Thống kê doanh nghiệp - Chương 3: Thống kê lao động tiền lương

ng cña mçi ngêi. - Tæng quü tiÒn l¬ng: Lµ tæng sè tiÒn mµ doanh nghiÖp dïng ®Ó tr¶ l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l¬ng cho toµn bé c«ng nh©n viªn chøc cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. * Tæng quü l¬ng cña doanh nghiÖp gåm: -TiÒn l¬ng th¸ng, l¬ng ngµy theo hÖ thèng c¸c thang l¬ng, møc l¬ng chøc vô ®· ban hµnh -L¬ng tr¶ theo s¶n phÈm 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.1 Kh¸i niÖm - ý nghÜa tiÒn l¬ng a. Kh¸i niÖm - TiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n khi lµm ra phÕ phÈm nhng trong ph¹m vi chÕ ®é quy ®Þnh - TiÒn l¬ng ngõng viÖc kh«ng ph¶i do lçi cña c«ng nh©n - L¬ng tr¶ cho thêi gian ®i häc(Trong chÕ ®é ®îc h- ëng), nghØ phÐp - C¸c kho¶n phô cÊp *Kh«ng ®îc tÝnh vµo tæng quỹ tiÒn l¬ng c¸c kho¶n sau: - C¸c kho¶n thëng - C¸c kho¶n tr¶ tõ quü phóc lîi ( nghØ m¸t , lÔ tÕt ...) - C¸c kho¶n trî cÊp kh«ng thêng xuyªn - C«ng t¸c phÝ, sinh ho¹t phÝ - C¸c kho¶n tr¶ tõ quü BHXH do èm, tai n¹n. 2.4.1 Kh¸i niÖm - ý nghÜa tiÒn l¬ng 3.2.1 Kh¸i niÖm - ý nghÜa tiÒn l¬ng b. ý nghÜa - Đèi víi ngêi lao ®éng: TiÒn l¬ng lµ yÕu tè ®Ó ngêi lao ®éng tho¶ m·n nhu cÇu vÒ ®êi sèng vËt chÊt vµ ®êi sèng tinh thÇn cña hä vµ gia ®ình hay nãi c¸ch kh¸c tiÒn l¬ng lµ ®iÒu kiÖn quan träng, ®¶m b¶o cho qu¸ trình t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, do vËy viÖc ph©n phèi tiÒn l¬ng hîp lý, c«ng b»ng sÏ khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng n©ng cao trình ®é nghÒ nghiÖp, ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt ®Ó t¨ng NSLĐ... 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.1 Kh¸i niÖm - ý nghÜa tiÒn l¬ng b. ý nghÜa - Đèi víi doanh nghiÖp: TiÒn l¬ng ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng vµ chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, vì vËy viÖc x¸c ®Þnh hình thøc tr¶ l¬ng vµ ph¬ng ph¸p tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp sao cho hîp lý ®Ó ®¶m b¶o t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ phï hîp víi quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ chÕ ®é tiÒn l¬ng lµ c¶ mét vÊn ®Ò ®îc tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp quan t©m gi¶i quyÕt. - Đèi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n: TiÒn l¬ng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, ¶nh hëng ®Õn sù ph©n ho¸ giµu-nghÌo trong x· héi, dÉn ®Õn n¶y sinh c¸c tiªu cùc ¶nh hëng ®Õn kinh tÕ, chÝnh trÞ toµn x· héi. Vì vËy viÖc x©y dùng chÕ ®é tiÒn l¬ng hîp lý vµ ban hµnh c¸c văn b¶n ph¸p quy vÒ chÕ ®é tiÒn l¬ng chÆt chÏ lu«n lµ mét trong những vÊn ®Ò quan träng ®îc nhµ níc quan t©m nh»m ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.2. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh tiÒn l¬ng cña DN a. Tæng quü tiÒn l¬ng (F) -Tæng quü l¬ng giê (Fgi): Lµ tæng sè tiÒn l¬ng ®îc tr¶ cho tæng sè giê c«ng lµm viÖc thùc tÕ cña ngêi lao ®éng, kÌm theo c¸c kho¶n tiÒn thëng g¾n liÒn víi l¬ng giê nh: Thëng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖn vËt t... - Tæng quü l¬ng ngµy (Fng): Lµ tæng sè tiÒn dïng ®Ó tr¶ l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng ®îc tr¶ cho tæng sè ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ cña ngêi lao ®éng. Quü l¬ng ngµy bao gåm bao gåm toµn bé quü l¬ng giê vµ c¸c kho¶n phô cÊp tiÒn l¬ng tÝnh theo ngµy. - Tæng quü l¬ng th¸ng/quý/năm (Fth/quy/n¨m): Lµ tæng sè tiÒn l¬ng dïng ®Ó tr¶ l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp tiÒn l¬ng tÝnh theo th¸ng cho c«ng nh©n trong th¸ng/quý/năm. 