Thiết kế cơ sở dữ liệu quan hệ

Thi t k C s dế ế ơ ở ữ li u quan hệ ệ (tài li u h ng d n)ệ ướ ẫ 1 M c l cụ ụ L i m đ uờ ở ầ L i gi i thi uờ ớ ệ Mô tả Bài h cọ C s lý lu nơ ở ậ M c tiêu bài h cụ ọ M c tiêuụ N i dungộ Đi u ki n tiên quy tề ệ ế Ph n chầ ữ Ph ng pháp nghiên c uươ ứ Ph n minh h aầ ọ Quy cướ B ngả Th thu tủ ậ Ghi chú Tóm t tắ Ph i h pố ợ Byte ki n th cế ứ L i chuyên giaờ Bài t pậ Th c hànhự Bài t p trên l pậ ớ Bài t p v nhàậ ề Đáp án bài t pậ Đánh giá khóa h cọ 2 M c l cụ ụ L i gi i thi uờ ớ ệ L i m đ uờ ở ầ ................................................................................................................ Mô tả............................................................................................................. C s lý lu nơ ở ậ ................................................................................................ M c tiêuụ ........................................................................................................ Đi u ki n tiên quy tề ệ ế ..................................................................................... Ph ng pháp nghiên c uươ ứ .......................................................................................... Quy cướ ..................................................................................................................... Bài 1A: Gi i thi u v H Qu n tr CSDL quan hớ ệ ề ệ ả ị ệ................ Gi i thi u v H Qu n tr CSDLớ ệ ề ệ ả ị ............................................................................ Ng i s d ngườ ử ụ .............................................................................................. T i sao ph i s d ng H Qu n tr CSDLạ ả ử ụ ệ ả ị ................................................................ L i ích c a ph ng pháp ti p c n CSDLợ ủ ươ ế ậ ................................................... C u trúc c a H Qu n tr CSDLấ ủ ệ ả ị .............................................................................. M c ngoài ứ .................................................................................................... M c đ nh nghĩaứ ị ............................................................................................ M c trong ứ .................................................................................................... Các c u ki n ch c năng c a H Qu n tr CSDLấ ệ ứ ủ ệ ả ị .................................................... Ng i qu n lý CSDLườ ả ................................................................................... Ng i qu n lý fileườ ả ........................................................................................ Ng i qu n lý đĩaườ ả ổ ..................................................................................... L p đ án và thi t k CSDLậ ồ ế ế .................................................................................... S c n thi t ph i l p đ án CSDLự ầ ế ả ậ ồ .............................................................. Chu kỳ phát tri n CSDLể ............................................................................... H u qu c a vi c l p đò án và thi t k CSDL s sàiậ ả ủ ệ ậ ế ế ơ ................................ Tóm t tắ ...................................................................................................................... Bài 1B – Mô hình d li uữ ệ .......................................................... Mô hình d li uữ ệ ......................................................................................................... Mô hình logic d a trên đ i t ngự ố ượ ................................................................ Mô hình logic d a trên b n tinự ả ..................................................................... Đ i s quan hạ ố ệ.......................................................................................................... 3 Các toán t trong đ i só quan hử ạ ệ.................................................................. ng d ng c a H Qu n tr CSDL quan hỨ ụ ủ ệ ả ị ệ............................................................. Tóm t tắ ...................................................................................................................... Bài 1C – Ph i h pố ợ Byte ki n th cế ứ ........................................................................................................... Mô hình phân c p và m ng l iấ ạ ướ .................................................................. Ng i qu n tr CSDLườ ả ị ................................................................................... L i chuyên giaờ ........................................................................................................... Luy n t pệ ậ ...................................................................................................... Th thu tủ ậ ....................................................................................................... Các câu h i th ng g pỏ ườ ặ ............................................................................... Bài t pậ ....................................................................................................................... Bài 1D – Th c hànhự Bài t p l pậ ở ớ ............................................................................................................. Bài 1................................................................................................................ Bài 2................................................................................................................ Bài 3................................................................................................................ Bài 4................................................................................................................ Bài t p v nhàậ ề ........................................................................................................... Bài 2A – Thi t k CSDL logicế ế Mô hình khái ni mệ .................................................................................................... Ánh x l c đ t i b ngạ ượ ồ ớ ả .............................................................................. th thu t thi t k CSDL logicủ ậ ế ế ...................................................................... Tóm t tắ ...................................................................................................................... Bài 2B – Chu n hóa và phi chu n hóa d li uẩ ẩ ữ ệ Chu n hóaẩ .................................................................................................................. Ph ng pháp top-down và bottom-upươ ........................................................... D th a d li uư ừ ữ ệ ............................................................................................. S c n thi t ph i chu n hóaự ầ ế ả ẩ ......................................................................... S khácnhau gi a các d ng chu n và phi chu n hóaự ữ ạ ẩ ẩ .............................................. Các d ng chu nạ ẩ ............................................................................................. Phi chu n hóaẩ ................................................................................................. 