Tài chính doanh nghiệp - Chương 9: Quyết định thuê hay mua

1CHƯƠNG 9 QUYẾT ĐỊNH THUÊ HAY MUA Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường ĐH CN Tp.HCM Email: buitoan.hui@gmail.com NGƯỜI TRỰC TIẾP SỬ DỤNG TÀI SẢN Tài sản Mua Thuê Ngắn hạn Dài hạn DN dễ tiếp cận nguồn vốn MUA VÀ THUÊ TÀI SẢN TÀI SẢN MUA TÀI SẢN THUÊ TÀI SẢN Nhà SX máy móc thiết bị (Nhà cung cấp) Vốn vay VCSH Mua trực tiếp Bên cho thuê - Sở hữu TS - Không sử dụng TS Bên đi thuê - Sử dụng TS - Không sở hữu TS Mua Ưu, nhược điểm của Mua và Thuê tài sản? 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ 9.1.1 Thuê hoạt động 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ Thuê hoạt động Nguồn tài trợ ngắn hạn -Kỳ hạn thuê< Đời sống TS, thường dưới 1 năm -Khoản tiền thuê không đủ bù đắp tiền đầu tư TS -Người cho thuê chỉu trách nhiệm đóng báo hiểm, thuế, bảo trì -Hợp đồng có thể hủy ngang 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ 9.1.2 Thuê tài chính: a.Khái niệm: Hoạt động tín dụng trung và dài hạn thông qua việc cho thuê máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác trên cơ sở hợp đồng cho thuê giữa bên cho thuê với bên thuê. 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ 9.1.2 Thuê tài chính: b. Đặc điểm: - Kỳ hạn thuê ≈ Đời sống TS - Khoản tiền thuê ≈ tiền đầu tư ban đầu vào TS - Hợp đồng không thể hủy ngang - Ưu tiên bán với giá thấp hoặc tiếp tục được thuê -Tài sản thuê do bên thuê chọn lựa từ nhà cung cấp -Bên đi thuê chịu trách nhiệm mua bảo hiểm 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ 9.1.2 Thuê tài chính: b. Phân loại: 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ Thuê tài chính Giảm thiểu rủi ro cho chủ sở hữu Nguồn tài trợ dài hạn (đảm bảo bằng tài sản) Bán và tái thuê Thuê tài sản có đòn bẩy Thuê tài chính thông thường 9.1.2 Thuê tài chính: ♣ Thuê tài chính thông thường - Là hình thức tín dụng trung và dài hạn. - Bên đi thuê xác định loại tài sản cần dùng và ký hợp đồng với bên cho thuê. - Bên cho thuê sẽ mua những tài sản này và sau đó chuyển cho bên đi thuê sử dụng. 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ 9.1.2 Thuê tài chính: ♣ Thuê tài chính thông thường 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ • 9.1.2 Thuê tài chính: Tiền thuê định kỳ (PMT) sẽ được tính toán như sau: • Ví dụ 9.1: Công ty M ký hợp đồng thuê tài chính với Công K để mua một thiết bị của Công ty C trị giá 500 tỷ.Thiết bị này có đời sống kinh tế là 14 năm.Lãi suất được hai bên thỏa thuận là 10%/năm.Thanh toán tiền thuê tài chính vào cuối mỗi năm. Tính khoản tiền thuê công ty M phải trả mỗi năm. 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ 9.1.2 Thuê tài chính: ♣ Bán và tái thuê ( Sale and lease back): •Một doanh nghiệp bán tài sản mình đang sở hữu và ngay sau đó ký hợp đồng thuê lại TS này. • Các đặc trưng của bán và tái thuê: – Bán và tái thuê thường áp dụng trong lĩnh vực bất động sản – Bên đi thuê nhận một khoản tiền từ việc bán TS – Bên đi thuê thanh toán tiền thuê định kỳ trong suốt thời hạn thuê TS Bán và tái thuê có ưu điểm giúp DN thuê tài sản tăng thêm vốn lưu động,do bán tài sản. 