Tiến hóa của linh trưởng & nguồn gốc của loài người

CHƯƠNG 20:TIẾN HÓA CỦA LINH TRƯỞNG & NGUỒN GỐC CỦA LOÀI NGƯỜI PHẦN :TÔNG NGƯỜI (Cấu trúc sinh học) TÔNG NGƯỜI  Là bộ lạc Homininae gồm con người (homo) và 2 loài tinh tinh(pan),tổ tiên của họ,các dòng đã tuyệt chủng có tổ tiên chung với họ.  Các thành viên của bộ lạc gọi là homonin Sống ở Trung và Tây Phi Khả năng đi bằng 2 chân nên sống được ở vùng đồng cỏ savan Sự khó khăn  Lượng mưa thấp nên thức ăn trở nên khan hiếm  CÓ nhiều thú có vú lớn ăn cỏ ở đồng cỏ savan  Thú ăn thịt nhiều ۞Chỉ có một nhóm nhỏ là thích nghi còn lại vào rừng sống Biết sử dụng lửa và ăn thịt Các bước tiến hóa Australopithecus afarensis • Sọ giống khỉ • Có gờ mày • Cằm nhô về phía trước • Tay dài • Tướng đi hơi khom • Lông rất nhiều  Sống ở vùng savan,rừng và thỉnh thoảng lên cây  Có thể đã ăn thịt  Sống khoảng 2-4 triệu nam trước đây  Sô lượng hóa thạch lớn ở Đông và Nam Phi. Homo Habilis  Cằm bớt nhô ra phía trước  Gờ mày nhỏ hơn tí  Dáng đi đã thẳng hơn  Nhỏ gọn hơn  Tay ngắn hơn  Gia tăng kích thước não Có phạm vi sống rộng hơn và khoảng 1,5-2 triệu năm trước đây Homo erectus • Cao lớn hơn • Lông thưa hơn • Đầu hơi nghiêng về phía trước vì xương mặt còn to và nhô về phía trước Sự phát triển của sọ và đặc biệt là biết cách dùng lửa Homo neanderthalensis  Đầu hình người  Dáng đi 2 chân khá vững  Các cá thể cao lớn và có sức khỏe  Mũi to để giữ ấm vì sống trong điều kiện lạnh giá  Sọ lớn và phát triển sau sọ,khoảng 35-150 ngàn năm trước đây Homo spapiens  Cơ thể đi thẳng rõ rệt,thanh thoát nhờ bàn chân lõm  Thân ít lông  Mặt không còn nhô về phía trước nữa  Có gờ mày nhỏ XÃ HỘI SĂN BẮT _ HÁI LƯỢM • Cấu tạo xương bàn tay – Một bàn tay thường có 27 xương nhỏ . – Xương ngón tay thon, dài, có khớp xương ngón cái linh động giúp đối diện với 4 ngón còn lại. – Bàn tay người có 5 ngón, nhưng riêng ngón cái chỉ có 2 đốt. XÃ HỘI SĂN BẮT _ HÁI LƯỢM  Xương chân  Xương đùi to và khỏe, là xương cứng nhất của cơ thể.  Xương bánh chè có tác dụng giữ khớp lại trong động tác đứng.  Xương bàn chân dài, kết hợp với xương gót chân tạo thành khung hình vòm để có thể chống đỡ sức nặng và di chuyển dễ dàng. XÃ HỘI SĂN BẮT _ HÁI LƯỢM  Cột sống  Cột sống có 4 chỗ cong tạo dáng đứng thẳng.  Khi cáu trúc bộ xương con người vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng cho việc giải phong 2 tay, khiến cho xương sống của con người cong lại thành hình chữ S.  Tất cả những điều này đều là những đặc điểm rất quan trọng trong những tập quán săn bắt và hái lượm. KHẢ NĂNG NÓI  Đặc trưng lớn nhất của sự phát âm của các động vật linh trưởng là khả năng nói và ngôn ngữ của con người .  Khả năng nói của con người cung cấp một phương tiện giao tiếp cực kì nhanh chóng. CẦU TẠO LIÊN QUAN ĐẾN SỰ PHÁT ÂM 1. Yết Hầu  Nằm ở phần trên của ống khí quản  là nền tảng của khả năng nói. 1. Yết Hầu (tt) Động vật có xương sống: yết hầu không liên quan tới đến âm thanh mà nó có nhiệm vụ trong sự hô hấp. Cụ thể: Đối với động vật có xương sống lưỡng cư: 1 van ở đáy yết hầu được mở ra -> giúp đưa không khí vào phổi khi chúng ra khỏi nước hoặc đóng lại khi xuống nước. Đối với động vật xương sống trên cạn: van trong yết hầu phát triển thành các sợi thớ và sụn ->cho phép động vật thở trong không khí khi cần thiết. Đối với động vật ở cạn và thở không khí phát ra tiếng nói: yết hầu điều khiển cường độ sự phát âm bằng cách mở ra và đóng lại cực nhanh -> tạo luồng khí phụt ra (luồng khí càng thường xuyên thì cường độ càng cao) 2. Đới Thanh Quản (thanh đới)  Chỗ thắt lại của thanh quản do các dây cơ và sụn chắn ngang hai bên tạo nên thanh đới.  