Tập huấn xây dựng môi trường học tập tích cực và một số kỹ thuật dạy học tích cực

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LỤC NGẠN TRƯỜNG TIỂU HỌC TÂN SƠN SỐ 2 TẬP HUẤN XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP TÍCH CỰC & MỘT SỐ KỸ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Tân Sơn, tháng 12 năm 2014 MỤC TIÊU LỚP TẬP HUẤN 1. Kiến thức: Mở rộng, nâng cao hiểu biết về DHTC - Nêu được khái niệm môi trường học tập tích cực - Biết cách xây dựng và sử dụng không gian lớp học tạo điều kiện DHTC - Trình bày được mục tiêu, tác dụng và cách tiến hành kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật dạy học hợp tác theo nhóm, kĩ thuật khăn trải bàn và kĩ thuật KWL. MỤC TIÊU LỚP TẬP HUẤN 2. Kỹ năng: - Phân tích được không gian lớp học tại địa phương và đề xuất được cách cải tiến nhằm tạo điều kiện DHTC - Thiết kế được trích đoạn một tiết học cụ thể có thể sử dụng kỹ thuật nêu trên - Phân tích được việc sử dụng kỹ thuật dạy học trong những trích đoạn trên và đề xuất cách cải tiến - Tập huấn lại cho đồng nghiệp tại địa phương. MỤC TIÊU LỚP TẬP HUẤN 3. Thái độ: -Tích cực tham gia các hoạt động tập huấn - Nhiệt tình, sáng tạo trong việc áp dụng các kĩ thuật dạy học và xây dựng môi trường học tập tích cực - Có ý thức áp dụng, hướng dẫn, hỗ trợ và khuyến khích đồng nghiệp áp dụng các kĩ thuật dạy học và xây dựng môi trường học tập tích cực tại địa phương NỘI DUNG TẬP HUẤN 1. Xây dựng môi trường học tập tích cực 2. Kĩ thuật đặt câu hỏi 3. Kĩ thuật dạy học hợp tác theo nhóm 4. Một số kĩ thuật dạy học mới 5. Thực hành xây dựng kế hoạch và tập giảng PHƯƠNG PHÁP TẬP HUẤN Vòng tròn trải nghiệm Trải nghiệm Phân tích hoạt động trải nghiệm Khái quát hoá vấn đề, rút ra bài học Áp dụng Tập huấn có sự tham gia PHƯƠNG PHÁP/KỸ THUẬT DẠY HỌC a. Nêu và giải quyết vấn đề b. Động não c. Thảo luận d. Thực hành e. Khăn phủ bàn f. KWL g. . XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP TÍCH CỰC 1. Thế nào là môi trường học tập tích cực? Nhiệm vụ của học viên: Kết luận : 1. Môi trường học tập tích cực là môi trường vật chất (phòng học, bàn ghế, ) và môi trường tinh thần (quan hệ xã hội giữa HS với HS và với GV) tạo thuận lợi, thúc đẩy việc học tập tích cực của HS; là môi trường trong đó diễn ra sự học tập tích cực của HS. 2. Nêu các biện pháp xây dựng môi trường học tập tích cực ? Nhiệm vụ của học viên: - Xây dựng và sử dụng hợp lí không gian lớp học (VD: Lớp học sáng sủa; Lớp học được trang trí bằng các sản phẩm của HS; ). - Sử dụng phương pháp dạy học tích cực (VD: GV dùng chính kinh nghiệm của HS; sử dụng đa dạng các hình thức dạy học; chú ý tới kinh nghiệm của HS; gắn với thực tiễn cuộc sống; ) - Xây dựng mối quan hệ thân thiện, gắn bó giữa các thành viên trong lớp học. - MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP TÍCH CỰC Trong xây dựng môi trường học tập tích cực, GV cần: - Nâng cao ý