Thiết bị xét nghiệm vi sinh

THIẾT BỊ XÉT NGHIỆM VI SINH I.LỊCH SỬ: Những kính hiển vi ban đầu được phát minh vào năm 1590 ở Middelburg, Hà Lan [1]. Ba người thợ tạo kính là Hans Lippershey (người đã phát triển các kính viễn vọng trước đó), Zacharias Janssen, cùng với cha của họ là Hans Janssen là những người đầu tiên xây dựng nên những kính hiển vi sơ khai. Năm 1625, Giovanni Faber là người xây dựng một kính hiển vi hoàn chỉnh đặt tên là Galileo Galilei [2]. 1590-1608- Zacharias Janssen lần đầu tiên lắp ghép kính hiển vi. 1676- Antony van Leeuwenhoek (1632-1723) hoàn thiện kính hiển vi và khám phá ra thế giới vi sinh vật (mà ông gọi là anmalcules).Năm 1625, Giovanni Faber là người xây dựng một kính hiển vi hoàn chỉnh đặt tên là Galileo Galilei [2]. Các cấu trúc của kính hiển vi quang học tiếp tục được phát triển tiếp theo đó, và kính hiển vi chỉ được sử dụng một cách phổ biến hơn ở Italia, Anh quốc, Hà Lan vào những năm 1660, 1670. Marcelo Malpighi ở Italia bắt đầu sử dụng kính hiển vi để nghiên cứu cấu trúc sinh học ở phổi. Đóng góp lớn nhất thuộc về nhà phát minh người Hà Lan Antoni van Leeuwenhoek, người đã phát triển kính hiển vi để tìm ra tế bào hồng cầu và tinh trùng và đã công bố các phát hiện này [3]. Các phát triển ban đầu về kính hiển vi là thiết bị quang học sử dụng ánh sáng khả kiến và các thấu kính thủy tinh để quan sát. Đầu thế kỷ 20, kỹ thuật hiển vi tạo sự nhảy vọt với sự ra đời của các kính hiển vi điện tử, mà mở đầu là kính hiển vi điện tử truyền qua được phát minh năm 1931 bởi Max Knoll và Ernst Ruska ở Đức [4], và sau đó là sự ra đời của kính hiển vi điện tử quét... Cuối thế kỷ 20, một loạt các kỹ thuật hiển vi khác được phát triển như kính hiển vi quét đầu dò, hiển vi quang học trường gần... Năm 1938, kính hiển vi điện tử ra đời tại Mỹ. Mắt thường chỉ có thể phân biệt vật thể tới kích thước 106 Å(angstrom), 1 Å = 0,1nm (nanomètre), hay = 1.0 × 10-10 met.Kính hiển vi quang học thông thường có thể phóng đại được 500 lần, tức phân biệt được 2000 Å. Kính hiển vi quang học hiện đại nhất có độ phóng đại 2.500 lần. Kính hiển vi điện tử có thể phóng đại 40.000 lần, thậm chí có thể phân biệt được 2-3 Å, nhưng chỉ có thể phân biệt rõ nét những hạt từ 20 Å trở lên. II.NGUYÊN LÝ HỌAT ĐỘNG: Caùc boä phaän chuû yeáu cuûa KHV tröôøng saùng bao goàm vaät kính vaø thò kính. Vaät kính O1 laø moät heä thaáu kính quang hoïc phöùc taïp, taùc duïng nhö moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï raát nhoû (vaøi mm), thò kính O2 cuõng laø thaáu kính hoäi tuï quang hoïc coù tieâu cöï lôùn hôn ñaët caùch O1 moät khoaûng raát lôùn so vôùi hai tieâu cöï cuûa chuùng. Nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa KHV nhö sau : Kính hieån vi quang hoïc tröôøng saùng Caáu taïo vaø nguyeân taéc hoaït ñoäng : Vaät nhoû AB phaûi quansaùt ñöôïc ñaët tröôùc tieâu ñieåm F2 cuûa vaät kính (töùc naèm ngoaøi tieâu cöï) vaø raát gaàn tieâu ñieåm vaät kính O1 seõ cho moät aûnh thöïc A1B1 cho ngöôïc chieàu lôùn hôn vaät. A1B1 ñoùng vai troø vaät ñoái vôùi thò kính O2 vaø cho aûnh aûo A2B2, aûnh aûo naøy lôùn gaáp nhieàu laàn A1B1 vaø gaáp boäi laàn AB.