Thanh đới là bộ phận chủ yếu tạo ra âm thanh: Thanh đới với những độ căng và hình dạng khác nhau, mở ra và đóng lại nhanh chậm khác nhau ->cắt làn hơi->tạo những âm thanh có tần số và cao độ khác nhau 2. Đới Thanh Quản (tt)  Thanh đới mỏng/ngắn  mở đóng nhanh  Thanh đới dày/dài mở đóng chậm hơn  Khi thanh đới không mở đóng toàn phần mà chỉ mở đóng một phần nào đó  tạo được những âm thanh cao. Tóm lại: độ căng, hình dạng, kích thước của thanh đới ảnh hưởng tới sự phát âm Sự Tiến Hóa Trong Cấu Tạo Liên Quan Tới Khả Năng Nói Người Phần hầu khá lớn Lưỡi dày, to và tròn hình thành 1 bức tường đằng trước yết hầu Khỉ đen châu phi (và trẻ sơ sinh) Lưỡi tách khỏi thanh quản, mặt dưới của lưỡi không chạm tới hầu Sự Tiến Hóa Trong Cấu Tạo Liên Quan Tới Khả Năng Nói Người Hàm dưới ngắn hơn về phía trước Xương cong và nắp thanh quản ở vị trí thấp Độ dài và hình dạng của thanh quản quyết định kiểu âm phát ra sau cùng và chất lượng các nguyên âm phát ra Khỉ đen châu phi (và trẻ sơ sinh) Hàm dưới dài hơn về phía trước. Nắp thanh quản nằm chồng chéo lên vòm mềm Thanh quản nằm ở vị trí cao trong vùng phát âm Người Kết quả: con người có thể phát âm một từ nguyên âm hoặc một âm tiết rõ ràng bằng cách đặt lưỡi trong miệng và hầu Khỉ đen châu phi (và trẻ sơ sinh) Kết quả: không thể phát âm bằng uốn lưỡi trong thanh quản Con người có thể phát âm một từ nguyên âm hoặc một âm tiết rõ ràng bằng cách đặt lưỡi trong miệng và hầu SỰ TIẾN HÓA CỦA NÃO NGƯỜI • Nét đặc trưng nhất và huyền bí nhất trong tiến hóa của con người chính là sự tiến hóa ở bộ não. • Có 2 giả thuyết về sự tiến hóa của bộ não con người: +Sự tiến hóa giúp cho bộ não có kích thước lớn +Mạng lưới thần kinh phức tạp SỰ TIẾN HÓA CỦA NÃO NGƯỜI Hầu hết sự tăng kích thước não người đều diễn ra theo chiều cao. Sự khác nhau trong sự tiến hóa ở não người và động vật  Hộp sọ con người phát triển chủ yếu để chứa bộ não trong khi đa số các loài đông vật hữu nhũ khác thì hộp sọ phát triển để giúp cho xương hàm to khỏe hơn.  Ở đông vật bộ não chuyên hóa tập trung ở tiểu não,ở người sự chuyên hóa diễn ra không đều trong vỏ não mới và sự tập trung liên kết giữa tiểu não với vỏ não Sự khác nhau trong sự tiến hóa ở não người và động vật Não người có diện tích bề mặt lớn hơn bất kì loài vật nào. Tương quan giữa sự phát triển của não và cơ thể  Tốc đô phát triển cân xứng của não người diễn ra trong suốt thời kì bào thai SỰ TIẾN HÓA CỦA NÃO NGƯỜI  Não người hình thành các vung chuyên biệt,mỗi vũng sẽ đảm nhận việc điều khiển các chức năng riêng.  Sử dụng ngôn ngữ  Sử dụng công cụ lao động.  Tư duy,trí tuệ. Vấn đề thảo luận: Trong một bài giảng nhan đề "Human Evolution is Over" .Chuyên gia di truyền Steve Jones (Anh)đã khẳng định:con người sẽ không tiến thêm 1 bước nào nữa trên con đường tiến hóa vì các động lực thúc đẩy nó đang biến mất Thầy cô và các bạn nghĩ sao???????? Lập luận của nhóm Câu hỏi???  Con người là sinh vật đặc biệt nhất trên hành tinh này,có thể xây nhà cao tầng,khám phá vũ trụ,tìm hiểu quá khứ…..  Vậy đặc điễm hay tính cách nào đã tạo nên sự phát triển đó????