Sự nghiệp công nghiệp hoá - Hiện đại hoá ở nước ta và việc vận dụng nguyên lý thống nhất giữa lí luận và thực tiễn
Hiện nay trên thế giới tốc độ phát triển kinh tế rất nhanh và sôi động, các nước nhanh chóng thực hiện các chính sách kinh tế nhằm đưa kinh tế phát triển. Muốn vậy các nước không còn con đường nào khác là phải thực hiện công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Do vậy vấn đề công nghiệp hoá là vấn đề chung mang tính toàn cầu khiến mọi người đều phải quan tâm đến nó.
Việt Nam xuất phát từ một nền nông nghiệp lạc hậu, tự cung tự cấp lại do ảnh hưởng nặng nề của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc ác liệt và lâu dài, do đó chúng ta gặp rất nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế. Công cuộc đổi mới của nước ta tiến hành từ năm 1986 đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội, tạo ra những tiền đề cơ bản cho công cuộc công nghiệp hoá-hiện đại hoá đất nước. Từ đó đến nay Đảng ta luôn xác định công nghiệp hoá là nhiệm vụ trung tâm của thời kì quá độ.
Thực tế đã chứng minh rằng phát triển kinh tế là quy luật khách quan của tồn tại và phát triển xã hội loài người và bất cứ ở giai đoạn nào, ở bất kì đất nước nào, không loại trừ các nước giàu mạnh về kinh tế, suy đến cùng đều được bắt đầu và quyết định phát triển kinh tế nghĩa là phải bắt đầu từ phương thức sản xuất. Vấn đề khác nhau giữa các nước thì ở mục tiêu, nội dung và cách thức phát triển, có sự khác nhau về tốc độ, hiệu quả.
Như ta đã biết mỗi phương thức sản xuất nhất định đều có cơ sở vật chất tương ứng. Cơ sở vật chất kĩ thuật nhất định thường được hiểu là toàn bộ của lực lượng sản xuất cùng với kết cấu của xã hội đã đạt được trình độ xã hội tương ứng. Cơ sở vật chấ của một xã hội tồn tại trong phạm vi các quan hệ sản xuất nhất định nên nó mang dấu ấn và chịu sự tác động của các quan hệ sản xuất trong việc tổ chức quá trình công nghệ.
Hiện nay đất nước ta còn nghèo (thuộc nhóm thứ 3) thì việc công nghiệp hoá - hiện đại hoá là con đường tất yếu. Từ Đại hội Đảng lần VI của Đảng xác định đây là thời kì phát triển mới - thời kì "Đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước" định hướng phát triển nhằm mục tiêu “Xây dựng nước ta thành một nước công nghiệp có cơ sở vật chất kĩ thuật hiện đại, cơ cấu kinh tế hơp lí, quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, đời sống tinh thần cao, quốc phòng an ninh vững chắc, dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng văn minh”.
Vấn đề công nghiệp hoá - hiện đại hoá là một vấn đề rất rộng bao hàm nhiều mặt nội dung. Trong khuôn khổ bài tiểu luận này em xin trình bày vấn đề “Sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở nước ta và việc vận dụng nguyên lý thống nhất giữa lí luận và thực tiễn”.
Nội dung tài liệu Sự nghiệp công nghiệp hoá - Hiện đại hoá ở nước ta và việc vận dụng nguyên lý thống nhất giữa lí luận và thực tiễn, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Môc lôc
A. PhÇn më ®Çu.........................................................................................2
B. PhÇn néi dung .....................................................................................4
Ch¬ng I : C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ tÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta.........................................................4
1.1. C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.................................................................4
1.1.1. C«ng nghiÖp ho¸....................................................................................4
1.1.2. HiÖn ®¹i ho¸...........................................................................................4
1.2. TÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸....................4
1.2.1. C«ng nghiÖp ho¸ lµ xu híng mang tÝnh quy luËt cña c¸c níc ®i tõ nÒn s¶n xuÊt nhá lªn mét nÒn s¶n xuÊt lín......................................................4
1.2.2. Nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp C«ng nghiÖp hãa - HiÖn ®¹i hãa ë níc ta.....................................................................................6
Ch¬ng II: Lý luËn vµ thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸...............7
2.1. Lý luËn.....................................................................................................7
2.1.1. Kh¸i qu¸t, tæng kÕt hãa cña qóa tr×nh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa...................................................................................................................8
2.1.2. Quan ®iÓm chØ ®¹o.................................................................................9
2. 2. Thùc tiÔn................................................................................................10
2.2.1. Kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc ....................................................10
2.2.2. Ph¬ng híng, néi dung, môc ®Ých cña c«ng nghiÖp hãa....................11
2.2.3. Yªu cÇu n¶y sinh khi thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa...........13
C. KÕt luËn...............................................................................................14
Tµi kiÖu tham kh¶o.............................................................................15
A. PhÇn më ®Çu
HiÖn nay trªn thÕ giíi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ rÊt nhanh vµ s«i ®éng, c¸c níc nhanh chãng thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ nh»m ®a kinh tÕ ph¸t triÓn. Muèn vËy c¸c níc kh«ng cßn con ®êng nµo kh¸c lµ ph¶i thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Do vËy vÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸ lµ vÊn ®Ò chung mang tÝnh toµn cÇu khiÕn mäi ngêi ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn nã.