Ñaët maét sau thò kính ta seõ quan saùt ñöôïc aûnh aûo naøy. Muoán nhìn roõ ñöôïc aûnh aûo A2B2 ta phaûi ñieàu chænh vaät AB vôùi kính (hoaëc ñieàu chænh kính ñoái vôùi vaät) sao cho aûnh A2B2 naèm trong khoaûng nhìn roõ nhaát cuûa maét (hình 5-4) * Naêng suaát phaân li cuûa kính hieån vi Chuùng ta ñaõ bieát caùc tia saùng cuõng nhö caùc chuøm ñieän töû coù cuøng vaän toác khi ñi qua moät khe heïp ñeàu bò thay ñoåi phöông truyeàn do hieän töôïng nhieãu xaï. Nhôø coù hieän töôïng nhieãu xaï vaø vaän duïng tieâu chuaån Rayleigh ngöôøi ta ñaõ xaùc ñònh ñöôïc khaû naêng phaân li cuûa caùc duïng cuï hieån vi : Naêng suaát phaân li cuûa duïng cuï hieån vi laø moät ñaïi löôïng cho bieát khaû naêng phaân li hai ñieåm coù khoaûng caùch nhoû nhaát (côõ m). Naêng suaát phaân li caøng lôùn thì khaû naêng phaân giaûi caøng cao. Thí duï hai ñieåm saùng coù khoaûng caùch laø l qua kính hieån vi cho 2 aûnh nhieãu xaï coù cöïc ñaïi trung taâm vôùi cöôøng ñoä phaân boá treân hình 5-6.Caùc ñöôøng ñaäm neùt laø cöôøng ñoä saùng toång hôïp. Töø ñaây deã daøng thaáy khaû naêng phaân li 2 ñieåm saùng khi khoaûng caùch d giöõa hai ñænh cuûa hai cöïc ñaïi trung taâm phaûi lôùn hôn baùn kính vaân saùng trung taâm töùc laø d>p, khi p thì khoâng coù khaû naêng phaân li nöõa. Nhö vaäy, phaûi coù dmin ñeå cho KHV coøn coù khaû naêng phaân ly. Chuùng ta ñaõ bieát : neân ngöôøi ta ñaõ chöùng minh ñöôïc vôùi ñieàu kieän treân thì: laø khoaûng caùch giöõa hai ñieåm saùng maø maét coøn phaân bieät ñöôïc. Neáu goïi naêng suaát phaân li cuûa KHV laø S thì noù laø ñaïi löôïng nghòch ñaûo cuûa I min (khoaûng caùch nhoû nhaát giöõ a hai dieåm saùng) vôùi n: chieát suaát moâi tröôøng ñaët vaät quan saùt : goùc leäch cuûa tia saùng hoaëc chuøm ñieän töû vôùi truïc chính : böôùc soùng Töø (1-7) chuùng ta thaáy muoán coù S lôùn thì phaûi nhoû, nhoû khi n,  laø lôùn vaø caøng beù caøng toát. Chính vì vaäy chuøm ñieän töû coù böôùc soùng lieân keát raát nhoû neân KHV ñieän töû coù khaû naêng phoùng ñaïi lôùn hôn (105 laàn )KHV quang hoïc. Ñoä phoùng ñaïi cuûa kính hieån vi : Ñaïi löôïng ñaëc tröng thöôøng duøng nhaát cuûa KHV laø ñoä phoùng ñaïi – tyû soá ñoä lôùn aûnh cuoái cuøng treân ñoä lôùn vaät Maø laø ñoä phoùng ñaïi cuûa thò kính vaø vaät kính Vaäy ñoä phoùng ñaïi cuûa KHV laø : Goïi khoaûng caùch giöõa tieâu ñieåm chính thöù hai cuûa vaät kính vaø tieâu ñieåm chính thöù cuûa thò kính laø laø ñoä daøi quang hoïc cuûa KHV. f1 tieâu cöï thöù hai cuûa vaät kính f2 tieâu cöï thöù hai cuûa thò kính Ngöôøi ta ñaõ chöùng minh ñöôïc ñoä phoùng ñaïi cuûa KHV xaùc ñònh theo coâng thöùc sau: Coâng thöùc 1-9 cho bieát vôùi , l coá ñònh thì caùc heä