Thẩm định dự án đầu tư - Chương 1: Giới thiệu thẩm định dự án đầu tư

Giaûng vieân : Phan Thò Thu Höông huongptt@ueh.edu.vn THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 2014Phan Thị Thu Hương1 Mục tiêu môn học Khi kết thúc môn học, các sinh viên sẽ có được kiến thức và các kỹ năng cần thiết để thực hiện phân tích và đánh giá cơ bản về tài chính và rủi ro đối với các dự án đầu tư nói chung. Sinh viên sẽ có khả năng:  Hiểu được những khái niệm cơ bản và hướng tiếp cận các nguyên tắc lý thuyết cùng những ứng dụng thực tế của nó trong việc lập và thẩm định dự án đầu tư.  Hiểu và vận dụng một cách có hệ thống các công cụ phân tích định lượng cơ bản về lợi ích – chi phí để ước lượng ngân lưu theo các quan điểm khác nhau và tính toán hiệu quả của dự án đầu tư.  Nắm được các kỹ thuật phân tích rủi ro dự án đầu tư và sự lựa chọn hợp lý các quyết định đầu tư dự án dựa trên sự đánh đổi giữa lợi nhuận và rủi ro. 20142 Phan Thị Thu Hương Nội dung môn học 1. Giới thiệu thẩm định dự án đầu tư 2. Phân tích ngân lưu dự án đầu tư 3. Các tiêu chuẩn thẩm định định lượng dự án 4. Phân tích tác động của lạm phát đến ngân lưu dự án 5. Phân tích rủi ro dự án đầu tư 20143 Phan Thị Thu Hương Tài liệu tham khảo 1. Thiết lập và thẩm định dự án đầu tư, Nhóm Tác giả, NXB Thống kê, 2012 2. Sách hướng dẫn phân tích chi phí - lợi ích cho các quyết định đầu tư do Glenn Jenkins, Đại học Harvard và Arnold Harberger, Đại học Chicago biên soạn. Bản dịch của Chương trình Fulbright – Việt Nam 3. Phân tích kinh tế các họat động đầu tư; Pedro B elli, Jock R.Anderson, Howard N.Barnum, Jonh A.Dixon, Jee-Peng Tan; Ngân hàng Thế giới, Bản dịch của NXB văn hóa thông tin; 2002 4. Cẩm nang thực hành phân tích dự án; NXB Economica; Bản dịch của Trường Đại học kinh tế TP.HCM 20144 Phan Thị Thu Hương Bài 1 GIỚI THIỆU VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 1. Các khái niệm căn bản 2. Các giai đoạn thẩm định dự án đầu tư 3. Khung thẩm định dự án đầu tư 20145 Phan Thị Thu Hương CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN 1. Đầu tư và phân loại đầu tư 2. Dự án đầu tư 3. Chủ đầu tư 4. Thẩm định dự án đầu tư 20146 Phan Thị Thu Hương Đầu tư Đặc trưng  Hoạt động bỏ vốn, sử dụng các nguồn lực  Hoạt động có tính lâu dài  Hoạt động đánh đổi lợi ích trước mắt nhằm thu được lợi ích tương lai  Hoạt động mang nặng tính rủi ro Voán Söû duïng Sinh lôïi Hoaøn voán 20147 Phan Thị Thu Hương Hoạt động Đầu tư Hoạt động đầu tư là hoạt động dựa trên sự phân tích kỹ lưỡng, hứa hẹn sự an toàn của vốn và mang lại một phần lời thỏa đáng. Các hoạt động không đáp ứng các yêu cầu đó là hoạt động đầu cơ. (Benjamin Graham, 1934) 20148 Phan Thị Thu Hương PHÂN LOẠI ĐẦU TƯ Phan Thị Thu Hương9 Phát triển Dịch chuyển Tính chất đầu tư Trực tiếp Gián tiếp Quan hệ quản lý của chủ đầu tư Đầu tư mới Đầu tư mở rộng Hình thức đầu tư Công nghiệp Nông nghiệp Dịch vụ Cơ sở hạ tầng Cơ cấu ngành kinh tế Đầu tư chiều sâu 2014 MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC LOẠI ĐẦU TƯ Phan Thị Thu Hương 10 Trực tiếp Gián tiếp ĐẦU TƯ Phát triển Dịch chuyển Đầu tư mới Đầu tư mở rộng XÂY DƯNG CƠ BẢN Công nghiệp Cơ sở hạ tầngNông nghiệp Dịch vụ Đầu tư chiều sâu 2014 Mục tiêu đầu tư  Theo tiêu thức lợi ích của nhà đầu tư  Theo tiêu thức lợi ích quốc gia 201411 Phan Thị Thu Hương Dự án Đầu tư  Sự cần thiết  Phương án đầu tư vốn  Phương thức huy động vốn  Phương án khai thác – vận hành • Tập hợp các yêu cầu đầu tư • Được hình thành và hoạt động theo kế hoạch cụ thể • Tồn tại trong một thời gian nhất định Mục tiêu đầu tư • Kết quả • Lợi ích 201412 Phan Thị Thu Hương Chủ đầu tư Chủ đầu tư là người sở hữu vốn, người vay vốn hoặc người được giao trách nhiệm trực tiếp quản lý và sử dụng vốn để thực hiện đầu tư theo qui định của pháp luật.  Ra quyết định và chịu trách nhiệm về quyết định của mình 201413 Phan Thị Thu Hương Chủ đầu tư Phan Thị Thu Hương14 Là các DN theo các thành phần kinh tế, theo luật DN: công ty tư nhân, công ty cổ phần, công ty hơp danh, công ty TNHH Chủ Đầu tư Doanh nghiệp thành lập theo Luật Doanh nghiệp Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (DNĐTNN) Doanh nghiệp nhà nước (DNNN) Hợp tác xã và Liên hiệp Hợp tác xã Hộ kinh doanh và cá nhân Tổ chức và các nhân nước ngoài 2014 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC RA QUYẾT ĐỊNH CỦA CHỦ ĐẦU TƯ Phan Thị Thu Hương15  Mục tiêu của chủ đầu tư và rủi ro  Các phương án và các điều kiện biên  Hệ thống luật lệ có liên quan 2014 THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ THẨM ĐỊNH = THẨM TRA+ RA QUYẾT ĐỊNH Pháp lý Hiệu quả Đầu tư? Đầu tư như thế nào? 201416 Phan Thị Thu Hương LÝ DO THẨM ĐỊNH DỰ ÁN 1. Chặn đứng dự án xấu, bảo vệ dự án tốt khỏi bị bác bỏ 2. Xác định xem liệu các thành phần dự án có phù hợp với nhau không 3. Đánh giá nguồn và qui mô của các yếu tố rủi ro 4. Quyết định phải làm thế nào nhằm giảm bớt các yếu tố rủi ro và chia xẻ có hiệu quả các yếu tố rủi ro 201417 Phan Thị Thu Hương CHU TRÌNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 1. Thời kỳ chuẩn bị đầu tư 1.1 Nghiên cứu cơ hội đầu tư 1.2 Nghiên cứu tiền khả thi 1.3 Nghiên cứu khả thi 2. Thời kỳ thực hiện đầu tư 2.1 Xây dựng cơ bản 2.2 Đưa dự án vào hoạt động 3. Thời kỳ kết thúc đầu tư  Môn học tập trung vào 3 bước đầu tiên 201418 Phan Thị Thu Hương Nghiên cứu Cơ hội Đầu tư  Hình thành ý tưởng và xác định dự án.  Những câu hỏi chủ yếu: Nhu cầu nằm ở đâu? Dự án có phù hợp với chuyên môn và chiến lược của công ty không? 201419 Phan Thị Thu Hương Hình thành Ý tưởng và Xác định Dự án • Mục tiêu – Xác định mục tiêu phát triển của dự án – Cơ sở để thực hiện dự án – Tập hợp các hướng dẫn chung cho việc thiết kế dự án nếu được tiến hành. • Nội dung – Bối cảnh vĩ mô – Hiện trạng và triển vọng phát triển của ngành – Sự cần thiết của dự án đối với doanh nghiệp – Lựa chọn hình thức đầu tư – Phân tích nhu cầu sơ khởi – Xem xét các phương án thay thế Phan Thị Thu Hương201420 Phân tích Nhu cầu Sơ khởi • Xác định khách hàng mục