Thuốc điều trị thú y - Vacxin dùng cho trâu bò

151 Ch−¬ng 9 VACXIN DïNG CHo TR¢U Bß 1. Vacxin dÞch t¶ tr©u bß ®«ng kh« §Æc ®iÓm - Vacxin Virut sèng, chÕ t¹o tõ chñng Virut Kabeta O, nu«i trªn m«i tr−êng tÕ bµo thËn bª míi sinh, ®−îc chuÈn ®é trªn tÕ bµo vµ ®«ng kh«. Mçi ml Vacxin chøa tõ 104-5 TCID50 Virut. - Vacxin an toµn, kh«ng g©y bÊt cø ph¶n øng nµo cho tr©u bß, dª cõu vµ lîn ë c¸c løa tuæi. Tiªm Vacxin cho tr©u bß cã ký sinh trïng ®−êng m¸u (Tiªn mao trïng) còng kh«ng g©y ph¶n øng g×. - Vacxin t¹o ®−îc miÔn dÞch cao, æn ®Þnh, ®é dµi miÔn dÞch tèi ®a 5 n¨m. v× vËy, mçi n¨m chØ tiªm cho tr©u bß mét lÇn vµo nh÷ng con mµ n¨m tr−íc kh«ng tiªm. Sö dông - Dïng cho tr©u, bß, dª, cõu, lîn khoÎ m¹nh. Khi tiªm xong cã thÓ ®¸nh dÊu ®éng vËt b»ng bÊm tai hay dïng dÊu nung ®Ó sang n¨m kh«ng tiªm. - Víi bª nghÐ chØ tiªm khi qu¸ 6 th¸ng tuæi. (V× d−íi 6 th¸ng tuæi vÉn gÆp nh÷ng con cßn kh¸ng thÓ thô ®éng do mÑ truyÒn cho). Sau ®ã, mçi n¨m tiªm mét lÇn. LiÒu tiªm - Mçi lä thuèc chøa 40 liÒu. - Pha mçi lä 80 ml n−íc sinh lý ®· v« trïng (NaCl 1%). Tiªm cho mçi tr©u, bß 2 ml vµo d−íi da. - Tr−êng hîp pha víi 40 ml th× tiªm cho mçi tr©u bß 1ml vµo d−íi da hoÆc vµo b¾p thÞt m«ng. Quy ®Þnh vÒ pha thuèc - C¸c dông cô dïng pha Vacxin tiªm Vacxin kh«ng ®−îc röa b»ng thuèc s¸t trïng b»ng xµ phßng, mµ chØ röa b»ng n−íc, råi ®un s«i ®Ó nguéi míi dïng. - ChØ pha n−íc víi Vacxin trong khi dïng. B¶o qu¶n - Vacxin ®«ng kh« ph¶i gi÷ trong tñ l¹nh tõ +40C - +100C. Kh«ng ®Ó trong l¹nh ©m. Trong ®iÒu kiÖn nµy Vacxin cã thÓ b¶o qu¶n ®−îc 1 n¨m kÓ tõ ngµy xuÊt x−ëng - Vacxin ®· pha rÊt nh¹y c¶m víi nãng vµ ¸nh s¸ng mÆt trêi. V× vËy, Vacxin ®· pha ph¶i gi÷ trong l¹nh vµ chØ sö dông trong 2 giê khi pha. Tr×nh bµy - Lä ®«ng kh« 40 liÒu. - N¬i s¶n xuÊt: Trung t©m thó y Nam Bé thuéc C«ng ty Thuèc thó y vµ vËt t− 2 (T.P Hå ChÝ Minh). 152 2. Vacxin phßng bÖnh lë måm long mãng tr©u bß §Æc diÓm - Vacxin v« ho¹t ®−îc chÕ t¹o tõ 3 typ Virut lë måm long mãng O, Asia 1 vµ A25 ®−îc nu«i cÊy trªn m«i tr−êng tÕ bµo, giÕt chÕt b»ng Formol, cã thªm chÊt bæ trî ®Ó t¹o miÔn dÞch ch¾c ch¾n vµ æn ®Þnh. Vacxin ®−îc nhËp cña h·ng Rh«n - Merieux (Ph¸p) v× n−íc ta chøa s¶n xuÊt ®−îc. - Vacxin kh«ng g©y ph¶n øng - Sau khi tiªm 2 tuÇn tr©u bß cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 12 th¸ng. Sö dông - Dïng phßng bÖnh lë måm long mãng cho tr©u, bß, dª, cõu... khoÎ m¹nh. - Bª nghÐ 4 th¸ng tuæi tiªm lÇn ®Çu; 8 th¸ng sau tøc 12 th¸ng tuæi tiªm lÇn thø 2, sau ®ã cø mçi n¨m tiªm mét lÇn. - VÞ trÝ tiªm: d−íi da cæ. Kh«ng ®−îc tiªm b¾p. - Lä Vacxin dïng dë, chØ dïng trong 1 ngµy. LiÒu tiªm - Mçi tr©u bß sö dông 3 ml. B¶o qu¶n - Vacxin b¶o qu¶n ë nhiÖt ®é +40c ®Õn +100C cã thÓ gi÷ ®−îc chÊt l−îng vµ hiÖu lùc 9 - 12 th¸ng. - Tr¸nh kh«ng ®Ó Vacxin ë n¬i nãng Èm, cã ¸nh s¸ng mÆt trêi. Tr×nh bµy - Vacxin ®ãng trong lä thuû tinh 100 ml cã 33 liÒu. - N¬i s¶n xuÊt: HiÖn nay, chóng ta ch−a s¶n xuÊt ®−îc ph¶i nhËp tõ Ph¸p. 3. Vacxin phßng bÖnh NhiÖt th¸n tr©u bß §Æc ®iÓm - Vacxin nha bµo nh−îc ®éc, chÕ tõ chñng cña Ên §é - Vacxin an toµn, Ýt khi g©y ra ph¶n øng cho tr©u bß, ®−îc sö dông tiªm cho tr©u, bß, ngùa, cõu, lîn ë c¸c løa tuæi - Vacxin t¹o ®−îc miÔn dÞch æn ®Þnh, kÐo dµi 12 - 15 th¸ng - Lä Vacxin tr¾ng, l¾c h¬i ®ôc. - Sau khi tiÕm 2 tuÇn cã miÔn dÞch. Sö dông - Dïng cho tr©u, bß, ngùa, lîn kháe m¹nh. - Bª nghÐ 3 - 4 th¸ng tuæi cã thÓ ®−îc sö dông Vacxin. 