quang hoïc coù tieâu cöï caøng ngaén ñoä phoùng ñaïi caøng lôùn. Tuy nhieân, vieäc giaûm tieâu cöï cuûa vaät kính vaø thò kính cuõng bò giôùi haïn hieän töôïng nhieãu xaï cuûa aùnh saùng trong kính hieån vi, bôûi vì vôùi tieâu cöï f1 vaø f2 quaù beù seõ khoâng coøn khaû naêng phaân bieät ñöôïc hai ñieåm saùng naèm gaàn nhau Ñoä töông phaûn Ñoä töông phaûn laø söï khaùc nhau giöõa cöôøng ñoä saùng treân aûnh cuûa vaät vaø moâi tröôøng xung quanh hoaëc giöõa caùc phaàn khaùc nhau treân aûnh. Ñoä töông phaûn caøng lôùn thì aûnh caøng roõ neùt. Khi cho aùnh saùnh coù böôùc soùng xaùc ñònh chieáu vaøo vaät caàn quan saùt thì ñoä töông phaûn theå hieän söï haáp thuï khaùc nhau giöõa caùc phaàn caàn nghieân cöùu vôùi moâi tröôøng xung quanh. Muoán quan saùt nhaân vaø baøo töông cuûa teá baøo thì cöôøng ñoä saùng ñi qua nhaân vaø qua baøo töông phaûi khaùc nhau Do ñaëc ñieåm rieâng cuûa caùc caáu truùc, khaû naêng haáp thuï naêng löôïng cuûa chuùng seõ khaùc nhau. Tuy nhieân trong thöïc teá coù nhöõng ñoái töôïng soáng coù möùc ñoä haáp thu naêng löôïng aùnh saùng gioáng nhau vôùi moâi tröôøng xung quanh, do ñoù ñoä töông phaûn cuûa aûnh keùm vaø aûnh khoâng roõ. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy ngöôøi ta nhuoäm vaät nghieân cöùu, vaät haáp thuï thuoác nhuoäm khaùc haún vaø ñoä töông phaûn cuûa aûnh seõ ñöôïc taêng leân. Nhöng vieäc nhuoäm tieâu baûn laøm cheát teá baøo neân khoâng theå quan saùt tröïc tieáp caùc hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo CÁC LỌAI KÍNH HIỂN VI: 1.Kính hieån vi khả kiến: : Kính hieån vi khả kiến ( KHV quang hoïc tröôøng saùng) laø loaïi KHV coù nguoàn chieáu laø nguoàn phaùt aùnh saùng traéng vaø thaáu kính laøm baèng thuyû tinh trong suoát. Kính hiển vi gồm hai bộ phận cơ học và quang học. Bộ phận cơ học bao gồm ống kính là một ống tròn, thẳng, lắp ở trên kính hiển vi; mâm vật kính lắp ở đầu dưới ống kính có 4 lỗ để lắp vật kính, mâm xoay quanh trục của ống kính theo chiều kim đồng hồ. Trụ kính hình cung nằm ở giữa ống kính và đế kính. Đế kính nối tiếp với trụ kính. Ốc điều chỉnh gồm có ốc vĩ cấp và ốc vi cấp, ốc vĩ cấp nằm ngoài có tác dụng di chuyển vật kính lên xuống ở mức độ lớn, còn tác dụng của ốc vi cấp di chuyển vật kính với khoảng cách nhỏ chừng vài micromét. Mâm soi có một lỗ tròn để ánh sáng từ tụ quang rọi lên và có một xa trượt dùng để di chuyển lam kính soi . Bộ phận quang học bao gồm vật kính với hai loại là vật kính khô và vật kính dầu. Vật kính dầu có độ phóng đại lớn từ x90 và x100. Vật kính khô soi các vật có độ phóng đại nhỏ hơn như x8, x10 và x40. Những vật kính này được lắp vào từ 3-4 lỗ của mâm vật kính. Thị kính lắp ở đầu ống kính với nhiều loại có độ phóng đại khác nhau như x5, x10 và x15 Tụ quang lắp dưới mâm soi và di chuyển theo chiều thẳng lên xuống với tác dụng làm tập trung ánh sáng dọi lên tiêu bản xét nghiệm; ngay trong bộ phận tụ quang