Tin học văn phòng - Bài 14: Ứng dụng của công nghệ thông tin

BÀI GIẢNG TIN HỌC CƠ SỞGiảng viên: ĐÀO KIẾN QUỐCMobile 098.91.93.980 Email: dkquoc@vnu.edu.vnBÀI 14. ỨNG DỤNG CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG TINĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆNỘI DUNGMột số lĩnh vực ứng dụng điển hìnhCác bài toán KHKTCác bài toán quản lýỨng dụng trong quản lý hành chínhThương mại điện tửTự động hoáGiáo dụcGiải tríTHỜI KỲ ĐẦU CỦA INTERNET ?Năm 1969 Bộ Quốc phòng Mỹ đã xây dựng dự án ARPANETđể nghiên cứu lĩnh vực mạng, theo đó các máy tính được liên kết với nhau và có khả năng tự định đường truyền tin ngay khi một phần mạng đã bị phá huỷ trong một cuộc chiến tranhNăm 1972 Bob Kahn đã trình diễn mạng ARPANET để liên kết 40 máy. Ray Tomlinson của BBN đã phát minh ra e-mail 1973, Vinton Cerf phác thảo ra cấu trúc gateway và những ý tưởng cơ bản của Internet Năm 1974 BBN đã xây dựng giao thức ứng dụng Telnet cho phép sử dụng máy tính từ xa. Năm 1976, AT&T Labs phát minh ra dịch vụ truyền file FTP Năm 1982 giao thức TCP/IP được dùng đối với mạng ARPANET. DOD tuyên bố chọn TCP/IP là giao thức chuẩn. Năm 1991 Tim Berners Lee phát minh ra World Wide Web(WWW) dựa theo một ý tưởng về siêu văn bản được Ted Nelson đưa ra từ năm 1985. HÌNH DUNG VỀ INTERNETMạng của các mạngMạng toàn cầuKho kiến thức chung của nhân loạiXa lộ thông tinMạng toàn cầu theo giao thức TCP/IPTÀI NGUYÊN TRÊN INTERNETCác văn bản Các ảnh (ví dụ như các thư viện hội hoạ)Các tài liệu lưu trữ dưới dạng âm thanh (các bản nhạc, lời nói...)Phim video số (một sự kết hợp của ảnh động và âm thanh) Các phần mềm máy tính.Ngày nay việc lấy các tài liệu này được tích hợp qua kết nối trên các trang siêu văn bản (hypertext) trong đó có thể lồng ghép văn bản, ảnh, phim, sách điện tử và các quá trình tương tác hai chiều như được thực hiện qua một ngôn ngữ lập trình như Java, VBscript. Đó chính là loại tài liệu mà ta gọi ngắn gọn là Web. Các báo điện tử thường là loại này.Với Internet ta có thể sử dụng máy tính từ xa. Vì vậy tài nguyên trên Internet có thể là thiết bịChính toàn bộ hạ tầng viễn thông cho Internet trở thành một môi trường truyền thông DỊCH VỤ TRÊN INTERNET Trao đổi thông tin giữa các thành viên trong cộng đồng (thư điện tử, diễn đàn, hội thoại mạng, hội nghị từ xa, điện thoại Internet)Khai thác các tài nguyên thông tin trên mạng (tra cứu thông tin qua WEB, gopher, FTP, Video theo yêu cầu..., Sử dụng máy tính từ xaCác dịch vụ khác nhờ sử dụng công nghệ InternetGiao thức mạng rộng được sử dụng chính thức trên mạng Internet.TCP/IP là một bộ giao thức mang tên của 2 giao thức chính là IP (Internet Protocol) và TCP (Transmission Control Protocol). Ngoài ra còn nhiều giao thức khác nữaĐộc