tiêu của dự án. • Đánh giá mức cầu đối với đầu ra của dự án bằng bao nhiêu. • Đánh giá mức sẵn lòng chi trả của người tiêu dùng đối với đầu ra của dự án. • Xác định các yếu tố làm thay đổi nhu cầu đối với đầu ra của dự án Phân tích nhu cầu không chỉ nhằm xác định tính cần thiết về mặt kinh tế của dự án mà còn giúp xác định quy mô, vị trí và thời điểm đầu tư của dự án. Phan Thị Thu Hương201421 Xem xét Các Phương án Thay thế • Chi phí cơ hội là gì? • Đánh giá ưu điểm và nhược điểm của các phương án thay thế về: – Công nghệ/Thiết kế kỹ thuật – Quy mô – Địa điểm – Thời điểm – Cơ chế huy động vốn • Giải thích tại sao phương án đề xuất được lựa chọn (vì là giải pháp chi phí thấp nhất hay chi phí hiệu quả nhất) và tại sao các phương án thay thế bị loại bỏ. Phan Thị Thu Hương201422 Lựa chọn Hình thức Đầu tư  100% vốn nhà nước  Một phần vốn nhà nước và một phần vốn tư nhân  100% vốn tư nhân Vấn đề lựa chọn hình thức đầu tư không thể tách rời khỏi việc lựa chọn cơ chế quản lý và vận hành khi dự án đi vào hoạt động. Phan Thị Thu Hương201423 Nghiên cứu Tiền khả thi và Khả thi • Mục tiêu chính là đánh giá tính vững mạnh của dự án: lợi ích so với chi phí như thế nào? • Khung phân tích dự án  Môn học tập trung vào 2 nội dung: phân tích tài chính và rủi ro. Phân tích sản phẩm và thị trường Phân tích kỹ thuật công nghệ Phân tích quản lý và nhân lực Phân tích Tài chính Phân tích rủi ro Phân tích Kinh tế Phan Thị Thu Hương201424 PHÂN TÍCH SẢN PHẨM VÀ THỊ TRƯỜNG  Mục đích: Nhằm đánh giá khả năng đạt được lợi ích trong tương lai của dự án  Nội dung phân tích  Kết quả phân tích 201425 Phan Thị Thu Hương PHÂN TÍCH SẢN PHẨM VÀ THỊ TRƯỜNG Khách hàng (Customers) Cạnh tranh (Competitons) Môi trườngkinh doanh (Climate) Năng lực (Capacities) Phân tích : 4C 201426 Phan Thị Thu Hương PHÂN TÍCH SẢN PHẨM VÀ THỊ TRƯỜNG Nội dung:  Phân tích các nguồn của nhu cầu, bản chất của thị trường, giá cả và số lượng.  Có sự phân biệt chủ yếu giữa thị trường trong nước và thị trường nước ngoài.  Nguồn thông tin được thu thập để phân tích 201427 Phan Thị Thu Hương PHÂN TÍCH SẢN PHẨM VÀ THỊ TRƯỜNG Kết quả phân tích  Mô tả chi tiết sản phẩm/dịch vụ dự án sẽ cung ứng  Khu vực thị trường chủ yếu  Dự báo về lượng và giá cả sản phẩm/dịch vụ cho toàn bộ thời gian của dự án  Chính sách thuế và trợ giá của chính phủ lên sản phẩm dự án và sự tác động đến xu hướng tiêu dùng sản phẩm đó trên thị trường 201428 Phan Thị Thu Hương PHÂN TÍCH KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ  Nghieân cöùu nhu caàu nhaäp löôïng ñoái vôùi ñaàu tö vaø hoạt ñoäng cuûa döï aùn  Thoâng tin thöù caáp coù theå ñöôïc söû duïng moät caùch tích cöïc  Caàn traùnh xung ñoät lôïi ích giöõa Nhaø cung caáp thoâng tin kyõ thuaät vaø Ngöôøi baùn thieát bò ñaàu tö hoaëc Nhaø thaàu xaây döïng 201429 Phan Thị Thu Hương Nhu caàu nhaäp löôïng ñoái vôùi ñaàu tö vaø hoïat ñoäng  Caùc caên cöù  Qui moâ döï aùn  Chöông trình saûn xuaát  Noäi dung phaân tích 1. Löïa choïn coâng ngheä vaø phöông