4 Tóm t tắ ...................................................................................................................... Baì 2C – Ph i h pố ợ Byte ki n th cế ứ ........................................................................................................... Mi nề ............................................................................................................... D ng chu n th tạ ẩ ứ ư........................................................................................ Các d ng chu n khácạ ẩ ..................................................................................... L i chuyên giaờ ........................................................................................................... Luy n t pệ ậ ....................................................................................................... Th thu tủ ậ ........................................................................................................ Các câu h i th ng g pỏ ườ ặ ................................................................................ Bài t pậ ....................................................................................................................... Bài 2D – Th c hànhự Bài t p l pậ ở ớ ............................................................................................................. Bài 1................................................................................................................ Bài 2................................................................................................................ Bài 3................................................................................................................ Bài t p v nhàậ ề ........................................................................................................... Bài 3A – Thi t k CSDL v t lýế ế ậ ................................................ Ngôn ng h tr mô hình quan hữ ỗ ợ ệ........................................................................... Các ki u quan hể ệ........................................................................................... B ng c sả ơ ở..................................................................................................... K t qu truy v nế ả ấ ........................................................................................... Hi n thể ị.......................................................................................................... Th c hi n hi n th trên H Qu n tr CSDL quan hự ệ ể ị ệ ả ị ệ............................................... Thao tác DML trên hi n thể ị........................................................................... Các lo i hi n thạ ể ị............................................................................................ Hi n th dùng đ làm gìể ị ể ................................................................................. Toàn v n d li uẹ ữ ệ ....................................................................................................... Tóm t tắ ...................................................................................................................... Bài 3B – Th c hi n giao d ch và b o m tự ệ ị ả ậ X lý giao d ch CSDLử ị ............................................................................................... Khôi ph c giao d chụ ị ....................................................................................... 