có kèm theo một chiết quang để tăng hoặc giảm độ sáng. Gương soi gồm có hai mặt, một mặt phẳng và một mặt lõm có tác dụng phản chiếu nguồn sáng mặt trời lên tụ quang. Ở phòng thí nghiệm cố định, gương soi của kính hiển vi được thay thế bằng hệ thống đèn chiếu sáng lên tụ quang. Trên nguyên lý, kính hiển vi quang học có thể tạo độ phóng đại lớn tới vài ngàn lần, nhưng độ phân giải của các kính hiển vi quang học truyền thống bị giới hạn bởi hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng và cho bởi: với λ là bước sóng ánh sáng, NA là thông số khẩu độ. Vì thế, độ phân giải của các kính hiển vi quang học tốt nhất chỉ vào khoảng vài trăm nm. Kính hieån vi töû ngoaïi Nguyeân lí vaø caáu taïo cô baûn gioáng kính hieån vi tröôøng saùng chæ khaùc ôû ñieåm sau ñaây: Soi tieâu baûn baèng aùnh saùng töû ngoaïi (ñeøn thuûy ngaân). Caùc thaáu kính laøm baèng thaïch anh bôûi vì thuûy tinh thöôøng haáp thuï maïnh tia töû ngoaïi coøn thaïch anh khoâng haáp thuï tia töû ngoaïi. Coù boä loïc tia töû ngoaïi ñeå taïo ra chuøm tia ñôn saéc bao goàm laêng kính phaân tích, khe loïc vaø laêng kính phaûn xaï toaøn phaàn (hình 1-13). Caàn chuù yù khoâng quan saùt treân kính hieån vi töû ngoaïi baèng maét thöôøng vì tia töû ngoaïi coù taùc haïi lôùn tôùi maét. Vì vaäy khi nghieân cöùu baèng kính hieån vi töû ngoaïi phaûi chuïp baèng phim aûnh hoaëc kính aûnh. Öu ñieåm chính cuûa tia töû ngoaïi laø tia töû ngoaïi coù böôùc soùng ngaén do ñoù (theo coâng thöùc 1-7) laøm taêng naêng suaát phaân li cuûa kính (coù theå taêng gaáp ñoâi so vôùi kính hieån vi tröôøng saùng), ñoàng thôøi cuõng laøm taêng ñoä töông phaûn cuûa aûnh vì caùc thaønh phaàn caáu truùc cuûa teá baøo nhö protein, acid nucleic haáp thuï maïnh tia töû ngoaïi. Kính hieån vi huyønh quang Nguyeân lí cuûa kính hieån vi huyønh quang laø döïa vaøo hieän töôïng moät soá chaát khi bò tia töû ngoaïi kích thích seõ phaùt ra aùnh saùng coù böôùc soùng ñaëc tröng cho chính noù. Thí duï dieäp luïc seõ phaùt quang maøu ñoû töôi. Söï phaùt quang cuûa chính vaät caàn nghieân cöùu do taùc duïng cuûa tia töû ngoaïi taïo neân aùnh saùng huyønh quang seõ taïo aûnh cuûa vaät qua kính hieån vi. Töø nguyeân lí naøy chuùng ta thaáy caáu taïo cuûa kính hieån vi huyønh quang coù nhöõng phaàn gioáng kính hieån vi tröôøng saùng vaø kính hieån vi töû ngoaïi, chæ theâm moät boä phaän ngaên tia töû ngoaïi ñeå noù khoâng coù troing thaønh phaàn taïo aûnh cuûa vaät. Coù moät soá thaønh phaàn trong caáu truùc teá baøo nhö protein, acid nucleic... khoâng coù khaû naêng phaùt quang do ñoù phaûi nhuoäm caùc ñoái töôïng ñoù baèng caùc chaát coù khaû naêng phaùt quang. 4.. Kính hieån vi ñieän töû.  