Sẽ không thể có các đại Công ty nếu thiếu: Những bộ óc quản lý kỳ diệu

Sẽ không thể có các đại Công ty nếu thiếu: Những bộ óc quản lý kỳ diệu Nguyễn Bình Tạp chí Nhà quản lý Trong thời gian gần đây, "săn lùng nhân sự cao cấp" là đề tài nóng hổi được nhiều doanh nghiệp quan tâm. Phóng viên Tạp chí Nhà Quản lý đã có buổi trao đổi thú vi với bà Tam Thanh Thiên Trang, Phó Giám đốc Công ty Phát triển nguồn nhân lực NetViet xoay quanh vấn đề này. Thế nào là nhân sự quản lý cao cấp? V: Xin bà cho biết thế nào là nhân sự quản lý cao cấp? Có ý kiến cho rằng thị trường nhân sự cao cấp này hiện nay đang khan hiếm, điều đó có đúng không? Nếu đúng, phải chăng trước khi có được nhân sự quản lý cao cấp thì các doanh nghiệp phải chịu thua lỗ? Bà Thiên Trang: Quản lý cao cấp là một khái niệm mang tính tương đối. Một vị trí có thể là cao cấp đối với doanh nghiệp này nhưng chưa là cao đối với doanh nghiệp khác. Tuy nhiên quản lý cao cấp thường được hiểu là thuộc những vị trí chủ chốt trong Công ty nắm giữ tối thiểu là một đơn vị chức năng của một Công ty. Đúng là thị trường nhân sự cao cấp hiện đang ở trong tình trạng rất, tôi xin nhấn mạnh chữ "rất", là khan hiếm. Trong thực tế kinh doanh, thiếu những quản trị gia giỏi không có nghĩa là doanh nghiệp sẽ thua lỗ nhưng chắc chắn là doanh nghiệp sẽ chỉ có thể tồn tại một cách yếu ớt, họ chỉ có thể tập trưng vào việc kiếm tiền mang tính ngắn hạn mà không tiến vào những chiến lược phát triển trung và đài hạn cần thiết cho sức khỏe lành mạnh của một doanh nghiệp. Với sức cạnh tranh ngày càng mãnh liệt trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày nay, những đơn vị này chắc chắn sẽ bị tiêu diệt trong tương lai. Rất rõ ràng là không thểe có các đại Công ty như Wal-mart, Cocacola... nếu không có những quản trị gia cao cấp những bộ óc chứa đựng những nghệ thuật quản lý kỳ điệu làm việc cho những Công ty này. Nguyên nhân của hiện tượng “rất” khan hiếm quản trị gia cao cấp PV: Bà cho biết rõ bơn, nguyên nhân của hiện tượng “rất” khan hiếm là gì? Các doanh nghiệp sẽ giải bài toán này như thế nào? Bà Thiên Trang: Cần phải nói ngay là hiện tượng "nhân tài như lá mùa thu” là phổ biến trong mọi lĩnh vực, tại mọi quốc gia và xuyên suốt thời gian. Tuy nhiên, mức độ thì mỗi nơi, mỗi lúc có khác. Việt Nam vừa mới tham gia vào nền kinh tế thị trường (tạm chưa đề cập đến cái đuôi quá khó hiểu "theo định hướng xã hội chủ nghĩa”, do đó chúng ta chưa có được một thế hệ các quản trị gia cao cấp chuyên nghiệp thoát thai từ một nên kinh tế thị trường thực thụ. Thứ đến là chi phí để có được một quản trị gia cao cấp là khá lớn so với mặt bằng thu nhập chung của xã hội. Ví dụ như chi phí học MBA (quản trị kinh doanh) đó một trường Đại học loại topten của Mỹ đào tạo là vào khoảng 60.000 USD/năm. Khoản đầu tư 120.000 USD cho hai năm học được xem là không thể thu hồi lại được nếu học xong và về nước làm việc (tình trạng thất thoát chất xám mà báo chí thường đề cập phát sinh từ đây. Điều này khiến sự thiếu hụt người giỏi ngày càng nặng nề thêm). Học ra trường cũng chỉ là quản trị viên chứ chưa thể trở thành quản trị gia cao cấp. Khoảng thời gian để phấn đấu được tính là hàng chục năm, và chi phí đi theo tất nhiên là không nhỏ. Nguyên nhân thứ ba là từ ngay bản thân các doanh nghiệp, vẫn không hoặc chưa ý thức được sự cần thiết phải có nhân tài cho đơn vị của mình. Có nơi đã có ý thức nhưng không đề ra được chương trình hoạt động để tuyển đụng và lưu giữ nhân tài. Nếu có họ cũng thường phát triển tự phát trong nội bộ mà không tham vấn các nhà tư vấn chuyên nghiệp, dẫn đến việc chương trình hoạt động có nhiều bất cập và không đạt được mục