Tài chính doanh nghiệp - Chương 5: Định giá chứng khoán

Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản CHƯƠNG 5: ĐỊNH GIÁ CHỨNG KHOÁN Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường ĐH CN Tp.HCM Email: buitoan.hui@gmail.com Website: https://sites.google.com/site/buitoanffb Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Mục tiêu của chương: Phân biệt được các loại trái phiếu, cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi Định giá các loại chứng khoán Phân tích tương quan giữa giá trị thực và giá thị trường của chứng khoán để đưa ra các quyết định nên hay không nên đầu tư. Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Các nội dung chính của chương Định giá trái phiếu Định giá cổ phiếu ưu đãi Định giá cổ phiếu thường Lợi suất chứng khoán khi đầu tư ra nước ngoài. Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo CÁC HÀNG HÓA TRÊN THỊ TRƯỜNG VỐN Trái phiếu1 Cổ phiếu3 Chứng khoán cầm cố bất động sản2 Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC ĐỊNH GIÁ Xaùc ñònh giaù trò lyù thuyeát Ñeå coù giaù so saùnh vô ùi giaù trò thò tröô øng Ñeå coù cô sô û ra quyeát ñònh:  Lieäu coù neân mua chöùng khoaùn hay khoâng • Neân mua neáu giaù trò thò tröôøng nhoû hôn giaù trò lyù thuyeát • Khoâng neân mua neáu giaù trò thò tröôøng lôùn hôn giaù trò lyù thyeát  Lieäu coù neân baùn chöùng khoaùn hay khoâng • Neân baùn neáu giaù trò thò tröôøng lôùn hôn giaù trò lyù thuyeát • Khoâng neân baùn neáu giaù trò thò tröôøng nhoû hôn giaù trò lyù thyeát Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.1 Những vấn đề chung về trái phiếu Khái niệm: Trái phiếu là 1 hợp đồng nợ dài hạn được ký kết giữa chủ thể phát hành và người cho vay, đảm bảo 1 sự chi trả lợi tức định kỳ và hoàn lại vốn gốc cho người cầm trái phiếu ở thời điểm đáo hạn Đặc điểm: - Mệnh giá - Ngày đáo hạn - Lãi suất huy động (rd ) Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.1 Những vấn đề chung về trái phiếu Phân loại trái phiếu: - Căn cứ vào hình thức phát hành: trái phiếu vô danh và trái phiếu ký danh - Căn cứ vào chủ thể phát hành: trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ và chính quyền địa phương - Căn cứ vào lợi tức trái phiếu: trái phiếu chiết khấu và trái phiếu trả lợi tức hàng kỳ Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo Trái phiếu Chính Phủ Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo Trái phiếu trả lãi định kỳ nửa năm Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.2 Định giá trái phiếu Định giá trái phiếu vô hạn INT: lãi cố định được hưởng mãi mãi Pb: Giá của trái phiếu Rdm: tỷ suất sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư hay lãi suất trên thị trường tài chính             1t dmr INT t)dmr(1 INT )dmr(1 INT..... 2)dmr(1 INT 1)dmr(1 INT bP Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.2 Định giá trái phiếu Định giá trái phiếu vô hạn Ví dụ: Trái phiếu vĩnh viễn có mệnh giá 10 trđ. Lãi suất huy động 10%/năm. Nếu lãi suất theo yêu cầu của nhà đầu tư là 11% thì trái phiếu trên được bán với giá bao nhiêu trên thị trường? INT = M x rd Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo 5.2.2 Định giá trái phiếu Định giá trái phiếu có kỳ hạn được hưởng lãi:               n t n dm t dm n dm n dmdmdm b r M r INT r M r INT r INT r INTP 1 21 )1()1( )1()1( ........ )1()1( n dm dm n dm b rMr r INTP      )1( )1(1 M: Mệnh giá trái phiếu n: số năm trái phiếu còn lưu hành cho đến khi đáo hạn INT: lãi cố định được hưởng mãi mãi Pb: giá của trái phiếu rdm:: tỷ suất sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.2 Định giá trái phiếu Trái phiếu trả lãi nửa năm một lần: Rd/2 Rdm/2 nx2 Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.2 Định giá trái phiếu Định giá trái phiếu có kỳ hạn được hưởng lãi: Ví dụ: Một công ty phát hành ra trái phiếu có mệnh giá 5 trđ, phát hành ngày 10/10/2010 và đáo hạn ngày 10/10/2020, lãi suất huy động 15%/năm, mỗi năm trả lãi 1 lần. Xác định giá bán của trái phiếu trên thị trường vào ngày 10/10/2011, nếu lãi suất theo thị trường là 10%/năm. Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.2 Định giá trái phiếu Lượng giá trái phiếu có kỳ hạn không hưởng lãi Ví dụ: Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam phát hành trái phiếu không trả lãi có thời hạn 10 năm và mệnh giá là 1 trđ. Nếu tỷ suất lợi nhuận đòi hỏi của nhà đầu tư là 12%/năm, tính giá bán của trái phiếu này n dm b r MP )1(   Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.2 Định giá trái phiếu Phân tích sự biến động giá trái phiếu Giá trái phiếu (Pb) là 1 hàm số phụ thuộc vào các biến sau: INT: lãi cố định được hưởng từ trái phiếu Rdm: tỷ suất sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư M: mệnh giá trái phiếu n: số năm trái phiếu còn lưu hành cho đến khi đáo hạn Sau khi trái phiếu được phát hành thì M và INT không đổi phụ thuộc vào sự thay đổi thời gian và biến động lãi suất trên thị trường Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo 5.2.2 Định giá trái phiếu Phân tích sự biến động giá trái phiếu Ví dụ: Một DN cổ phần phát hành ra nước ngoài trái phiếu có mệnh giá 100.000 đồng, thời hạn 2 năm và lãi suất huy động 8%/năm, mỗi năm trả lãi 1 lần Hãy xác định giá của trái phiếu trước thời điểm đáo hạn 1 năm, 2 năm, nếu lãi suất thị trường tại thời điểm phát hành lần lượt là 6%, 8%, 10% Rdm Giá trị trái phiếu trước đáo hạn 2 năm 1 năm 0 năm 6% 103.667 101.887 100.000 8% 100.000 100.000 100.000 10% 96.259 98.182 100.000 Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo 5.2.2 Định giá trái phiếu 0 1 2 3 n Pm PM Giá trái phiếu ($) năm Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo 5.2.2 Định giá trái phiếu Phân tích sự biến động giá trái phiếu Nhận xét: - Giá trái phiếu được hình thành trên thị trường do quan hệ cung cầu quyết định, sự biến động của lãi suất thị trường sẽ tác động đến giá trái phiếu. - Khi lãi suất trên thị trường bằng lãi suất trái phiếu thì giá trái phiếu bằng mệnh giá của nó - Khi lãi suất trên thị trường thấp hơn lãi suất trái phiếu thì giá trái phiếu cao hơn mệnh giá của nó - Khi lãi suất trên thị trường cao hơn lãi suất trái phiếu thì giá trái phiếu thấp hơn mệnh giá của nó - Càng gần ngày đáo hạn thì giá trái phiếu càng tiến gần đến mệnh giá của nó - Trái phiếu dài hạn có rủi ro cao hơn trái phiếu ngắn hạn. Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.2 Định giá trái phiếu Lợi suất đầu tư trái phiếu: Lợi suất đầu tư trái phiếu đáo hạn (YTM – Yield to Maturity) Ví dụ: Một người mua 1 trái phiếu có mệnh giá 1000$, thời hạn 14 năm và được hưởng lãi hàng năm là 15% với giá là 1.368,31$. Nếu người đó giữ trái phiếu này đến khi đáo hạn, lợi suất đầu tư trái phiếu này là bao nhiêu? Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo 5.2.2 Định giá trái phiếu Lợi suất đầu tư trái phiếu: Lợi suất đầu tư trái phiếu được thu hồi (Yield to Call) n dm bn n dmdmdm bn r V r INT r INT r INTP )1()1( ..... )1()1( 21         n dmb dm n dm b rVr rINTP      )1()1(1 n: thời gian cho đến khi trái phiếu được thu hồi Vbn: Giá khi thu hồi trái phiếu rdm: Lời suất khi trái phiếu được thu hồi Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.2 Định giá trái phiếu Lợi suất đầu tư trái phiếu: Lợi suất đầu tư trái phiếu được thu hồi (Yield to Call) Ví dụ: Trái phiếu thời hạn 10 năm, lãi suất 10%/năm, trả lãi 2 lần