Tìm hiểu Sự tuần hoàn của tư bản

Lêi më ®Çu Sù tuÇn hoµn cña t­ b¶n ë ®©y lµ g×? Nã ®­îc hiÓu nh­ mét chu kú hay mét vßng quay cña tiÒn tÖ, sù tuÇn hoµn ®ã nã sÏ kh«ng mÊt ®i mµ chØ biÕn ®æi tõ d¹ng nµy sang d¹ng kh¸c, nã ®­îc hiÓu qua c«ng thøc sau: T - H - T' T - lµ sè tiÒn tÖ (t­ b¶n), bá ra ban ®Çu ®Ó mua t­ liÖu s¶n xuÊt, søc lao ®éng, sau ®ã biÕn thµnh "H" ®em b¸n ®Ó thu vÒ mét l­îng gi¸ trÞ lµ T'. T' ë ®©y lµ sè tiÒn hay gi¸ trÞ kÕt tinh cña s¶n xuÊt hµng ho¸ mµ chóng ta nãi mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n lµ lîi nhuËn mµ nhµ t­ b¶n thu ®­îc qua qu¸ tr×nh ®Çu t­ s¶n xuÊt. Mçi qu¸ tr×nh cña t­ b¶n, tiÒn tÖ cµng lín th× lîi nhuËn thu ®­îc cµng cao tøc "T' " vµ ®Ó minh chøng cho nh÷ng kh¸i niÖm trªn ®©y, chóng ta sÏ xem kü h¬n c¸c qóa tr×nh chu chuyÓn cña t­ b¶n trong bµi d­íi ®©y ®Ó tõ ®ã cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vµ chu chuyÓn cña t­ b¶n! I. TuÇn hoµn cña t­ b¶n 1.1. Ba giai ®o¹n vËn ®éng cña t­ b¶n vµ sù biÕn ho¸ h×nh th¸i cña t­ b¶n. Mäi t­ b¶n s¶n xuÊt trong qóa tr×nh vËn ®éng ®Òu tr¶i qua 3 giai ®o¹n, tån t¹i d­íi ba h×nh thøc vµ thùc hiÖn ba chøc n¨ng. Giai ®o¹n thø nhÊt: Nhµ t­ b¶n xuÊt hiÖn trªn thÞ tr­êng víi t­ c¸ch ng­êi mua, thùc hiÖn hµnh vi T - H, tøc lµ mua. Giai ®o¹n thø hai: Nhµ t­ b¶n tiªu dïng s¶n xuÊt c¸c hµng ho¸ ®· mua, tøc tiÕn hµnh s¶n xuÊt, kÕt qu¶ lµ nhµ t­ b¶n cã ®­îc mét hµng ho¸ cã gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ra hµng ho¸ ®ã. Giai ®o¹n thø ba: Nhµ t­ b¶n trë l¹i thÞ tr­êng víi t­ c¸ch lµ ng­êi b¸n, thùc hiÖn hµnh vi H' - T', tøc lµ b¸n. a. Giai ®o¹n thø nhÊt: T - H T - H ë ®©y chØ lµ hµnh vi mua b¸n th«ng th­êng, tiÒn tÖ ®­îc sö dông lµm ph­¬ng tiÖn mua nh­ mäi sè tiÒn kh¸c trong l­u th«ng. TiÒn tuy lµm ph­¬ng tiÖn mua nh­ng ph¶i mua ®­îc hµng ho¸ søc lao ®éng vµ t­ liÖu s¶n xuÊt nh»m môc ®Ých s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d­. Hµnh vi T - H kh«ng chØ ®¬n thuÇn biÓu thÞ viÖc chuyÓn ho¸ mét mãn tiÒn thµnh hµng ho¸, mµ nã ®· b­íc vµo 9 giai ®o¹n vËn ®éng tuÇn hoµn cña t­ b¶n. H¬n n÷a, viÖc mua t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng kh«ng nh÷ng ph¶i phï hîp víi lo¹i s¶n phÈm cÇn chÕ t¹o, mµ ph¶i tØ lÖ thÝch hîp víi nhau vÒ sè l­îng. TØ lÖ ®ã nh»m b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh b×nh th­êng vµ nhÊt lµ ®Ó sö dông ®­îc triÖt ®Ó toµn bé thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n. NÕu thiÕu t­ liÖu s¶n xuÊt th× c«ng nh©n kh«ng kh«ng ®ñ viÖc lµm. Ng­îc l¹i, thiÕu c«ng nh©n th× t­ liÖu s¶n xuÊt còng kh«ng ®­îc tËn dông ®Ó t¹o ra s¶n phÈm. Do ®ã, lßng thÌm kh¸t lao ®éng thÆng d­ cña nhµ t­ b¶n còng kh«ng ®­îc tho¶ m·n. Qu¸ tr×nh nµy thÓ hiÖn nh­ sau: T - H Sl® TLsx Râ rµng, trong qu¸ tr×nh nµy hµnh vi T - Sl® (viÖc mua søc lao ®éng) lµ yÕu tè ®Æc tr­ng khiÕn tiÒn xuÊt hiÖn ngay tõ ®Çu víi t­ c¸ch lµ t­ b¶n. Hµnh vi T - Tlsx chØ cÇn thiÕt ®Ó søc lao ®éng ®· mua cã thÓ ho¹t ®éng ®­îc song T - Sl® ®­îc coi lµ nÐt ®Æc tr­ng cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa kh«ng ph¶i do tÝnh chÊt tiÒn tÖ cña mèi quan hÖ ®ã. TiÒn ®· xuÊt hiÖn rÊt sím ®Ó mua c¸i ®­îc gäi lµ sù phôc vô, nh­ng tiÒn lóc Êy vÉn kh«ng biÕn thµnh t­ b¶n tiÒn tÖ. NÐt ®Æc tr­ng kh«ng ph¶i ë chç ng­êi ta cã thÓ mua søc lao ®éng b»ng tiÒn, mµ søc lao ®éng biÕn thµnh hµng ho¸. §©y lµ mét viÖc mua b¸n, mét quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ, nh÷ng