Tập san nghiên cứu Văn Sử Địa - Số 31, tháng 8 - 1957

(Bản scan)

Từ xưa, trong thực tiễn sản xuất nông nghiệp, nhân loại đã nhận thấy những quan hệ nhân quả giữa những hiện tượng khí hậu đối với đời sống của thực vật và động vật. Như ở xứ có bốn mùa, phần lớn thực vật nảy nở lúc mùa xuân, lá rụng vào mùa thu; một số động vật ẩn núp suốt mùa đông đến mùa xuân mới xuất hiện; một số chim chóc bay về, khi trời ấm áp và tản cư về phương nam khi trời bắt đầu rét. Ở vùng nhiệt đới, động vật và thực vật cũng có những cách thích ứng với nắng mưa; như mùa nắng, đỉa rút vào lớp đất còn ẩm ướt; cá kéo từng đàn đông đúc tìm nơi còn nước ngọt;