lập với phần cứng, do đó có thể chạy trên nhiều loại máy tính miễn là hệ điều hành hỗ trợ cho TCP/IPGIAO THỨC TCP/IPĐịa chỉ IP v4 là nhóm byte thường được viết theo kiểu dot decimal ví dụ: 203.15.5.12Có nhiều lớp địa chỉ mà các lớp địa chỉ này khác nhau ở phần địa chỉ mạng và phần địa chỉ máy trong mạng (Host). Cấu trúc địa chỉ : gồm mã lớp, địa chỉ mạng và địa chỉ hostCơ quan quản lý địa chỉ là NIC (Network information Center). ở châu A, TBD là APNIC. Ở Việt nam là VNNIC (ĐỊA CHỈ IPĐỊA CHỈ LỚP AĐỊA CHỈ IPĐỊA CHỈ LỚP BĐỊA CHỈ LỚP CCƠ CHẾ DẪN ĐƯỜNG GIỐNG NHƯ CƠ CHẾ CHUYỂN PHÁT THƯ Có nhiều bưu cục nhận và chia thư. Mỗi bưu cục được biết những vùng mà họ biết phải gửi trực tiếp còn những địa chỉ không biết gửi lên bưu cục cấp trên (hướng mặc định) Các tỉnh miền đôngCác tỉnh miền tâyĐi quốc tếCao bằngLạng sơnHưng yênTP HCMThanh HàHải dươngĐi HP,QNHà nộiCần ThơCƠ CHẾ DẪN ĐƯỜNG TRÊN INTERNET.IP ROUTINGRouter là một máy tính chuyên dụng có chức năng chọn đuờng đi cho các gói tin trong mạng internet. Vì vậy cũng có thể nói Internet là hệ thống mạng của các mạng máy tính liên kết bởi IP Router.Mỗi router có một bảng chọn đường, trong đó bao giờ cũng có một đường mặc định (default) để gửi các gói tin mà nó không rõ cổng. Có nhiều giao thức chọn đường: chúng khác nhau ở tiêu chuẩn chọn đường như theo chi phí, theo độ ưu tiên, theo hiệu quả thời gian ...205.1.5.20205.1.5.23205.1.5.*156.1.3.21156.1.4.11156.1.*.*112.6.3.20112.6.1.23112.0.*.*RouterRouterRouter156.1.3.25CẤU TRÚC GÓI TIN THEO IPPhiên bảnĐộ dài headerĐộ ưu tiênĐộ dài gói tinĐịnh danh Cờ trạng thái và Offset Thời gian sốngGiao thứcMã kiểm traIP nơi gửi (4 byte)IP nơi nhận (4 byte)Thông tin đàm phán Để trốngDữ liệu (tối đa 65535 byte)GIAO THỨC TCPTCP là giao thức truyền tin từ ứng dụng tới ứng dụng (end-to-end) trong khi đó IP đảm bảo kết nối từ máy đến máy (host – to – host) Cắt gói tin thành các gói có đánh số gửi đi độc lập, tại đích các gói này sẽ được kết hợp lại chính xác như nguyên bảnKiểm soát sự trùng lặp, điều khiển việc yêu cầu phát lạiTCP đẩm bảo chất lượng truyền chứ không chú ý tới vấn đề định huớng trên mạngDNS - DOMAIN NAME SYSTEMHỆ THỐNG TẤN MIỀNDNS cho phép dùng chữ để chỉ định các địa chỉ Internet. Chúng có nhiều truờng cách nhau bởi dấu chấm. Địa chỉ bằng chữ dễ hiểu, dễ nhớ hơn.Các DNS server sẽ dịch domain name sang địa chỉ IP Hệ thống mã hóa tên theo cây thư mục.