153 - ë c¸c æ dÞch nhiÖt th¸n cò vµ xung quanh vïng dÞch ph¶i tæ chøc tiªm Vacxin cho toµn ®µn tr©u bß, mçi n¨m mét lÇn. LiÒu tiªm - Mçi lä thuèc chøa 50 liÒu (50ml) - Mçi tr©u bß tiªm 1ml vµo d−íi da cæ. Quy ®Þnh vÒ dông cô sö dông - èng tiªm, dông cô dïng Vacxin kh«ng ®−îc röa b»ng thuèc s¸t trïng, dung dÞch kh¸ng sinh, mµ ph¶i luéc hoÆc hÊp −ít tiÖt trïng råi ®Ó nguéi míi dïng. Dông cô dïng tiªm Vacxin xong còng ph¶i luéc, ®Ó nguéi vµ röa. B¶o qu¶n - Vacxin gi÷ trong nhiÖt ®é tñ l¹nh: +40C ®Õn +100C ®Ó ®−îc 12 th¸ng; gi÷ trong nhiÖt ®é th−êng ®Ó ®−îc 6 - 8 th¸ng - Kh«ng ®−îc ®Ó Vacxin d−íi ¸nh s¸ng mÆt trêi vµ n¬i nãng Èm. Tr×nh bµy - Lä thuû tinh nót cao su: 50 ml cã 50 liÒu. - N¬i s¶n xuÊt: xÝ nghiÖp thuèc thó y TW (Phïng) 4. Vacxin Tô huyÕt trïng tr©u bß chñng R1 §Æc ®iÓm - Vacxin lµ mét canh khuÈn ®Ëm ®Æc nu«i cÊy chñng Pasteurella Multocida typ R1 (chñng Roberts) - Vi khuÈn bÞ giÕt b»ng Formol vµ cho thªm keo phÌn ®Ó n©ng cao vµ kÐo dµi miÔn dÞch, ®ång thêi gi¶m nhÑ ph¶n øng do néi ®éc tè cña vi khuÈn. Mçi ml Vacxin chøa 10 tû vi khuÈn. - Khi ®Ó l¾ng lä Vacxin chia lµm 2 líp: líp n−íc trong ë trªn cã mµu vµng nh¹t, mét líp keo phÌn tr¾ng h¬i vµng ë ®¸y lä. Vacxin Ýt g©y ph¶n øng côc bé. - Sau khi tiªm 2 tuÇn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 8 th¸ng. - Vacxin cã thÓ g©y ph¶n øng dÞ øng: 1 - 2 giê sau tiªm, lµm sóc vËt run r¶y, ch¶y n−íc r·i, thë gÊp, sèt, v·i ®¸i v·i ph©n. PhÇn lín lµ ph¶n øng nhÑ vµ sóc vËt qua khái, kh«ng cÇn ®iÒu trÞ. Mét sè cã ph¶n øng nÆng ph¶i can thiÖp nh− sau: + Sö ®ông c¸c lo¹i thuèc chèng dÞ øng. Dimedron, Phenergan, Adrenalin. + Khi tiªm Vacxin cÇn chó ý theo dâi ph¶n øng. Sö dông - Vacxin dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh Tô huyÕt trïng tr©u, bß, bª, nghÐ khoÎ m¹nh. - L¾c kü tr−íc khi dïng ®Ó keo phÌn hoµ ®Òu. - Tiªm d−íi da ë mÆt bªn cæ. Kh«ng ®−îc tiªm vµo b¾p thÞt - Thêi gian tiªm: nªn tiªm tr−íc mïa m−a 1 th¸ng 154 LiÒu tiªm - Mçi tr©u bß: 2 ml. B¶o qu¶n - Vacxin ®Ó ë n¬i r©m m¸t, cã nhiÖt ®é tõ +40C - +100C th× gi÷ ®−îc 9 th¸ng. Kh«ng ®−îc gi÷ Vacxin ë l¹nh ©m. - Lä Vacxin ®· lÊy ra ph¶i dïng hÕt trong ngµy. Tr×nh bµy - Lä 100 ml cã 50 liÒu - Lä 50 ml cã 25 liÒu N¬i s¶n xuÊt Trung t©m thó y Nam Bé: XÝ nghiÖp s¶n xuÊt Vacxin Ph©n viÖn Thó y Nha Trang. 5. Vacxin Tô huyÕt trïng chñng Iran §Æc ®iÓm - Vacxin chÕt lµm b»ng vi khuÈn Pasteurella multocida chñng Iran. Vacxin g©y miÔn dÞch tèt, rÊt Ýt khi cã ph¶n øng dÞ øng côc bé. - Vacxin kh«ng cã chÊt bæ trî. Mçi ml chøa 10 tû vi khuÈn. - Sau khi tiªm 2 tuÇn, sóc vËt cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 9 th¸ng. Sö dông - Vacxin dïng tiªm phßng bÖnh tô huyÕt trïng cho tr©u, bß, nghÐ khoÎ m¹nh. - Tiªm d−íi da cæ. Kh«ng tiªm vµo b¾p thÞt. - Sau khi tiªm cÇn theo dâi ph¶n øng trong vµi giê, nÕu cã ph¶n øng sÏ sö trÝ kÞp thêi. - Nªn tæ chøc tiªm phßng cho tr©u bß tr−êc mïa m−a 1 th¸ng. - Tr−íc khi lÊy thuèc cÇn l¾c nhÑ thuèc. LiÒu tiªm - Mçi tr©u bß 2 ml. B¶o qu¶n - Vacxin ph¶i gi÷ n¬i r©m m¸t tõ +40C ®Õn +100C. Thêi gian b¶o qu¶n 9 th¸ng kÓ tõ ngµy chÕ t¹o. - NÕu ë nhiÖt ®é th−êng th× thêi gian b¶o qu¶n rót ng¾n h¬n. - Lä Vacxin dïng chØ trong 1 ngµy. Tr×nh bµy - Lä 100 ml. Sè liÒu thay ®æi theo yªu cÇu - Lä 50 ml N¬i s¶n xuÊt: Trung t©m Thó y Nam bé: XÝ nghiÖp s¶n xuÊt Vacxin (T.P. Hå ChÝ Minh) 155 6. Vacxin Tô huyÕt trïng chñng P52 §Æc ®iÓm - Vacxin chÕ t¹o tõ vi khuÈn Pasteurella multocida chñng P52, giÕt chÕt b»ng Formol, cã dung dÞch phÌn chua lµm chÊt phô. Mçi ml cã 10 tû vi khuÈn. - Vacxin sö dông cã thÓ g©y ph¶n øng nhÑ; nh−ng kh«ng g©y ph¶n øng côc bé. - Vacxin t¹o miÔn dÞch tèt, thêi gian miÔn dÞch kÐo dµi 9 th¸ng. Sö dông - Vacxin ®−îc dïng tiªm phßng bÖnh tô huyÕt trïng cho tr©u, bß, bª, nghÐ khoÎ m¹nh. - Tiªm d−íi da cæ, kh«ng tiªm vµo b¾p thÞt. - Sau tiªm 2 tuÇn, sóc vËt cã miÔn dÞch. - Nªn tiªm tr−íc mïa m−a 1 th¸ng. - L¾c kü tr−íc khi dïng. LiÒu tiªm - Bª, nghÐ d−íi 6 th¸ng tuæi: 1,5 ml. - Tr©u bß tõ 1 n¨m tuæi trë lªn: 2 ml. B¶o qu¶n - Vacxin b¶o qu¶n n¬i r©ni m¸t tö +40C ®Õn +100C sÏ gi÷ ®−îc 9 th¸ng. - Lä Vacxin ®· lÊy ra chØ dïng trong 1 ngµy Tr×nh bµy - Lä 50 ml cã 25 liÒu - Lä 100 ml cã 50 liÒu. N¬i s¶n xuÊt: Trung t©m Thó y Nam Bé: XÝ nghiÖp s¶n xuÊt Vacxin (T.P. Hå ChÝ Minh). 7. Vacxin Tô huyÕt trïng tr©u bß (keo phÌn) §Æc ®iÓm - Vacxin ®−îc chÕ t¹o tõ chöng T1, T2, T3, Pasteurella multocida, giÕt chÕt b»ng Formol, cã chÊt bæ trî lµ keo phÌn. Mçi 1 ml chøa 10 tû vi khuÈn. - Vacxin t¹o miÔn dÞch tèt, Ýt g©y ph¶n øng. - MiÔn dÞch cho sóc vËt kÐo dµi 5 - 6 th¸ng. Sö dông - Vacxin dïng phßng bÖnh tô huyÕt trïng cho tr©u, bß, bª, nghÐ khoÎ m¹nh. - Tiªm d−íi da cæ. Kh«ng tiªm vµo b¾p thÞt. - Tr−íc khi sö dông l¾c ®Òu lä thuèc. - Lä thuèc ®· lÊy dë chØ dïng trong 1 ngµy. - Mçi n¨m tæ chøc tiªm phßng 2 lÇn cho ®µn tr©u, 6 th¸ng mét lÇn 156 LiÒu tiªm - Bª, nghÐ: mçi cßn 2 ml - Tr©u bß trªn n¨m tuæi: mçi con 3 ml B¶o qu¶n - §Ó Vacxin n¬t r©m m¸t: nhiÖt ®é thÝch hîp 100C. Nh− vËy sÏ b¶o qu¶n ®−îc 9 th¸ng. - NÕu ë nhiÖt ®é th−êng Vacxin chØ gi÷ ®−îc 4 - 5 th¸ng. Tr×nh bµy - Lä 100 ml - Lä 50 ml LiÒu sö dông tuú theo yªu cÇu. N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc Thó y Trung ¦¬ng 8. Vacxin Tô huyÕt trïng tr©u bß nhò ho¸ §Æc ®iÓm - Vacxin ®−îc chÕ t¹o tõ vi khuÈn Pasteuella multocida chñng Iran, giÕt chÕt b»ng Formol, cã chÊt bæ trî lµm nhò ho¸ lµ dÇu kh¸ng (Montanide) cã thÓ thay b»ng dÇu thùc vËt trung tÝnh (pH = 7) - Vacxin cã thÓ g©y ph¶n øng côc bé: s−ng thòng n¬i tiªm, nÕu nh− tiªm d−íi da. - Vacxin sÏ t¹o miÔn dÞch tèt vµ thêi gian miÔn dÞch kÐo dµi 8 - 12 Sö dông - Vacxin dïng tiªm phßng bÖnh tô huyÕt trïng cho tr©u, bß, bª khoÎ m¹nh. - Tiªm s©u vµo b¾p thÞt, kh«ng ®−îc tiªm d−íi da. - ë miÒn Nam nªn tiªm Vacxin tr−íc mïa m−a 1 th¸ng. ë miÒn M¾c tiªm Vacxin mçi n¨m 2 lÇn vµo kho¶ng th¸ng 3 vµ th¸ng 8 d−¬ng lÞch. §iÒu cÇn chó ý - Vacxin lµ mét dung dÞch tr¾ng nh− s÷a. Khi Vacxin trong lä chia lµm 2 líp th× kh«ng dïng ®−îc n÷a v× ®· bÞ háng. LiÒu dïng - Mçi tr©u bß dïng 2 - 3 ml. B¶o qu¶n - Tèt nhÊt lµ gi÷ Vacxin ë nhiÖt ®é m¸t 100, b¶o qu¶n ®−îc 6 - 9 