ng­êi mua lµ nhµ t­ b¶n - kÎ chiÕm h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt vµ ng­êi b¸n lµ ng­êi lao ®éng lµm thuª bÞ t¸ch rêi hoµn toµn víi t­ liÖu s¶n xuÊt vµ t­ liÖu sinh ho¹t. VËy kh«ng ph¶i b¶n chÊt cña tiÒn tÖ ®· ®Î ra mèi quan hÖ t­ b¶n chñ nghÜa; tr¸i l¹i, chÝnh sù tån t¹i cña quan hÖ t­ b¶n chñ nghÜa míi lµm cho chøc n¨ng cña tiÒn tÖ lµ c«ng cô cña l­u th«ng hµng ho¸ nãi chung biÕn thµnh chøc n¨ng cña t­ b¶n. Do ®ã, trªn c¬ së t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng ®· hoµn toµn bÞ t¸ch rêi nhau, quan hÖ giai cÊp gi÷a nhµ t­ b¶n vµ ng­êi lao ®éng lµm thuª ®· cã råi, th× tiÒn cña nhµ t­ b¶n øng ra ®Ó thùc hiÖn hµnh vi: T - H Sl® Tlsx Hoµn thµnh qu¸ tr×nh nµy, gi¸ trÞ t­ b¶n ®· trót bá h×nh th¸i tiÒn tÖ vµ mang h×nh th¸i c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt TBCN: t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng, tøc lµ h×nh th¸i t­ b¶n s¶n xuÊt. Nh­ vËy, kÕt qu¶ cña giai ®o¹n thø 1' lµ t­ b¶n tiÒn tÖ biÕn thµnh t­ b¶n s¶n xuÊt. b. Giai ®o¹n thø hai: ...... SX..... T­ b¶n øng ra mua hµng ho¸ søc lao ®éng t­ liÖu s¶n xuÊt nh»m môc ®Ých thu vÒ mét t­ b¶n cã gÝa trÞ lín h¬n. Môc ®Ých ®ã kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc b»ng c¸ch b¸n ngay c¸c hµng ho¸ ®· mua mµ chØ cã thÓ ®¹t ®­îc b»ng c¸ch sö dông c¸c hµng ho¸ Êy s¶n xuÊt ra mét hµng ho¸ míi. Do ®ã, tiÕp theo giai ®o¹n thø 1' (mua søc lao ®éng vµ t­ liÖu s¶n xuÊt) tÊt yÕu dÉn ®Õn giai ®o¹n thø hai - giai ®o¹n sö dông c¸c hµng ho¸ ®· mua, tøc s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh nµy cã thÓ biÓn diÔn nh­ sau: .... SX.... H' H Sl® Tlsx Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ë ®©y diÔn ra còng gièng nh­ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña mäi h×nh th¸i x· héi kh¸c, lµ sù kÕt hîp cña hai yÕu tè søc lao ®éng vµ t­ liÖu s¶n xuÊt. Ph­¬ng thøc kÕt hîp ®Æc thï nµy kh«ng chØ lµ kÕt qu¶, mµ cßn lµ yªu cÇu cña sù vËn ®éng t­ b¶n, qóa tr×nh s¶n xuÊt v× vËy trë thµnh mét chøc n¨ng cña t­ b¶n, trë thµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa. Trong khi thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh, t­ b¶n s¶n xuÊt tiªu dïng c¸c thµnh phÇn cña nã ®Ó biÕn thµnh mét khèi l­îng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ lín h¬n. KÕt qu¶ lµ mét hµng ho¸ míi ®­îc t¹o ra kh¸c c¶ vÒ gi¸ trÞ sö dông vµ l­îng gi¸ trÞ so víi c¸c hµng ho¸ cÊu thµnh t­ b¶n s¶n xuÊt. Hµng ho¸ míi nµy lµ hµng ho¸ mang gi¸ trÞ thÆng d­, ®· trë thµnh H', cã gi¸ trÞ b»ng gi¸ trÞ cña t­ b¶n s¶n xuÊt hao phÝ ra nã céng víi gÝa trÞ thÆng d­ (m) do t­ b¶n s¶n xuÊt Êy ®Î ra. Nhê vËy kÕt qu¶ cña giai ®o¹n thø hai lµ t­ b¶n s¶n xuÊt biÕn thµnh t­ b¶n hµng ho¸. c. Giai ®o¹n thø ba: H ' - T' S¶n xuÊt hµng ho¸, t­ b¶n ch­a thÓ ngõng vËn ®éng nhµ t­ b¶n ®ang tån t¹i d­íi h×nh thøc hµng ho¸, cÇn ph¶i ®em b¸n ®Ó thu tiÒn vÒ. Qu¸ tr×nh nµy cã thÓ biÓu hiÖn b»ng c«ng thøc H' - T'. Kh«ng kh¸c g× hµng ho¸ th«ng th­êng, hµng ho¸ t­ b¶n ®­a ra l­u th«ng còng chØ thùc hiÖn chøc n¨ng vèn cã cña hµng ho¸ lµ b¸n ®Ó lÊy tiÒn. Nh­ng nã lµ t­ b¶n hµng ho¸ ng­êi ngay sau khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nã ®· lµ hµng ho¸, cã gi¸ trÞ b»ng gi¸ trÞ t­ b¶n øng tr­íc vµ gi¸ trÞ thÆng d­. Nhê vËy, tiÕn hµnh trao ®æi theo ®óng quy luËt gi¸ trÞ cña nã thu vÒ ®­îc T', nghÜa lµ thu vÒ ®­îc sè tiÒn tréi h¬n so víi sè