một năm, mệnh giá 1000$ đang bán với giá $1.063,386. Trái phiếu có thể được thu hồi sau 5 năm với giá thu hồi là $1 050. Tính lợi suất trái phiếu khi thu hồi Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.2.2 Định giá trái phiếu  Công thức gần đúng: 2 2 bb bb d dm b b d dm PV n PVrM r PM n PMrM r         Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 12 10 121 )( bb bb dmdmdmdm PP PPrrrr     Công thức nội suy: Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU ƯU ĐÃI Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.3.1 Những vấn đề chung về cổ phiếu ưu đãi Khái niệm Cổ phiếu ưu đãi là loại chứng khoán vốn ưu đãi hay là loại cổ phiếu mà DN phát hành cam kết trả tỷ lệ cổ tức cố định hàng năm, không có tuyên bố ngày đáo hạn. Là loại cổ phiếu có những tính chất giống trái phiếu Các loại cổ phiếu ưu đãi: - Cổ phiếu ưu đãi cổ tức - Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết - Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại - Cổ phiếu ưu đãi trong việc chuyển qua cổ phiếu thường - Cổ phiếu ưu đãi khác do điều lệ công ty quy định Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.3.2 Lượng giá cổ phiếu ưu đãi Mô hình lượng giá cổ phiếu ưu đãi p p p r D P  - Pp: giá trị của cổ phiếu ưu đãi - Dp: cổ tức hàng năm của cổ phiếu ưu đãi - rp: tỷ suất sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư Ví dụ: công ty cổ phần phát hành cổ phiếu ưu đãi về cổ tức theo mệnh giá 10%, mệnh giá cổ phiếu ưu đãi 500.000 đồng. Nếu suất sinh lợi theo yêu cầu của nhà đầu tư là 11% thì cổ phiếu ưu đãi trên được bán với giá bao nhiêu trên thị trường Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.3.2 Lượng giá cổ phiếu ưu đãi VD2: Cổ phiếu ưu đãi mệnh giá 2000$, tỷ lệ chi trả cổ tức hàng năm là 15%. Nếu lãi suất yêu cầu của nhà đầu tư là 20% thì ở thời điểm 4 năm sau ngày phát hành giá bán cổ phiếu này là bao nhiêu? VD3: Công ty phát hành cổ phiếu ưu đãi mệnh giá 100.000 đồng, tỷ lệ chi trả cổ tức hàng năm là 10%, nhà đầu tư đòi hỏi tỷ suất sinh lời là 12%. Tính giá cổ phiếu ưu đãi? Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.3.2 Lượng giá cổ phiếu ưu đãi Tỷ suất sinh lời của cổ phiếu ưu đãi p p p P D r  Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.3.2 Lượng giá cổ phiếu ưu đãi Vd1: Cổ phiếu ưu đãi mệnh giá 2 trđ, hưởng cổ tức hàng năm 15%, nếu giá bán của cổ phiếu hiện nay là 1900.000đ. Tính tỷ suất sinh lời đầu tư cổ phiếu ưu đãi? VD2: Cổ phiếu ưu đãi nhận cổ tức hàng năm 200.000đ, giá bán hiện nay là 430.000đ. Tỷ suất sinh lời đầu tư cổ phiếu là bao nhiêu? Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU THƯỜNG Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4.1 Những vấn đề chung về CP thường Khái niệm - Là chứng khoán vốn hay chứng chỉ chứng nhận đầu tư vào doanh nghiệp cổ phần - Được chia lợi nhuận hàng năm từ kết quả hoạt động kinh doanh của DN - Là loại chứng khoán phát hành ra đầu tiên và thu hồi về cuối cùng khi doanh nghiệp thanh lý, giải thể Đặc điểm - Mệnh giá - Thư giá - Thị giá - Cổ tức Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4.1 Những vấn đề chung về CP thường Phân loại: Căn cứ vào đặc điểm hoạt động của DN - Cổ phiếu thượng hạng - Cổ phiếu tăng trưởng - Cổ phiếu thu nhập - Cổ phiếu thời kỳ - Cổ phiếu theo mùa Căn cứ vào đặc điểm dòng tiền của cổ phiếu - Cổ phiếu có dòng tiền vô hạn - Cổ phiếu có dòng tiền hữu hạn Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản Company Logo Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4.2 Định giá cổ phiếu thường Mô hình chiết khấu dòng tiền hữu hạn       n t t s n t s t r P r D P 1 0 )1()1( P0: Giá cổ phiếu thường ước định Dt: khoản cổ tức dự