Caáu taïo: Khi xeùt veà naêng suaát phaân li cuûa kính hieån vi quang hoïc tröôøng saùng, ta ñaõ bieát coâng thöùc sau: Trong ñoù d laø khoaûng caùch phaân ly toái thieåu cuûa kính, laø böôùc soùng cuûa aùnh sang chieáu vaøo vaät, n laø chieát suaát cuûa moâi tröôøng giöõa vaät vaø thaáu kính, laø goùc môû cuûa vaät kính. Kính hieån vi seõ coù naêng suaát phaân li caøng lôùn neáu d caøng nhoû. Nhö vaäy, naêng suaát phaân li tæ leä nghòch vôùi vaø tæ leä thuaän vôùi a vaø sin. ÔÛ caùc kính hieån vi toát, coù theå ñaït tôùi 70o (). Neáu chuøm saùng chieáu vaøo vaät coù böôùc soùng trung bình 0,5 m vaø duøng vaät kính chìm (nhoû moät gioït daàu baù höông coù chieát suaát 1,3 leân vaät kính, nhö theá ñaõ laøm taêng chieát suaát cuûa moâi tröôøng giöõa vaät kính vaø vaät töø 1 leân 1,3), thì d coù theå ñaït tôùi giaù trò: Xem nhö vaäy, kính hieån vi tröôøng saùng khoâng theå giuùp chuùng ta quan saùt ñöôïc vaät hoaëc caùc chi tieát cuûa vaät coù kích thöôùc nhoû hôn 0,16m nhö caùc phaân töû, caùc ñaïi phaân töû caáu taïo neân caùc moâ, teá baøo, caùc virus, caùc chi tieát döôùi möùc teá baøo..., ñoái töôïng cuûa sinh vaät hoïc, virus hoïc, teá baøo hoïc. Söï phaùt sinh ra kính hieån vi ñieän töû coù naêng suaát phaân li lôùn hôn kính hieån vi tröôøng saùng nhieàu laàn ñaõ ñaùnh daáu moät giai ñoaïn môùi trong ñoù con ngöôøi ñaõ tieán saâu hôn vaøo theá giôùi vi moâ, ñaõ môû ñöôøng cho khoâng nhöõng ngaønh sinh hoïc maø coøn nhieàu ngaønh khoa hoïc kó thuaät phaùt trieån. Naêm 1923 LuiÑôbôørôi (Loui de Broglie) ñaõ cho chuøm ñieän töû coù cuøng vaän toác v ñöôïc gaén vôùi moät soùng coù böôùc soùng xaùc ñònh baèng heä thöùc: : khoái löôïng cuûa ñieän töû h: haèng soá Plaêng (Plank) Khaùi nieäm böôùc soùng lieân keát giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc nhieàu hieän töôïng maø chuùng ta khoâng theå giaûi thích ñöôïc baèng caùc quan ñieåm cuûa cô hoïc coå ñieån. Vaøi naêm sau, ngöôøi ta ñaõ thöïc hieän caùc thí nghieäm ñaàu tieân veà nhieãu xaï ñieän töû baèng caùch chieáu moät chuøm heïp ñieän töû coù cuøng vaän toác vaøo moät laù vaøng moûng caáu taïo bôûi caùc vi tính theå phaân boá theo raát nhieàu höôùng. Sau khi qua laù vaøng chuøm ñieän töû seõ coù vaän toác khaùc nhau vaø aûnh thu ñöôïc khi chieáu chuøm tia X ñoàng saéc vaøo laù vaøng treân vaø baùn kính caùc voøng troøn nhieãu xaï ghi treân phim coù theå tính ñöôïc neáu quan nieäm chuøm ñieän töû coù böôùc soùng xaùc ñònh bôûi heä thöùc (1-14). Söï phuø hôïp giöõa trò soá tính theo heä thöùc treân vaø trò soá treân thöïc nghieäm ñaõ chöùng minh tính chaát ñuùng ñaén cuûa quan ñieåm Broglie. Quan ñieåm naøy laø lí luaän cô baûn daãn ñeán vieäc cheá taïo kính hieån vi ñieän töû: thay chuøm tia saùng vaøo vaät baèng chuøm ñieän töû maø böôùc soùng kieân keát cuûa noù ngaén hôn cuûa aùnh saùng nhìn thaáy nhieàu laàn ; nhôø vieäc thay theá ñoù chuùng ta coù theå taêng gaáp boäi naêng suaát phaân li. Chuùng ta haõy tính khoaûng caùch phaân li toái thieåu cuûa kính hieån vi ñieän töû baèng coâng thöùc: cuûa caùc löôùi ñieän töû loït vaøo vuøng coù ñieän tröôøng. Neáu vaän toác ban ñaàu