tiÒn øng ra ban ®Çu. Chøc n¨ng cña H' kh«ng chØ lµ chøc n¨ng cña mäi s¶n phÈm hµng ho¸, mµ quan träng h¬n cßn lµ chøc n¨ng thùc hiÖn gi¸ trÞ thÆng d­ ®­îc t¹o ra trong qóa tr×nh s¶n xuÊt. KÕt thóc giai ®o¹n nµy, t­ b¶n hµng ho¸ ®· biÕn thµnh t­ b¶n tiÒn tÖ. §Õn ®©y, môc ®Ých cña t­ b¶n ®­îc thùc hiÖn. T­ b¶n trë l¹i h×nh th¸i ban ®Çu, víi sè l­îng lín h¬n tr­íc. Tæng hîp qu¸ tr×nh vËn ®éng cña t­ b¶n trong c¶ ba giai ®o¹n, ta cã c«ng thøc: .......s¶n xuÊt..... H' - T T - H Sl® Tlsx G. ®o¹n III. H×nh thøc t­ b¶n hµng ho¸. Chøc n¨ng thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ thÆng d­ G. ®o¹n II H×nh thøc t­ b¶n s¶n xuÊt. Chøc n¨ng s¶n xuÊt ra hµng ho¸ t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d­ G. ®o¹n I H×nh thøc t­ b¶n tiÒn tÖ. Chøc n¨ng: mua c¸c yÕu tè s¶n xuÊt Trong c«ng thøc nµy, víi t­ c¸ch lµ mét gi¸ trÞ, t­ b¶n ®· tr¶i qua mét chuçi biÕn ho¸ h×nh th¸i cã quan hÖ víi nhau, qui ®Þnh lÉn nhau; cã bao nhiªu biÕn ho¸ h×nh th¸i lµ cã bÊy nhiªu thêi kú hay giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh vËn ®éng tõ t­ b¶n. Trong giai ®o¹n ®ã, cã hai giai ®o¹n thuéc lÜnh vùc l­u th«ng vµ mét giai ®o¹n thuéc lÜnh vùc s¶n xuÊt. Sù vËn ®éng cña t­ b¶n tr¶i qua ®o¹n, lÇn l­ît mang ba h×nh th¸i råi quay trë vÒ h×nh th¸i ban ®Çu víi gi¸ trÞ kh«ng chØ ®­îc b¶o tån mµ cßn t¨ng lªn, gäi lµ sù tuÇn hoµn cña t­ b¶n. TuÇn hoµn cña t­ b¶n chØ cã thÓ tiÕn hµnh b×nh th­êng chõng nµo c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau cña nã kh«ng ngõng chuyÓn tiÕp. MÆt kh¸c, b¶n th©n sù tuÇn hoµn cña t­ b¶n l¹i lµm cho t­ b¶n ph¶i n»m l¹i ë mçi mét giai ®o¹n tuÇn hoµn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Do ®ã, sù vËn ®éng tuÇn hoµn cña t­ b¶n lµ sù vËn ®éng ®øt qu¶ng kh«ng ngõng. ChÝnh trong sù vËn ®éng m©u thuÉn ®ã mµ t­ b¶n tù b¶o tån, chuyÓn ho¸ gi¸ trÞ vµ kh«ng ngõng lín lªn. 1.2. Sù thèng nhÊt cña ba h×nh th¸i tuÇn hoµn cña t­ b¶n c«ng nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng tr¶i qua 3 giai ®o¹n, t­ b¶n lÇn l­ît kho¸c lÊy c¸c h×nh th¸i t­ b¶n tiÒn tÖ, t­ b¶n s¶n xuÊt, t­ b¶n hµng ho¸ vµ ë mçi h×nh th¸i nã hoµn thµnh mét chøc n¨ng thÝch hîp. §ã lµ t­ b¶n c«ng nghiÖp (c«ng nghiÖp víi ý nghÜa bao qu¸t mäi ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kinh doanh). T­ b¶n c«ng nghiÖp lµ h×nh th¸i tån t¹i duy nhÊt cña t­ b¶n víi chøc n¨ng kh«ng chØ chiÕm lÊy gi¸ trÞ thÆng d­ mµ cßn t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d­. T­ b¶n tiÒn tÖ, t­ b¶n s¶n xuÊt vµ t­ b¶n hµng ho¸ ®Òu kh«ng ph¶i lµ nh÷ng lo¹i t­ b¶n ®éc lËp mµ chØ lµ nh÷ng h×nh th¸i chøc n¨ng ®Æc thï cña t­ b¶n c«ng nghiÖp. T­ b¶n nµy lÇn l­ît mang 3 h×nh th¸i vµ xÐt trong qóa tr×nh vËn ®éng liªn tôc, mçi h×nh th¸i ®Òu cã thÓ xem lµ ®iÓm xuÊt ph¸t ®ång thêi lµ ®iÓm håi qui cña nã. V× vËy, t­ b¶n c«ng nghiÖp vËn ®éng ®ång thêi cïng mét lóc d­íi c¶ 3 d¹ng tuÇn hoµn: tuÇn hoµn cña t­ b¶n tiÒn tÖ, tuÇn hoµn cña t­ b¶n s¶n xuÊt, tuÇn hoµn cñat­ b¶n hµng ho¸. a. D­íi chñ nghÜa t­ b¶n, t­ b¶n cho vay lµ mét bé phËn cña tuÇn hoµn t­ b¶n c«ng nghiÖp d­íi h×nh thøc t­ b¶n tiÒn tÖ t¸ch ra. Trong qu¸ tr×nh tuÇn hoµn cña t­ b¶n c«ng nghiÖp tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn hai hiÖn t­îng ng­îc nhau: Mét sè nhµ t­ b¶n cã mét l­îng tiÒn t¹m thêi ch­a dïng ®Õn, hä cÇn cho vay ®Ó thu lîi tøc; trong khi ®ã, mét sè nhµ t­ b¶n kh¸c cÇn t­ b¶n ®Ó mua