thức trách nhiệm và sự tham gia tích cực, tự giác của tất cả các thành viên trong lớp; - Tận dụng được sự giúp đỡ có hiệu quả của phụ huynh và cộng đồng. - Có hiểu biết tốt về sư phạm, chuyên môn, - Biết rõ hoàn cảnh của HS, môi trường xã hội xung quanh. Chẳng hạn : + Lĩnh vực gia đình : Kinh tế khó khăn; cha mẹ li hôn; không cha mẹ; + Lĩnh vực xã hội : an ninh kém; nhiều tụ điểm không lành mạnh; địa phương thiếu quan tâm; đường đến trường gặp nhiều khó khăn; MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý 1. Không gian lớp học có thể gồm tường, khoảng không trong phòng học, nền nhà,... Không gian lớp học không chỉ là nơi diễn ra các hoạt động giáo dục mà còn là phương tiện giáo dục HS • Kiến trúc lớp học cần đảm bảo thẩm mĩ, khoa học, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi HS, hấp dẫn và kích thích hứng thú HS. Kiến trúc lớp học mở, hòa nhập với môi trường thiên nhiên xung quanh. Phòng học cần hấp dẫn và tiện dụng, phù hợp chức năng. Cần quan tâm phù hợp với độ tuổi HS, kiểu hoạt động trong lớp học. VD quan tâm tới các khu vực khác nhau trong lớp học và thiết kế các khu vực này để sử dụng cho các hoạt động khác nhau • Cần tận dụng không gian lớp học để trang trí ảnh, đồ dùng dạy học, bài làm tốt của HS, sản phẩm của HS (tranh vẽ, sưu tầm, ). KẾT LUẬN Ý nghĩa của việc trưng bày cho phòng học + Làm cho lớp học hấp dẫn, gần gũi, thân thiết với HS. + Kích thích trí tưởng tượng của HS + Góp phần giáo dục. + Tán thưởng các thành quả các em làm được. + Giúp củng cố những điều các em đã học bằng cách các em được quan sát thường xuyên. + Lưu ý sử dụng những vật liệu rẻ tiền, dễ kiếm ở địa phương. CHỖ NGỒI CỦA HỌC SINH& CHỖ LÀM VIỆC CỦA GIÁO VIÊN • Chỗ ngồi cần được sắp xếp theo một cách hệ thống. Trong phòng chỉ để các đồ đạc cần thiết, không nên để những đồ đạc như bàn ghế, tủ không cần thiết. Lối vào lớp học và hành lang không làm cho HS mất tập trung trong giờ học. Các chỗ ngồi cũng cần được sắp xếp để thuận tiện cho việc đi lại. • Chỗ làm việc của GV ở vị trí thuận tiện cho việc quan sát, điều khiển hoạt động của tất cả HS trong lớp và việc đi tới giúp đỡ các em khi cần thiết. Bàn ghế HS loại đơn hoặc đôi, có thể di chuyển được dễ dàng tùy theo yêu cầu hoạt động dạy học. Sự thay đổi vị trí chỗ ngồi góp phần tạo nên hứng thú học tập, ở một mức độ đó có thể khắc phục được một số bệnh học đường. • nào Một số cách sắp xếp chỗ làm việc cho GV và HS • Xếp chỗ ngồi + Xếp chỗ ngồi quay về một hướng (Ưu tiên sử dụng khi GV làm việc chung với cả lớp). + Xếp chỗ ngồi theo nhóm. + Xếp chỗ ngồi hình chữ U để cùng làm việc với GV hoặc làm việc theo nhóm, mỗi nhóm một nhiệm vụ. • Sắp xếp thiết bị trong phòng học : Bảng treo ở vị trí HS dễ quan sát; Tủ, giá sách nên đặt ở góc lớp, đồ dùng dạy học, tài liệu sắp xếp ngăn nắp, khoa học, mĩ thuật, thuận tiện cho sử dụng. • Ánh sáng và nhiệt độ là các yếu tố cũng ảnh