Shell script, quản lý người dùng, log, quản lý tiến trình, dịch vụ cron

Shell script, quản lý người dùng, log, quản lý tiến trình, dịch vụ cron Âu Bửu Long – Lê Minh Triết Phiên bản 2013 Mảng trong shell script •Tập hợp các giá trị dữ liệu được lưu trữ qua một tên chung •Giống như biến: không cần khai báo trước khi sử dụng •Được tự động tạo ra qua lần dùng đầu tiên •Giá trị có thể rỗng •Có thể gán nhiều giá trị thông qua 1 câu lệnh •Có thể thực hiện các phép toán và xử lý chuỗi trên nó •Khai báo thông qua lần gán đầu tiên: [xx]= Ví dụ - Mảng Newarr=(giatri1 giatri2 giatri3) echo ${Newarr[1]} Newarr[2]=giatri2moi echo Newarr[2] Newarr[4]=15 Newarr[6]=5 Newarr[7]=`expr ${Newarr[4]} + ${Newarr[6]}` echo ${Newarr[@]:2:2} Bài tập thực hành – Mảng •Viết file script ~/.sh nhận 1 tham số là số nguyên dương n, thực hiện khởi tạo mảng n+1 phần tử chứa các số nguyên từ 0 - n. Lệnh find - Tìm kiếm • Tìm một file trong một cây • Cấu trúc: find [path] [expression] • Các tùy chọn: –name -print –type -mtime –exec –ok Lệnh find - Tìm kiếm • Các tham số con cho tham số type b Block special c Character special d Directory f Regular file l Symbolic link • Tham số mtime: -mtime số_ngày VD: -mtime 5 -mtime +5 -mtime -5 Lệnh find - Tìm kiếm •Tham số ok và exec: thực hiện một công việc nào đó trên kết quả tìm kiếm. •VD: find . –name temp –type f –ok rm {} \; find / –name “*a*” –type d –exec ls -l {} \; Bài tập thực hành – Tìm kiếm •Viết đoạn script tìm các file theo một đuôi nào đó và copy chúng sang một thư mục cho trước. Nếu trùng lại thì file được copy là file mới nhất. Nếu thư mục đích chưa được tạo thì sẽ tự tạo. Quản lý người dùng •Người dùng có thể thuộc về nhiều nhóm, trong đó có 1 nhóm chính. •Mỗi người dùng và nhóm có 1 ID. •Các file lưu trữ thông tin người dùng: /etc/passwd /etc/shadow /etc/group /etc/gshadow Quản lý người dùng • Các lệnh quản lý user: • useradd • usermod • userdel • Passwd • chpasswd • Các lệnh quản lý nhóm: • groupadd • groupmod • groupdel Các lệnh cơ bản về mạng • ifconfig •nslookup • traceroute •ping • route Bài tập - Các lệnh cơ bản về mạng: • Viết các script thực hiện các yêu cầu sau: • Thông báo tất cả các trạng thái liên quan đến hoạt động của mạng hiện tại: tình trạng gateway, DNS, IP máy, ... • Cho trước một file text chứa một danh sách các IP (trong cùng mạng với máy hiện tại) mỗi IP nằm trên 1 dòng, Mỗi lần chạy script sẽ kiểm tra đường gateway hiện tại có ra được internet? Nếu không ra được internet thì sẽ tự động đổi cấu hình theo đường gateway mới là 1 trong các IP đã cho. Hệ thống log trong linux •Ghi lại nhật ký về các sự kiện trong hệ thống: •Các sự kiện lúc boot. •Các lỗi của hệ thống. •Chứng thực, xác thực. •Các dịch vụ khác... Hệ thống log trong linux •Các file log chính được đặt trong thư mục /var/log/ • dmesg • boot • kern.log •message • udev • auth.log Bài tập thực hành - xử lý log •Viết đoạn script kiểm tra xem 10 ip nào đã đăng nhập không thành công nhiều lần nhất vào hệ thống, sử dụng các lệnh xử lý như cut, tr, grep, sort... vào là các file log Quản lý tiến trình • Các tiến trình trong hệ thống được tổ chức theo dạng cây. • Quá trình khởi động và khởi tạo các tiến trình: • init: Được khởi tạo bởi kernel lúc vừa khởi động Cha của mọi tiến trình khác trong hệ thống. • getty: Được khởi tạo bởi init Quản lý terminal. • login: Quản lý đặng nhập • shell: Sau khi đăng nhập hoàn tất Quản lý tiến trình •Một số lệnh liên quan: • ps: xem trạng thái của các tiến trình • top: xem thông tin và độ ưu tiên xử lý của các tiến trình • pstree: xem cây các tiến trình • kill: tắt một tiến trình thông qua ID • killall: tắt một tiến trình thông qua tên Dịch vụ cron • Dùng chạy định kỳ một công việc nào đó • Hệ thống cron gồm các thư mục trong đó ta có thể đặt script cần chạy tương ứng: /etc/cron.hourly /etc/cron.daily /etc/cron.weekly /etc/cron.monthly • Các thư mục và file cấu hình của cron được tự động giám sát định kỳ mỗi phút và tự cập nhật quá trình chạy. Dịch vụ cron • Ta có thể chỉ định quá trình chạy cụ thể qua file cấu hình: /etc/crontab • Cấu trúc của mỗi dòng: m(minute) h(hour) d(day) dom(day of month) mon(month) dow(day of week) user command Có thể thay các giá trị thời gian bằng wildcard * • VD: 30 0 * * * root rm /home/someuser/tmp/* Bài tập •Kết hợp dịch vụ cron với một file script để kiểm tra hoạt động của mạng định kỳ.