Sinh lý bệnh hô hấp

 Ch­¬ng VIII Sinh lý bÖnh hÖ h« hÊp TS. NguyÔn H÷u Nam Bé m«n VSV – TN – BL  Qu¸ tr×nh h« hÊp bao gåm 4 giai ®o¹n chÝnh: Th«ng khÝ: lµ giai ®o¹n mµ kh«ng khÝ tõ ngoµi vµo ®Õn phÕ bµo vµ ng­îc l¹i. KhuÕch t¸n: Lµ giai ®o¹n mµ c¸c khÝ ®­îc trao ®æi qua mµng phÕ bµo vµ thµnh mao m¹ch phæi. O2 tõ phÕ bµo vµo mao m¹ch, khÝ CO2 tõ mao m¹ch vµo phÕ bµo. VËn chuyÓn: Lµ qu¸ tr×nh ®­a O2 tõ mao m¹ch phæi ®Õn c¸c m« vµ khÝ CO2 tõ c¸c m« ®Õn mao m¹ch phæi nhê hÖ tuÇn hoµn vµ m¸u. H« hÊp tÕ bµo: Lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh h« hÊp. ë ®©y nhê mét hÖ thèng men oxy ho¸ - khö mµ O2 ®­îc sö dông trong tÕ bµo.  II. Rèi lo¹n h« hÊp 2.1. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh th«ng khÝ Qu¸ tr×nh th«ng khÝ ho¹t ®éng b×nh th­êng nhê sù ho¹t ®éng tèt cña bé m¸y h« hÊp, vµ thµnh phÇn, ¸p lùc kh«ng khÝ b×nh æn. 2.1.1.Rèi lo¹n qu¸ tr×nh th«ng khÝ do thay ®æi thµnh phÇn kh«ng khÝ Kh«ng khÝ trong lµnh bao gåm: 20,92% O2, 0,03% CO2, 79% khÝ nit¬. Khi l­îng O2 trong kh«ng khÝ gi¶m ®i hoÆc l­îng khÝ CO2 t¨ng lªn, l¹i cã thªm c¸c lo¹i khÝ ®éc h¹i kh¸c nh­ NH3, H2S… sÏ ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh th«ng khÝ. §iÒu nµy x¶y ra khi chuång tr¹i vÖ sinh kÐm, th«ng tho¸ng kÐm, mËt ®é GS, GC qu¸ cao lµm cho bÇu tiÓu khÝ hËu trong chuång nu«i bÞ « nhiÔm.  Trong mét sè tr­êng hîp kh«ng khÝ cßn bÞ « nhiÔm bíi c¸c lo¹i khÝ ®éc kh¸c nh­: SO2, CO, NO, NO2… L­îng CO2 chiÕm 7 – 8% sÏ g©y khã thë; 8 –10% g©y ng¹t; 15 – 20% g©y ng¹t øc chÕ toµn th©n; ®Õn 30% gia sóc chÕt do liÖt h« hÊp. Khi l­îng oxy  17% qu¸ tr×nh th«ng khÝ sÏ rÊt khã kh¨n. Sù chÞu ®ùng víi t×nh tr¹ng thiÕu oxy cßn phô thuéc vµo tr¹ng th¸i thÇn kinh cña con vËt, phô thuéc vµo lo¹i ®éng vËt.  Qu¸ tr×nh ng¹t chia thµnh 3 giai ®o¹n: Giai ®o¹n h­ng phÊn: TKHH bÞ kÝch thÝch do l­îng khÝ CO2 t¨ng, l­îng O2 trong m¸u gi¶m, con vËt thë s©u vµ nhanh, tiÕp theo lµ thë vµo khã; TKVM còng bÞ kÝch thÝch nªn tim ®Ëp nhanh, huyÕt ¸p cao; sau ®ã h« hÊp chËm dÇn, thë ra khã, co giËt toµn th©n, co bãp c¬ tr¬n g©y Øa ®¸i lung tung. Giai ®o¹n øc chÕ: h« hÊp bÞ ngõng h¼n, huyÕt ¸p h¹, (do TKHH bÞ øc chÕ bëi l­îng CO2 qu¸ cao trong m¸u) Giai ®o¹n suy sôp toµn th©n: TKHH vµ TKVM bÞ øc chÕ hoµn toµn, ®ång tö gi·n, mÊt ph¶n x¹, c¬ mÒm nh·o, huyÕt ¸p gi¶m, tim chËm vµ yÕu, thë ng¸p c¸ råi ngõng h¼n.  