tính nhận được ở năm thứ t Pn:giá bán cổ phiếu dự tính ở cuối năm thứ n rs: tỷ suất sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư n: số năm nắm giữ cổ phiếu của nhà đầu tư Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4.2 Định giá cổ phiếu thường Mô hình chiết khấu dòng tiền vô hạn t t gDD )1(0  P0: Giá CP thường ở hiện tại g: mức tăng trưởng thu nhập hay tăng trưởng cổ tức rs: suất sinh lợi theo yêu cầu của nhà đầu tư D0: cổ tức cổ phiếu thường ở năm hiện tại Dt: cổ tức cổ phiếu thường ở năm t Mô hình định giá cồ phiếu thường              1 2 2 1 1 0 )1()1( ...... )1()1( t ts t sss r D r D r D r DP Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4.2 Định giá cổ phiếu thường Trường hợp cổ tức tăng đều đặn hàng năm - Với rs> g: Ví dụ: Cổ phiếu của doanh nghiệp An-Pha được chia cổ tức năm vừa rồi là 12000 đồng/ cổ phiếu, doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cổ tức hàng năm là 8%, suất sinh lợi theo yêu cầu của nhà đầu tư là 12%. Hãy xác định giá trị của cổ phiếu thường của doanh nghiệp An- Pha mua bán trên thị trường ngày hôm nay )( )1( )( 01 0 gr gD gr DP ss      Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4.2 Định giá cổ phiếu thường Trường hợp cổ tức hàng năm không thay đổi g = 0 Ví dụ: Cổ phiếu của doanh nghiệp Bê – ta được chia cổ tức năm vừa rồi là 12.000 đồng/cổ phiếu, doanh nghiệp có tốc độ tăng cổ tức hàng năm là 0%, suất sinh lợi theo yêu cầu của nhà đầu tư là 10%. Hãy xác định giá trị của cổ phiếu thường của DN mua bán trên thị trường ngày hôm nay sr DP 00  Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4.2 Định giá cổ phiếu thường Trường hợp cổ tức tăng trưởng giảm dần: Ví dụ: Giả sử 1 cổ phiếu có lợi tức cổ phần được chia lần đầu là 1,5 USD, lợi tức cổ phần gia tăng mỗi năm g = 20% trong 4 năm kế tiếp. Từ năm thứ 5 trở đi tỷ lệ này giảm xuống chỉ còn 6% mỗi năm. Suất sinh lời của vốn chủ sở hữu rs là 16%. Xác định giá bán cổ phiếu tại thời điểm hiện tại? Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4.2 Định giá cổ phiếu thường Tỷ suất sinh lời của cổ phiếu thường Với rs > g, ta có )( 1 0 gr DP s   g P Drs  0 1 Ví dụ: Một cổ phiếu ở năm 1 lợi tức kỳ vọng là 2240 đồng, tỷ lệ tăng lợi tức cổ phần hàng năm g là 5% và không đổi. Giá bán cổ phieu1 ở thời điểm hiên tại là 32.000 đồng. Tính tỷ suất sinh lợi của cổ phiếu Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4.2 Định giá cổ phiếu thường Phương pháp P/E và P/B tự đọc sách. Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4 Lợi suất chứng khoán khi đầu tư ra nước ngoài Các yếu tố tác động đến lợi suất đầu tư chứng khoán ra nước ngoài:  Thu nhập  Rủi ro Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4 Lợi suất chứng khoán khi đầu tư ra nước ngoài Lợi suất đầu tư chứng khoán khi đồng tiền nước đầu tư tăng giá: Ví dụ: Ngày 1/1/2013, ông A đầu tư 200 trđ để mua trái phiếu công ty B ở Mỹ với lãi suất trái phiếu hàng năm là 10%, tỷ giá 20.000VND/USD. Đến ngày 31/12/2013 ông A bán toàn bộ trái phiếu với giá bằng giá mua ban đầu và nhận trái tức với tỷ giá 21.000VND/USD. Tính lợi suất đầu tư của ông A. Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản 5.4 Lợi suất chứng khoán khi đầu tư ra nước ngoài Lợi suất đầu tư chứng khoán khi đồng tiền nước đầu tư giảm giá: Ví dụ: Ngày 1/1/2013, ông A đầu tư 200 trđ để mua trái phiếu công ty B ở Mỹ với lãi suất trái phiếu hàng năm là 10%, tỷ giá 20.000VND/USD. Đến ngày 31/12/2013 ông A bán toàn bộ trái phiếu với giá bằng giá mua ban đầu và nhận trái tức với tỷ giá 19.000VND/USD. Tính lợi suất đầu tư của ông A. Bài giảng môn Tài chính doanh nghiệp P1 Giảng viên: ThS. Bùi Ngọc Toản www.themegallery.com