Sinh lý thần kinh thực vật - Nguyễn Trung Kiên

SINH LÝ THẦN KINH THỰC VẬTNGUYỄN TRUNG KIÊNTổ chức của hệ thần kinhPhân chia theo giải phẫu:Thần kinh trung ương: não và tủy sốngThân kinh ngoại biên: 12 đôi dây thần kinh sọ và 32 đôi dây thần kinh tủyPhân chia theo chức năng:Thần kinh động vậtThần kinh thực vậtNội dung bàiTổ chức hệ thần kinh thực vậtHệ giao cảm và phó giao cảmHệ cholinergic và hệ adrenergicTác dụng của hệ thần kinh thực vậtĐiều hòa hoạt động hệ thần kinh thực vật1. Tổ chức hệ thần kinh thực vậtHệ giao cảm và hệ phó giao cảmHệ cholinergic và hệ adrenergic1.1. Hệ giao cảm và phó giao cảmPhó giao cảmGiao cảmTuyến lệĐồng tửĐồng tửTuyến lệĐộng mạch cảnhCác tuyến nước bọtHạch cổTimTimTuyến mang taiTuyến dưới hàm Tuyến dưới lưỡiHạch miHạch bướm khẩu cáiHạch dưới hàmHạch taiPhổiPhổiDạ dàyDạ dàyTụyTụyRuột nonRuột nonHạch tạngGanGanĐại tràngĐại tràngTuyến thượng thậnHạch mạc treoHạch hạ vịBàng quangBàng quangTuyến sinh dụcTuyến sinh dụcChuỗi hạchgiao cảmcạnh sốngGóc đại tràngThần kinh tạngHệ giao cảmTrung tâm nằm liên tục Hạch gần trung tâm, xa tạngSợi tiền hạch ngắn, sợi hậu hạch dài Một sợi tiền tiền hạch - 20 sợi hậu hạchHệ phó giao cảmTrung tâm nằm không liên tục Hạch gần tạng, xa trung tâmSợi tiền hạch dài, sợi hậu hạch ngắn Một sợi tiền hạch - một sợi hậu hạch 1.2. Hệ cholinergic và hệ adrenergicChất truyền đạt thần kinh:AcetylcholinNoradrenalinHệ cholinergicSợi bài tiết acetylcholinSợi tiền hạch giao cảm và phó giao cảm.Sợi hậu hạch phó giao cảm.Sợi hậu hạch giao cảm đến chi phối cho tuyến mồ hôi, cơ dựng lông, một số mạch máu. Hệ adrenergicSợi bài tiết noradrenalinSợi hậu hạch giao cảm.Tủy thượng thận Hệ cholinergicAcetylcholin Tổng hợp: Acetylcholin tranferaseAcetyl-CoA+Cholin Acetylcholin Thời gian tác dụng vài giây. Phân hủy: CholinesteraseAcetylcholin Acetat + cholin Hệ adrenergicNoradrenalinTổng hợp:TyrosinDOPADopaminNoraTủy thượng thận: 80% adrenalinThời gian tác dụng vài giâyBất hoạt:Tái nhập cúc tận cùngKhuếch tán vào dịch kẽ.Bị enzym phân giảiHệ cholinergicReceptor: 2 loạiMuscarinic (M): tb đáp ứng.Nicotinic (N):N1: tb hậu hạchN2: tb cơ vânHệ adrenergicReceptor: 2 loại: 1, 2.: 1, 2.2. Tác dụng của hệ thần kinh thực vậtĐiều hòa hoạt động của các tạngNhìn chung giao cảm làm tăng, phó giao cảm làm giảm hoạt động trừ hệ tiêu hóaBảng tác dụng3. Điều hòa hoạt độngNhiều vùng của hành não, cầu não, trung não có tác dụng điều hòa hệ thần kinh thực vật như: trung tâm vận mạch, hô hấp nằm ở hành não.Vùng hypothalamus và vỏ não cũng có ảnh hưởng lên hầu hết các trung tâm điều hòa thần kinh thực vật ở phần dưới trung não.