NVL, cÇn më réng kinh doanh mµ ch­a tÝch luü ®ñ vèn... hä cÇn ph¶i ®i vay. Tõ ®ã xuÊt hiÖn t­ b¶n cho vay. T­ b¶n cho vay lµ t­ b¶n mµ quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông t¸ch rêi nhau. Cïng mét t­ b¶n, ®èi víi ng­êi cho vay nã lµ t­ b¶n së h÷u, tøc lµ nã chØ ®­îc t¹m giao cho ng­êi kh¸c sö dông sau kú h¹n nhÊt ®Þnh sÏ ®­îc hoµn l¹i kÌm theo mét sè l·i , ®èi víi ng­êi ®i vay nã lµ t­ b¶n ho¹t ®éng, lµm chøc n¨ng t¹o ra lîi nhuËn - t­ b¶n cho vay lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt v× ng­êi b¸n kh«ng mÊt quyÒn së h÷u cßn ng­êi mua khi dïng th× gi¸ trÞ cña nã kh«ng mÊt ®i mµ cßn t¨ng lªn, gi¸ c¶ cña nã kh«ng do gi¸ trÞ mµ do gi¸ trÞ dïng cña nã quyÕt ®Þnh vµ thÊp h¬n nhiÒu so víi gi¸ trÞ. TuÇn hoµn cña t­ b¶n tiÒn tÖ cã c«ng thøc: T - H... SX... H' - T', víi ®iÓm xuÊt ph¸t lµ T vµ ®iÓm kÕt thóc lµ T', biÓu thÞ mét c¸ch râ nhÊt ®éng c¬ vµ môc ®Ých vËn ®éng cña t­ b¶n lµ gi¸ trÞ t¨ng thªm gi¸ trÞ, tiÒn ®Î ra tiÒn hay t­ b¶n cho vay. Trong tuÇn hoµn nµy, T lµ ph­¬ng tiÖn øng ra trong l­u th«ng nªn h×nh nh­ l­u th«ng ®Î ra gi¸ trÞ lín h¬n vµ T' lµ môc ®Ých ®¹t ®­îc trong l­u th«ng nªn h×nh nh­ l­u th«ng ®Î ra gi¸ trÞ lín h¬n, cßn giai ®o¹n s¶n xuÊt chØ lµkh©u trung gian. Do ®ã h×nh th¸i tuÇn hoµn cña t­ b¶n tiÒn tÖ lµ h×nh th¸i næi bËt nhÊt, ®Æc tr­ng nhÊt nªu râ nhÊt ®éng c¬, môc ®Ých cña tuÇn hoµn cña t­ b¶n ®ång thêi còng lµ h×nh th¸i phiÕn diÖn nhÊt, che giÊu nhÊt quan hÖ bãc lét t­ b¶n chñ nghÜa. b. TuÇn hoµn cña t­ b¶n s¶n xuÊt cã c«ng thøc: SX... H' - T' - H'...SX Nãi lªn sù ho¹t ®éng l¾p ®i l¾p l¹i theo chu kú cña t­ b¶n s¶n xuÊt. T­ b¶n hµng ho¸ trong tuÇn hoµn nµy cho thÊy râ nã lµ kÕt qu¶ trùc tiÕp cña s¶n xuÊt, cßn t­ b¶n tiÒn tÖ kÕt thóc sù thùc hiÖn t­ b¶n hµng ho¸ (H') - lµ ph­¬ng tiÖn mua, chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt, tøc lµ chØ lµm m«i giíi cho t­ b¶n hµng ho¸ chuyÓn thµnh t­ b¶n s¶n xuÊt. TuÇn hoµn nµy v¹ch râ nguån gèc cña t­ b¶n. Dï lµ t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay t¸i s¶n xuÊt më réng, nguån gèc t­ b¶n ®Òu tõ qóa tr×nh s¶n xuÊt mµ ra. Song tuÇn hoµn nµy kh«ng biÓu thÞ viÖc s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d­. Dï lµ s¶n xuÊt hay s¶n xuÊt kÕt côc cña nã chØ xuÊt hiÖn d­íi h×nh th¸i cÇn thiÕt ®Ó lµm chøc n¨ng t­ b¶n s¶n xuÊt, thùc hiÖn qóa tr×nh t¸i s¶n xuÊt, nã kh«ng hÒ chØ ra môc ®Ých cña qu¸ tr×nh lµ lµm t¨ng thªm gi¸ trÞ. Do ®ã ng­êi ta dÔ lÇm r»ng môc ®Ých cña nã chØ lµ s¶n xuÊt, trung t©m cña vÊn ®Ò lµ cè g¾ng s¶n xuÊt thËt nhiÒu, thËt rÎ, cã trao ®æi s¶n phÈm còng chØ lµ trao ®æi s¶n phÈm ®Ó s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc. c. Trong nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa, t­ b¶n th­¬ng nghiÖp lµ mét bé phËn cña t­ b¶n c«ng nghiÖp d­íi h×nh th¸i t­ b¶n hµng ho¸ t¸ch ra. Nã ®­îc h×nh thµnh khi cã mét sè th­¬ng nh©n øng t­ b¶n tiÒn tÖ ra ®¶m b¶o viÖc mua vµ b¸n hµng ho¸ cho t­ b¶n c«ng nghiÖp nh»m môc ®Ých thu l¬Þ nhuËn. T­ b¶n th­¬ng nghiÖp lµ t­ b¶n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc l­u th«ng hµng ho¸. Nã thùc hiÖn chøc n¨ng cña t­ b¶n hµng ho¸ ®· t¸ch ra khái qu¸ tr×nh tuÇn hoµn cña t­ b¶n c«ng nghiÖp. Sù t¸ch rêi nµy ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi. Ra ®êi tõ t­ b¶n c«ng nghiÖp, t­ b¶n th­¬ng nghiÖp cã quan hÖ hai mÆt ®èi víi t­ b¶n c«ng nghiÖp: sù "phô thuéc ë bªn trong" vµ "®éc lËp ë bªn ngoµi". TuÇn hoµn cña t­ b¶n hµng ho¸ cã c«ng thøc: H' - T' - H... SX...H' kh¸c h¼n víi c¸c h×nh th¸i tuÇn hoµn kh¸c, ®iÓm xuÊt ph¸t cña nã bao giê còng b¾t ®Çu b»ng H' - mét gi¸ trÞ ®· t¨ng thªm gi¸ trÞ, mét gi¸ trÞ t­ b¶n øng tr­íc ®· chøa ®ùng gi¸ trÞ thÆng d­ víi bÊt kú qui m« nh­ thÕ nµo. Do ®ã tuÇn hoµn t­ b¶n hµng ho¸ cã mét sè ®Æc ®iÓm sau ®©y: - Ngay tõ ®Çu nã ®· biÓu hiÖn lµ h×nh th¸i cña s¶n xuÊt hµng ho¸ t­ b¶n chñ nghÜa nªn ®· bao gåm c¶ tiªu dïng s¶n xuÊt vµ tiªu dïng c¸ nh©n. - KÕt thóc b»ng H chø ch­a chuyÓn ho¸ trë l¹i thµnh tiÒn ®· t¨ng thªm gi¸ trÞ míi (T'), nã lµ h×nh th¸i ch­a hoµn thµnh, cßn ph¶i tiÕp tôc vËn ®éng. - TuÇn hoµn cña t­ b¶n hoµng ho¸ lµ h×nh th¸i næi bËt sù liªn tôc cña l­u th«ng hµng ho¸. H' lµ ®iÓm b¾t ®Çu tuÇn hoµn vµ H' ®iÓm kÕt thóc tuÇn hoµn ®Òu biÓu hiÖn mét khèi l­îng gi¸ trÞ sö dông ®­îc s¶n xuÊt ra ®Ó b¸n. Do ®ã H' ®iÓm b¾t ®Çu tuÇn hoµn ®ßi hái l­u th«ng th× ®iÓm kÕt thóc H' còng ®ßi hái ngay mét qóa tr×nh l­u th«ng míi. - H×nh th¸i tuÇn hoµn nµy cßn trùc tiÕp béc lé mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ víi nhau. Nã kh«ng ph¶i lµ mét h×nh th¸i vËn ®éng chung cho mäi t­ b¶n c«ng nghiÖp c¸ biÖt - mµ ®ång thêi cßn lµ h×nh th¸i vËn ®éng cña tæng sè nh÷ng t­ b¶n c¸ biÖt, tøc lµ toµn bé t­ b¶n cña c¸c giai cÊp c¸c nhµ t­ b¶n, lµ mét vËn ®éng trong ®ã vËn ®éng cña mçi mét t­ b¶n c«ng nghiÖp c¸ biÖt chØ lµ mét vËn ®éng bé phËn, ch»ng chÞt víi nh÷ng vËn ®éng cña c¸c t­ b¶n kh¸c nhau vµ ®­îc qui ®Þnh bëi nh÷ng vËn ®éng nµy. Tãm l¹i, nÕu xÐt riªng tõng h×nh th¸i tuÇn hoµn, mçi h×nh th¸i chØ ph¶n ¸nh hiÖn thùc t­ b¶n chñ nghÜa mét c¸ch phiÕn diÖn, lµm næi bËt b¶n chÊt nµy vµ che dÊu b¶n chÊt kh¸c sù vËn ®éng cña t­ b¶n c«ng nghiÖp. Do ®ã, ph¶i xem xÐt ®ång thêi c¶ 3 h×nh th¸i tuÇn hoµn míi nhËn thøc ®Çy ®ñ sù vËn ®éng thùc tÕ cña t­ b¶n, míi hiÓu biÕt ®óng ®¾n b¶n chÊt cña mèi quan hÖ giai cÊp mµ t­ b¶n biÓu hiÖn trong sù vËn ®éng cña nã. Trong thùc tÕ, chØ cã sù thèng nhÊt cña 3 h×nh th¸i tuÇn hoµn th× qóa tr×nh vËn ®éng cña t­ b¶n míi cã thÓ tiÕn hµnh liªn tôc kh«ng ngõng. TuÇn hoµn cña t­ b¶n chØ tiÕn hµnh ®­îc b×nh th­êng khi c¶ ba giai ®o¹n chuyÓn tiÕp mét c¸ch tr«i ch¶y. NÕu mét giai ®o¹n nµo ngõng trÖ th× toµn bé tuÇn hoµn sÏ bÞ ngõng trÖ. Song muèn ®¶m b¶o tuÇn hoµn kh«ng ngõng cña t­ b¶n, b¶o ®¶m cho t­ b¶n liªn tôc chuyÓn ho¸ h×nh th¸i qua c¸c giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau th× ph¶i ®ñ hai ®iÒu kiÖn. Thø nhÊt, toµn bé t­ b¶n ph¶i ph©n ra ba bé phËn, tån t¹i ®ång thêi ë c¶ ba h×nh th¸i. Thø hai, mçi bé phËn t­ b¶n ë mçi h×nh th¸i kh¸c nhau ®Òu ph¶i kh«ng ngõng liªn tôc tr¶i qua 3 h×nh th¸i. Hai ®iÒu kiÖn nµy quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, rµng buéc lÉn nhau, lµm tiÒn ®Ò cho nhau. ChØ khi cã sù s¾p xÕp cña c¸c bé phËn t­ b¶n tån t¹i ®ång thêi ë c¶ 3 h×nh th¸i th× míi cã sù kÕ tôc nhau cña c¸c bé phËn t­ b¶n Êy. V× vËy, tuÇn hoµn cña t­ b¶n trong sù liªn tôc cña nã kh«ng nh÷ng lµ sù thèng nhÊt cña qu¸ tr×nh l­u th«ng vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, mµ cßn lµ sù thèng nhÊt cña c¶ 3 tuÇn hoµn cña nã n÷a. II. Chu chuyÓn cña t­ b¶n: TuÇn hoµn cña t­ b¶n nãi lªn sù biÕn ho¸ h×nh th¸i cña t­ b¶n qua c¸c giai ®o¹n l­u th«ng vµ s¶n xuÊt. TuÇn hoµn. Do t­ b¶n lµ mét sù vËn ®éng, kh«ng bao giê ®øng yªn, nã liªn tôc thùc hiÖn qu¸ tr×nh biÕn ho¸ h×nh th¸i tøc lµ tuÇn hoµn kh«ng ngõng. Sù tuÇn hoµn cña t­ b¶n, nÕu xÐt nã lµ mét qu¸ tr×nh ®Þnh kú ®æi míi vµ l¾p ®i l¾p l¹i. Chø kh«ng ph¶i lµ mét qu¸ tr×nh c« lËp riªng lÎ th× gäi lµ chu chuyÓn cña t­ b¶n. NÕu nh­ khi ph©n tÝch tuÇn hoµn cña t­ b¶n, ta ph©n tÝch c¸c h×nh th¸i chuyÓn ®æi cña t­ b¶n qua 3 giai ®o¹n vËn ®éng cña nã th× khi ph©n tÝch chu chuyÓn cña t­ b¶n ta sÏ ph¶i lÇn l­ît ph©n tÝch tèc ®é vËn ®éng cña t­ b¶n nhanh hay chËm hay nãi c¸ch kh¸c ph©n tÝch thêi gian chu chuyÓn vµ sè vßng chu chuyÓn vµ nghiªn cøu ¶nh h­ëng cña tèc ®é ®ã ®èi víi viÖc s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ thÆng d­. 2.1. Thêi giai chu chuyÓn vµ sè vßng chu chuyÓn. Thêi gian chu chuyÓn cña t­ b¶n lµ kho¶ng thêi gian lµ khi nhµ t­ b¶n øng mét l­îng t­ b¶n ra d­íi mét h×nh th¸i nµo ®ã cho ®Õn khi nã chë vÒ tay nhµ t­ b¶n còng d­íi h×nh th¸i nh­ thÕ cã thªm gi¸ trÞ thÆng dù. V× chu chuyÓn cña t­ b¶n chØ lµ tuÇn hoµn cña t­ b¶n xÐt trong mét qu¸ tr×nh ®Þnh kú nªn thêi gian chu chuyÓn cña t­ b¶n còng lµ thêi gian t­ b¶n tr¶i qua c¸c gian ®o¹n l­u th«ng vµ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh tuÇn hoµn tøc lµ b»ng tæng thêi gian l­u th«ng vµ thêi gian s¶n xuÊt céng l¹i. Thêi gian s¶n xuÊt cña t­ b¶n lµ thêi gian t­ b¶n n»m trong lÜnh vùc s¶n xuÊt. Thêi gian s¶n xuÊt bao gåm: - Thêi gian lao ®éng trùc tiÕp: Lµ thêi gian ng­êi lao ®éng dïng t­ liÖu lao ®éng t¸c ®éng vµo ®èi t­îng lao ®éng ®Ó t¹o ra s¶n phÈm. §©y lµ thêi gian ®Çu t¹o ra gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ thÆng d­ cho nhµ t­ b¶n. - Thêi gian gi¸n ®o¹n lao ®éng: Lµ thêi gian ®èi t­îng lao ®éng hoÆc b¸n thµnh phÈm, chÞu sù t¸c ®éng cña tù nhiªn mµ kh«ng cÇn lao ®éng cña con ng­êi gãp søc hoÆc nÕu cã kh«ng ®¸ng kÓ. Thêi gian lao ®éng trùc tiÕp vµ thêi gian gi¸n ®o¹n lao ®éng cã thÓ xen kÏ vµo nhau, còng cã thÓ t¸ch thµnh nh÷ng thêi kú riªng biÖt tuú thuéc tõng ngµnh s¶n xuÊt cô thÓ. Thêi gian gi¸n ®o¹n lao ®éng kh«ng t¹o ra gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ thÆng d­. Do ®ã, rót ng¾n thêi gian nµy lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp t­ b¶n chñ nghÜa. Thêi gian s¶n xuÊt cña t­ b¶n dµi hay ng¾n do t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè, chñ yÕu lµ 4 nh©n tè sau ®©y: - TÝnh chÊt cña ngµnh s¶n xuÊt. - S¶n phÈm s¶n xuÊt chÞu sù t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh tù nhiªn dµi hay ng¾n. - N¨ng xuÊt lao ®éng, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt cao hay thÊp. - Dù tr÷ s¶n xuÊt ®ñ, thiÕu hay thõa. Thêi gian l­u th«ng cña t­ b¶n lµ thêi gian t­ b¶n n»m trong lÜnh vùc l­u th«ng. Trong thêi gian l­u th«ng t­ b¶n kh«ng lµm chøc n¨ng s¶n xuÊt do ®ã kh«ng s¶n xuÊt kh«ng s¶n xuÊt ra hµng ho¸, còng kh«ng s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­. Thêi gian l­u th«ng ng¾n hay dµi khiÕn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt l¾p ®i l¾p l¹i nhanh hay chËm, khèi l­îng mét t­ b¶n nhÊt ®Þnh lµm chøc n¨ng ­t b¶n s¶n xuÊt ®­îc nhiÒu lÇn hay Ýt lÇn do ®ã hiÖu qu¶ cña t­ b¶n, tøc lµ viÖc s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­ cao hay thÊp. Thêi gian l­u th«ng gåm thêi gian mua vµ thêi gian b¸n, trong ®ã thêi gian b¸n quan träng h¬n vµ khã kh¨n h¬n. Thêi gian l­u th«ng dµi hay ng¾n chñ yÕu lµ 3 nh©n tè: t×nh h×nh thÞ tr­êng tèt hay xÊu; kho¶ng c¸ch thÞ tr­êng xa haygÇn; giao th«ng khã kh¨n hay