BÖnh nói cao Khi lªn cao do kh«ng khÝ lo·ng nªn ph©n ¸p riªng cña oxy còng bÞ gi¶m theo, ®éng vËt r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu oxy, g©y hiÖn t­îng thë nhanh vµ s©u trong giai ®o¹n ®Çu, sau ®ã do thë nhanh vµ s©u sÏ ®µo th¶i nhiÒu khÝ cacbonic nªn trung khu h« hÊp l¹i bÞ kÐm nh¹y c¶m, dÉn tíi t×nh tr¹ng thë chËm dÇn vµ yÕu. V× vËy ®èi víi nh÷ng c¬ thÓ vËn ®éng nhiÒu ë c¸c vïng nói cao dÉn tíi hiÖn t­îng nhiÔm ®éc axit do bÞ thiÕu oxy.  2.1.2. Rèi lo¹n th«ng khÝ do c¸c bÖnh cña bé m¸y h« hÊp BÖnh g©y liÖt c¬ h« hÊp: C¸c c¬ h« hÊp (c¬ hoµnh, c¬ gian s­ên, c¬ cæ) cã thÓ bÞ tæn th­¬ng do tæn th­¬ng thÇn kinh ë tuû sèng, do viªm d©y thÇn kinh, do tæn th­¬ng c¸c ®èt sèng, khi liÖt mét phÇn th× qu¸ tr×nh th«ng khÝ gi¶m, khi liÖt hoµn toµn, con vËt cã thÓ bÞ chÕt ng¹t.  Tæn th­¬ng lång ngùc: Lång ngùc tæn th­¬ng sÏ ¶nh h­ëng tíi ¸p lùc cña lång ngùc nh­ gÉy x­¬ng s­ên, vÑo cét sèng. §Æc biÖt lµ trµn khÝ, trµn dÞch phÕ m¹c. Trµn khÝ lång ngùc do tæn th­¬ng lµm thñng lång ngùc, xoang ngùc th«ng víi khÝ trêi, lµm mÊt ¸p lùc ©m, phæi bÞ xÑp h¹n chÕ diÖn tÝch h« hÊp (ngùc h¬i). Trµn dÞch lång ngùc, dÞch phï hoÆc dÞch rØ viªm, hoÆc m¸u (do xuÊt huyÕt néi) tÝch trong xoang ngùc chÌn Ðp lªn phæi h¹n chÕ tÝnh ®µn håi cña phæi.  Trë ng¹i ®­êng h« hÊp: Trë ng¹i ®­êng h« hÊp trªn khi bÞ viªm, phï, u sÑo, dÞ vËt chÌn Ðp ®­êng h« hÊp trªn. KhÝ qu¶n, phÕ qu¶n bÞ viªm, g©y phï s­ng niªm m¹c, hÑp lßng khÝ qu¶n, phÕ qu¶n; viªm phÕ qu¶n m·n tÝnh, t¨ng sinh tÕ bµo lµm hÑp lßng phÕ qu¶n, g©y khã thë. Trë ng¹i ®­êng h« hÊp d­íi: chñ yÕu lµ c¸c bÖnh g©y viªm phæi nh­ Tô huyÕt trïng, SuyÔn lîn, c¸c bÖnh viªm c¸c phÕ qu¶n nhá. C¸c bÖnh nµy cßn ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh khuÕch t¸n.  2.2. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh khuÕch t¸n 2.2.1. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh khuÕch t¸n DiÖn tÝch khuÕch t¸n: diÖn tÝch khuÕch t¸n lµ bÒ mÆt phÕ nang th«ng khÝ tèt tiÕp xóc víi mµng mao m¹ch phæi cã tuÇn hoµn l­u th«ng tèt. Khi hÝt vµo phÕ nang në réng ®Ó ®ãn kh«ng khÝ, khi thë ra, phÕ nang nhá l¹i nh­ng kh«ng xÑp h¼n, ®ã lµ nhê tÝnh ®µn håi cña nhu m« phæi vµ søc c¨ng bÒ mÆt, c¸c ph©n tö cña nã bÞ kÐo gi·n ra khi thë vµo vµ xÝt l¹i víi nhau khi thë ra, do vËy phÕ nang kh«ng xÑp h¼n xuèng  Mµng khuÕch t¸n: Mµng khuÕch t¸n (KT) gåm 5 líp, mµng phÕ bµo, khe gi÷a phÕ bµo vµ MM, mµng MM, huyÕt t­¬ng vµ mµng HC; TÊt c¶ hîp thµnh mét phøc hîp gäi lµ mµng trao ®æi dµy kho¶ng 4. TÊt c¶ c¸c chÊt khÝ muèn trao ®æi th× ph¶i hoµ tan trong dÞch gian bµo xuyªn qua 5 líp mµng nµy ®Ó vµo HC. §é hoµ tan cña CO2 lín h¬n ®é hoµ tan cña O2 24 lÇn, kh¶ n¨ng KT cña CO2 lín h¬n kh¶ n¨ng KT cña O2 20 lÇn, nh­ng bï l¹i, tû lÖ O2 trong kh«ng khÝ gÊp 500 lÇn tû lÖ CO2, do ®ã nÕu sù chªnh lÖch ph©n ¸p ë hai bªn mµng trao ®æi lµ 1mmHg th× trong mét phót O2 KT ®­îc 20ml, khÝ CO2 KT ®­îc 17ml. Khi t¨ng c­êng th× kh¶ n¨ng KT cßn ®­îc t¨ng lªn.  HiÖu sè khuÕch t¸n: Kh¶ n¨ng khuÕch t¸n cßn phô thuéc vµo sù chªnh lÖch ¸p lùc cña c¸c chÊt khÝ ë trong phÕ bµo vµ mao m¹ch phæi. T¹i phæi O2 mmHg CO2 mmHg PhÕ bµo: 100 – 115 38 – 45 Trong mao m¹ch: 20 – 40 46 – 60 T¹i m« bµo: O2 mmHg CO2 mmHg Mao ®éng m¹ch: 95 – 110 30 – 50 TÕ bµo m« bµo: 25 – 37 60 - 72  2.2.2. Mét sè t×nh tr¹ng bÖnh lý ë phæi ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh khuÕch t¸n TÊt c¶ c¸c t×nh tr¹ng bÖnh lý g©y: + Gi¶m sè l­îng phÕ nang th«ng khÝ + Dµy mµng phÕ bµo + X¬ ho¸ mµng trao ®æi + Thay ®æi l­îng kh«ng khÝ trong phÕ bµo §Òu ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh khuÕch t¸n. - KhÝ phÕ: c¸c tæn th­¬ng lµm hÑp hoÆc t¾c phÕ qu¶n ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn khÝ phÕ.  KhÝ phÕ: KhÝ phÕ lµ tæn th­¬ng lµm gi·n phÕ nang (toµn bé hay côc bé). §Æc ®iÓm vi thÓ cña bÖnh lµ mét sè phÕ nang bÞ c¨ng to, mét sè kh¸c bÞ xÑp h¼n, v¸ch phÕ nang rÊt máng, cã chç bÞ ®øt h¼n, khÝ cÆn kh«ng trao ®æi ®­îc, c¸c mao m¹ch t­¬ng øng bÞ hÑp l¹i, cã chç bÞ t¾c, c¸c phÕ qu¶n nhá còng bÞ t¾c, hÑp do chøa c¸c chÊt nhÇy, tÝnh ®µn håi cña phæi gi¶m. Trong khÝ phÕ, diÖn tÝch khuÕch t¸n gi¶m do sè phÕ nang tham gia trao ®æi khÝ Ýt, c¸c mao m¹ch hÑp. Thë khã nªn trong phæi cã nhiÒu khÝ cÆn, ph©n ¸p oxy gi¶m, hiÖu sè khuÕch t¸n gi¶m .  - Viªm phæi: cã thÓ viªm tiÓu thuú hoÆc viªm phæi thuú lín, khi viªm phæi diÖn tÝch khuÕch t¸n gi¶m do phÇn nhu m« bÞ viªm kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh th«ng khÝ. Qu¸ tr×nh viªm sÏ cã nhiÒu dÞch rØ viªm lµm dµy mµng khuÕch t¸n. Ph¶n øng ®au còng lµm gi¶m th«ng khÝ dÉn tíi gi¶m hiÖu sè khuÕch t¸n. Phï phæi cÊp tÝnh: lµ t×nh tr¹ng c¸c phÕ bµo bÞ ngËp n­íc. Khi phï phæi dÞch phï trµn ngËp lßng phÕ nang, kÏ gian bµo lµm diÖn tÝch khuÕch t¸n bÞ thu hÑp, mµng khuÕch t¸n dµy vµ hiÖu sè khuÕch t¸n b»ng 0.  2.3. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh vËn chuyÓn oxy Mäi t×nh tr¹ng bÖnh lý cña hÖ tuÇn hoµn vµ m¸u ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn vËn chuyÓn oxy. Do m¸u: ThiÕu m¸u, thiÕu HC rèi lo¹n Hb nh­: ngé ®éc ho¸ chÊt, thuèc: clorat, bismut, nitrit, nitrat baz¬… biÕn Hb thµnh methemoglobin lµm mÊt kh¶ n¨ng liªn kÕt cña Hb víi O2 ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn vËn chuyÓn O2 Sulfamit, biÕn Hb thµnh Sunf – Hb còng cã t¸c dông t­¬ng tù. Do tuÇn hoµn: c¸c bÖnh tim m¹ch: suy tim, hë, hÑp van tim… BÖnh phæi: phï phæi, viªm phæi… g©y ø trÖ tuÇn hoµn ®Òu ¶nh h­ëng tíi vËn chuyÓn O2  2.4. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh h« hÊp tÕ bµo (HHTB) H« hÊp tÕ bµo: HHTB lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh h« hÊp vµ còng lµ giai ®o¹n phøc t¹p nhÊt. HHTB lµ sù ®èt ch¸y c¸c chÊt h÷u c¬ trong c¬ thÓ vµ ®­îc gäi lµ sù oxy ho¸ - khö TB. Oxy thÊm vµo thÓ ty tham gia vµo chuçi HHTB ®Ó khai th¸c Hydro cao n¨ng, n¹p n¨ng l­îng vµo ATP nhê mét hÖ thèng men rÊt phong phó trong chuçi xytochrom – oxydaza. Trong d©y chuyÒn nµy th× qu¸ tr×nh oxy ho¸ vµ phosphoryl ho¸ liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau trong thÓ ty.  Rèi lo¹n qu¸ tr×nh h« hÊp tÕ bµo : Do thiÕu c¬ chÊt: Rèi lo¹n c¸c kh©u cña chu tr×nh Krebs sÏ thiÕu hydro cung cÊp cho d©y chuyÒn h« hÊp. Khi h¹ glucoza huyÕt nÆng ®Òu lµm gi¶m h« hÊp tÕ bµo, ®Æc biÖt lµ ë n·o. ThiÕu enzym h« hÊp: enzym h« hÊp ho¹t ®éng nhê c¸c Coenzym vµ Coenzym th­êng chøa Vitamin trong thµnh phÇn cÊu t¹o cña chóng, nhÊt lµ vitamin nhãm B; do vËy c¸c t×nh tr¹ng thiÕu vitamin ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c enzym h« hÊp.  + ThiÕu vitaminB1: VitaminB1(thiamin) lµ Coenzym cña enzym Cocacboxylaza tham gia khö cacboxyl cña axit pyruvic, axit  - xeto glutaric, do ®ã thiÕu vitamin B1 sÏ dÉn ®Õn rèi lo¹n chu tr×nh Krebs – rèi lo¹n h« hÊp tÕ bµo. + ThiÕu vitamin B2: Vitamin B2 (riboflavin) lµ thµnh phÇn cña nhiÒu enzym vËn chuyÓn hydro, gäi chung lµ flavoprotein, nã kÕt hîp víi phosphat ®Ó thµnh FMN. FAD. + ThiÕu vitaminPP: Niacin d­íi d¹ng Niacinamit tham gia trong Coenzym NAD, NADP vËn chuyÓn hydro.  + ThiÕu vitamin B6 : pyridoxin tham gia trong nhiÒu enzym kh¸c nhau nh­ Cocacboxylaza, Cotransaminaza, Kinureninaza… ThiÕu s¾t, thiÕu protit: thiÕu s¾t sÏ thiÕu xitochrom, xitochrom – oxydaza; thiÕu protÝt sÏ thiÕu nguyªn liÖu tæng hîp enzym. Enzym h« hÊp bÞ øc chÕ do ngé ®éc: thuèc ngñ urethan øc chÕ enzym t¸ch hydro. Xyanua, fluorua øc chÕ enzym vËn chuyÓn hydro; oxytcacbon, hydrosunfua, xyanua øc chÕ c¸c enzym vËn chuyÓn ®iÖn tö.  III. HËu qu¶ cña rèi lo¹n h« hÊp 3.1. ThiÓu n¨ng h« hÊp vµ ®ãi oxy H« hÊp bao gåm cung cÊp, hÊp thô vµ sö dông O2. NhiÖm vô nµy kh«ng chØ do phæi ®¶m nhiÖm + Kh«ng khÝ thë nghÌo oxy. + Trung khu h« hÊp bÞ tæn th­¬ng + BÖnh lý cña bé m¸y h« hÊp + BÖnh lý cña hÖ tuÇn hoµn vµ m¸u + C¸c m« bÞ nhiÔm ®éc… §Òu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®ãi O2 cña c¸c m« (hypoxia). ThiÓu n¨ng giai ®o¹n nµo cña qu¸ tr×nh h« hÊp còng dÉn ®Õn ®ãi O2.  §ãi oxy gåm 4 nhãm chÝnh lµ: §ãi O2 do cung cÊp thiÕu (hypoxic hypoxia) víi §2 lµ ph©n ¸p O2 cña m¸u §M bÞ gi¶m, cã thÓ do ¸p lùc cña O2 trong khÝ thë bÞ gi¶m khi lªn cao; do gi¶m th«ng khÝ, gi¶m khuÕch t¸n. §ãi O2 do thiÕu m¸u (anemic hypxia) víi §2 lµ ph©n ¸p O2 b×nh th­êng nh­ng HbO2 gi¶m §ãi O2 do ø trÖ (stagnant) cßn gäi lµ ®ãi O2 côc bé (ischemic hypoxia), mÆc dÇu O2 ®­îc cung cÊp ®Çy ®ñ, ph©n ¸p O2 vµ l­îng Hb b×nh th­êng nh­ng l­îng m¸u tíi côc bé bÞ thiÕu hôt, do chÌn Ðp (u, sÑo, garo…) ø m¸u ngo¹i vi trong suy tim ph¶i…  §ãi oxy do c¸c m« bµo bÞ nhiÔm ®éc (histotoxic hypoxia): Sè l­îng oxy ®­îc ph©n phèi ®Çy ®ñ nh­ng c¸c m« bµo kh«ng sö dông ®­îc vÞ bÞ nhiÔm ®éc, c¸c chÊt ®éc øc chÕ qu¸ tr×nh oxy ho¸ tÕ bµo. HËu qu¶: M« bµo thiÕu oxy dÉn tíi: + Rèi lo¹n chuyÓn ho¸, tÝch tô c¸c s¶n phÈm ®éc g©y nhiÔm ®éc tÕ bµo + KÝch thÝch t¨ng sinh tÕ bµo x¬ lµm x¬ cøng c¸c c¬ quan, + NhiÔm ®éc axit g©y lªn c¸c rèi lo¹n chøc n¨ng kh¸c.  3. 2. Xanh tÝm Xanh tÝm lµ tr¹ng th¸i bÖnh lý xuÊt hiÖn khi l­îng Hb kh«ng b·o hoµ oxy t¨ng cao t¹i c¸c mao m¹ch, biÓu hiÖn mÇu xanh tÝm ë da, niªm m¹c (cyanose). B×nh th­êng m¸u ®éng m¹ch ®­îc b·o hoµ gÇn hÕt víi oxy (95 – 97%), chØ cßn kho¶ng 3 – 5 % kh«ng ®­îc b·o hoµ oxy. M¸u tÜnh m¹ch cã kho¶ng 70% Hb ®­îc b·o hoµ oxy, 30% kh«ng ®­îc b·o hoµ oxy. ë mao m¹ch lµ sè trung b×nh: (5 + 30) /2 = 17,5%. (chØ sè trung b×nh nµy gäi lµ Hb khö). Xanh tÝm xuÊt hiÖn khi l­îng hemoglobin khö t¨ng lªn 30 – 35%.  Nguyªn nh©n: - Xanh tÝm v× thiÕu oxy do phæi, hemoglobin khö t¨ng cao c¶ m¸u ®éng m¹ch vµ tÜnh m¹ch - Xanh tÝm do ø trÖ tuÇn hoµn: suy tim, sèc, hemoglobin khö t¨ng cao ë tÜnh m¹ch. - Xanh tÝm do t¨ng hång cÇu, Khi sè l­îng hång cÇu qu¸ thõa, hemobglobin t¨ng, khi qua phæi kh«ng ®­îc oxy ho¸ hÕt, do ®ã l­îng Hb khö cao - Xanh tÝm do ngé ®éc: Khi Hb bÞ nhiÔm ®éc chuyÓn thµnh methemoglobin, sunfhemoglobin th× xanh tÝm xuÊt hiÖn, lo¹i xanh tÝm nµy sÉm mµu h¬n c¸c lo¹i kh¸c.  3.3. Rèi lo¹n nhÞp h« hÊp 3.3.1.Rèi lo¹n nhÞp h« hÊp + Thë s©u nhanh: t¨ng c¶ tÇn sè vµ t¨ng c¶ biªn ®é, gÆp khi gia sóc thÝch nghi do vËn ®éng qu¸ nhiÒu. Khi sèt cao, thiÕu m¸u n·o, th× thë s©u - nhanh l¹i lµ triÖu chøng bÖnh lý, do kÝch thÝch bÖnh lý lµm rèi lo¹n nhÞp h« hÊp. + Thë n«ng nhanh: t¨ng tÇn sè - gi¶m biªn ®é, th­êng gÆp trong TFV, Viªm mµng phæi, Viªm PQ phæi. + Thë s©u ®¬n ®éc: (hÝt vµo s©u vµ khã) gÆp trong t×nh tr¹ng khÝ qu¶n, PQ co th¾t, lßng PQ hÑp hoÆc bÞ phï häng, trong c¸c bÖnh nh­ nhiÖt th¸n, DTL, ®Ëu gµ thÓ yÕt hÇu. + Thë ra khã: gÆp trong t×nh tr¹ng khÝ phÕ, rèi lo¹n trung khu ®iÒu hoµ h« hÊp.  3.3.2. Thë chu kú: Khi TKHH kÐm nh¹y c¶m víi CO2 sÏ ph¸t sinh t×nh tr¹ng h« hÊp ®Æc biÖt cã chu kú gäi lµ h« hÊp chu kú. Thë kiÓu Chayne – stoker: do TKHH kÐm nh¹y c¶m víi CO2 nªn h« hÊp ngõng ®Ó chê tÝch luü l­îng CO2 trong m¸u Khi l­îng CO2 t¨ng dÇn lªn, h« hÊp còng ho¹t ®éng nhanh dÇn. Khi h« hÊp ho¹t ®éng nhanh tèng CO2 ra ngoµi th× l­îng CO2 l¹i bÞ gi¶m thÊp kh«ng ®ñ ®Ó kÝch thÝch TKHH nªn h« hÊp l¹i dÇn dÇn gi¶m xuèng råi ngõng h¼n kÕt thóc 1 chu kú. Sau mét thêi gian tÝch luü CO2 l¹i b¾t ®Çu mét chu kú míi.  Thë kiÓu Bios: Do tÝnh mÉn c¶m cña TKHH gi¶m qu¸ nhiÒu, nªn thêi gian ngõng thë ph¶i kÐo dµi ®Ó tÝch luü l­îng CO2 kh¸ nhiÒu míi cã thÓ kÝch thÝch næi TKHH. Khi trung khu h­ng phÊn bé m¸y h« hÊp ho¹t ®éng nhanh mét vµi nhÞp ®Ó tèng CO2 ra ngoµi, råi l¹i ngõng ngay chê tÝch luü CO2. Thë kiÓu Kussmau: KiÓu thë nµy chØ biÓu hiÖn lóc hÊp hèi, thë tõng nhÞp ®¬n ®éc, lóc nµy TKHH ®· bÞ tª liÖt. Ho¹t ®éng h« hÊp do hµnh tuû ®iÒu khiÓn, kiÓu thë nµy cßn gäi lµ thë ng¸p c¸, thë ra lµ chñ yÕu cßn hÝt vµo kh«ng ®¸ng kÓ.  3.4. Ho¹t ®éng thÝch nghi cña c¬ thÓ khi thiÕu oxy ThÝch nghi cña phæi: Thë nhanh vµ s©u ®Ó bï ®¾p l­îng oxy bÞ thiÕu, khi l­îng oxy trong m¸u gi¶m, l­îng cacbonic t¨ng sÏ kÝch thÝch thô c¶m ë cung ®éng m¹ch chñ vµ xoang ®éng m¹ch c¶nh g©y h­ng phÊn TKHH t¨ng nhÞp h« hÊp c¶ tÇn sè vµ biªn ®é. ThÝch nghi cña tuÇn hoµn: do t¨ng h« hÊp lµm t¨ng søc hót cña lång ngùc, m¸u vÒ tim nhiÒu, thÓ tÝch m¸u tuÇn hoµn t¨ng. MÆt kh¸c thiÕu oxy vµ thõa cacbonic còng kÝch thÝch trung khu vËn m¹ch g©y t¨ng nhÞp tim, t¨ng huyÕt ¸p.  ThÝch nghi cña m¸u: Khi thiÕu oxy cã sù ph©n bè l¹i m¸u, m¸u tËp trung nhiÒu cho tim, n·o. M¸u dù tr÷ ë gan, l¸ch ®­îc ®­a vµo vßng tuÇn hoµn. Do pH cña m¸u thay ®æi mét sè enzym t¨ng c­êng ho¹t ®éng gióp cho sù ph©n ly vµ kÕt hîp HbO2 dÔ dµng h¬n. NÕu thiÕu oxy kÐo dµi th× tuû x­¬ng t¨ng sinh hång cÇu. ThÝch nghi cña c¸c m«: C¸c enzym trong tÕ bµo t¨ng c­êng ho¹t ®éng ®Ó t¸ch HbO2 lÊy oxy cho qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸. T¨ng chuyÓn ho¸ kþ khÝ; t¨ng tËn dông oxy vµ kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cña c¸c m«. Ho¹t ®éng thÝch nghi nµy nhanh chãng hay kÐo dµi, nhiÒu hay Ýt tuú thuéc vµo møc ®é thiÕu oxy vµ t×nh tr¹ng c¬ thÓ.