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.2. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh tiÒn l¬ng cña DN b. TiÒn l¬ng b×nh qu©n C«ng thøc chung: Đvgt/đvhplđ Trong ®ã: F- Tæng quỹ tiÒn l¬ng trong kú. H- Tæng hao phÝ lao ®éng trong kú. H F L 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.2. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh tiÒn l¬ng cña DN b. TiÒn l¬ng b×nh qu©n - TiÒn l¬ng b×nh qu©n giê: Lµ tiÒn l¬ng tÝnh b×nh qu©n cho 1 giê c«ng lµm viÖc thùc tÕ cña 1 CNVC trong doanh nghiÖp. đồng/giê c«ng  Trong ®ã: Fg- Tæng quü tiÒn l¬ng giê c’- Tæng sè giê c«ng lµm viÖc thùc tÕ trong kỳ ,c F L g g  3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.2. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh tiÒn l¬ng cña DN b. TiÒn l¬ng b×nh qu©n - TiÒn l¬ng bình qu©n ngµy: Lµ tiÒn l¬ng tÝnh bình qu©n cho 1 ngµy c«ng lam việc thùc tÕ cña 1 CNVC trong doanh nghiÖp. đồng/ngày công Trong đó: Fngay - Tổng quỹ tiền lương ngày. g- Tổng số ngày công làm việc thực tế trong kỳ g F ngay ngay L 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.2. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh tiÒn l¬ng cña DN b. TiÒn l¬ng b×nh qu©n - TiÒn l¬ng b×nh qu©n th¸ng(quý, n¨m): Lµ tiÒn l¬ng tÝnh b×nh qu©n cho 1 c«ng nh©n viªn chøc trong 1 th¸ng(quý, n¨m) đồng/ng-thg,... Trong đã: F(thg, quý,năm) – Tæng quü tiÒn l¬ng th¸ng(quý, n¨m) . DS năăquyth năăquyth N F L ),( ),( = 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân a. Phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương + Phương pháp so sánh  - Phương pháp giản đơn Chỉ số hoàn thành kế hoạch tổng quỹ tiền lương Số tuyệt đối Số tương đối KH TH F F F I  KHTH FFF -=Δ 100Δ% KH TH F F F  3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân a. Phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương + Phương pháp so sánh  - Phương pháp đánh giá có liên hệ với tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất. Chỉ số hoàn thành kế hoạch tổng quỹ tiền lương KKH TH KH TH KH TH F IF F K K F F I . . '  3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân a. Phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương + Phương pháp so sánh  - Phương pháp đánh giá có liên hệ với tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất. Số tuyệt đối Số tương đối KKHTH KH TH KHTH IFF K K FFF .-.-Δ '  100 . 100Δ% ' KKH TH KH TH KH TH IF F K K F F F  3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng Trong đó: FTH - Tổng quỹ lương kỳ thực hiện. FKH - Tổng quỹ lương kỳ kế hoạch. KTH - Kết quả sản xuất kỳ thực hiện. KKH - Kết quả sản xuất kỳ kế hoạch. IK - Chỉ số kết quả sản xuất 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng Ví dụ: Có tài liệu thống kê tình hình sản xuất của doanh nghiệp trong năm 2010 như sau: Phân xƣởng Tổng quỹ tiền lƣơng (triệu đồng) Giá trị sản xuất (triệu đồng) KH TH KH TH A 200 250 960 1000 B 220 230 1050 1400 Đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch tổng quỹ tiền lương của doanh nghiệp? 