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ 9.1.2 Thuê tài chính: ♣ Thuê tài sản có đòn bẩy (Leveraged leases): Loại hình thuê TS này được thiết lập dựa trên một hợp đồng giữa ba bên: bên đi thuê, bên cho thuê và nhà cung cấp tín dụng 9.1 PHÂN LOẠI THUÊ 9.3 NHỮNG LỢI ÍCH CỦA THUÊ TÀI SẢN 3.3. Giảm thuế thu nhập1 Giảm mức độ không chắc chắn2 Giảm chi phí3 Giảm điều kiện ràng buộc4 Giảm tài sản thế chấp5 66 Thuê tài sản đồng nghĩa được tài trợ 100% 9.3 TÁC ĐỘNG ĐẾN BÁO CÁO TÀI CHÍNH • Thuê tài chính được xem như một khoản tài trợ dài hạn,do: +Giá trị hiện tại của tất cả các khoản thanh toán tiền thuê tài sản được thể hiện là khoản nợ dài hạn trên bảng cân đối kế toán. +Tài sản cố định thuê tài chính, chính là vốn hóa gía trị hiện tại của tất cả các khoản tiền thuê tài chính được trả trong tương lai • Tài sản thuê hoạt động và tiền thuê hoạt động không thể hiện trên bảng cân đối kế toán Báo cáo kết quả kinh doanh Diễn giải TH mua TH vay mua TH thuê h.động TH thuê TC Doanh thu CP hoạt động (chưa gồm khấu hao và thuê TS) Khấu hao CP thuê tài sản EBIT CP lãi vay EBT EAT S C D 0 S-C-D 0 EBIT EBIT(1-t) S C D 0 S-C-D I=P×i EBIT-I (EBIT-I)(1-t) S C 0 L S-C-L 0 EBIT+D-L (EBIT+D-L)(1-t) S C D 0 S-C-D I’=(L-D’) EBIT-I’ (EBIT-I’)(1-t) Báo cáo kết quả kinh doanh VD: Đầu 2009, DN có nhu cầu tăng thêm 1 TSCĐ với giá mua là 200.000 VNĐ, thời gian khấu hao 10 năm, khấu hao đều, lãi vay 10%/năm. DN có thể sử dụng các hình thức huy động vốn sau: -Thuê hoạt động với chi phí thuê là 32.550 -Thuê tài chính với chi phí thuê là 32.550 -Vay toàn bộ số tiền để mua tài sản. Giả sử các yếu tố khác không đổi trong 2 năm 2008 và 2009 Báo cáo kết quả kinh doanh Nội dung 2008 Kế hoạch 2009 Thuê hoạt động Thuê tài chính Doanh thu 1.000.000 1.000.000 1.000.000 Giá vốn hàng bán 600.000 600.000 600.000 Chi phí quản lý 140.000 140.000 140.000 Khấu hao 60.000 60.000 80.000 Chi phí thuê tài sản 0 32.550 0 EBIT 200.000 167.450 180.000 Chi phí lãi vay 40.000 40.000 52.550 EBT 160.000 127.450 127.450 Thuế (25%) 40.000 31.862 31.862 EAT 120.000 95.588 95.588 Bảng cân đối kế toán Nội dung 2008 Kế hoạch 2009 Thuê hoạt động Thuê tài chính Tổng tài sản 1.000.000 1.000.000 1.180.000 Nợ 400.000 400.000 580.000 Vốn CSH 600.000 600.000 600.000 Tổng nguồn vốn 1.000.000 1.000.000 1.180.000 Bảng cân đối kế toán TH mua TH vaymua TH thuê h.động TH thuê TC Tài sản A A A-P A Tổng tài sản A A A-P A Nguồn vốn A A A-P A Nợ vay Vốn CSH 0 A P A-P 0 A-P P A-P Nhận xét: •Khi thuê hoạt động thì bảng cân đối kế toán của DN không thay đổi,do DN không ghi tăng tài sản và nguồn vốn. •Khi mua tài sản thì bảng cân đối kế toán của DN tăng,do DN ghi tăng tài sản và nguồn vốn chủ sở hữu. •Khi thuê tài chính thì bảng cân đối kế toán của DN tăng,do DN ghi tăng tài sản và nghĩa vụ trả nợ. 9.3 TÁC ĐỘNG ĐẾN BÁO CÁO TÀI CHÍNH • Hiện giá thuần của thuê NAL (Net advantage to leasing): NAL = NPVthuê – NPVmua + Nếu NAL > = 0:Nên thuê tài sản. (Vì tiền thuê thanh toán trong tương lai qui về giá trị hiện tại nhỏ hơn tiền mua tài sản hiện tại.) + Nếu NAL <=0 :Nên mua tài sản (Vì tiền thuê thanh toán trong tương lai qui về giá trị hiện tại lớn hơn tiền mua tài sản hiện tại.) • 9.4 PHÂN TÍCH QUYẾT ĐỊNH THUÊ HAY MUA TÀI SẢN Ví dụ 9.2: Doanh nghiệp cần 1 TS giá trị thị trường là : 20.000 Dự kiến sử dụng trong 5 năm Sau 5 năm sử dụng, giá trị thu hồi là : 2.000 Việc sử dụng tài sản giúp tiết kiệm chi phí hoạt động bằng tiền là : 8.000 Nếu thuê tài sản thì chi phí thuê hàng năm là : 4.800 Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là: 35% Lãi suất vay trên thị trường là :12,31% → r = 12,31%×(1-35%) ≈ 8% WACC của doanh nghiệp là : 12% Doanh nghiệp nên lựa chọn phương án: Mua hay Thuê tài sản? • HẾT CHƯƠNG 9