ViÖt Nam xuÊt ph¸t tõ mét nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu, tù cung tù cÊp l¹i do ¶nh hëng nÆng nÒ cña cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc ¸c liÖt vµ l©u dµi, do ®ã chóng ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong ph¸t triÓn kinh tÕ. C«ng cuéc ®æi míi cña níc ta tiÕn hµnh tõ n¨m 1986 ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò c¬ b¶n cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Tõ ®ã ®Õn nay §¶ng ta lu«n x¸c ®Þnh c«ng nghiÖp ho¸ lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi k× qu¸ ®é.
Thùc tÕ ®· chøng minh r»ng ph¸t triÓn kinh tÕ lµ quy luËt kh¸ch quan cña tån t¹i vµ ph¸t triÓn x· héi loµi ngêi vµ bÊt cø ë giai ®o¹n nµo, ë bÊt k× ®Êt níc nµo, kh«ng lo¹i trõ c¸c níc giµu m¹nh vÒ kinh tÕ, suy ®Õn cïng ®Òu ®îc b¾t ®Çu vµ quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ nghÜa lµ ph¶i b¾t ®Çu tõ ph¬ng thøc s¶n xuÊt. VÊn ®Ò kh¸c nhau gi÷a c¸c níc th× ë môc tiªu, néi dung vµ c¸ch thøc ph¸t triÓn, cã sù kh¸c nhau vÒ tèc ®é, hiÖu qu¶.
Nh ta ®· biÕt mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh ®Òu cã c¬ së vËt chÊt t¬ng øng. C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt nhÊt ®Þnh thêng ®îc hiÓu lµ toµn bé cña lùc lîng s¶n xuÊt cïng víi kÕt cÊu cña x· héi ®· ®¹t ®îc tr×nh ®é x· héi t¬ng øng. C¬ së vËt chÊ cña mét x· héi tån t¹i trong ph¹m vi c¸c quan hÖ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh nªn nã mang dÊu Ên vµ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quan hÖ s¶n xuÊt trong viÖc tæ chøc qu¸ tr×nh c«ng nghÖ.
HiÖn nay ®Êt níc ta cßn nghÌo (thuéc nhãm thø 3) th× viÖc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ con ®êng tÊt yÕu. Tõ §¹i héi §¶ng lÇn VI cña §¶ng x¸c ®Þnh ®©y lµ thêi k× ph¸t triÓn míi - thêi k× "§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc" ®Þnh híng ph¸t triÓn nh»m môc tiªu “X©y dùng níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ h¬p lÝ, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh”.
VÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét vÊn ®Ò rÊt réng bao hµm nhiÒu mÆt néi dung. Trong khu«n khæ bµi tiÓu luËn nµy em xin tr×nh bµy vÊn ®Ò “Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta vµ viÖc vËn dông nguyªn lý thèng nhÊt gi÷a lÝ luËn vµ thùc tiÔn”.
B. néi dung
Ch¬ng I: C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ tÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta
1.1. C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸.
1.1.1. C«ng nghiÖp ho¸.
C«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ b¶n,toµn diÖn ph¬ng thøc s¶n suÊt vµ dÞch vô tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông réng r·i søc lao ®äng g¾n liÒn víi c«ng nghÖ,ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn ®Ó t¹o nÒm t¶ng cho sù t¨ng trëng nhang hiÖu qu¶ cao vµ bÒn l©u.
1.1.2. HiÖn ®¹i ho¸.
HiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh c¶i biÕn mét x· héi cæ truyÒn thµnh mét x· héi hiÖn ®¹i cã tr×nh ®é v¨n minh cao h¬n, cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é t¨ng trëng nhanh, tÝnh theo b×nh qu©n ®Çu ngêi ngµy cµng cao.
C«ng nghiÖp ho¸ nhÊt thiÕt ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó h×nh thµnh mét x· héi v¨n minh c«ng nghiÖp bao gåm c¶ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸.
1.2. TÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸.
1.2.1. C«ng nghiÖp ho¸ lµ xu híng mang tÝnh quy luËt cña c¸c níc ®i tõ nÒn s¶n xuÊt nhá lªn mét nÒn s¶n xuÊt lín.
§Ó cã mét x· héi nh ngµy nay kh«ng ph¶i do tù nhiªn mµ cã, nã do qu¸ tr×nh tÝch luü vÒ lîng ngay tõ khi nã loµi ngêi xuÊt hiÖn th× s¶n xuÊt th« s¬, ®êi sèng kh«ng æn ®Þnh, c¬ së vËt chÊt hÇu nh kh«ng cã g× nhng tr¶i qua sù nç lùc cña con ngêi t¸c ®éng vµo giíi tù nhiªn, c¶i biÕn nã th«ng qua lao ®éng, tr¶i qua nhiÒu th¨ng trÇm cña lÞch sö giê ®©y con ngêi ®· t¹o ra ®îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. Thµnh tùu ®¹t ®îc lµ do quy luËt ph¸t triÓn do tù th©n vËn ®éng cña con ngêi trong toµn bé x· héi. Ngµy nay c«ng cuéc, c¸c níc ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu trong cuéc c¹nh tranh ch¹y ®ua vÒ kinh tÕ. ThÓ hiÖn lµ c¸c chÝnh s¸ch, ®êng lèi vµ ph¸t triÓn ngµy mét toµn diÖn h¬n, vÒ c¸c mÆt quan hÖ s¶n xuÊt, lùc lîng s¶n xuÊt, nÒn v¨n ho¸ vµ con ngêi cña x· héi ®ã. C«ng nghiÖp ho¸ chÝnh lµ con ®êng vµ bíc ®i tÊt yÕu ®Ó t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i.
X©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i còng lµ mét quy luËt chung, phæ biÕn víi tÊt c¶ c¸c níc. Tuy nhiªn tuú tõng níc kh¸c nhau, do ®iÓm xuÊt ph¸t tݪn lªn kh¸c nhau, môc tiªu ph¸t triÓn kh«ng gièng nhau nªn c¸ch tiÕn hµnh c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn s¶n xuÊt lín, hiÖn ®¹i kh«ng gièng nhau. §èi víi nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn nh níc ta hiÖn nay, c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh mang tÝnh quy luËt, tÊt yÕu ®Ó tån t¹ivµ ph¸t triÓn nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i.
Cã tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ chóng ta míi:
Ø X©y dùng ®îc c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho chñ nghÜa x· héi ë níc ta.
Ø Míi tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt më réng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, míi tÝch luü vÒ lîng míi ®Ó x©y dùng thµnh c«ng nÒn s¶n xuÊt lín CNXH.
Ø Míi t¨ng cêng ph¸t triÓn lùc lîng giai cÊp c«ng nh©n.
Ø Míi cñng cè quèc phßng gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi.
Ø Míi gãp phÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ d©n téc, x©y dùng con ngêi míi ë VN.
ViÖt Nam lµ mét níc cã nÒn kinh tÕ nhá, l¹c hËu vÒ khoa häc kÜ thuËt, lùc lîng s¶n xuÊt cßn non kÐm cha phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt cña XHCN. §Ó cã c¬ së kü thuËt cña nÒn kinh tÕ lín h¬n kh«ng cßn con ®êng nµo kh¸c lµ c«ng nghiÖp ho¸, c¬ khÝ ho¸ c©n ®èi vµ hiÖn ®¹i trªn tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn cao.
Muèn vËy c«ng nghiÖp ho¸ lµ ph¸t triÓn tuÇn tù vµ ph¸t triÓn nh¶y vät, cïng mét lóc thùc hiÖn hai cuéc c¸ch m¹ng ®ã lµ chuyÓn lao ®éng th« s¬ sang lao ®éng b»ng m¸y mãc vµ chuyÓn lao ®éng b»ng m¸y mãc sang lao ®éng tù ®éng ho¸ cã sù chØ ®¹o cña nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN.
1.2.2. Nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp C«ng nghiÖp hãa - HiÖn ®¹i hãa ë níc ta.
Ø Sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ sù qu¶n lÝ cña Nhµ níc. §©y lµ tiÒn ®Ò quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña sù nghiÖp CNH - H§H ë níc ta.
Ø Ph¸t triÓn nguån lùc: §Ó triÓn khai nh÷ng ý tëng vÒ c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ tríc m¾t còng nh l©u dµi ph¶i tÝnh ®Õn yÕu tè hµng ®Çu cña nguån nh©n lùc. ë ®©y vÊn ®Ò lµ gi¸o dôc lµ c¸i nÒn cña nguån nh©n lùc, kh«ng ph¶i nh©n lùc chung chung mµ ë ®©y nh©n lùc cña mét nÒn s¶n xuÊt lín XHCN.
Ngoµi viÖc båi dìng, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n lùc cßn ®ái ph¶i chó ý ch¨m sãc søc khoÎ cho céng ®ång.
Ø Ph¸t huy søc m¹nh cña n¨m thµnh phÇn kinh tÕ.
Muèn vËy ph¶i kiÓm so¸t gi¶m nh÷ng yÕu tè tù ph¸t trong c¬ chÕ míi vµ ®¶m b¶o nã ph¸t triÓn theo ®Þnh hîng XHCN.
Ø VÒ thÞ trêng vèn: ThÞ trêng còng lµ mét nh©n tè quan träng, lµ n¬i c«ng nghiÖp hãa cã thÓ thµnh c«ng, lµ m«i trêng c¹nh tranh t¹o sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ nãlµ n¬i gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn tån t¹i bªn trong nÒn kinh tÕ. Do vËy chóng ta cÇn ph¶i chó ý ®Õn c¶ thi trêng trong níc vµ ngoµi níc, ®Ó t¹o ra ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn.
Ø Bªn c¸c nh©n tè lµm nªn c«ng nghiÖp hãa cßn rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, tµi nguyªn, m«i trêng tù nhiªn…
Ch¬ng II: Lý luËn vµ thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸
2.1. Lý luËn
Mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt ®Æc trng cho mét h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nhÊt ®Þnh, vµ lÞch sö loµi ngêi lµ sù ph¸t triÓn kÕ tiÕp nhau cña c¸c ph¬ng thøc s¶n xuÊt, ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò l¹c hËu tÊt yÕu ®îc thay thÕ b»ng ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi tiÕn bé h¬n. Trong mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt th× lùc lîng s¶n xuÊt ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. Lùc lîng s¶n xuÊt ch¼ng nh÷ng lµ thíc ®o thùc tiÔn cña con ngêi trong viÖc c¶i t¹o tù nhiªn nh»m ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngõ¬i mµ cßn lµm thay ®æi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong s¶n xuÊt, trong x· héi. Tuy nhiªn nÕu lùc lîng s¶n xuÊt lµ c¸i cÊu thµnh nÒn t¶ng vËt chÊt cña toµn bé lÞch sö nh©n lo¹i, th× quan hÖ s¶n xuÊt lµ c¸i cÊu thµnh c¬ së kinh tÕ x· héi, lµ c¬ së thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt tinh thÇn cña con ngêi cña toµn bé nh÷ng quan hÖ t tëng, tinh thÇn vµ nh÷ng thiÕt chÕ t¬ng øng trong x· héi.
C.M¸c ®· ®a ra kÕt luËn r»ng: x· héi loµi ngêi ph¸t triÓn tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n cña sù ph¸t triÓn ®ã lµ sù vËn ®éng theo híng tiÕn lªn cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, lµ sù thay thÕ h×nh th¸i kinh tÕ nµy b»ng h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi kh¸c cao h¬n mµ gèc rÔ s©u xa cña nã lµ sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña lùc lîng s¶n xuÊt. R»ng sù vËt vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi lµ do t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kh¸ch quan.
Nh÷ng t tëng c¬ b¶n ®ã trong häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi chÝnh lµ c¬ së lý luËn cho phÐp chóng ta kh¼ng ®Þnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh híng XHCN ë níc ta hiÖn nay lµ phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña d©n téc ta, cña thêi ®¹i.
Ngµy nay trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi, c«ng nghiªp ho¸ vÉn ®îc coi lµ ph¬ng híng chñ ®¹o, ph¶i tr¶i qua cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §èi víi níc ta khi c¸c t tëng c¬ b¶n trong häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi ®îc nhËn thøc l¹i mét c¸ch khoa häc vµ s©u s¾c víi t c¸ch lµ c¬ së lý lô©n cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc th× mét mÆt, chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh sù nghiÖp nµy trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi ®Ó nhanh chãng t¹o ra lùc lîng s¶n xuÊt, hiÖn ®¹i cho chÕ ®é míi. Ë ®©y "c«ng nghiÖp ho¸ thùc chÊt lµ x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kÜ thuËt cña CNXH". §ã kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ t¨ng thªm tèc ®é vµ tØ träng cña s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, mµ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu g¾n víi c¨n b¶n c«ng nghiÖp, t¹o nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ cao vµ l©u bÒn cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. C«ng nghiÖp hãa ph¶i ®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸, kÕt hîp nh÷ng bíc tiÕn tuÇn tù vÒ c«ng nghÖ víi viÖc tranh thñ nh÷ng c¬ héi ®i t¾t, ®ãn ®Çu, h×nh thµnh nh÷ng mòi nhän ph¸t triÓn theo tr×nh ®é tiªn tiÕn cña khoa häc c«ng nghÖ thÕ giíi.
MÆt kh¸c chóng ta ph¶i chó träng x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng vµ theo ®Þnh híng XHCN. §©y lµ hai nhiÖm vô ®îc thùc hiÖn ®ång thêi, chóng lu«n t¸c ®éng, thóc ®Èy hç trî cïng ph¸t triÓn. Bëi lÏ "nÕu c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa t¹o nªn lùc lîng s¶n xuÊt cÇn thiÕt cho chÕ ®é x· héi míi, th× viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn chÝnh lµ x©y dùng hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp".
2.1.1. Kh¸i qu¸t, tæng kÕt hãa cña qóa tr×nh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa
Nh ta ®· biÕt tõ khi CNXH khoa häc ®îc x©y dùng ë tÊt c¶ c¸c níc XHCN ®Òu thùc hiÖn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung. C¬ chÕ nµy ®· tån t¹i kh¸ l©u vµ ®îc xem lµ ®Æc trng riªng biÖt cña CNXH. ThËy sù th× kh«ng ph¶i nh vËy, nÒn kinh tÕ tËp trung kh«ng ph¶i lµ ®Æc trng cña CNXH, còng nh nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh«ng ph¶i lµ duy nhÊt ®îc thiÕt lËp trong CNTB. NÒn kinh tÕ tËp trung ®· ®îc thiÕt lËp trong CNTB ®îc c¸c níc t b¶n ¸p dông tríc khi nhiÒu níc x¸c lËp XHCN nhng hä ®· xãa bá nã ®Ó chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng . Nhng c«ng b»ng mµ nãi còng cha ph¶i lµ c¸i duy nhÊt ®¶m b¶o sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn x· héi theo quan ®iÓm Mac - Lªnin th× x· héi céng s¶n lµ mét x· héi tiªn tiÕn, con ngêi cã thÓ "lµm theo n¨ng lùc hëng theo nhu cÇu" nhng thùc tÕ trong CNXH cña c¶i x· héi cha ®¹t ®Õn møc hÕt søc phong phó, d thõa vµ trong c¶ giai ®o¹n tiÕp theo, do vËy trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH th× tån t¹i nÒn s¶n xuÊt hµng hãa, nÒn kinh tÕ thÞ trêng bíc ph¸t triÓn cao nhÊt cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ lÏ ®¬ng nhiªn.
Nh÷ng n¨m võa qua víi viÖc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng VN ®· lµm thÕ giíi ngì ngµng, ca ngîi. Tõ chç chóng ta cßn xa l¹, nay ®· héi nhËp ®îc víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. TÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu mµ chóng ta ®· ®Æt ®îc ®· nãi nªn c«ng cuéc ®æi míi ë níc ta lµ cuéc c¸ch m¹ng thùc sù.
Chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµ khoa häc vµ lµ mét trong nh÷ng ®Ønh cao cña chÕ ®é loµi ngêi, do vËy §¶ng ®· tuyªn bè lÊy chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t tëng Hå CHÝ Minh lµm kim chØ nam cho mäi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng. §æi míi ë níc ta kh«ng chØ giíi h¹n vÒ lÜnh vùc kinh tÕ mµ t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ta nhËn thøc míi chÝnh x¸c h¬n vÒ vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh vÒ thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH, tríc ®©y ta nhËn thøc cha ®óng, h¬n thÕ ta cßn nhËn thøc sai lÇm nhgiªm träng ®Çy aá tëng duy ý chÝ vÒ m×nh. Chóng ta ®· nhËn thøc l¹i vµ ®¸nh gi¸ ®óng sù thËt. Nhê ®æi míi t duy nhiÒu vÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®îc nhËn thøc l¹i.
C¸c níc TBCN ®· thùc hiÖn thµnh cêng quèc vÒ kinh tÕ, nhng hä l¹i bÊt lùc tríc viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quan hÖ x· héi hä mang t tëng b¶o thñ lÊy hiÖn tîng che lÊp b¶n chÊt, c«ng cuéc ®æi míi môc ®Ých lµ kinh tÕ chø kh«ng ph¶i v× con ngêi. Mét x· héi vÉn cßn tån t¹i së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt lµ chÝnh th× con ngêi chØ lµ kÎ lµm thuª lu«n bÞ bãc lét søc lao ®éng cña m×nh kh«ng hëng quyÒn cña con ngêi. HiÖn nay §¶ng ta ®· ®éi víi c«ng nghiÖp hãa ®Êt níc ph¶i thùc hiÖn môc tiªu "æn ®Þnh chÝnh trÞ, x©y dùng nhµ níc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n vµ v× d©n". Mét môc tiªu cùc k× quan träng thÓ hiÖn râ tÝnh c¸ch m¹ng cña c«ng nghiÖp hãa VN ®ã lµ phÊn ®Êu x©y dùng níc ta thµnh quèc gia c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa "d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh".
2.1.2. Quan ®iÓm chØ ®¹o
Tõ thùc tiÔn tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa tríc ®©y vµ c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh hiÖn nay còng nh yªu cÇu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa trong thêi k× míi, trong toµn bé c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc ta ®îc tiÕn hµnh theo nh÷ng quan ®iÓm sau ®©y:
Ø Gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi më réng hîp t¸c quèc tÕ, ®a ph¬ng hãa, ®a d¹ng hãa quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Dùa vµo nguån lùc trong níc lµ chÝnh ®i ®«i víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc tõ bªn ngoµi trªn c¬ së mét nÒn kinh tÕ më, héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu b»ng nh÷ng s¶n phÈm trong níc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶.
Ø C«ng nghiÖp hãa , hiÖn ®¹i hãa lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, cña mçi thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ nhµ níc lµ chñ ®¹o.
Ø Lêi viÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. §éng viªn toµn d©n tÝch cùc cÇn kiÖm x©y dùng ®Êt níc, kh«ng ngõng t¨ng tÝch luü cho ®Çu t vµ ph¸t triÓn. T¨ng cêng kinh tÕ g¾n víi c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn v¨n ho¸ giro dôc, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ m«i trêng.
Ø Khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ ®éng lùc cña c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa. KÕt hîp c«ng nghÖ truyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tranh thñ ®i nhanh vµo hiÖn ®¹i ë nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh.
Ø LÊy hiÖu qu¶ kinh tª - x· héi lµm tiªu chuÈn c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh ph¬ng ¸n ph¸t triÓn, lùa chän dù ¸n ®Çu t vµ c«ng nghÖ. §Çu t chiÒu s©u ®Ó khai th¸c tèi ®a n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã. Trong ph¸t triÓn míi u tiªn qui m« võa vµ nhá, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, t¹o nhiÒu viÖc lµm, thu håi vèn nhanh, ®ång thêi, x©y dùng mét sè c«ng tr×nh qui m« thËt lín, cã hiÖu qu¶, cã chÝnh s¸ch hç trî nh÷ng vïng khã kh¨n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c vïng ph¸t triÓn.
Ø KÕt hîp chÆt chÏ vµ toµn diÖn ph¸t triÓn kinh tÕ víi t¨ng cêng cñng cè nÒn quèc phßng - an ninh cña ®Êt níc.
2.2. Thùc tiÔn
2.2.1. Kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc
Kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc cho thÊy mét qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa thµnh c«ng cho ®Õn nay ®Òu ®ái ph¶i cã ®iÒu kiÖn sau ®©y
Thø nhÊt lµ thÞ trêng. LÞch sö nh©n lo¹i cha cã mét quèc gia nµo khi c«ng nghiÖp hãa mµ kh«ng cÇn ®Õn thÞ trêng, vèn, c«ng nghÖ, lao ®éng, tµi nguyªn. C¸c chÝnh s¸ch tù do hãa th¬ng m¹i, gi¸ c¶, tÝn dông… lµ cùc k× quan träng trong viÖc më réng thÞ trêng trong níc, thÞ trêng thÕ giíi rÊt kh¾c nghiÖt. §èi víi VN thÞ trêng cã ý nghÜa rÊt quan träng, ®ång thêi VN lµ thÞ trêng hÊp dÉn cho ®Çu t níc ngoµi.
Nguån nh©n lùc: §©y lµ mét trong nh÷ng h¹t nh©n cña lùc lîng s¶n xuÊt. Thùc tÕ ë c¸c níc ®· ph¸t triÓn c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa cho thÊy lµ viÖc x¸c lËp mét c¬ cÊu nguån nh©n lùc thÝch hîp, ®Çu t tµi chÝnh ®ñ cho giro dôc vµ y tÕ, thùc hiÖn c¬ chÕ thÞ trêng trong viÖc sö dông nh©n lùc kÕt hîp víi chÝnh s¸ch u ®·i.
Thø ba lµ c«ng nghÖ vµ vèn: §Ó ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt cña CNXH th× kh«ng thÓ kh«ng cÇn ®Õn c«ng nghÖ vµ vèn. Thùc tÕ cho thÊy c¸c níc ®i tríc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ®Òu dùa chñ yÕu vµo ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ vèn. §èi víi VN th× thu hót vèn vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña níc ngoµi lµ cÇn thiÕt ®ång thêi cã chÝnh s¸ch thu hót vèn trong níc vµ ph¸t triÓn víi c«ng nghÖ víi 3 ®Æc trng chñ yÕu trªn m« h×nh c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ë VN ph¶i tËn dông tèi ®a lîi thÕ cña nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao h¬n, cã chÝnh s¸ch cô thÓ ®óng ®¾n ®Ó ®iÒu chØnh sù ®óng ®¾n cña c¸c nh©n tè trªn phôc vô ®¾c lùc vµo thùc tiÔn.
2.2.2. Ph¬ng híng, néi dung, môc ®Ých cña c«ng nghiÖp hãa
Ph¬ng híng:
Ph¬ng híng hiÖn nay lµ c«ng nghiÖp hãa theo híng hiÖn ®¹i hãa vµ c«ng nghiÖp hãa ph¸t triÓn theo m« h×nh c«ng nghiÖp hãa cña c¸c níc trªn thÕ giíi ®ång thêi tÝnh ®Õn ®Æc ®iÓm cô thÓ thiªn nhiªn con ngêi VN.
Néi dung :
Ø Ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt tríc hÕt b»ng viÖc c¬ khÝ hãa nÒn s¶n xuÊt x· héi trªn c¬ së ¸p dông nh÷ng thµnh tùu c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ.
Ø C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®ßi hái ph¶i chó träng x©y dùng vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ s¶n xuÊt t liÖu s¶n xuÊt nh»m b¶o ®¶m c¶i t¹o toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n trªn c¬ së kü thuËt tiªn tiÕn.
Ø Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa còng lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo híng hiÖn ®¹i, hîp lý vµ hiÖu qu¶ h¬n.
Ø Cñng cè vµ t¨ng cêng vÞ trÝ chñ ®¹o cña quan hÖ s¶n xuÊt XHCN, tiÕn tíi x¸c lËp ®Þa vÞ thèng trÞ cña quan hÖ s¶n xuÊt XHCN trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Môc tiªu :
Ø Môc tiªu dµi h¹n cña c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi, dùa trªn mét nÒn t¶ng khoa häc vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn, t¹o ra lîng s¶n xuÊt míi víi quan hÖ s¶n xuÊt ngµy cµng tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n d©n, cñng cè quèc phßng an ninh, n©ng cao kh¶ n¨ng hîp t¸c ph¸t triÓn víi bªn ngoµi, thùc hiÖn d©n giµu, níc m¹nh, x· h éi c«ng b»ng, v¨n minh.
Ø Môc tiªu trung h¹n lµ ®Ó tõng bíc thùc hiÖn thµnh c«ng môc tiªu l©u dµi trªn ®©y. C¨n cø vµo yªu cÇu ph¸t triÓn ®Êt níc vµ kh¶ n¨ng thùc tÕ cña ®Êt níc, môc tiªu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa cña níc ta ®Õn n¨m 2020 lµ ra søc phÊn ®Êu ®a níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp.
Ø Môc tiªu x©y dùng níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp, c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng, an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh.
Môc tiªu nµy cho thÊy sù nghiÖp ®ã lµ mét cuéc c¸ch m¹ng toµn diÖn s©u s¾c trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. §ã tríc hÕt lµ v× con ngêi do con ngêi.
2.2.3. Yªu cÇu n¶y sinh khi thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa.
Trong bèi c¶nh hiÖn nay c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®îc coi lµ xu híng ph¸t triÓn chung tÊt c¶ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §èi víi níc ta cha tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu th× c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa lµ "nhiÖm vô trung t©m xuyªn suèt tõ thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi" lµ con ®êng tÊt yÕu ®Ó ®a níc ta tho¸t khái nghÌo nµn l¹c hËu th× tríc tiªn ph¶i ch¨m lo ph¸t triÓn kinh tÕ, song sÏ lµ sai lÇm nÕu kh«ng quan t©m gi¶i quyÕt tíi nh÷ng vÊn ®Ò x· héi.
c. kÕt luËn
Sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ë VN lµ mét tÊt yÕu lÞch sö. Nã nh»m tíi nh÷ng môc tiªu rÊt cô thÓ vµ mang tÝnh c¸ch m¹ng. Nã thay ®æi míi hµng lo¹t vÊn ®Ò c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn, c¶ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ - x· héi. Nãb¶o vÖ vµ ph¸t triÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh trong hoµn c¶nh ®iÒu kiÖn míi.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa lµ nh»m môc tiªu biÕn ®æi níc ta thµnh níc c«ng nghiÖp, c¬ së vËt chÊt kü thô©t hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lÝ, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt. Nguån lùc con ngêi ®îc ph¸t huy, møc sèng vËt chÊt tinh thÇn ®îc n©ng cao, quèc phßng vµ an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh.
Nh vËy c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa lµ qu¸ tr×nh l©u dµi ®Ó t¹o ra sù chuyÓn ®æi c¬ b¶n toµn bé bé mÆt níc ta vÒ kinh tÕ - chÝnh trÞ - quèc phßng - an ninh. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa hiÖn nay míi chØ lµ bíc ®Çu nh÷ng thµnh tùu khiªm tèn mµ nÒn kinh tÕ VN ®¹t ®îc lµ rÊt ®¸ng khÝch lÖ.
ViÖc §¶ng vµ Nhµ níc chän con ®êng tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa lµ hÕt søc ®óng ®¾n. B»ng sù th«ng minh, s¸ng t¹o, cÇn cï cña con ngêi VN chóng ta hoµn toµn tin tëng r»ng trong mét t¬ng lai kh«ng xa, VN sÏ trë thµnh con Rång Ch©u ¸ vµ chóng ta hoµn thµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i hãa, ®a ®Êt níc VN s¸nh vai víi c¸c níc b¹n bÌ trong céng ®ång quèc tÕ trªn con ®êng ph¸t triÓn.
C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i hãa lµ mét ®Ò tµi hÕt søc réng lín, v× vËy trong bµi viÕt nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ. Em rÊt mong ®îc sù gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n.
tµi liÖu tham kh¶o
1. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o - TriÕt häc M¸c - Lªnin – tËp 1- NXB Gi¸o Dôc - 1999.
2. Thùc tr¹ng CNH - H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n VN - NXB Thèng kª Hµ Néi – 1998.
3. CNH - H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia.
4. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam – V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX – NXB ChÝnh trÞ Quèc gia Hµ néi - 2001
Các file đính kèm theo tài liệu này:
60468.DOC