cuûa caùc ñieän töû nhoû vaø Trong ñoù e vaø m laø dieän tích vaø khoái löôïng cuûa ñieän töû. Thay giaù trò cuï theå cuûa U vaøo coâng thöùc chuùng ta coù theå tính ñöôïc v vaø sau ñoù coù theå tính ñöôïc . Baûng sau chæ quan heä giöõa U vaø Tröôøng hôïp U = 60 kV, seõ baèng 5pm.Vôùi giaù trò naøy cuûa , veà phöông dieän lí thuyeát khoaûng caùch phaân li toái thieåu coù theå ñaït tôùi 2pm nghóa laø nhoû hôn khoaûng caùch phaân li toái thieåu cuûa kính hieån vi tröôøng saùng loaïi toát nhaát 100.000 laàn. Thaáu kính ñieän töû: Trong kính hieån vi ñieän töû caàn phaûi coù caùc thaáu kính ñieän töû ñeå laøm leäch chuøm ñieän töû (töông öùng vôùi caùc thaáu kính baèng thuûy tinh khuùc xaï aùnh saùng trong kính hieån vi tröôøng saùng) coù 2 loaïi thaáu kính ñieän töû :thaáu kính tónh ñieän vaø thaáu kính töø: Thaáu kính tónh ñieän: Hình 5-15 moâ taû moät caùch ñôn giaûn thaáu kính tónh ñieän. Thaáu kính caáu taïo bôûi moät tuï ñieän maø hai baûn laø caùc löôùi kim loaïi xeáp theo hai maët cong coù cuøng taâm O. Qua caùc loã ñieän tröôøng giöõa hai maù tuï ñieän coù cöôøng ñoä lôùn thì quyõ ñaïo cuûa caùc ñieän töû thöôøng truøng vôùi ñöôøng söùc cuûa ñieän tröôøng. Caùc ñieän töû coù quyõ ñaïo song song vôùi truïc cuûa thaáu kính tónh ñieän seõ hoäi tuï taïi O, ñieåm naøy töông öùng vôùi tieâu ñieåm aûnh. Thaáu kính töø: Thaáu kính naøy taïo bôûi 1 Roâbin hình soâ-leâ-noâ-it (1 bình loø xo xoaén troøn). Roâbin ñöôïc boïc baèng moät voû theùp ñeå cho töø tröôøng chæ xuaát hieän taïi vuøng E (hình 1). Caùc ñieän töû maø quyõ ñaïo ñi qua ñieåm vaät A, khi ra khoûi thaáu kính seõ hoäi tuï taïi A (ñieåm aûnh). Coâng suaát P cuûa thaáu kính xaùc ñònh bôûi coâng thöùc : H:laø cöôøng ñoä töø tröôøng do thaáu kính taïo neân. i:laø cöôøng ñoä doøng ñieän qua boâbin U: laø hieäu ñieän theá taêng toác cho caùc ñieän töû tröôùc khi ñi vaøo thaáu kính. Nguyeân lí taïo aûnh Veà nguyeân lí chung cô baûn laø gioáng kính hieån vi quang hoïc, song chæ khaùc ôû choã nguoàn böùc xaï chieáu vaøo maãu vaät laø nguoàn saùng e- vaø caùc thaáu kính laøm leäch höôùng truyeàn cuûa chuøm tia e- laø caùc thaáu kính töø ñoàng thôøi coù theâm moät soá boä phaän ñaëc bieät phuø hôïp vôùi tính chaát caáu taïo aûnh cuûa chuøm tia ñieän töû nhö maøn huyønh quang ñeå ghi hình, maãu vaät ñöôïc ñaët trong chaân khoâng ñeå traùnh hieän töôïng taùn xaï cuûa electron trong khoâng khí vaø laøm taêng ñoä töông phaûn hình (5-17) laø sô ñoà caáu taïo vaø nguyeân taéc taïo aûnh cuûa kính hieån vi ñieän töø. Chuøm tia electron ñöôïc phaùt ra töø sôïi ñoát (1) baèng kim loaïi tröôùc khi ñi vaøo thaáu kính töø hoäi tuï (2) (gioáng vai troø cuûa tuï quang ôû kính hieån vi quang hoïc) electron ñöôïc gia toác ôû vuøng A coù ñieän tröôøng maïnh ñöôïc taïo bôûi U – 60KV. Sau khi qua thaáu kính (2) chuøm ñieän töû chieáu vaøo maãu vaät ñaët trong chaân khoâng (B), sau khi ñi vaøo maãu vaät