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân a. Phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương + Phương pháp phân tích các nhân tố ảnh hưởng - Mô hình 2 nhân tố ảnh hưởng:  Chỉ số tổng quỹ tiền lương        00 10 10 11 00 11 . NL NL NL NL NL NL 0 1 = F F I F 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân a. Phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương Số tuyệt đối Số tương đối 01 FFF  % 0 01 F FF F   )-(+)-(=- ∑∑∑∑∑∑ 001010110011 NLNLNLNLNLNL ∑ ∑∑ ∑ ∑∑ ∑ ∑∑ 00 0010 00 1011 00 0011 - + - = - NL NLNL NL NLNL NL NLNL 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân a. Phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương - Mô hình 3 nhân tố ảnh hưởng:  Chỉ số tổng quỹ tiền lương 0 1 = F F IF ∑ ∑ 0 1 0 01 01 1 00 11 ..= N N L L L L NL NL 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân a. Phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương - Mô hình 3 nhân tố ảnh hưởng: Số tuyệt đối Số tương đối 01 FFF  % 0 01 F FF F   001100110110011 )N-(+)-(+)-(=- ∑∑∑∑∑∑ LNNLLNLLNLNL ∑ ∑∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑∑ 00 001 00 1001 00 1011 00 0011 )N-( + )-( + )-( = - NL LN NL NLL NL NLL NL NLNL 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân b. Phân tích sự biến động tiền lương bình quân + Phương pháp so sánh  - Phương pháp giản đơn Chỉ số hoàn thành kế hoạch tiền lương bình quân Số tuyệt đối Số tương đối KH TH L L L I  KHTH LLL  KH KHTH L LL L  Δ% 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân b. Phân tích sự biến động tiền lương bình quân + Phương pháp phân tích các nhân tố ảnh hưởng  Chỉ số tiền lương bình quân = 0 1 L L I L L L . L L = 0 01 01 1 0 1 L L 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân b. Phân tích sự biến động tiền lương bình quân + Phương pháp phân tích các nhân tố ảnh hưởng  Chỉ số tiền lương bình quân Trong đó:    1 11 1 N NL L    0 00 0 N NL L    1 10 01 N NL L = 0 1 L L I L L L . L L = 0 01 01 1 0 1 L L 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.3 Phương pháp phân tích sự biến động tổng quỹ tiền lương và tiền lương bình quân b. Phân tích sự biến động tiền lương bình quân - Số tuyÖt ®èi: - Số t¬ng ®èi: )-(+)-(=)L-( 00101101 LLLLL 01 LLL  % 0 01 L LL L   - + - = - 0 001 0 011 0 01 L LL L LL L LL 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng VÝ dô: Cã tµi liÖu thèng kª tình hình SXKD cña 1 doanh nghiÖp trong 2 năm nh sau: a. Phân tích sự biến động của tiền lương bình quân chung toàn doanh nghiệp kỳ báo cáo so với kỳ gốc ? b. Phân tích sự biến động của tổng quỹ tiền lương toàn doanh nghiệp kỳ báo cáo so với kỳ gốc ? PX Tiền lương bq (tr.đ/ng-tháng) Số công nhân (người) Kỳ gốc Kỳ báo cáo Kỳ gốc Kỳ báo cáo A 3,5 3,8 100 180 B 3,7 4,1 100 120 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng 3.2.4. Phân tích mối quan hệ giữa tốc độ tăng tiền lương bình quân và tốc độ tăng năng suất lao động bình quân Yêu cầu: Đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch lao động và kế hoạch tổng quỹ tiền lương của DN trong năm? 3.2. Thèng kª tiÒn l¬ng Ví dụ: có tài liệu thống kê tình hình sản xuất của doanh nghiệp trong năm như sau: L W V I I K  PX Sản lượng sản xuất (1000 tấn) Số công nhân (người) Tổng quỹ lương (triệu đồng) Kỳ gốc Kỳ b/cáo Kỳ gốc Kỳ b/cáo Kỳ gốc Kỳ b/cáo A 800 1640 80 120 6400 10200 B 880 1600 100 150 8800 13800 1680 3240 180 270 15200 24000