thuËn lîi, ph­¬ng tiÖn giao th«ng hiÖn ®¹i hay th« s¬. ChÞu ¶nh h­ëng cña hµng lo¹t nh©n tè nªn thêi gian s¶n xuÊt vµ thêi gian l­u th«ng cña c¸c nhµ t­ b¶n kh«ng thÓ kh«ng gièng nhau. Do ®ã thêi gian chu chuyÓn t­ b¶n trong c¸c ngµnh kh¸c nhau còng nh­ trong cïng mét ngµnh rÊt kh¸c nhau. Thêi gian chu chuyÓn cña t­ b¶n dµi ng¾n kh¸c nhau nªn tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn sù muèn tÝnh to¸n vµ so s¸nh chóng ng­êi ta th­êng tÝnh tèc ®é chu chuyÓn cña c¸c t­ b¶n trong cïng mét thêi gian nhÊt ®Þnh, th­êng lµ mét n¨m, xem t­ b¶n ®· quay ®­îc mÊy vßng. Ta cã c«ng thøc sau: n = n: Sè vßng chu chuyÓn CH: Lµ thêi gian trong 1 n¨m ch: Lµ thêi gian chu chuyÓn 1 vßng cña t­ b¶n. 2.2. T­ b¶n cè ®Þnh vµ t­ b¶n l­u ®éng. Thêi gian chu chuyÓn cña t­ b¶n bao gåm toµn bé thêi gian chu chuyÓn cña c¸c bé phËn t­ b¶n ph¶i øng ra ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Nh­ng ph­¬ng thøc chu chuyÓn cña c¸c bé phËn t­ b¶n kh«ng gièng nhau, do ®ã vßng chu chuyÓn cña chóng còng rÊt kh¸c nhau. Trong lÜnh vùc kinh tÕ ng­êi ta ph©n chia c¸c bé phËn t­ b¶n thµnh t­ b¶n cè ®Þnh vµ t­ b¶n l­u ®éng. T­ b¶n cè ®Þnh lµ bé phËn t­ b¶n tham gia toµn bé vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nh­ng gi¸ trÞ cña nã chØ chuyÓn tõng phÇn sang s¶n phÈm. §­îc xÕp vµo t­ b¶n cè ®Þnh tr­íc hÕt lµ bé phËn t­ b¶n tån t¹i d­íi h×nh th¸i t­ liÖu lao ®éng nh­ m¸y mãc, nhµ x­ëng ®ang ®­îc sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. T­ liÖu lao ®éng cµng bÒn, cµng cã gi¸ trÞ th× cµng chËm hao mßn bÊy nhiªu thêi gian vµ gi¸ trÞ khÊu hao cµng nhiÒu. Do b¶n chÊt cña t­ b¶n cè ®Þnh lµ chØ chuyÓn mét phÇn gi¸ trÞ cña nã sang s¶n phÈm chø kh«ng chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ nªn th«ng th­êng khi mua d©y chuyÒn s¶n xuÊt cã gi¸ trÞ cao c¸c c«ng ty th­êng tÝnh khÊu hao ®Òu trong nhiÒu n¨m nh»m gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp s¶n phÈm cã chç ®øng trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh. Bé phËn t­ b¶n nµy kh«ng l­u th«ng d­íi h×nh th¸i gi¸ trÞ sö dông cña nã chØ cã gi¸ trÞ cña nã l­u th«ng vµ l­u th«ng dÇn tõng phÇn theo nhÞp ®é gi¸ trÞ ®ã ®­îc chuyÓn vµo s¶n phÈm. PhÇn gi¸ trÞ cè ®Þnh nh­ vËy trong t­ liÖu lao ®éng kh«ng ngõng gi¶m cho ®Õn khi t­ liÖu lao ®éng kh«ng thÓ dïng ®­îc n÷a. T­ b¶n l­u ®éng lµ mét bé phËn t­ b¶n s¶n xuÊt mµ gi¸ trÞ cña nã sau mét thêi kú s¶n xuÊt cã thÓ hoµn l¹i hoµn toµn cho nhµ t­ b¶n d­íi h×nh thøc tiÒn tÖ, sau khi hµng ho¸ ®· b¸n song. Ng­îc l¹i víi t­ b¶n cè ®Þnh, t­ b¶n l­u ®éng chuyÓn toµn bé gÝa trÞ sang s¶n phÈm trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §ã lµ t­ b¶n bÊt biÕn d­íi h×nh th¸i nguyªn liÖu, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu... tiªu dïng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Bé phËn t­ b¶n kh¶ biÕn xÐt vÒ ph­¬ng thøc chu chuyÓn còng gièng nh­ bé phËn t­ b¶n bÊt biÕn l­u ®éng nªn còng ®­îc xÐt vµo t­ b¶n l­u ®éng. Sù ph©n chia t­ b¶n thµnh t­ b¶n cè ®Þnh vµ t­ b¶n l­u ®éng lµ ®Æc ®iÓm riªng cña t­ b¶n s¶n xuÊt. C¨n cø vµo sù ph©n chia lµ ph­¬ng thøc chu chuyÓn cña t­ b¶n. T­ b¶n cè ®Þnh chu chuyÓn chËm h¬n t­ b¶n l­u ®éng. Trong khi t­ b¶n cè ®Þnh chu chuyÓn ®­îc 1 vßng th× t­ b¶n l­u ®éng cã thÓ chu chuyÓn ®­îc nhiÒu vßng h¬n. X¸c ®Þnh t­ liÖu s¶n xuÊt lµ t­ b¶n cè ®Þnh hay t­ b¶n l­u ®éng ph¶i c¨n cø vµo chøc n¨ng cña nã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t­ b¶n cè ®Þnh bÞ hao mßn dÇn. Mét chiÕc m¸y tõ chç míi nguyªn vÑn bÞ hao mßn dÇn trong qu¸ tr×nh sö dông cuèi cïng chØ cßn lµ ®èng s¾t vôn. §ã lµ hao mßn vÒ mÆt gi¸ trÞ sö dông. §i ®«i víi hao mßn vËt chÊt gi¸ trÞ cña nã còng bÞ gi¶m dÇn do ®· chuyÓn tõng phÇn sang s¶n phÈm. §ã lµ hao mßn vÒ mÆt gi¸ trÞ. Nh÷ng sù hao mßn ®ã gäi lµ hao mßn h÷u h×nh - hao mßn do sö dông trong s¶n xuÊt, do ph¸ ho¹i cña thiªn nhiªn g©y ra. Ngoµi hao mßn h÷u h×nh t­ b¶n cè ®Þnh cßn bÞ hao mßn v« h×nh. Hao mßn v« h×nh lµ nãi vÒ nh÷ng tr­êng hîp m¸y mãc tuy cßn tèt nh­ng ®· bÞ mÊt gi¸ v× cã nh÷ng m¸y mãc tèt h¬n hiÖn ®¹i h¬n xuÊt hiÖn. Nã lµ hao mßn thuÇn tuý vÒ mÆt gi¸ trÞ. Mét sè nguyªn nh©n dÉn ®Õn hao mßn h÷u h×nh: - N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn do ®ã lµm gi¶m gi¸ trÞ cña nh÷ng chiÕc m¸y cò tuy gi¸ trÞ sö dông cña chóng cßn nguyªn vÑn hoÆc míi bÞ hao mßn mét phÇn. - TiÕn bé cña khoa häc kü thuËt ®­îc øng dông ®· t¹o ra nh÷ng m¸y mãc tèi t©n h¬n, cã c«ng suÊt cao h¬n c¸c m¸y mãc cò. T×nh h×nh nµy lµ lµm cho c¸c m¸y mãc cò tuy gi¸ trÞ sö dông cßn nguyªn vÑn nh­ng gi¸ trÞ bÞ gi¶m ®i nhiÒu. Hao mßn v« h×nh vµ hao mßn h÷u h×nh cña t­ b¶n cè ®Þnh ®Òu ®­îc tÝnh chuyÓn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm, l­u th«ng cña s¶n phÈm, chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn vµ h×nh thµnh quü khÊu hao dïng ®Ó ®æi míi t­ b¶n cè ®Þnh khi ®Õn kú t¸i t¹o ra t­ b¶n ®ã d­íi h×nh th¸i hiÖn vËt. T­ b¶n cè ®Þnh ph¶i ®­îc b¶o qu¶n chu ®¸o ®Ó tr¸nh nh÷ng hao mßn bÊt th­êng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña nã. ViÖc b¶o qu¶n thùc hiÖn mét phÇn ngay trong viÖc sö dông, b¶o tån nã vµ chuyÓn gi¸ trÞ cña nã vµo s¶n phÈm. ViÖc b¶o qu¶n nµy lµ mét cèng hiÕn tù nhiªn, kh«ng mÊt tiÒn cña lao ®éng sèng. Ngoµi viÖc b¶o qu¶n ®ã, t­ b¶n cè ®Þnh cßn ph¶i ®­îc b¶o qu¶n thùc sù. Do ®ã ph¶i cã nh÷ng chi tiªu ®Æc biÖt ®Ó b¶o d­ìng, tu bæ vµ söa ch÷a TSC§. Nh÷ng chi phÝ b¶o qu¶n vµ söa ch÷a ®ã ®­îc ph©n phèi b×nh qu©n vµo suèt cuéc ®êi phôc vô trung b×nh cña t­ b¶n cè ®Þnh vµ tÝnh vµo gi¸ c¶ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Sè t­ b¶n chi cho b¶o qu¶n vµ söa ch÷a xÐt vÒ nhiÒu ®iÓm lµ mét thø t­ b¶n cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt, kh«ng thÓ xÕp vµo t­ b¶n l­u ®éng còng kh«ng thÓ xÕp vµo t­ b¶n cè ®Þnh. Nh­ng v× lµ mét bé phËn trong chi phÝ th­êng ngµy nªn nã ®­îc s¾p xÕp vµo t­ b¶n l­u ®éng, trõ nh÷ng chi phÝ söa ch÷a lín cã tÝnh chÊt thay thÕ hay ®æi míi t­ b¶n cè ®Þnh tÝnh vµo quÜ kh©ó hao TSC§. 2.3. Chu chuyÓn chung, chu chuyÓn thùc tÕ cña t­ b¶n øng tr­íc vµ tØ suÊt gi¸ trÞ thÆng d­ hµng n¨m. a. Chu chuyÓn chung. Tèc ®é chu chuyÓn cña tæng t­ b¶n øng tr­íc ®­îc tÝnh b»ng tèc ®é chu chuyÓn trung b×nh cña t­ b¶n cè ®Þnh vµ t­ b¶n l­u ®éng. C«ng thøc tÝnh tèc ®é chu chuyÓn cña tæng t­ b¶n øng tr­íc ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ chu chuyÓn cña t­ b¶n cè ®Þnh vµ gi¸ trÞ chu chuyÓn cña t­ b¶n l­u ®éng trong n¨m chia cho tæng sè t­ b¶n øng tr­íc. VÝ dô: Tæng t­ b¶n øng tr­íc lµ 80.000 ®, trong ®ã t­ b¶n cè ®Þnh lµ 60.000® vµ cø 10 n¨m ph¶i ®æi míi 1 lÇn tøc 1 n¨m chu chuyÓn gi¸ trÞ cña nã vµo s¶n phÈm míi = 6.000®; cßn t­ b¶n l­u ®éng lµ 20.000 vµ cø 2 th¸ng chu chuyÓn mét lÇn tøc 1 n¨m chuyÓn mét sè gi¸ trÞ vµo s¶n phÈm míi lµ 20.000 x 6 = 120.000® th× tèc ®é chu chuyÓn