th¸ng. - Kh«ng ®Ó n¬i nãng Èm, v× nh− vËy thêi gian b¶o qu¶n sÏ ng¾n h¬n. Tr×nh bµy Mçi lä 50ml N¬i s¶n xuÊt: ViÖn Thó y (Bé m«n ho¸ sinh MiÔn dÞch) ®−îc phÐp s¶n xuÊt vµ thö nghiÖm trong s¶n xuÊt. 157 Ch−¬ng 10 VACXIN DïNG CHO LîN 1. Vacxin DÞch t¶ lîn kh« §Æc ®iÓm - Vacxin ®−îc chÕ tõ chñng vitamin dÞch t¶ lîn nh−îc ®éc chñng C, lµ mét chñng t¹o miÔn dÞch m¹nh, æn ®Þnh vµ kh«ng g©y ra c¸c biÕn ®æi sinh lý ë lîn trong tÊt c¶ c¸c løa tuæi. - Vacxin cã thÓ dïng cho lîn n¸i chöa giai ®o¹n ®Çu mµ kh«ng g©y qu¸i thai. - Mçi liÒu Vacxin- chøa kho¶ng 100 P§. 50 Virut - Sau sö dông Vacxin 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch tèt vµ miÔn dÞch kÐo dµi 12 th¸ng ®Õn 15 th¸ng. - Trong c¸c ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh cã thÓ sö dông Vacxin ë d¹ng t−¬i, kh«ng cÇn ®«ng kh«, hiÖu lùc sÏ cao h¬n. Nh−ng chØ ®−îc sö dông trong thêi gian rÊt ng¾n (1 ngµy sau khi pha). Sö dông - Vacxin ®−îc dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh dÞch t¶ cho lîn ë c¸c løa tuæi, khoÎ m¹nh. - Khi kh«ng cã dÞch, chØ tiªm cho lîn 45 ngµy tuæi trë lªn. Khi cã dÞch hoÆc cã sù ®e do¹ cña dÞch cÇn tiªm sím cho lîn 30 ngµy tuæi. Nh−ng sau lÇn tiªm thø nhÊt cÇn tiªm lÇn hai, sau 3 - 4 tuÇn. Sau ®ã, cø mçi n¨m tiªm nh¾c l¹i mét lÇn. - Trong c¸c c¬ së nu«i lîn tËp trung cÇn tiªm Vacxin bæ sung th−êng xuyªn cho ®µn lîn. - ë c¸c ®Þa ph−¬ng cÇn tæ chøc tiªm phßng Vacxin cø 6 th¸ng mét lÇn vµ còng ph¶i tiªm Vacxin bæ sung cho lîn con vµ lîn n¸i. LiÒu tiªm - Vacxin ph¶i pha víi n−íc sinh lý v« trïng. Tuú theo lä Vacxin ®ùng bao nhiªu liÒu mµ pha víi sè m1 n−íc sinh lý b»ng sè liÒu: lä ®ùng 50 liÒu th× pha víi 50 ml n−íc sinh lý. Mçi lîn bÊt cø løa tuæi nµo vµ träng l−îng bao nhiªu ®Òu tiªm 1 ml. - Vacxin tiªm vµo d−íi da sau tai hoÆc d−íi da trong ®ïi - Dông cô pha Vacxin, èng tiªm chØ ®−îc v« trïng b»ng luéc n−íc s«i, hoÆc hÊp −ít 1000C, ®Ó nguéi vµ röa. Kh«ng ®−îc dïng c¸c dung dÞch thuèc s¸t trïng vµ kh«ng dïng dông cô cßn nãng; v× nh− vËy, Vacxin sÏ mÊt hiÖu lùc. (V× kh¸ng nguyªn lµ Virut nh−îc ®éc sÏ bÞ giÕt vµ huû ho¹i, kh«ng t¹o ®−îc miÔn dÞch n÷a). - Tr¸nh mäi kÝch ®éng mét tuÇn tr−íc khi vµ sau khi tiªm Vacxin cho lîn, B¶o qu¶n Vacxin ®«ng kh« gi÷ ë +40C ®Õn +100C hay trong n−íc ®¸ ®−îc 12 th¸ng. Kh«ng gi÷ trong l¹nh ®«ng. 158 Khi ®· pha ®Ó dïng ph¶i gi÷ trong ®¸, kh«ng ®Ó mÆt trêi chiÒu th¼ng vµo Vacxin vµ chØ dïng trong thêi h¹n vµi giê. Pha xong ph¶i dïngngay. Tr×nh bµy §ãng lä ®éng kh« 20 liÒu. §ãng lä ®«ng kh« 50 liÒu. N¬i s¶n xuÊt: Trung t©m thó y Nam bé; XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng); Ph©n viÖn thó y Nha Trang. 2. Vacxin Tô huyÕt trïng lîn keo phÌn §Æc ®iÓm - Vacxin v« ho¹t chÕ b»ng chñng vi khuÈn Pasteurella multocida (FgHc) cã tÝnh t−¬ng ®ång kh¸ng nguyªn víi chñng g©y bÖnh, ®−îc giÕt chÕt b»ng Formol, cã chÊt bæ trî vµ keo phÌn, t¹o miÔn dÞch tèt h¬n, vµ gi¶m tÝnh dÞ øng do néi ®éc tè vi khuÈn g©y ra. Mçi ml cã chøa 10 tû vi khuÈn. - Khi ®Ó l¾ng, Vacxin chia lµm 2 líp, líp keo phÌn l¾ng ë ®¸y, ë trªn cã líp n−íc trong h¬i vµng. - Khi tiªm d−íi da, Vacxin ®Ó l¹i mét u nhá, vµ sÏ gi¶m dÇn theo thêi gian. - Vacxin t¹o miÔn dÞch sau 2 