Ở Việt Nam, VNNIC là nơi quản lý tên miền. Từ năm 2006 đã cho người dùng được đăng ký tên miền cấp 2. Từ năm 2004 đã cho sử dụng tên miền tiếng Việt (miễn phí – nhưng hiệu quả thấp) MOSTECOLTECHVNUHUTEDUCOMGOVORGNETVN DOMAIN NAME SYSTEMRoot Level Khu vực địa lý Top LevelLĩnh vực hoạt độngCOM CommercialGOV GovermentalEDU EducationalAC Academic ORG OrganationalNET NetworkMIL MilitaryINT InternationalNUSSELABURL: Uniform Resource Locator thứcTên miền hay địa chỉ IP máy cung cấp dịch vụ/Đường dẫn đến file://GIẢI PHÁP TIẾT KIỆM ĐỊA CHỈ IPKhông gian địa chỉ đang cạn kiệt nhanhĐể sử dụng hợp lý địa chỉ IP, người ta dung subnet mask để tách lớp địa chỉ lớn. Mặt nạ mạng con (subnet mask) để hai máy nhận ra nhau thuộc cùng một mạng con nếu chúng lọc qua mặt nạ (nhân logic từng bit) thì địa chỉ trở nên giống nhau ví dụ hai địa chỉ 192.216.23.16 và 192.216.23.32 sẽ cùng mạng theo mặt nạ mạng 255.255.255.0 Cấp phát động địa chỉ. Người sử sử dụng được cấp địa chỉ IP lúc truy nhập và bị thu hồi địa chỉ khi ra khỏi mạng để có thể cấp địa chỉ cho người khác FIREWALL, PROXYFireWall: Bức tường kiểm soát giao tiếp giữa một mạng nội bộ theo công nghệ Internet (gọi là intranet) và internet. Các gói tin không được phép sẽ bị lọc. Có thể lọc theo địa chỉ IP hoặc lọc theo dịch vụ. ở VN, các ISP bắt buộc phải sử dụng Firewall để đảm bảo an ninh trên InternetProxy: Một server ủy quyền xử lý trứơc các gói tin trước khi chuyển tiếp . Có thể dùng cơ chế này với rất nhiều mục đích như kiểm soát sử dụng, thông kê khai thác, biến đổi địa chỉ, thực hiện các dịch vụ riêng biết đối với người sử dụng ... InternetProxy - Dịch vụ uỷ quyềnXử lý lại các gói tinKiểm soát dịch vụKiểm soát người dùngGiả lập các phương tiện trên mạngPROXY SERVERINTRANETInternetINTRANETFirewall -bức tường lửaLọc theo địa chỉ IPLọc theo giao thứcCó thể dùng máy chủ hoặc router để làm FireWallKhông kiểm soát được các nối kết trực tiếp ngoài Firewall.Không kiếm soát đượccác nội dung giao dịch. Không kiểm soát được Virus trên Internet. INTRANETEXTRANETINTERNETProxy ServerAcces serverWeb server FireWall Người sử dụng từ xa Người sử dụng trong mạngBẢO VỆ INTRANETCÔNG CỤ TÌM KIẾMTình trạng chìm ngập trong dữ liệu mà vẫn thiếu tri thức - Tìm như thế nào cho có hiệu quả,Có nhiều nhà cung cấp dịch vụ Internet đã xây dựng những công cụ tìm kiếm (search engine) như Yahoo, Altavista, Hotbot, Inforseek với các công cụ : dùng robot thăm dò các Website, Index các trang WEB và tìm kiếm nhanh theo chủ đề đã được IndexCó các phần mềm robot và các phần mềm huy động khả năng tìm kiếm của các nhà cung cấp dịch vụ Internet có công cụ tìm kiếmCATCHING, MIRRORINGCông nghệ để lưu lại các gói tin. Các trang tin do người sử dụng tra cứu sẽ được giữ lại tạm thời một thời gian. Nếu có người khác tra cứu cùng trang sẽ dùng trang lưu trữ để phát luôn không cần tìm lại trên Internet Tổ chức các server để quản lý hiệu quả hơn, thông tin tra cứu đỡ phải chuyển qua nhiều chặng. Mirroring là phương pháp tạo các bản sao ở nhiều websiteCÂU HỎI VÀ BÀI TẬP CẢM ƠN ĐÃ THEO DÕIHẾT BÀI 13. HỎI VÀ ĐÁP