Sinh quyển. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố của sinh vật

Sinh quyển. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố của sinh vật A. Mục tiêu bài học: Sau khi học xong bài học, học sinh phải cần: - Trình bày được khái niệm sinh quyển, xác định được giới hạn, vai trò của sinh quyển. - Hiểu và trình bày được vai trò của từng nhân tố vô cơ, sinh vật và con người đến sự phân bố của sinh vật. - Biết phân tích, nhận xét các hình vẽ, bản đồ để rút ra những kết luận cần thiết. - Xác lập mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên và con người đối với sinh vật. B. Thiết bị dạy học: - Bản đồ Các thảm thực vật và các nhóm đất chính trên Trái Đất. - Tranh ảnh về tác động của con người đến sự phân bố sinh vật (phá rừng, trồng rừng …). C. Hoạt động dạy học: Kiểm tra 1 số kiến thức cũ đã học. Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung chính HĐ 1: Cá nhân/cặp. Bước 1: HS dựa kênh chữ SGK, vốn hiểu biết trả lời các câu hỏi: - Sinh quyển là gì? Phạm vi giới hạn của sinh quyển như thế nào? Bước 2: HS phát biểu, GV giúp HS chuẩn xác kiến thức. Sinh quyển tập trung nhất nơi thực vật mọc, dày khoảng vài chục một ở phớa trờn và phớa dưới mặt đất. * Chuyển ý: Tương tự như sự hình thành và phân bố của đất. Sinh vật cũng chịu ảnh hưởng của các yếu tố tự nhiên: khí hậu. HĐ : Nhóm. I. Sinh quyển. 1. Khái niệm. - Là quyển chứa toàn bộ các sinh vật sinh sống (gồm thực động vật, vi sinh vật). 2. Giới hạn Gồm toàn bộ thủy quyển, phõng thấp của khớ quyển, lớp phủ thổ nhưỡng và lớp vỏ phong húa. II. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển Nhóm 1: Dựa vào hình 19.1, kênh chữ SGK thảo luận theo các câu hỏi: - Nhân tố khí hậu có ảnh hưởng gì đến SV? Cho ví dụ. Nhóm 2: Dựa vào SGK, vốn hiểu biết, thảo luận theo các câu hỏi: - Nhân tố đất và địa hình có ảnh hưởng như thế nào đến sinh vật? Nhóm 3: Dựa vào SGK, vốn hiểu biết, thảo luận theo gợi ý: - Nhân tố sinh vật và con người ảnh hưởng như thế nào đến sinh vật? Chú ý: - Mối quan hệ giữa TV và ĐV. và phân bố của sinh vật. 1. Khí hậu: ảnh hưởng trực tiếp thông qua: Nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, ánh sáng. - Nhiệt độ: ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và phân bố của sinh vật. - Nước và độ ẩm: Quyết định sự sống của sinh vật, tác động trực tiếp tới sự phát triển và phân bố sinh vật. - Sự thay đổi nhiệt độ theo vĩ độ dẫn đến sự thay đổi thực vật theo vĩ độ. - ánh sáng ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự quang hợp của thực vật. 2. Đất. - ảnh hưởng rõ rệt đến sự sinh trưởng và phân bố SV do khác nhau về đặc lí, hoá và độ ẩm. 3. Địa hình. - Độ cao, hướng sườn, độ dốc của địa hình ảnh hưởng đến sự phân bố sinh vật vùng núi. - Vành đai SV thay đổi theo độ cao. - ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của con người đối với sinh vật. Bước 2: Đại diện nhóm lên trình bày, các nhóm bổ sung. GV giúp HS chuẩn kiến thức. - Lượng nhiệt ẩm ở các hướng sườn khác nhau nên độ cao bắt đầu và kết thúc của các vành đai SV khác nhau. 4. Sinh vật. - Thức ăn quyết định sự phát triển và phân bố của ĐV. - Mối quan hệ giữa ĐV và TV rất chặt chẽ vì: Thực vật là nơi cư trú của động vật. Thức ăn của động vật. 5. Con người. - ảnh hưởng lớn đến phân bố SV. - Mở rộng hay thu hẹp phạm vi phân bố của SV. - Việt Nam: Diện tích rừng bị suy giảm. Đánh giá. Nối các ý ở cột A và cột B sao cho hợp lí: Nhân tố Vai trò 1. Sinh vật. 2. Khí hậu 3. Con người 4. Địa hình a. ảnh hưởng trực tiếp thông qua: nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, ánh sáng. b. Mở rộng hoặc thu hẹp phạm vi phân bố của SV. c. ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự quang hợp của thực vật. 5. Đất d. Quyết định hoạt sự sống, phát triển và phân bố của TV. e. Tạo nên sự phân bố thực vật theo vĩ độ. f. Hình thành vành đai SV thay đổi theo độ cao. Tìm những ví dụ ở Việt Nam chứng minh ảnh hưởng của các nhân tố tự nhiên đối với sự phân bố của sinh vật. Rỳt kinh nghiệm sau bài dạy................................................................................... ................................................................................................................................. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................