5 Nh t ký giao d chậ ị ........................................................................................... Các v n đ x y ra cùng lúcấ ề ả ........................................................................... Khóa ........................................................................................................................ Các lo i khóaạ ................................................................................................. Khóa ch tế ....................................................................................................... B o m t d li uả ậ ữ ệ ........................................................................................................ Khái ni m v s đ b o m t d li uệ ề ơ ồ ả ậ ữ ệ .......................................................... Xây d ng s đ b o m t d li uự ơ ồ ả ậ ữ ệ ................................................................. Tóm t tắ ...................................................................................................................... Bài 3C – Ph i h pố ợ Byte ki n th cế ứ ........................................................................................................... 12 quy t c c a CODDắ ủ ................................................................................... M c l cụ ụ .......................................................................................................... Khôi ph c t khóa ch tụ ư ế ................................................................................. Khôi ph c CSDLụ ............................................................................................ L i chuyên giaờ ........................................................................................................... Luy n t pệ ậ ....................................................................................................... Th thu tủ ậ ........................................................................................................ Các câu h i th ng g pỏ ườ ặ ................................................................................ Bài t pậ ....................................................................................................................... Đáp án Đáp án cho bài 1C...................................................................................................... Đáp án cho bài 2C...................................................................................................... Đáp án chp bài 3C...................................................................................................... 6 L i gi i thi uờ ớ ệ Mô t v n t t n i dung h c t pả ắ ắ ộ ọ ậ Giáo trình gi i thi u khái ni m, c u trúc c a h th ng qu n lí c s d li uớ ệ ệ ấ ủ ệ ố ả ơ ở ữ ệ (CSDL) và h th ng qu n lí CSDL h th c. Đ ng th i, giáo trình bàn lu n các v nệ ố ả ệ ứ ồ ờ ậ ấ đ v thi t k , phác th o trong quá trình thi t k 1 CSDL và nh ng v n đ thi tề ề ế ế ả ế ế ữ ấ ề ế y u v ngôn ng truy nh p CSDL. Bên c nh đó, giáo trình cũng đ c p đ n nh ngế ề ữ ậ ạ ề ậ ế ứ khái ni m trong giao d ch và b o m t CSDL.ệ ị ả ậ C s lí lu nơ ở ậ S ph bi n c a các ph n m m qu n lí CSDL giúp vi c t o ra các CSDL và ngự ổ ế ủ ầ ề ả ệ ạ ứ d ng c a chúng m t cách d dàng. Tuy nhiên, vi c t o CSDL mà không có m tụ ủ ộ ễ ệ ạ ộ thi t k ch t ch th ng d n đ n các l i CSDL ho c s c h th ng. Vì th ,ế ế ặ ẽ ườ ẫ ế ỗ ặ ự ố ệ ố ế ki n th c v ng ch c v thi t k CSDL c v lý thuy t l n th c ti n là y u t t iế ứ ữ ắ ề ế ế ả ề ế ẫ ự ễ ế ố ố quan tr ng. Giáo trình này cung c p cho h c viên nh ng hi u bi t c n thi t choọ ấ ọ ữ ể ế ầ ế vi c t o 1 CSDL ch t ch .