tuÇn sö dông vµ miÔn dÞch kÐo dµi 6 - 9 th¸ng. Sö dông - Vacxin dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh tô huyÕt, trïng cho lîn khoÎ m¹nh tô huyÕt trïng 2 th¸ng trë lªn. - Sau khi tiªm ph¶i cö ng−êi theo dâi ph¶n øng nöa ngµy ®Ó kÞp thêi xö trÝ. - L¾c kü lä Vacxin tr−íc khi sö dông. - VÞ trÝ tiªm: d−íi da sau tai hay d−íi da ®ïi trong - Tiªm Vacxin cho lîn mçi n¨m 2 lÇn, th−êng tiªm vµo tr−íc mïa m−a 1 th¸ng LiÒu tiªm - Mçi lîn tiªm 2 ml ë tÊt c¶ c¸c løa tuæi. Víi lîn con 2 th¸ng tuæi cã thÓ dïng 1 ml. Nh−ng sau 3 - 4 tuÇn ph¶i dïng liÒu bæ sung 2 ml. B¶o qu¶n - Vacxin gi÷ ë n¬i r©m m¸t, tèt nhÊt lµ nhiÖt ®é tõ +40C ®Õn +100C, cã thÓ gi÷ ®−îc 9 th¸ng. - Kh«ng ®Ó Vacxin trong ®«ng l¹nh. Tr×nh bµy - Lä 50 ml cã 25 liÒu - Lä 100 ml cã 50 liÒu - Lä 10 ml cã 5 liÒu N¬i s¶n xuÊt: Vacxin tô huyÕt trïng lîn keo phÌn ®−îc s¶n xuÊt ë XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng) vµ Trung t©m thó y Nam bé (T.P. Hå ChÝ Minh). 159 3. Vacxin tô huyÕt trïng nhò ho¸ §Æc ®ÜÓm - Vacxin ®−îc v« ho¹t, ®−îc chÕ t¹o tõ chñng Pasteurella multocida chñng Iran cã tÝnh t−¬ng ®ång kh¸ng nguyªn víi chñng g©y bÖnh, giÕt chÕt b»ng Formol, cã chÊt bæ trî lµ dÇu kho¸ng hoÆc dÇu thùc vËt, ë d¹ng nhò ho¸. Mçi 1 ml chøa 10 tû vi khuÈn. - Vacxin t¹o miÔn dÞch tèt. Nh−ng th−êng g©y ph¶n øng côc bé khi tiªm d−íi da. - Sau 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch cã thÓ kÐo dµi 8 - 12 th¸ng. - Vacxin ë d¹ng nhò ho¸ tr¾ng nh− s÷a. Sö dông - Vacxin dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh tô huyÕt trïng cho lîn khoÎ m¹nh. - Sau khi tiªm ph¶i theo dâi ph¶n øng nöa ngµy, nÕu cã ph¶n øng sÏ xö trÝ: ch−êm nãng chç tiªm. - Tiªm cho lîn mçi n¨m 2 lÇn, vµo tr−íc mïa m−a 1 th¸ng (6 th¸ng mét lÇn). LiÒu tiªm - Mçi lîn tiªm 2 ml. - Tiªm s©u vµo b¾p thÞt m«ng. B¶o qu¶n - Gi÷ Vacxin ë nhiÖt ®é 100C ®Õn 120C, cã thÓ b¶o qu¶n 9 - 12 th¸ng. - Lä Vacxin ®· lÊy ra, chØ dïng trong 1 ngµy. Tr×nh bµy Lä ®ùng 50 ml, 100 ml. N¬i s¶n xuÊt: ViÖn thó y (Bé m«n ho¸ sinh miÔn dÞch) ®ùîc phÐp s¶n xuÊt thö, øng dông trong s¶n xuÊt. 4. Vacxin §ãng dÊu lîn keo phÌn §Æc ®iÓm - Vacxin chÕt ®−îc s¶n xuÊt tõ chñng vi khuÈn ®ãng dÊu lîn cã t−¬ng ®ång kh¸ng nguyªn víi chñng g©y bÖnh cho lîn n−íc ta, diÖt b»ng Formol, cã chÊt bæ trî lµ keo phÌn. Mét ml chøa 10 tû vi khuÈn. - Vacxin Ýt khi x¶y ra c¸c ph¶n øng côc bé hay toµn th©n, t¹o miÔn dÞch tèt vµ æn ®Þnh. - Vacxin sau khi sö dông 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 9 th¸ng ®Õn 12 th¸ng. - Vacxin ®Ó l¾ng, chia 2 líp, líp d−íi l¾ng lµ keo phÌn tr¾ng ®ôc vµ líp trªn cã mµu vµng trong. Sö dông - Dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh ®ãng dÊu lîn cho lîn tõ 45 ngµy tuæi trë lªn, khoÎ m¹nh. - Mçi n¨m cÇn tiªm cho lîn tõ 1 ®Õn 2 lÇn (6 th¸ng mét lÇn). 