hưởng tới thành tích học tập của HS. Chúng cần thoải mái và thuận lợi cho việc học tập của HS. Phòng cần thoáng để có không khí và ánh sáng tự nhiên. Ngoài ra có một số cây cối trong phòng cũng là một cách tốt để làm cho phòng học hấp dẫn. Lưu ý : • Cần giáo dục HS giữ gìn và bảo quản các vật liệu trong phòng học. • Động viên, khuyến khích HS, cha mẹ HS, cán bộ và nhân dân trong cộng đồng cùng tham gia sưu tầm tài liệu làm phong phú thêm cho lớp học. • Không gian lớp học nên thường xuyên thay đổi để tạo nên nét mới, hấp dẫn HS và phù hợp với từng môn, thời gian sử dụng. Cần lưu ý đảm bảo an toàn cho HS (vật treo chắc chắn, không rơi; vật bày gọn gàng, không cản trở hoạt động của HS; ..). 2. Việc bố trí trình bày tường/ góc lớp học • Các mặt tường trong phòng học : Tùy từng hoạt động, từng chủ điểm, từng môn học và điều kiện cụ thể của địa phương, có thể treo trên tường : + Những loại tranh ảnh đã in sẵn. + Những biểu bảng, sơ đồ, vật thật, mô hình do HS, GV, cha mẹ HS sưu tầm hoặc làm ra. + Những sản phẩm do chính HS tạo ra trong quá trình học tập. • Khi trưng bày các loại tranh ảnh, biểu bảng trên tường, cần chú ý tạo ra sự hấp dẫn, kích thích hứng thú học tập, vừa tầm mắt của HS, giúp các em sử dụng được dễ dàng. • Ở mặt tường chính treo ảnh Bác (phía trên bảng) và một số khẩu hiệu, .. • Những loại biểu bảng sử dụng lâu dài trong cả năm học nên để ở trên cao, cố định. • Phân loại tranh ảnh, biểu bảng theo chủ đề và treo ở những nơi thích hợp để khi hết chủ đề này có thể dễ dàng lấy cất đi, treo chủ đề khác. • Tranh ảnh, biểu bảng trưng bày trên tường nên chú ý phối hợp màu sắc, hài hòa về kích thước để đảm bảo mĩ thuật, vệ sinh học đường. Cũng nên để những khoảng tường trống lớn để tránh cảm giác bị “ngợp” vì đầy tranh ảnh, xung quanh. • Xây dựng các góc bộ môn : VD góc Toán, Tiếng Việt, TN – XH, trong đó có thể trưng bày sách, tài liệu tham khảo, bản đồ, sơ đồ, tranh ảnh, đồ dùng dạy học. • Có thể trưng bày cả sản phẩm do GV và HS tự làm. Sản phẩm trưng bày cần ghi rõ chủ đề, tên người làm hoặc người sưu tầm. Điều này có ý nghĩa làm cho HS hằng ngày tới lớp sẽ cảm thấy phấn khởi, tự hào và muốn có thêm nhiều sản phẩm. Tìm hiểu cách thức xây dựng không gian lớp học phù hợp điều kiện địa phương Làm việc theo nhóm 1.Đánh giá thực tế xây dựng và sử dụng không gian lớp học hiện nay ở địa phương. 2.Đưa ra ý tưởng thay đổi việc xây dựng và sử dụng không gian lớp học nhằm thúc đẩy học tập tích cực; Dự kiến những thuận lợi, khó khăn, giải pháp thực hiện. Làm việc chung cả lớp Các nhóm giới thiệu hình ảnh hiện nay của nhà trường và cách thay đổi để môi trường học tập tích cực hơn Lập kế hoạch thực hiện Vẽ thiết kế theo các gợi ý sau + Về cách sắp xếp bàn ghế trong lớp học. + Về cách trang trí tường lớp học. + Về kiểu loại bàn ghế. + Về việc xây dựng các khu vực theo chủ đề học tập. + Về việc bố trí tủ sách của lớp, XIN CẢM ƠN