chuøm electron ñi vaøo thaáu kính töø (3) coù vai troø nhö vaät kính ôû kính hieån vi quang hoïc vaø taïo neân aûnh thöù A1B1, vai troø cuûa thaáu kính naøy gioáng thò kính ôû kính hieån vi quang hoïc. Maøn huyønh quang E seõ ghi aûnh A2B2. Ñeå ñaûm baûo khoâng coù söï taùn xaï ñieän töû trong khoâng khí ngöôøi ta duøng heä thoáng bôm nhö “bôm khueách taùn” hay “bôm phaân töû” ñeå taïo khoaûng khoâng beân trong kính vaø coù moät cuûa soå ñaëc bieät ñeå ñöa maãu vaät vaøo maø khoâng laøm aûnh höôûng ñeán ñoä chaân khoâng cuûa kính. Khi ñöa tieáp moät vaät khaùc vaøo ñeå quan saùt ngöôøi ta phaûi cho heä thoáng bôm hoaït ñoäng chöøng vaøi phuùt ñeå ñaûm baûo ñoä chaân khoâng caàn thieát. Khi quan saùt caùc moâ vaø teá baøo baèng kính hieån vi ñieän töû chuùng ta phaûi laøm tieâu baûn vôùi kyõ thuaät toå chöùc hoïc coå ñieån: moâ quan saùt phaûi ñöôïc coá ñònh, khöû nöôùc vaøcuoän vaøo trong moät chaát deûo, caét thaønh nhöõng khoanh moûng baèng dao sieâu moûng ñeå kaø tan ñoä töông phaûn cuûa aûnh. Caùc khoanh moûng thöôøng ñöôïc caét vôùi beà daøy chöøng 5nm (=5.10-9m). Chieàu daày chöøng 20mm töông ñöông vôùi kích thöôùc cuûa 100 nguyeân töû vaø khoaûng caùch phaân ly cuûa kính hieån vi ñieän töû töông ñöông vôùi 10 nguyeân töû. Thöïc teá khaû naêng phaân ly coøn keùm hôn vì ñoä töông phaûn cuûa moät soá teá baøo, moâ so vôùi moâi tröôøng xung quanh khoâng ñuû lôùn. Ñeå khaéc phuïc nhöôïc ñieåm naøy ngöôøi ta tieán haønh nhuoäm electron, nghóa laø ñöa moät soá chaát phaûn öùng nhö croâm, chì, baïc …vaøo keát hôïp vôùi chaát caáu taïo neân vaät quan saùt ñeå laøm taêng khaû naêng taùn xaï cuûa ñieän töû. III.BẢO DƯỠNG KÍNH HIỂN VI: Khi kính hiển vi không sử dụng, phải phủ kính bằng một mảnh vải hoặc mảnh ni lông. Phải quan tâm chú ý bảo vệ kính hiển vi tránh bụi trong mùa khô nóng. Cần bảo vệ hệ thống thấu kính và lăng kính khỏi bị nấm mốc mọc trong mùa nóng ẩm như để kính hiển vi trong phòng có máy điều hòa nhiệt độ hoặc trong phòng có máy hút ẩm tùy theo điều kiện vì giá tiền một máy hút ẩm chạy điện bằng nửa giá tiền của máy điều hòa nhiệt độ. Tốt nhất là nên đặt kính hiển vi trong tủ bảo quản kính hiển vi chuyên dùng Ở những nơi không có điện, có thể đặt một giá đỡ hộp kính hiển vi cách lò sưởi của tủ lạnh hoặc máy lạnh chạy bằng ga hay dầu hoả khoảng 30 cm để giúp cho hộp đựng kính hiển vi đủ khô, bảo vệ thấu kính khỏi bị nấm mốc Hàng ngày sau khi sử dụng phải lau sạch dầu soi ở vật kính dầu bằng một mảnh vải mềm tẩm xylen và lau lại sạch bóng bằng một mảnh vải sạch không có xơ vải. Cũng cần phải lau sạch thị kính bằng một mảnh vải mềm không có xơ vải hoặc bằng một mảnh vải mỏng. Trong khi vận chuyển phải xiết chặt con ốc đưới đáy hộp kính kiển vi để cố định, giữ kính không bị hư hỏng. Nếu cần thiết phải đặt mua các bộ phận thay thế cần ghi số model của kính và ghi luôn mã số của các bộ phận đó để tương thích khi gắn kết.