160 - Tiªm vµo d−íi da sau tai hoÆc d−íi da trong ®ïi . - Tr−íc khi tiªm ph¶i l¾c ®Òu lä thuèc. - Lä thuèc ®· dïng chØ sù dông trong 1 ngµy. LiÒu tiªm - Mçi lîn con d−íi 3 th¸ng dïng 2 ml. - Mçi lîn tõ 4 th¸ng trë lªn dïng 3 ml. B¶o qu¶n - Gi÷ trong ®iÒu kiÖn l¹nh 100C b¶o qu¶n ®−îc 9 th¸ng. Vµ trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é n«ng th«n ®−îc 5 - 6 th¸ng. - Tr¸nh ®Ó n¬i nãng Èm cã ¸nh s¸ng mÆt trêi. Tr×nh bµy - Lä thuèc 50 ml. - Lä thuèc 100 ml. LiÒu dïng thay ®æi theo yªu cÇu. N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng 5. Vacxin Phã th−¬ng hµn lîn (keo phÌn) §¨c ®iÓm - Vacxin ®−îc chÕ tõ m«i tr−êng nu«i cÊy vi khuÈn phã th−¬ng hµn (Salmonella Cholerae suis) ®· giÕt b»ng Fomlol, cã bæ trî keo phÌn. Mçi 1ml Vacxin cã 10 tû vi khuÈn. - Chai Vacxin ®Ó l¾ng chia lµm 2 líp: líp keo phÌn tr¾ng ë ®¸y, líp trªn lµ n−íc trong vµng. Keo phÌn cã t¸c dông gi÷ l©u kh¸ng nguyªn trong c¬ thÓ lîn, gi¶m bít ph¶n øng, t¹o miÔn dÞch kÐo dµi. - Sau khi sö dông 12 ngµy, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 4 - 5 th¸ng. - Vacxin cã thÓ cã ph¶n øng dÞ øng: lîn con bÞ sèt thë m¹nh, ch¶y mòi, run r¶y. Nh−ng sÏ tù khái sau 2 - 3 giê Sö dông - Dïng phßng bÖnh phã th−¬ng hµn cho lîn con tõ 20 ngµy tuæi khoÎ m¹nh lÇn ®Çu; sau ®ã 2 - 3 tuÇn cã thÓ tiªm lÇn 2 ®Ó t¹o miÔn dÞch ch¾c ch¾n vµ æn ®Þnh. - Sau khi tiªm ph¶i theo dâi ph¶n øng cho lîn con. - NÕu ph¶n øng nÆng ph¶i can thiÖp b»ng c¸c lo¹i thuèc chèng dÞ øng (Promethazin, dimedron, Adrenalin...) - Truíc khi dïng ph¶i l¾c kü lä thuèc. - Lä thuèc ®· lÊy chØ dïng trong mét ngµy. - Cã thÓ tiªm cho lîn tr−íc khi sinh mét th¸ng t¹o miÔn dÞch cho lîn mÑ miÔn dÞch nµy cã thÓ truyÒn cho lîn con tíi 3 - 4 tuÇn tuæi. Vµ lîn con 4 tuÇn tuæi míi ph¶i tiªm Vacxin. 161 LiÒu tiªm Tiªm cho lîn con 2 ml vµo d−íi da sau tai hay d−íi da trong ®ïi. Tiªm cho lîn n¸i chöa tr−íc khi ®Î 1 th¸ng 4 ml vµo d−íi da. B¶o qu¶n - Vacxin gi÷ n¬i r©m m¸t, tõ +40C ®Õn +100C b¶o qu¶n ®−îc 6 th¸ng. NÕu ®Ó ë nhiÖt ®é b×nh th−êng chØ b¶o qu¶n ®−îc 3 th¸ng. - Kh«ng ®−îc gi÷ Vacxin trong l¹nh ©m. Tr×nh bµy - Lä 100 ml cã 50 liÒu - Lä 50 ml cã 25 liÒu N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng); Trung t©m thó y Nam bé (XÝ nghiÖp s¶n xuÊt Vacxin). 6. Vacxin §ãng dÊu lîn II (VR2) §Æc ®iÓm - Vacxin nh−îc ®éc chÕ b»ng vi khuÈn ®ãng dÊu lîn chñng VR2 (Rumani). Mçi 1 ml chøa 10 tû vi khuÈn. - Vacxin an toµn kh«ng g©y ph¶n øng cho lîn c¸c løa tuæi - Sau tiªm 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 8 - 12 th¸ng Sö dông - Vacxin dïng ®Ó tiªm phßng dÞch ®ãng dÊu cho khoÎ m¹nh tõ 2 th¸ng tuæi trë lªn. - Tr−íc khi sö dông l¾c ®Òu lä thuèc. - Dông cô, èng tiªm kh«ng ®−îc röa b»ng thuèc s¸t trïng vµ kh¸ng sinh, mµ chØ v« trïng b»ng luéc, råi ®Ó nguéi míi röa. Sau khi tiªm vÉn v« trïng dông cô nh− vËy. - Tiªm vµo d−íi da sau tai hoÆc d−íi da trong ®ïi. LiÒu tiªm - Tiªm cho mçi lîn 1 - 2 ml B¶o qu¶n - Vacxin gi÷ n¬i r©m m¸t tõ +40C ®Õn 100C b¶o qu¶n ®−îc 9 th¸ng. NÕu ®Ó ë nhiÖt ®é th−êng ®−îc 4 th¸ng. - Kh«ng ®Ó trong l¹nh ©m. - Tr¸nh ¸nh s¸ng mÆt trêi vµ n¬i nãng Èm. - Lä thuèc ®· dïng chØ sö dông trong 1 ngµy. Tr×nh bµy - Lä 50 ml. - Lä 100 ml. 162 N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng); Trung t©m thó y Nam bé (T.P. Hå ChÝ Minh) 7. Vacxin phßng bÖnh Leptospirosis §Æc ®iÓm - Vacxin ®−îc chÕ tõ c¸c chñng vi khuÈn Leptospira g©y bÖnh cho lîn ®· giÕt chÕt b»ng Merthiolat 1%. §ã lµ c¸c chñng: Leptospira pomona, L. mitis, L. autumnalis, L. autralis, L. icterohaemorrhagia, L. bataviae, L. canicola. - Vacxin