tµi chÝnh, ng©n hµng, kiÓm to¸n.... vµ c¸c dÞch vô phôc vô cuéc sèng cña nh©n d©n. Tõng b­íc c¶i thiÖn n©ng cÊp c¸c trung t©m du lÞch, th­¬ng m¹i cã tÇm cì khu vùc nh»m thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch du lÞch cua c¸c n­íc. 5. Ph¸t triÓn hîp lý c¸c vïng l·nh thæ: ChuyÓn dÞch c¬ cÊu l·nh thæ trªn c¬ së khai th¸c triÖt ®Ó c¸c lîi thÓ tiÒm n¨ng cña tõng vïng, liªn kÕt hç trî lµm cho tÊt c¶ c¸c vïng ®ªï ph¸t triÓn. §Çu t­ ë møc cÇn thiÕt cho c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm. §Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ. §Æc biÖt chó träng ®Õn nh÷ng vïng cßn kÐm ph¸t triÓn, nhÊt lµ c¸c vïng cao biªn giíi, h¶i ®¶o, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng­êi, vïng s©u, vïng c¨n cø c¸ch m¹ng cã b­íc tiÕn nhanh h¬n, dÇn dÇn gi¶m bít sù chªnh lÖch qu¸ lín vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi gi÷a c¸c vïng. 6. Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i §Èy m¹nh xuÊt khÈu, coi xuÊt khÈu lµ h­íng ­u tiªn vµ lµ träng ®iÓm cña kinh tÕ ®èi ngo¹i t¹o thªm mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. N©ng søc c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu trªn thÞ tr­êng. Gi¶m dÇn viÖc nhËp siªu ­u tiªn viÖc nhËp khÈu ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt phôc vô xuÊt khÈu, h¹n chÕ nhËp nh÷ng hµng tiªu dïng ch­a thiÕt yÕu, cã chÝnh s¸ch b¶o hé hîp lý s¶n xuÊt trong n­íc. Chñ ®éng tham gia céng ®ång th­¬ng m¹i thÕ giíi, c¸c diÔn ®µn, c¸c tæ chøc, c¸c ®Þnh chÕ quèc tÕ mét c¸ch cã chän läc víi b­íc ®i thÝch hîp h¬n. ViÖc sö dông vèn vay vµ thu hót trùc tiÕp vèn ®Çu t­ vµo nh÷ng dù ¸n kh¶ thi nhất mang tinh cÊp thiÕt vµ trọng ®iÓm nhÊt nh»m ph¸t triÓn ®Êt n­íc III. C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam - nh÷ng khã kh¨n vµ thu©n lîi 1. Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam ë n­íc ta, c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc ®· b­íc khëi ®Çu tõ ®¹i héi III (1960) cña §¶ng. Chñ tr­¬ng cña §¶ng ®· ®­îc ®Þnh h­íng thùc hiÖn qua kÕ ho¹ch dµi h¹n 5 n¨m. Song ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ vèn ngheß nµn l¹c hËu, phÇn do chÝnh s¸ch cÊm vËn cña Mü lµm c¶n trë sù giao l­u kinh tÕ gi÷a n­íc ta vµ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Nh­ng quan t©m h¬n c¶ lµ sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc