Tìm hiểu về các nghi thức truyền nhận mail cơ bản như SMTP và POP3.

A. YEÂU CAÀU CUÛA ÑEÀ TAØI: Bao goàm caùc phaàn sau: Tìm hieåu veà caùc Web server thoâng duïng hieän nay: + Microsoft Internet Information Server + Apache Web Server Trình baøy veà ñaëc ñieåm veà khaû naêng, caøi ñaët, vaän haønh, hoã trôï caùc öùng duïng Web vaø so saùnh caùc ñieåm maïnh, yeáu, caùc öu nhöôïc ñieåm giöõa chuùng. Tìm hieåu veà heä thoáng mailing list: Tìm hieåu veà caùc nghi thöùc truyeàn nhaän mail cô baûn nhö SMTP vaø POP3. Tìm hieåu caùch vaän haønh vaø caøi ñaët cuûa caùc heä thoáng mail treân caùc heä ñieàu haønh thoâng duïng: + Internet Mail. + Linux Mail. B. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT: CHÖÔNG I TÌM HIEÅU VEÀ CAÙC WEB SERVER THOÂNG DUÏNG I. GIÔÙI THIEÄU VEÀ HEÄ ÑIEÀU HAØNH WINDOWS NT 1. Theáâ naøo laø moät heä ñieàu haønh maïng: Maïng bao goàm caùc taøi nguyeân (maùy traïm, maùy in…) vaø caùc thieát bò truyeàn thoâng (router, bridge). Vôùi vieäc gheùp noái caùc maùy tính thaønh maïng thì caàn thieát phaûi coù moät heä thoáng phaàn meàm coù chöùc naêng quaûn lyù taøi nguyeân, tính toaùn vaø xöû lyù truy caäp moät caùch thoáng nhaát treân maïng, heä nhö vaäy ñöôïc goïi laø heä ñieàu haønh maïng. Moãi taøi nguyeân cuûa maïng nhö file, ñóa, thieát bò ngoaïi vi ñöôïc quaûn lyù bôûi moät tieán trình nhaát ñònh vaø heä ñieàu haønh maïng ñieàu khieån söï töông taùc giöõa caùc tieán trình vaø truy caäp ñeán caùc tieán trình ñoù. Quaûn lyù caùc taøi nguyeân: taäp tin ôû xa, naïp vaø chaïy caùc App duøng chung, I/O vôùi caùc thieát bò maïng duøng chung, chæ caáp phaùt CPU trong tieán trình NOS. Caên cöù vaøo vieäc truy caäp taøi nguyeân treân maïng maø ngöôøi ta chia thöïc theå trong maïng thaønh hai loaïi chuû vaø khaùch, trong ñoù maùy khaùch (Client) truy caäp ñöôïc vaøo taøi nguyeân cuûa mình nhöng khoâng chia xeû taøi nguyeân cuûa noù vôùi maïng, coøn maùy chuû (Server) laø maùy tính naèm treân maïng vaø chia xeû taøi nguyeân cuûa noù vôùi ngöôøi duøng maïng. Hieän nay caùc heä ñieàu haønh maïng thöôøng ñöôïc chia laøm hai loaïi laø heä ñieàu haønh maïng ngang haøng vaø heä ñieàu haønh maïng phaân bieät (clent/server). Vôùi heä ñieàu haønh maïng ngang haøng, moãi maùy tính treân maïng vöøa coù theå ñoùng vai troø chuû laãn khaùch töùc laø chuùng coù theå söû duïng taøi nguyeân cuûa maïng laãn chia xeû taøi nguyeân cuûa noù cho maïng. Ví duï: Lantastic cuûa Artisoft, Netware cuûa Novell, Windows (for Workgroup, 95, NT client) cuûa Microsoft. Vôùi heä ñieàu haønh maïng phaân bieät caùc maùy tính ñöôïc phaân bieät chuû vaø khaùch, trong ñoù maùy chuû maïng (Server) giöõ vai troø chuû vaø caùc maùy ngöôøi duøng giöõ vai troø khaùch (caùc traïm). Khi coù nhu caàu truy caäp taøi nguyeân treân maïng caùc traïm taïo ra yeâu caàu vaø göûi chuùng tôùi server vaø sau ñoù server thöïc hieän vaø göûi traû lôøi. 2. Heä ñieàu haønh maïng Windows NT Windows NT laø heä ñieàu haønh maïng cao caáp cuûa haõng Microsoft. Phieân baûn ñaàu tieân coù teân laø Windows NT 3.1 phaùt haønh naêm 1993 vaø phieân baûn server laø Windows NT Advanced Server (tröôùc ñoù laø LAN manager for Windows NT). Naêm 1994 phieân baûn Windows NT Server vaø Windows NT Workstation phieân baûn 3.5 ñöôïc phaùt haønh. Tieáp theo ñoù laø söï ra ñôøi caùc phieân baûn 3.51. Caùc phieân baûn Workstation coù theå söû duïng ñeå thaønh laäp maïng ngang haøng, coøn caùc phieân baûn Server daøng cho quaûn lyù file taäp trung, in aán vaø chia seû caùc öùng duïng. Naêm 1995, Windows NT Workstation phieân baûn 4.0 vaø Windows NT Server 4.0 ra ñôøi ñaõ keát hôïp vôùi caáu truùc khung cuûa ngöôøi anh em Windows 95 noåi tieáng phaùt haønh tröôùc ñoù khoâng laâu (tröôùc ñaây caáu truùc khung cuûa Windows NT gioáng Windows 3.1) ñaõ ñöôïc keát hôïp giao dieän quen thuoäc, deã söû duïng cuûa Windows 95 vaø söï maïnh meõ, an toaøn, baûo maät cao cuûa Windows NT. Windows NT coù hai baûn maø noù ñi ñoâi vôùi hai caùch tieáp caän maïng khaùc nhau. Hai baûn naøy goïi laø Windows NT Workstation vaø Windows NT server. Vôùi heä ñieàu haønh chuaån cuûa NT ta coù theå xaây döïng maïng ngang haøng, server maïng vaø moïi coâng cuï quaûn trò caàn thieát cho server maïng, ngoaøi ra coøn coù theå coù nhieàu giaûi phaùp veà xaây döïng maïng dieän roäng. Caû hai baûn Windows NT Workstation vaø Windows NT server cuøng ñöôïc xaây döïng treân cô sôû nhaân NT chung vaø caùc giao dieän vaø caû hai cuøng coù nhöõng ñaëc tröng an toaøn theo tieâu chuaån C2. Windows NT Workstation ñöôïc söû duïng ñeå keát noái nhöõng nhoùm ngöôøi söû duïng nhoû, thöôøng cuøng laøm vieäc trong moät vaên phoøng. Tuy nhieân vôùi Windows NT server ta coù moät khaû naêng choáng hoûng hoùc cao, nhöõng khaû naêng cung caáp dòch vuï maïng lôùn vaø nhöõng löïa choïn keát noái khaùc nhau, Windows NT server khoâng haïn cheá soá ngöôøi coù theå thaâm nhaäp vaøo maïng. Vôùi Windows NT server ta cuõng coù nhöõng coâng cuï quaûn trò töø xa vaøo maïng maø coù theå thöïc hieän vieäc quaûn trò nhöõng maùy tính ôû xa. Noù tích hôïp vôùi taát caû nhöõng sô ñoà maïng BUS, STAR, RING vaø hoãn hôïp. Windows NT laø heä ñieàu haønh coù söùc maïnh coâng nghieäp ñaàu tieân cho soá löôïng khoång loà caùc maùy tính IBM compatible, Windows NT laø moät heä ñieàu haønh thöïc söï daønh cho ngöôøi duøng, caùc cô quan, caùc coâng ty xí nghieäp. Windows NT laø moät heä ñieàu haønh ña nhieäm, ña xöû lyù vôùi ñòa chæ 32 bit boä nhôù. Noù yeåm trôï caùc öùng duïng cuûa DOS, Windows, Win 32 GUI vaø caùc öùng duïng döïa treân kyù töï. Windows NT server laø heä ñieàu haønh maïng, ñaùp öùng cho maïng cuïc boä (LAN) vöøa ñaùp öùng cho maïng dieän roäng (WAN) nhö Intranet, Internet. Windows NT server hôn haún caùc heä ñieàu haønh khaùc bôûi tính meàm deûo, ña daïng trong quaûn lyù. Noù vöøa cho pheùp quaûn lyù maïng theo moâ hình maïng phaân bieät (Client/Server) vöøa quaûn lyù theo moâ hình maïng ngang haøng (Peer to Peer). Windows NT server ñaùp öùng toát nhaát caùc dòch vuï vieãn thoâng, moät dòch vuï ñöôïc söû duïng roäng raõi trong töông lai. Windows NT server caøi ñaët ñôn giaûn, nheï nhaøng vaø ñieàu quan troïng nhaát laø noù töông thích vôùi haàu nhö taát caû caùc heä maïng, noù khoâng ñoøi hoûi ngöôøi ta thay ñoåi nhöõng gì ñaõ coù. Cho pheùp duøng caùc dòch vuï truy caäp töø xa, coù khaû naêng phuïc vuï ñeán 64 coång truy nhaäp töø xa. Ñaùp öùng cho caùc maùy traïm Macintosh noái vôùi Windows NT server. Windows NT server yeåm trôï moïi nghi thöùc maïng chuaån nhö NETBUEI, IPX/SPX, TCP/IP … vaø caùc nghi thöùc khaùc. Windows NT cuõng töông thích vôùi nhöõng maïng thoâng duïng hieän nay nhö Novell netware, Banyan VINES vaø Microsoft LAN Manager. Ñoái vôùi maïng lôùn vaø khaû naêng thaâm nhaäp töø xa, saûn phaåm Windows NT server cuõng cung caáp caùc chöùc naêng boå sung nhu caàu , khaû naêng keát noái vôùi maùy tính lôùn vaø maùy Macintosh. III. TOÅNG QUAN VEÀ WEB SERVER : Web Server: Web server laø moät phaàn meàm server ñaèng sau WWW. Noù laéng nghe nhöõng yeâu caàu töø phía client, chaúng haïn nhö moät trình duyeät nhö Netscape hoaëc Microsoft Internet Explorer. Khi nhaän ñöôïc moät yeâu caàu töø phía client, noù seõ xöû lyù nhöõng yeâu caàu ñoù vaø traû veà moät vaøi döõ lieäu döôùi daïng moät fom chöùa caùc trang ñöôïc ñònh daïng döôùi daïng vaên baûn hoaëc hình aûnh. Trình duyeät Web traû laïi döõ lieäu naøy vôùi khaû naêng toát nhaát coù theå vaø trình ñeán ngöôøi söû duïng. Khaùi nieäm veà Web server ñôn giaûn chæ laø moät chöông trình maø chuùng chôø ñôïi nhöõng yeâu caàu töø phía client vaø ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu ñoù khi nhaän ñöôïc. Web server keát noái vôùi caùc trình duyeät hoaëc caùc client söû duïng giao thöùc HTTP, ñoù laø moät giao thöùc ñaõ ñöôïc chuaån hoùa caùc phöông thöùc cuûa caùc yeâu caàu göûi ñi vaø xöû lyù caùc yeâu caàu ñoù. Noù cho pheùp raát nhieàu caùc client khaùc nhau keát noái vôùi caùc server cung caáp maø khoâng gaëp baát kyø moät trôû ngaïi naøo trong vaán ñeà töông thích. Haàu heát caùc taøi lieäu yeâu caàu hoaëc ñaùp öùng ñeàu phaûi ñöôïc ñònh daïng baèng ngoân ngöõ HTML. HTML laø moät phaàn cuûa moät ngoân ngöõ ñaùnh daáu khaùc goïi laø SGML, noù ñöôïc söû duïng roäng raõi bôûi nhieàu toå chöùc vaø trong caùc chính phuû lieân bang. HTML laø nguoàn soáng cuûa Web. Noù laø moät ngoân ngöõ ñaùnh daáu ñôn giaûn ñöôïc söû duïng ñeå ñònh daïng vaên baûn. Trình duyeät thoâng dòch caùc thoâng tin ñaùnh daáu naøy vaø hieån thò caùc thoâng tin caàn ñaùp öùng naøy vôùi khaû naêng toát nhaát coù theå. Quan troïng hôn nöõa, HTML cho pheùp lieân keát vôùi caùc taøi lieäu vaø taøi nguyeân khaùc, ñaây laø söï theå hieän tính sieâu vaên baûn cuûa Web. Sieâu vaên baûn cho pheùp ngöôøi söû duïng xem moät taøi lieäu khaùc löu tröõ ôû treân cuøng moät maùy hoaëc trong moät maùy khaùc ñaët ôû moät nôi khaùc treân theá giôùi. Noù cho pheùp thoâng tin toàn taïi haàu nhö döôùi daïng ba chieàu. Ngöôøi söû duïng khoâng nhöõng chæ coù theå ñoïc taøi lieäu maø coøn coù theå chuyeån ñeán moät choã khaùc. Tieán trình tìm vaø mang thoâng tin veà hoaøn toaøn trong suoát ñoái vôùi ngöôøi söû duïng. Noù laø moät ngoân ngöõ uyeån chuyeån vaø deã söû duïng. Söï ñieàu höôùng thoâng tin qua nhieàu thoâng tin theo moät caùch ñaëc bieät. Noù cho pheùp ngwôøi söû duïng thu thaäp thoâng tin moät caùch deã daøng vaø hieån thò chuùng theo caùch maø ngöôøi söû duïng deã löïa choïn nhaát. Neáu baát ngôø ngöôøi söû duïng hoûi baèng caùch naøo ñeå taïo ra moät trang Web. Thì hoï seõ giaùp maët vôùi haøng loaït caùc vaán ñeà coù lieân quan maø hoï caàn phaûi tìm hieåu tröôùc khi baét ñaàu vieát maõ moät trang HTML ñaàu tieân. Vaán ñeà quan troïng nhaát vaø laø lyù do cô baûn nhaát laø phaûi löïa choïn phaàn meàm server naøo ñeå söû duïng, vôùi nhöõng thoâng tin cô baûn nhaát maø cuoán baùo caùo naøy cung caáp, söï löïa choïn coù leõ laø khoâng khoù. Caùc vaán ñeà maø caàn phaûi quan taâm khi löïa choïn moät Web server ñeå giao phoù coâng vieäc cho noù. - Phaàn meàm traû tieàn hay ñöôc mieãn phí. - Deã caøi ñaët. - Deã caáu hình. - Deã môû roäng hoaëc tuyøbieán moät vaøi dieän maïo cuûa server. - Caùc ñaëc tröng cô baûn. - Söï phaùt trieån lieân tuïc. - Hoã trôï baûo maät. - Maõ nguoàn saün coù. - Hoã trôï coâng ngheä. - Hoã trôï neàn taûng. - Hoã trôï ñoái vôùi caùc phaàn meàm thöù ba. IV. INTERNET INFORMATION SERVER (IIS): IIS laø moät dòch vuï tuyø choïn cuûa Windows NT server cung caáp caùc tính naêng veà Web site. Giaûi phaùp phoå bieán nhaát cuûa Microsoft cho moät Web site laø chaïy IIS treân neàn Windows NT server. IIS laø moät thaønh phaàn cô baûn ñeå xaây döïng moät Internet hoaëc Intranet server treàn neàn Windows NT 4.0, Workstation vaø Win 95. IIS ñöôïc tích hôïp ñaày ñuû trong Windows NT 4.0. Vôùi moät boä ñaày ñuû IIS vaø Windows NT 4.0 ngöôøi söû duïng seõ nhaän ñöôïc söï thuaän tieän khi xaây döïng moät cô cheá baûo maät treân Windows NT server vaø Windows NT File System (NTFS). Ngöôøi söû duïng coù theå söû duïng caùc kyû thuaät Internet theâm vaøo ñöôïc cung caáp bôûi IIS ñeå naâng cao caùc tính naêng Microsoft Back Office, bao goàm caùc thaønh phaàn sau: - Heä thoáng quaûn trò cô sôû döõ lieäu Microsoft SOL Server Client/Server. - Heä thoáng thoâng baùo Microsoft Exchange Server Client/Server. - Microsoft Proy Server. - Microsoft SNA Server keát noái vôùi maïng IBM enterprise. - Heä thoáng quaûn lyù Server cuûa Microsoft (taäp trung quaûn lyù caùc heä thoáng phaân taùn). -Microsoft Commercial Internet Server (MCIS). Vôùi IIS ngöôøi söû duïng coù theå trieån khai lieân tuïc caùc öùng duïng maïng leân caùc server ra ñôøi muoän caùc noäi dung Web môi nhaát. IIS ñaày ñuû hoã trôï caùc heä thoáng ngoân ngöõ laäp trình VB, VB Script, J ScriptTM ñöôïc phaùt trieån bôûi Microsoft vaø Java Component Noù cuõng hoã trôï caùc öùng duïng CGI daønh cho caùc ngoân ngöõ laäp trình Web cô sôû vaø ISAPI môû roäng vaø caùc boä loïc. 1. Caøi ñaët IIS treân Windows NT server: Microsoft cung caáp caùc chöông trình caøi ñaët khaù thaân thieän ñeå caøi ñaët IIS treân Windows NT server. Caùc böôùc cô baûn laø laáy chöông trình töø NT Option Pack hoaëc taûi töø Internet vaø chaïy Setup.exe. Windows NT Option Pack: IIS laø moät thaønh phaàn cuûa Windows NT Option Pack. Moät boä Windows NT Option Pack sau khi caøi ñaët ñaày ñuû phaûi bao goàm caùc thaønh phaàn sau: Microsoft Transaction Server. (MTC) Microsoft Management Console. (MMC) Microsoft Index Server. Microsoft Certificate Server. Microsoft Site Server Express. (SSE) - MTS laø moät thaønh phaàn cô baûn giaûi quyeát caùc tieán trình heä thoáng cho caùc quaù trình phaùt trieån, phaù huyû vaø quaûn lyù söï thi haønh ôû möùc cao vaø caùc öùng duïng server maïnh. - MMC laø moät öùng duïng xuyeân suoát phaân chia caùc coâng cuï quaûn lyù maø noù coù theå ñöa ra caùc caùch ñeå quaûn trò caùc chöông trình maïng, theâm vaøo ñoù MMC ñöôïc keát hôïp vôùi caùc saûn phaåm cuûa Microsoft nhö: Windows NT vaø taát caû caùc saûn Office.phaåm thuoäc MS Back Trong khi MMC töï noù khoâng ñöa cho ngöôøi söû duïng baát kyø moät chöùc naêng naøo ñöôïc theâm vaøo caû maø chæ cung caáp moät moâi tröôøng chung cho snap-ins. Snap-ins cung caáp moâi tröôøng quaûn trò aûo cho moãi saûn phaåm töông thích cuûa noù. Snap-ins ñöôïc trình baøy trong IIS nhö laø moät dòch vuï quaûn lyù Internet (ISN). Khi IIS khôûi ñoäng, MMC cuõng seõ ñöôïc khôûi ñoäng vaø naïp vaøo snap-ins. Trong töông lai taát caû caùc saûn phaåm cuûa MS Back Office bao goàm caû Windows, Windows NT, caùc coâng cuï quaûn trò maïnh seõ ñöôïc chuyeån sang MMC. Moät boä IIS phaûi bao goàm ñaày ñuû caùc thaønh phaàn sau: Content Index (Index Server). FTP Publishing Service. IIS Admin Service (Internet Service Manager snap-in). Microsoft Network News Transfer Protocol (NNTP) Service. Microsoft Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) Service. MSDTC (Microsoft Distributed Transaction Coordinator). World Wide Web Publishing Service. 2. Quaûn lyù IIS Web server: + HTTP server: Dòch vuï naøy taïo moät WWW server coâng coäng. Server naøy taïo nhieàu trang HTML cho pheùp ngöôøi söû duïng coù theå chaïy caùc öùng duïng CGI ñeå thi haønh caùc coâng vieäc theâm vaøo ôû server döïa treân caùc yeâu caàu cuûa client. Vaên baûn, hình aûnh, aâm thanh vaø caùc taøi nguyeân khaùc coù theå ñöôïc taûi xuoáng WWW client. + Gopher Server: Dòch vuï naøy cung caáp caùc taøi nguyeân cho caùc Gopher client. Server göûi caùc file, caùc danh saùch thö muïc vaø caùc muïc choïn trình ñôn khaùc ñeán Gopher client. + FTP server: Dòch vuï naøy laø moät caäp nhaät ñeán server ñöôïc caøi ñaët saün treân Windows NT (TM), noù chuyeån caùc file coù saün ñeán FTP client. Maëc duø WWW ñaõ thay theá haàu heát caùc chöùc naêng cuûa FTP, tuy nhieân chæ FTP môùi coù theå ñöôïc söû duïng ñeå sao cheùp caùc file töø moät maùy client ñeán moät maùy server. Neáu nhöõng ngöôøi truy caäp töø xa caàn laøm vieäc ñoù, hoï phaûi söû duïng FTP. + Söï deã daøng chia xeû: Taát caû caùc dòch vuï treân laø moät phaàn cuûa moät tieán trình nhö nhau vôùi muïc ñích laø laøm haïn cheá söû duïng boä nhôù ngoaøi vaø taêng hieäu quaû. IIS cuõng hoã trôï thi haønh söï giaùm saùt caùc boä ñeám vaø kieåm tra SNMP vôùi FTP, Gopher, HTTP… Boä ñeám SNMP naèm döôùi nuùt IIS cuûa caây teân MIB. + Internet Server API: Caùc API naøy cung caáp caùc öùng duïng cho giao dieän vôùi IIS. Coù 2 caùch ñeå caùc API naøy söû duïng: + Caùc phaàn môû roäng CGI: Caùc API naøy cho pheùp ngöôøi söû duïng vieát caùc CGI DLL maø noù ôû trong vuøng boä nhôù gioáng nhö IIS. Ñaây laø söï khaùc bieät töø moät CGI bình thöôøng coù theå thi haønh, maø noù laø moät tieán trình rôøi raïc. Söû duïng caùc phaàn môû roäng naøy laøm taêng khaû naêng thi haønh cuûa server vaø laøm giaûm boä nhôù yeâu caàu. + Boä loïc: Caùc API naøy coù theå ñöôïc söû duïng ñeå vieát caùc DLL maø noù ngaên chaën taát caû khaûng naêng taûi HTTP ñang ñöôïc nhaän bôûi server. Moät öùng duïng coù theå ñöôïc vieát maø noù thöïc hieän neùn, giaûi neùn, maõ hoùa, giaûi maõ hoaëc theâm vaøo caùc xaùc thöïc. + Internet Service Manager: Coâng cuï naøy ñöôïc söû duïng ñeå caáu hình vaø theo doõi taát caû caùc IIS treân moät maïng. Noù söû duïng RPC ñeå caáu hình IIS treân moät maùy khaùc. + Caùc öùng duïng client: IIS hoã trôï caùc giao thöùc HTTP, Gopher, FTP vaø caùc client nhöõng giao thöùc naøy nhö laø caùc trình duyeät : Internet Explorer, Netscape. + Internet Database Connector (IDC): - Vôùi IDC ngöôøi söû duïng coù theå: - Truy caäp ODBC töông thích vôùi caùc cô sôû döõ lieäu. - Taïo trang Web quaûn lyù cô sôû döõ lieäu. - Cheøn, caäp nhaät vaø xoùa thoâng tin cô sôû döõ lieäu do ngöôøi söû duïng muoán nhaäp vaøo töø trang Web. - Thöïc hieän caùc caâu leänh SQL khaùc. 3. IIS WWW Server: WWW laø moät boä taäp hôïp caùc thoâng tin cuûa client vaø server. Döõ lieäu sieâu vaên baûn (hyper text) ñöôïc chia xeû bôûi caùc server ñang chaïy phaàn meàm Web vaø ñöôïc truy caäp bôûi caùc client ñang chay moät phaàn meàm öùng duïng Web goïi laø trình duyeät Web. WWW server cung caáp caùc thoâng tin phaân taùn vaø phaàn meàm, nhöng theo höôùng site hôn laø höôùng thö muïc. Taøi lieäu Web laø moät taøi lieäu sieâu vaên baûn ñöôïc vieát baèng ngoân ngöõ ñaùnh daáu sieâu vaên baûn (HTML), vaø vôùi caùc theû ñaëc bieät ñeå lieân keât ñeán noäi dung caùc taøi lieäu khaùc, chuùng ñöôïc goïi laø sieâu lieân keát (hypelink). Vôùi sieâu lieân keát, xuaát phaùt töø moät trang taøi lieäu ngöôøi söû duïng coù theå ñi ñeán moïi nôi treân theá giôùi ñeå xem nhöõng trang taøi lieäu khaùc chæ baèng böôùc kích chuoät vaøo lieân keát maø trình duyeät theå hieän. WWW ñi keøm vôùi moâ hình maïng client/server vaø söû duïng giao thöùc HTTP giöõa client vaø server. Taøi lieäu ñöôïc chöùa treân nhieàu caùc server töï trò treân Internet vaø ñöôïc truy caäp bôûi HTTP client goïi laø trình duyeät Web. Ñeå truy caäp vaøo taøi nguyeân WWW, client phaûi: + Chaïy moät trình duyeät WWW chaúng haïn nhö Internet Explorer(TM) Masaic(TM) hoaëc Netscape(TM)… Coù vaøi WWW client coù saün vaø chuùng coù theå ñöôïc taûi xuoáng tröïc tieáp töø Internet. + Keát noái ñeán moät WWW server baèng caùch cung caáp moät ñòa chæ URL vaø göûi yeâu caàu HTTP. Ñieån hình nhö client yeâu caàu moät file (trang HTML, hình aûnh…) hoaëc thö muïc ñang hieån thò töø server, client cuõng coù theå göûi moät öùng duïng ñeán server. Server seõ ñaùp öùng vôùi traïng thaùi hoaït ñoäng hoaëc thaønh coâng hoaëc bò loãi vaø döõ lieäu traû veà cho yeâu caàu cuûa client. Sau khi döõ lieäu ñöôïc göûi ñi, keát noái seõ ñoùng laïi vaø khoâng coù phaàn naøo cuûa taøi lieäu ñaõ göûi ñöôïc giöõ laïi treân server. Moãi ñoái töôïng trong moät taøi lieäu HTTP ñoøi hoûi moät keát noái khaùc nhau. WWW vôùi giao thöùc HTTP ñaõ trôû thaønh moät caùnh thoâng duïng ñeå truy caäp taøi lieäu treân Internet. WWW cung caäp moät caùch deã