aùn xöû lyù moâi tröôøng 2. Nhu caàu trang thieát bò 3. Ñòa ñieåm vaø maët baèng 4. Nhu caàu nguyeân vaät lieäu vaø nguoàn cung öùng 5. Nhu caàu xaây döïng cô baûn 201430 Phan Thị Thu Hương PHÂN TÍCH KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ Keát quaû phaân tích: 1. Coâng ngheä vaø thôøi gian hoaït ñoäng cuûa döï aùn 2. Nhaäp löôïng theo loaïi hình caàn thieát cho ñaàu tö vaø hoaït ñoäng 3. Lao ñoäng caàn thieát theo loaïi hình vaø thôøi gian 4. Giaù nhaäp löôïng vaø nguoàn cung caáp  Laø caên cöù ñeå öôùc löôïng nhu caàu voán ñaàu tö cho döï aùn 201431 Phan Thị Thu Hương PHAÂN TÍCH QUAÛN LYÙ VAØ NHAÂN LÖÏC  Löïa choïn moâ hình quaûn lyù cho döï aùn  Xaùc ñònh nhu caàu vaø caùc kyõ naêng quaûn lyù khaùc nhau ñoái vôùi döï aùn  Phaân tích khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu lao ñoäng vaø quaûn lyù cho döï aùn  Döï kieán caùc möùc löông khaùc nhau cho ñoäi nguõ nhaân söï cuûa döï aùn  Döï kieán cheá ñoä laøm vieäc  Keá hoaïch tuyeån duïng vaø ñaøo taïo 201432 Phan Thị Thu Hương Phân tích Tài chính Ước lượng thông số cơ bản của dự án (thiết kế dự án) Xây dựng các mô hình tài chính của dự án Đánh giá hiệu quả tài chính của dự án 201433 Phan Thị Thu Hương PHAÂN TÍCH TAØI CHÍNH Keát quaû phaân tích 1. Khaû naêng huy ñoäng caùc nguoàn taøi trôï 2. Khaû naêng phaùt trieån trong suoát voøng ñôøi cuûa döï aùn 3. Söï thoûa maõn caùc thaønh vieân coù lieân quan, caàn ñieàu chænh caùi gì ñeå thu huùt söï quan taâm cuûa caùc nhaø ñaàu tö 201434 Phan Thị Thu Hương PHAÂN TÍCH RUÛI RO Nhaän daïng nhöõng bieán ruûi ro quan troïng Xaùc ñònh mieàn giaù trò vaø phaân phoái xaùc suaát cuûa caùc bieán ruûi ro Phaân tích taùc ñoäng cuûa caùc bieán ruûi ro ñeán keát quaû döï aùn 201435 Phan Thị Thu Hương PHAÂN TÍCH KINH TEÁ DÖÏ AÙN  Xem quoác gia laø moät thöïc theå haïch toaùn  Caàn coù söï phaân bieät giöõa giaù kinh teá vaø giaù taøi chính  Söû duïng giaù kinh teá ñeå öôùc löôïng lôïi ích vaø chi phí kinh teá cuûa döï aùn 201436 Phan Thị Thu Hương Ma trận Thẩm định Dự án Hiệu quả tài chính H iệ u q u ả k in h t ế + - + - Chấp nhận ? ??? Bác bỏ Phan Thị Thu Hương 201437  Bước đi đầu tiên trong việc đánh giá tính vững mạnh tổng quát của dự án. Mục tiêu là xây dựng cơ sở cho nghiên cứu khả thi.  Những điểm lưu ý:  Duy trì tính nhất quán về chất lượng thông tin  Sử dụng thông tin thứ cấp sẵn có  Đối với lợi ích, nên sử dụng ước lượng bị thiên lệch xuống; đối với chi phí, nên sử dụng ước lượng bị thiên lệch lên.  Bước đi tiếp theo sau khi nghiên cứu tiền khả thi quyết định là dự án đủ hấp dẫn để tiến hành nghiên cứu chi tiết hơn.  Những điểm cần lưu ý:  Cải thiện độ chính xác của các biến chủ yếu  Tiến hành các điều tra, khảo sát cấp cơ sở để tính toán lại các phân tích thị trường, kỹ thuật, tài chính và kinh tế.  Phân tích chi tiết về rủi ro và các cơ chế xử lý rủi ro. Tiền khả thi Khả thi  Đưa ra quyết định sau khi nghiên cứu khả thi: tiến hành, điều chỉnh, hoãn hay hủy bỏ dự án. 2014 38 Phan Thị Thu Hương