ệ ạ ặ ẽ M c tiêuụ Sau khi hoàn thành khóa h c, h c viêncó th :ọ ọ ể  Đ nh nghĩa h th ng qu n lí CSDLị ệ ố ả  Phân bi t các thành ph n c a h th ng CSDLệ ầ ủ ệ ố  Đ nh nghĩa c u trúc CSDLị ấ  Đ nh nghĩa chu kỳ đ i s ng và ph ng pháp lu n phát tri n c a thi t kị ờ ố ươ ậ ể ủ ế ế CSDKL  Mô t các lo i hình CSDLả ạ  T o gi n đ th c th - quan hạ ả ồ ự ể ệ  Li t kê các h th c gi a các th c thệ ệ ứ ữ ự ể  Đ nh nghĩa h th ng CSDL h th cị ệ ố ệ ứ  Đ nh nghĩa đ i s quan hị ạ ố ệ  T o các CSDL thi t k logicạ ế ế  Đ nh nghĩa chu n hóa và phi chu n hóaị ẩ ẩ  T o thi t k CSDL v t lýạ ế ế ậ  Đ nh nghĩa ngôn ng truy nh p CSDL (SQL)ị ữ ậ 7  Th c thi h th c thông qua SQLự ệ ứ  Đ nh nghĩa khung nhìnị  Gi i thích nh ng h n ch trong xây d ng CSDL gây ra b i SQLả ữ ạ ế ự ở  Đ nh nghĩa, xác nh n, h y các giao d ch CSDLị ậ ủ ị  Nh n di n các v n đ tranh ch p trong x ký CSDL nhi u ng i dùngậ ệ ấ ề ấ ử ề ườ  Th c hi n ch n đ i v i d li uự ệ ặ ố ớ ữ ệ  Th c hi n b o mât CSDLự ệ ả Đi u ki n tiên quy tề ệ ế Đ hoàn thành ch ng trình h c, h c viên c n đáp ng nhũng yêu c u sau:ể ươ ọ ọ ầ ứ ầ Hi u bi t th c ti n v h đi u hànhể ế ự ễ ề ệ ề 8 Ph ng pháp ph i h p h ng d n-t h cươ ố ợ ướ ẫ ự ọ trong gi ng d y (Learning Architecture Basedả ạ on Collaborative Constructivism (LACC) Gi i thi uớ ệ Nhìn chung, các ph ng pháp gi ng d y ch y u đ c th c hi n qua các hìnhươ ả ạ ủ ế ượ ự ệ th c sau:ứ  Đ i tho i, trong đó giáo viên thuy t minh các ki n th c trong các bài gi ng,ố ạ ế ế ứ ả giáo trình, h c viên ghi chép, ghi nh đ l p l i các ki n th c thu nh nọ ớ ể ậ ạ ế ứ ậ đ c.ượ  Đ i tho i, trong đó giáo viên truy n đ t ki n th c trong sách v , h c viênố ạ ề ạ ế ứ ở ọ k t h p xây d ng bài.ế ợ ự  Xây d ng tình hu ng, h c viên t tìm tòi, nghiên c u đ gi i quy t tìnhự ố ọ ự ứ ể ả ế hu ng, qua đó tích lũy ki n th c.ố ế ứ B t kỳ h th ng gi ng d y nào cũng đ u có th k t h p t t c các ph ng th cấ ệ ố ả ạ ề ể ế ợ ấ ả ươ ứ trên đ t o ra hi u qu t t nh t. Ph ng pháp gi ng d y truy n th ng chú tr ngể ạ ệ ả ố ấ ươ ả ạ ề ố ọ vào hình th c đ i tho i đ u tiên. Hai hình th c sau, cùng v i nh ng lý lu n vứ ố ạ ầ ứ ớ ữ ậ ề nh n th c tình hu ng và ph i h p các ph ng pháp, đã đ t ra nh ng th thách toậ ứ ố ố ợ ươ ặ ữ ử l n cho vi c xây d ng ph ng pháp lu n m i trong vi c d y và h c.ớ ệ ự ươ ậ ớ ệ ạ ọ Các giai đo n trong h c t p kinh nghi m:ạ ọ ậ ệ Theo David A Kolb, h c t p kinh nghi m g m 4 giai đo n:ọ ậ ệ ồ ạ  Concrete experiences (c th /c m tính)– CE: h c viên ti p c n bài h c quaụ ể ả ọ ế ậ ọ các ví d c thụ ụ ể  Reflective observation (quan sát/ph n h i) – RO: h c viên d a trên kinhả ồ ọ ự nghi m tích lũy c a mình đ tìm hi u ý nghĩa bài h cệ ủ ể ể ọ  Active experimentation (tích c c/hành đ ng) – AE: h c viên t các ý nghĩaự ộ ọ ừ đ đ a ra k t lu nể ư ế ậ  Abstract conceptualzation (t duy/ tr u t ng) – AC: h c viên th nghi mư ừ ượ ọ ử ệ v i các tr ng h p t ng t đ có nh ng kinh nghi m m iớ ườ ợ ươ ự ể ữ ệ ớ 9 Phân lo i h c viênạ ọ D a trên các giai đo n h c t p kinh nghi m, có th chia thành 4 ki u ng i h cự ạ ọ ậ ệ ể ể ườ ọ v i các phong cách:ớ  H c t p tách bi t (Divergers): ng i h c có kh năng t ng t ng t tọ ậ ệ ườ ọ ả ưở ượ ố  H c t p hòa đ ng (Assimilators): ng i h c có kh năng xác đ nh, phân tíchọ ậ ồ ườ ọ ả ị v n đấ ề  H c t p h i t (Convergers) : ng i h c có kh năng xác đ nh và gi i quy tọ ậ ộ ụ ườ ọ ả ị ả ế v n đấ ề  H c t p ph i h p (Accommodators): ng i h c có kh năng lãnh đ o vàọ ậ ố ợ ườ ọ ả ạ ch p nh n r i ro.