daøng nhaát ñeå truy caäp döõ lieäu treân Internet hoaëc treân maïng Intranet cuûa caùc coâng ty. A) CAÙC TIEÄN LÔÏI CUÛA VIEÄC SÖÛ DUÏNG DÒCH VUÏ WWW: - Trình duyeät WWW hoã trôï nhieàu kieåu döõ lieäu. Moät trình duyeät WWW coù theå töï ñoäng taûi xuoáng vaø hieån thò caùc file vaên baûn, hình aûnh, chaïy video, sound clip vaø khôûi chaïy caùc öùng duïng trôï giuùp cho taát caû caùc loaïi file phoå bieán. Ngöôøi söû duïng khoâng caàn bieát trình duyeät taûi xuoáng hoaëc söû duïng caùc file döõ lieäu ôû xa nhö theá naøo chæ ñôn giaûn laø trình duyeät ñaõ giuùp ta trong vieäc taûi xuoáng vaø hieån thò caùc file. Moät ví duï: Moät WWW client ñang môû moät file aûnh BMP, ngöôøi söû duïng seõ thaáy noù hieån thò ngay laäp töùc noù trong cöûa soå öùng duïng cuûa WWW client. Neáu söû duïng moät öùng duïng khaùc, chaúng haïn nhö FTP seõ chæ taûi file xuoáng vaø löu treân ñóa, ngöôøi söû duïng seõ phaûi chaïy moät öùng duïng khaùc chaúng haïn nhö Paint Bruh ñeå xem noù. - Trình duyeät WWW hoã trôï nhieàu giao thöùc. Trình duyeät WWW khoâng coù giôùi haïn ñeå truy caäp chæ moät kieåu server. Trình duyeät WWW hoã trôï nhieàu giao thöùc ñeå truy caäp file treân moät FTP server, caùc baûng choïn treân Gopher server, Newgroups vaø taøi nguyeân WWW. B) GIÔÙI THIEÄU VEÀ GIAO THÖÙC HTTP: HTTP laø moät giao thöùc ñöôïc söû duïng chuû yeáu treân Internet ngaøy nay. HTTP laø moät giao thöùc ñi tieân phong trong söï phaùt trieån Web. Noù coù moät ñaëc ñieåm chung laø tính khoâng bieân giôùi. Giao thöùc höôùng ñoái töôïng naøy ñöôïc sinh ra töø söï caàn thieát cho moät giao thöùc toaøn caàu ñeå laøm ñôn giaûn vieäc truy caäp vaøo Internet. HTTP laø moät giao thöùc client/server naèm ôû taàng öùng duïng cuûa moâ hình phaân taàn Internet. Baèng vieäc môû roäng nhöõng phöông thöùc hay doøng leänh, ngöôøi söû duïng coù theå söû duïng HTTP cho nhieàu chöùc naêng khaùc nhau, keå caû chöùc naêng quaûn lyù heä thoáng teân server vaø caùc ñoái töôïng phaân taùn. HTTP khoâng ngöøng ñöôïc caûi tieán, daãn ñeán vieäc W3C ñöôïc ñöa ra vaøo naêm 1994 ñaõ phaùt trieån thaønh moät tieâu chuaån chung cho Web. C) HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HTTP: Caùc tieán trình xaûy ra khi Client môû moät taøi lieäu HTNL treân moät WWW server: 1/ Keát noái TCP: Maëc ñònh HTTP server seõ laéng nghe ôû coång 80. Trình duyeät löïa choïn moät coång cuïc boä (>1024) vaø thöïc hieän moät keát noái TCP ñeán coång moät server tröôùc khi döõ lieäu ñöôïc göûi. Moät HTTP server coù theå laéng nghe ôû moät coång khaùc, tuy nhieân client caàn phaûi cung caáp soâ thöù töï coång chính xaùc ôû URL ñeå coù theå keát noái. 2/ Yeâu caàu phía Client: Doøng yeâu caàu: Chöùa moät caâu leänh yeâu caàu goïi laø phöông thöùc vaø ñòa chæ URL cuûa ñoái töôïng ñöôïc giaûi quyeát yeâu caàu bôûi phöông thöùc. + Phöông thöùc: Ñöôïc söû duïng ñeå chæ thò cho server thi haønh moät coâng vieäc ñaëc bieät. Haàu heát caùc server bao goàm caû IIS chæ hoã trôï 3 phöông thöùc bôûi vì caùc phöông thöùc khoâng ñöôïc thi haønh bôûi haàu heát caùc trình duyeät. GET: Phöông thöùc naøy chæ thò cho HTTP server göûi ñeán moät ñoái töôïng (caùc