cã thÓ cho bæ trî lµ phÌn chua hoÆc ë d¹ng canh khuÈn ®¬n thuÇn. - Vacxin kh«ng g©y c¸c ph¶n øng phô. - Sau khi tiªm 2 tuÇn, lîn cã miÔn dÞch vµ miÔn dÞch kÐo dµi 6 - 9 th¸ng. Sö dông - Vacxin dïng ®Ó phßng bÖnh Leptospirosis (bÖnh lîn nghÖ) cho lîn khoÎ m¹nh tõ 2 th¸ng tuæi trë lªn. - Tiªm d−íi da hai lÇn, c¸ch nhau 7 ngµy. - Lîn nghi m¾c bÖnh th× kh«ng tiªm. - L¾c nhÑ lä Vacxin truíc khi dïng. LiÒu tiªm - Lîn tõ 15 - 50 kg: lÇn 1: 2 ml/con; lÇn 2: 3 ml/con - Lîn trªn 50 kg: lÇn 1: 3 ml/con; lÇn 2: 5 ml/con. B¶o qu¶n - Vacxin ®Ó n¬i r©m m¸t, tõ +40C ®Õn +80C b¶o qu¶n ®−îc 6 - 9 th¸ng. Tr×nh bµy - Lä 100 ml - Lä 50 ml, N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung −¬ng (Phïng); Trung t©m thó y Nam bé (T.P. Hå ChÝ Minh. 8. Sö dông Vacxin phèi hîp cho lîn ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng, tõ l©u ®· cã tËp qu¸n dïng phèi hîp mét sè Vacxin, kh«ng ph¶i trén lÉn, mµ tiªm cïng mét lóc, tiªm ë mÊy vÞ trÝ kh¸c nhau. Cã thÓ tiªm phèi hîp c¸c lo¹i Vacxin sau ®©y: a) B×nh th−êng - Lîn con 20 - 30 ngµy tuæi tiªm Vacxin phã th−¬ng hµn hoÆc phã th−¬ng hµn víi tô huyÕt trïng. - §Õn 45 - 60 ngµy tuæi tiÕp tôc tiªm Vacxin phã th−¬ng hµn ®ît 2, ®ång thêi tiªm Vacxin dÞch t¶ lîn vµ Vacxin ®ãng dÊu lîn. 163 b) Khi cã dÞch ®e do¹: - Lîn 15 - 20 ngµy tuæi tiªm phã th−¬ng hµn. - §Õn 30 ngµy tuæi, tiªm Vacxin dÞch t¶ lîn, Vacxin tô huyÕt trïng vµ Vacxin ®ãng dÊu lîn. - §Õn 70 ngµy tuæi tiªm l¹i Vacxin phã th−¬ng hµn vµ Vacxin tô huyÕt trïng lîn. Qua viÖc phèi hîp tiªm nh− trªn, tuy ®µn lîn cã mÖt trong c¸c ®ît tiªm, nh−ng kh«ng g©y ra c¸c ph¶n øng nÆng, vÉn t¹o ®−îc miÔn dÞch chèng c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm cho ®µn lîn. c) C¸c ®ît tiªm b×nh th−êng Mçi n¨m hai lÇn, c¸c ®ia ph−¬ng tæ chøc tiªm phèi hîp 3 lo¹i Vacxin: Vacxin dÞch t¶ lîn, Vacxin ®ãng dÊu lîn vµ Vacxin tô huyÕt trïng lîn. Nh− vËy, tiÕt kiÖm ®−îc søc lao ®éng vµ chi phÝ cho c¸c ®ît tiªm mµ vÉn ®¶m b¶o kÕt qu¶ tèt. 164 Chu¬ng 11 VACXIN DïNG CHO CHã 1. Vacxin phßng bÖnh D¹i v« ho¹t. §Æc ®iÓm - Vacxin chÕ t¹o tõ n·o bª ®· nu«i cÊy Virut d¹i c−êng ®éc giÕt chÕt b»ng Formol, lµ mét huyÔn dÞch tr¾ng ®ôc. - Vacxin Ýt g©y ra c¸c ph¶n øng phô víi chã. - Sau khi sö dông Vacxin tõ 2 - 3 tuÇn, chã cã miÔn dÞch víi Virut d¹i vµ miÔn dÞch kÐo dµi 6 - 9 th¸ng. Sö dông - Vacxin ®−îc sö dông tiªm phßng bÖnh d¹i cho chã tõ 2 th¸ng tuæi trë lªn trong tr¹ng th¸i khoÎ m¹nh. - Tiªm Vacxin vµo d−íi da chã (trong ®ïi). - Tr−íc khi dïng l¾c ®Òu lä thuèc, kiÓm tra vÒ vËt lý (kh«ng cã nÊm mèc, kh«ng thay ®æi mµu s¾c). - Chã con 2 th¸ng tuæi dïng lÇn ®Çu, 6 th¸ng sau tiªm bæ sung lÇn 2, vµ sau ®ã cø mét n¨m tiªm l¹i mét lÇn. LiÒu tiªm Mçi chã tiªm 2 ml. B¶o qu¶n - Vacxin gi÷ n¬i r©m m¸t tõ +40C ®Õn 100C b¶o qu¶n ®−îc 6 th¸ng. - Kh«ng ®Ó Vacxin ë l¹nh ©m, kh«ng ®Ó n¬i nãng Èm. Tr×nh bµy - Vacxin ®ãng: lä mét liÒu 2 ml, lä hai liÒu 4 ml N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung ¦¬ng (Phïng). 