ấ ậ ủ Ph ng pháp gi ng d y đ c đáo LACC k t h p nhi u ph ng th c gi ng d y xâyươ ả ạ ộ ế ợ ề ươ ứ ả ạ d ng nên các ph n h c khác nhau thích ng v i kh năng và nhu c u c a t ng h cự ầ ọ ứ ớ ả ầ ủ ừ ọ viên. Các ph n trong ch ng trình:ầ ươ Ph ng pháp gi ng d y LACC c a NIIT g m các ph n sau:ươ ả ạ ủ ồ ầ  C s : ph n m đ u khóa h c, d i s h ng d n c a m t chuyên viên,ơ ở ầ ở ầ ọ ướ ự ướ ẫ ủ ộ gi i thi u v các khái ni m m i, giúp h c viên hình thành ki n th c n nớ ệ ề ệ ớ ọ ế ứ ề t ng. Gi ng viên đ a ra các bài th c hành c th thông qua gi i thích vàả ả ư ự ụ ể ả minh h a, cung c p cho h c viên l ng ki n th c yêu c u cho h c ph nọ ấ ọ ượ ế ứ ầ ọ ầ sau.  Ph i h p: ph n giúp h c viên làm quen v i ng c nh h c t p qua vi c c ngố ợ ầ ọ ớ ữ ả ọ ậ ệ ộ tác. H c viên đ c h ng d n và khuy n khích th ac hành k năng quan sátọ ượ ướ ẫ ế ư ỹ và phán đoán. H c viên có quy n l a ch n nhi u công c h c t p nhọ ề ự ọ ề ụ ọ ậ ư nghiên c u tình hu ng, phân tích gi thi t và v n d ng nh ng ki n th c đãứ ố ả ế ậ ụ ữ ế ứ h c trong các ng c nh l n h n.ọ ữ ả ớ ơ 10  Th c nghi m: T i đây, h c viên đ c tìm hi u c n k v n đ qua vi cự ệ ạ ọ ượ ể ặ ẽ ấ ề ệ th c nghi m ng d ng. h c viên th c nghi m nh ng hi u bi t và quan sátự ệ ứ ụ ọ ự ệ ữ ể ế c a mình đ đ a ra k t lu n, t o đ c hi u qu cao trong h c t p.ủ ể ư ế ậ ạ ượ ệ ả ọ ậ  V n d ng th c ti n: ph n này đ a h c viên vào m t môi tr ng thích h pậ ụ ự ễ ầ ư ọ ộ ườ ợ cho vi c làm sáng t các khái ni m. T i đây h c viên s t tìm tòi, nghiênệ ỏ ệ ạ ọ ẽ ự c u, so sánh, đ i chi u, v n d ng nh n hi u bi t c a mình đ đ a raứ ố ế ậ ụ ữ ể ế ủ ể ư h ng gi i quy t cho tình hu ng mình nghiên c u. H c viên đ c làm quenướ ả ế ố ứ ọ ượ v i vi c th c hi n các công trình nghiên c u, tìm ki m thông tin, th c hànhớ ệ ự ệ ứ ế ự k năng phân tích (ISAS) và k năng đ i chi u (RR).ỹ ỹ ố ế Trang thi t b c n thi tế ị ầ ế  Phòng h c tr c tuy n: phòng h c đ c trang b máy tính n i m ng.ọ ự ế ọ ượ ị ố ạ  Môi tr ng thích h p cho các nhóm ph i h p và v n d ng k năngườ ợ ố ợ ậ ụ ỹ 11 *Tài li u tham kh oệ ả  Kolb, D. (1984a).Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Eglewood Cliffs, NJ: Prentice Hall  Kolb, D. (1984b). Learning Styles Inventory. Boston: McBer & Co.  R Dangwal [NIIT] & Mitra [NIIT]. Learning Styles and Perception of Self, Giáo d c qu c t , t p chí đi n t , t p 4, s 4 (12/2000) ISN 1327-9548,ụ ố ế ạ ệ ử ậ ố Australia (2000)  Children and the Internet: Experiments with minimally invasive education in India, Sugata Mitra [NIIT] và Vivek Rana [NIIT], T p chí Công ngh giáoạ ệ d c Anh Qu c, 32,2, trang 221-232 (2001)ụ ố  Minimally Invasive education: A progress report on the “Hole-in-the-wall” experiments, S. Mitra [NIIT], T p chí Công ngh Giáo d c Anh Qu c, 34,3,ạ ệ ụ ố trang 367-371 (2003) 12 Chú thích: C sơ ở M đ u khái ni m m iở ầ ệ ớ Thông tin thêm Th thu tủ ậ Ch ki u ữ ể Courier new Mã ho c cú pháp ch ng trìnhặ ươ Ch in nghiêngữ Gi i thi u thu t ng m iớ ệ ậ ữ ớ Ch in đ mữ ậ Tùy ch n menu, tùy ch n trong các h p tho i, phím gõọ ọ ộ ạ Ph i h pố ợ L i khuyên c a chuyên giaờ ủ Th c hành, bài t p thí nghi mự ậ ệ Bài t p v nhàậ ề 13 Bài 1: 1A Gi i thi u h th ng qu nớ ệ ệ ố ả lý c s d li u h th cơ ở ữ ệ ệ ứ M c tiêu bài h cụ ọ Trong bài này, h c viên s tìm hi uọ ẽ ể  Đ nh nghĩa h th ng qu n lý c s d li u (CSDL)ị ệ ố ả ơ ở ữ ệ  Nh n di n các ng i dùng CSDLậ ệ ườ  Nêu rõ s c n thi t c a h th ng CSDLự ầ ế ủ ệ ố  Đ nh nghĩa c u trúc c a h th ng CSDL d a trên:ị ấ ủ ệ ố ự o M c khung nhìnứ o M c khái ni mứ ệ o M c v t lýứ ậ  Phân bi t các c u ki n ch c năng c a h qu n tr CSDLệ ấ ệ ứ ủ ệ ả ị  Nêu s c n thi t c a vi c quy ho ch CSDLự ầ ế ủ ệ ạ  Phân bi t các giai đo n c a chu kỳ phát tri n CSDL (DDLC)ệ ạ ủ ể  Nh n bi t các h u qu c a s s sài trong quy ho ch và thi t k CSDLậ ế ậ ả ủ ự ơ ạ ế ế Chú ý: Tham kh o trên trang web ả www.niitstudent.com đ tích lũy thêm kinhể nghi m h c t pệ ọ ậ 14 C s d li u là m t t p h p các b n ghi chép d li u. M t trong nh ng nhi m vơ ở ữ ệ ộ ậ ợ ả ữ ệ ộ ữ ệ ụ quan tr ng c a h th ng máy tính là l u tr và qu n lý các d li u. Đ hoàn t tọ ủ ệ ố ư ữ ả ữ ệ ể ấ nhi m v này, h c viên c n m t ph n m m chuyên d ng, đ c g i là H qu n trệ ụ ọ ầ ộ ầ ế ụ ượ ọ ệ ả ị CSDL (DBMS). H qu n tr CSDL đ c thi t k đ duy trì m t l ng l n d li u.ệ ả ị ượ ế ế ể ộ ượ ớ ữ ệ Công tác qu n lý d li u bao g m:ả ữ ệ ồ  Xác đ nh k t c u c a b nhị ế ấ ủ ộ ớ  Cung c p các thi t b cho x lý d li uấ ế ị ử ữ ệ  Đ m b o b o m t d l u tr c các truy nh p trái phépả ả ả ậ ữ ệ ướ ậ H qu n tr CSDL hi n nay có th dùng đ c cho nhi u lo i máy tính khác nhau,ệ ả ị ệ ể ượ ề ạ t máy tính đ bàn đ n các máy tính trung tâm. Kích th c và kh năng c a máyừ ể ế ướ ả ủ tính quy t đ nh đ n các công c c a h th ng, nh b o m t và l u tr .ế ị ế ụ ủ ệ ố ư ả ậ ư ữ H máy tính đ n ng i dùng ch cho phép m t đ i t ng truy c p CSDL t i 1 th iệ ơ ườ ỉ ộ ố ượ ậ ạ ờ đi m. Trong h máy tính nhi u ng i s d ng, nhi u đ i t ng có th truy c pể ệ ề ườ ử ụ ề ố ượ ể ậ CSDL trong cùng 1 th i đi m.ờ ể Cùng v i s phát tri n kh năng c a máy tính đ bàn, h th ng SCDL nhi u ng iớ ự ể ả ủ ể ệ ố ề ườ s d ng có th h tr 1 nhóm ng i s d ng k t n i tr c ti p v i nhau và ti pử ụ ể ỗ ợ ườ ử ụ ế ố ự ế ớ ế c n đ ng th i CSDL. H th ng CSDL này có th nhân lên đ có th h tr hàngậ ồ ờ ệ ố ể ể ể ỗ ợ trăm, th m chí hàng ngàn ng i s d ng, tùy thu c vào c u hình c a ph n c ng màậ ườ ử ụ ộ ấ ủ ầ ứ h th ng SCDL đang v n hành.ẹ ố ậ M c đích chính c a h qu n tr CSDL:ụ ủ ệ ả ị  Cung c p môi tr ng làm vi c thu n ti n và hi u qu , đ c dùng đ l uấ ườ ệ ậ ệ ệ ả ượ ể ư tr và khôi ph c d li u t CSDLữ ụ ữ ệ ừ  Qu n lý thông tin v ng i s d ng h qu n tr CSDL và nh ng tác v màả ề ườ ử ụ ệ ả ị ữ ụ ng i s d ng có th th c hi n đ i v i d li uườ ử ụ ể ự ệ ố ớ ữ ệ Đ i v i ng i s d ngố ớ ườ ử ụ M t ng i s d ng h qu n tr CSDL có th th c hi n các tác v sau trên CSDLộ ườ ử ụ ệ ả ị ể ự ệ ụ  Thêm các t p (file) vào CSDLệ  Chèn d li u vào 1 file hi n hànhữ ệ ệ  Khôi ph c d li u t các fileụ ữ ệ ừ 15  C p nh t d li u cho các fileậ ậ ữ ệ  Xóa d li u trong các fileữ ệ  G b file t CSDLỡ ỏ ừ  Tuân th quy đ nh v b o m t và toàn v n CSDLủ ị ề ả ậ ẹ Có 3 lo i ng i s d ng CSDL:ạ ườ ử ụ  L p trình viên ng d ngậ ứ ụ  Ng i s d ng tr c ti pườ ử ụ ự ế  Nhà qu n tr CSDL (DBA)ả ị L p trình viên ng d ng vi t các ch ng trình h tr ng i dùng s d ng CSDL.ậ ứ ụ ế ươ ỗ ợ ườ ử ụ Các ch ng trình này th ng đ c vi t b ng các ngôn ng nh C, C++, Visualươ ườ ượ ế ằ ữ ư Basic và Visual C++. Các ch ng trình này x lý d li u trong CSDL đ khôi ph c,ươ ử ữ ệ ể ụ chèn, xóa, ho c s a đ i d li u.ặ ử ổ ữ ệ Ng i s d ng t ng tác v i m t h qu n tr CSDL b ng cách yêu c u ch ngườ ử ụ ươ ớ ộ ệ ả ị ằ ầ ươ trình ng d ng ho c b ng cách vi t truy v n trên ngôn ng truy nh p CSDL. Ngônứ ụ ặ ằ ế ấ ữ ậ ng truy nh p c s d li u cho phép ng i s d ng th c hi n các thao tác cữ ậ ơ ở ữ ệ ườ ử ụ ự ệ ơ b n, nh khôi ph c, xóa, chèn, và c p nh t d li u.ả ư ụ ậ ậ ữ ệ Qu n tr viên CSDL k t h p ch c năng c a ng i th