Web site, file, hình aûnh…) baèng ñòa chæ URL. Phöông thöùc naøy chæ duøng treân HTTP client. HEAD: Phöông thöùc naøy cuõng gioáng nhö GET, tuy nhieân noù chæ traû veà thoâng tin header cuûa ñoái töôïng chöù khoâng phaûi toaøn boä döõ lieäu. POST: Phöông thöùc naøy ñöôïc söû duïng bôûi HTTP client ñeå göûi moät ñoái töôïng leân server. Ví duï: GET www.microsoft.com/HTTP + Tröôøng tieâu ñeà cuûa goùi tin: Ñaây laø moät taäp caùc tröôøng moâ taû client vaø kieåu döõ lieäu ñöôïc göûi. + Döõ lieäu: Neáu moät client göûi moät döõ lieäu chaúng haïn moät form ñeán moät server, noù seõ naèm trong phieân naøy cuûa yeâu caàu. 3/ Server traû lôøi: WWW server nhaän moät yeâu caàu vaø quaù trình naøy caên cöù treân phöông thöùc yeâu caàu chöùa trong doøng leänh yeâu caàu. Server sau ñoù seõ traû lôøi. Doøng Status : Chæ ra yeâu caàu thaønh coâng hoaëc bò loãi. Message Header Field: Noù cung caáp caùc thoâng tin veà server vaø kieåu döõ lieäu traû veà. Döõ lieäu traû lôøi: Ñaây laø döõ lieäu yeâu caàu ôû daïng bit. 4/ Ñoùng keát noái. D) GIÔÙI THIEÄU VEÀ SECURE SOCKETS LAYER (SSL) SSL cung caáp moät keát noái baûm ñaûm baèng caùch maõ hoùa vaø giaûi maõ döõ lieäu. Moät SSL-enable server gioáng nhö IIS coù theå keát noái vôùi moät SSL-enable client chaúng haïn nhö trình duyeät Internet Explorer. Giao thöùc SSL naèm ôû taàng trình dieãn OSI vaø di chuyeån döõ lieäu töø taàng öùng duïng HTTP ñeán taàng chuyeån vaän TCP. Noù chòu traùch nhieäm cho vieäc chöùng nhaän, maõ hoùa vaø kieåm tra tính toaøn veïn cuûa döõ lieäu. Chöùc naêng chöùng nhaän baûo ñaûm raèng döï lieäu ñöôïc göûi ñeán ñuùng moät server caàn göûi vaø server thì baûo ñaûm. Vieäc maõ hoùa döõ lieäu baûo ñaûm döõ lieäu khoâng theå bò ñoïc bôûi baát kyø moät ngöôøi naøo khaùc ngoaøi server nhaän. Giaûi maõ döõ lieäu baûm ñaûm döõ lieäu khoâng bò söûa ñoåi hoaëc thay theá trong quaù trình truyeàn ñi. Khi moät client keát noái ñeán moät WWW server söû duïng SSL seõ xaûy ra caùc tieán trình sau: Client daønh laáy chöùng nhaän server: Client vaø Server töï giôùi thieäu veà chuùng laãn nhau baèng thoâng ñieäp HELLO vaø trao ñoåi thoâng tin (chöùa caùc phöông thöùc maõ hoùa) ñeå söû duïng, taïi phieân trao ñoåi thoâng tin, chöùng nhaän server (chöùa moät khoaù coâng khai uûa server) vaø döõ lieäu ngaãu nhieân seõ ñöôïc truyeàn ñi. Client xaùc minh server: Client xaùc minh chöùng nhaän server töø moät chöùng thöïc vaø sau ñoù söû duïng noù ñeå göûi moät thoâng ñieäp ñeå xaùc thöïc server. Neáu server khoâng chuyeån laïi vieäc xaùc thöïc laø ñuùng, client seõ caûnh baùo cho ngöôøi söû duïng “server is not who it claims to be “ hoaëc coù theå laø moät “trojan” server. Client/server xaùc nhaän khoùa chöùng thöïc ñeå söû duïng cho phieân naøy: Neáu server traû lôøi laïi thaønh coâng, client vaø server seõ taïo ra moät khoùa bí maät ngaãu nhieân (chæ ra nhö moät Master Key trong ñaëc taû SSL) töø vieäc trao ñoåi döõ lieäu ngaãu nhieân vaø phöông thöùc maõ hoùa ñieån hình (chaúng haïn nhö RSA) Giaûi maõ döõ lieäu vôùi moät khoùa: Taát caû caùc döõ lieäu göûi ngoaøi keânh SSL thì ñöôïc maõ hoùa vôùi moät khoùa bí maät. 4. Toå chöùc Web