2. Vacxin phßng bÖnh D¹i nh−îc ®éc (LEP. Flury) §Æc ®iÓm - Vacxin ®−îc chÕ t¹o tõ chñng Virut d¹i nh−îc ®éc LEP.Flury cña Hungary, nu«i cÊy trªn ph«i trøng gµ, sö dông gÇn nh− nguyªn thÓ dÞch hót tõ ph«i trøng, cã mµu ®á hång hoÆc dá n©u. - Vacxin cã thÓ g©y c¸c ph¶n øng phô cho chã, ®Æc biÖt lµ chã 3 - 4 th¸ng, thÓ hiÖn: run rÈy, thë gÊp, ch¶y r·i, liÖt ch©n sau (n¬i tiªm). - Vacxin t¹o miÔn dÞch cho chã kÐo dµi 12 th¸ng. 165 Sö dông - Vacxin dïng ®Ó tiªm phßng bÖnh d¹i cho chã khoÎ m¹nh tõ 3 th¸ng tuæi trë lªn. - Chã tõ 3 th¸ng tuæi tiªm lÇn ®Çu, sau 2 th¸ng tiªm lÇn 2, sau ®ã cø mçi n¨m tiªm nh¾c l¹i 1 lÇn. - Dông cô, èng tiªm kh«ng ®−îc röa b»ng thuèc s¸t trïng, ph¶i luéc hoÆc hÊp −ít ®Ó nguéi míi dïng. - Tiªm vµo b¾p thÞt ®ïi cho ehã. LiÒu tiªm - Mçi chã 3 th¸ng tuæi tiªm 2 ml. - Mçi chã 4 th¸ng trë lªn tiªm 3 ml. B¶o qu¶n - Gi÷ Vacxin trong l¹nh ©m: tõ 00C b¶o qu¶n ®−îc 2 th¸ng (d¹ng t−¬i). - Tr¸nh ®Ó ra ¸nh n¾ng mÆt trêi. - Lä thuèc ®· dïng chØ cã thêi h¹n sö ®ông 01 ngµy. Tr×nh bµy - Lä ®ãng 3 ml cã 1 liÒu - Lä ®ãng 30 ml cã 10 liÒu. N¬i s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp thuèc thó y Trung ¦¬ng (Phïng); Trung t©m nghiªn cøu bÖnh d¹i vµ bÖnh ®éng vËt nhiÖt ®íi (61 Tr−êng Chinh). 3. Vacxin phßng bÖnh D¹i nh−îc ®éc (LEP. Flury) §Æc ®iÓm - ChÝnh lµ Vacxin d¹i nh−îc ®éc chÕ b»ng chñng Virut LEP. Flury nu«i cÊy trªn ph«i trøng gµ, nh−ng ®−îc sö dông ë d¹ng lµm ®«ng kh«. - Mçi liÒu chøa 103,8 LD50 Virut. Sö dông - Gièng nh− sö dông Vacxin nh−îc ®éc LEP. Flury d¹ng t−¬i (nguyªn thÓ). - ChØ kh¸c: Khi dïng pha mçi liÒu ®«ng kh« víi 3ml n−íc cÊt v« trïng, l¾c kü cho tan, råi còng tiªm s©u ngay b¾p thÞt ®ïi cho chã. Thuèc pha xong ph¶i dïng ngay. B¶o qu¶n - §Ó trong nhiÖt ®é +40C ®Õn 100C cã thÓ b¶o qu¶n ®−îc 4 - 6 th¸ng - Kh«ng ®−îc ®Ó trong l¹nh ©m, kh«ng ®Ó d−íi ¸nh s¸ng mÆt trêi. Tr×nh bµy - Lä 1 liÒu. N¬i s¶n xuÊt: Trung t©m thó y Nam bé (T.P. Hå ChÝ Minh). 166 4. Vacxin phßng D¹i Rabisin §Æc ®iÓm - Vacxin chÕ tõ Virut d¹i c−êng ®éc nu«i cÊy trªn m«i tr−êng tÕ bµo, ®· giÕt chÕt b»ng ho¸ chÊt, cã mµu tr¾ng h¬i ®ôc. §©y lµ lo¹i Vacxin nhËp tõ h·ng Rh«n - Pulenc. - Vacxin an toµn kh«ng g©y ph¶n øng côc bé vµ toµn th©n - Vacxin t¹o miÔn dÞch m¹nh, æn ®Þnh cho chã, kÐo dµi trong 3 n¨m. Sö dông - Vacxin dïng tiªm phßng bÖnh d¹i cho chã khoÎ m¹nh tõ 2 th¸ng tuæi trë lªn. - Vacxin ®−îc tiªm d−íi da trong ®ïi víi liÒu 1 ml. B¶o qu¶n - Gi÷ Vacxin trong nhiÖt ®é +40C ®Õn 100C cã thÓ b¶o qu¶n 12 th¸ng. - Kh«ng ®Ó Vacxin trang l¹nh ©m. Tr×nh bµy - Mçi lä ®ãng 1 liÒu. - N¬i s¶n xuÊt: NhËp tõ h·ng Rh«n - Pulenc (Ph¸p) tõ n¨m 1993, ®−îc dïng cho chã c¶nh c¸c thµnh phè, ch−a dïng réng v× ®¾t, (Mçi liÒu 16.000 ®). 5. Vacxin phßng 4 bÖnh cho chã §Æc ®iÓm - Vacxin hçn hîp 4 lo¹i Vacxin ®Ò phßng 4 bÖnh cho chã, bao gåm 3 lo¹i Vacxin Virut nh−îc ®éc phßng bÖnh Carª (bÖnh sµi sèt), bÖnh viªm gan do Virut vµ bÖnh viªm ruét do Virut Parv«. Vµ mét lo¹i Vacxin chÕt phßng Leptospirisis chÕ tõ 2 chñng xo¾n trïng: Lepspira icterohaemorhagiae vµ L. Callicola. - Vacxin nhËp tõ h·ng Rh«n - Pulenc (Ph¸p) cã tªn lµ Vacxin Tetradog vµ nhËp tõ h·ng Intervet (Hµ Lan) cã tªn lµ Nobivac; tÝnh n¨ng 2 lo¹i Vacxin trªn hoµn toµn gièng nhau. - Vacxin tá ra an toµn cao, rÊt Ýt g©y ph¶n øng. - Sau kh× tiªm cho chã miÔn dÞch víi 4 bÖnh kÓ trªn kÐo dµi 12 th¸ng. - Mçi liÒu Vacxin