tiêu đề ra. Quản trị nhân sự thực sự vừa là khoa học vừa là nghệ thuật, mang tính nhạy cảm rất cao, khó áp đụng một vài lý thuyết đơn giản mà mong đem đến thành công. Đó là lý do khoa. học về quản trị con người phát triển mạnh mẽ tại các quốc gia phát triển và hầu hết các Công ty đều có nhà tư vấn chuyên nghiệp giúp cho họ. Để giải bài toán thiếu hụt nhân tài, các Công ty cần có ý thức trọng dụng nhân tài, xem đây là loại vốn, loại tài nguyên hàng đầu, thậm chí còn quan trọng hơn cả vốn tài chính, bí quyết công nghệ và cơ sở hạ tầng của Công ty. Cần phải hiểu rõ rằng "Con người là nguồn lực của mọi nguồn lực”. Thực sự nhân tài cần đất dụng võ và một doanh nghiệp thành công là một doanh nghiệp tạo được đất dụng võ cho nhân tài. Để làm được điều này, cần xây đựng một chính sách nhân sự hợp lý, phù hợp với điều kiện và quy mô phát triển của mình. Một khi đã có chính sách tốt thì doanh nghiệp cần kiên quyết thực hiện theo danh sách, không bị lay động, không thường xuyên điều chỉnh. Điều này phần nào giúp tạo nên cái gọi là "Văn hóa Công ty “ - rất cần thiết cho sự thành công của một doanh nghiệp. Có định hướng tốt, có chính sách tốt và thực hiện chính sách tốt, lo gì doanh nghiệp không thu hút được nhân tài nhằm tạo lợi thế cạnh tranh tốt trên thương trường. Tiến trình "săn đầu người" được thực hiện như thế nào? PV: Là một người chuyên đi "săn lùng” bà có thể biết một vài cách Công ty thường sử dụng để truy tìm những nhân sự cao cấp đó? Tiến trình săn đầu người được thực hiện như thế nào? Bà Thiên Trang: việc “săn lùng" nhân sự cao cấp không tách rời khỏi khái niệm "networking", nghĩa là xây dựng, duy trì và phát triển các môi quan hệ cá nhân với các nhân sự cao cấp đó. Là Công ty phát triển nguồn nhân lực đầu tiên của Việt Nam và hiện là một trong những Công ty hàng đầu trong lĩnh vực này, Netviet có lợi thế cạnh tranh hơn các Công ty khác nhờ việc đã đi đầu xây dựng cho mình mạng lưới các ứng viên cao cấp hùng hậu và thân thiết đến tận ngày nay. Chúng tôi trân trọng các ứng viên của chúng tôi, xem họ như những khách hàng thực sự và họ cũng xem chúng tôi như những người bạn thân thiết lúc nào cũng sẵn sàng hỗ trợ trên các nẻo đường sự nghiệp của họ. Có những ứng viên gọi điện tâm sự với tôi ngay trong những ngày cuối tuần. chia sẻ với tôi những kế hoạch họ chỉ xây dựng riêng cho bản thân mình. Tôi cảm thấy hạnh phúc khi được tin cậy và được góp phần vào sự thành công của họ. Cá nhân tôi vui mừng khi Netviet xây dựng và phát triển được rất nhiều những mối quan hệ như vậy. Điều đó thực sự tạo nên tên tuổi và hình ảnh Netviet ngày hôm nay. Hãy bắt đầu từ đó, còn cái gọi là "tiên trình săn đầu người", nói một cách hình tượng cho dễ hiểu thì giống như việc chơi trò chơi ghép hình (puzzle), lẽ đương nhiên là cũng cần phải biết ghép mảnh nào vào ô nào. Làm sao để có được một đôi ngũ nhân sự quản lý cao cấp đông đảo? PV: Cuối cùng, xin bà cho biết để có được một đôi ngũ nhân sự quản lý cao cấp đông đảo, chúng ta cần phải làm những gì? Bà Thiên Trang: Nếu nói ở khía cạnh toàn xã hội thì tôi nghĩ Chính phủ cần phải xây dựng một chính sách vĩ mô về định hướng, đào tạo và phát triển đội ngũ các nhà quản lý cao cấp cho Việt Nam nói riêng và phát triển nguồn nhân lực Việt Nam nói chung. Theo tôi được biết thì ở các quốc gia phát triển họ có một cơ quan ngang cấp bộ để đề ra và thực hiện các chiến lược cấp quốc gia về nhân lực. Có lẽ đó là điều Việt Nam hiện đang thiếu và cần khắc phục đầu tiên. Dân giàu thì nước mới mạnh, để dân giàu thì dân phải giỏi. Muốn dân giỏi thì cần có định hướng có chủ trương, có "đòn bẩy" khuyên khích, động viên từ Chính Phủ. Hãy cứ nghĩ đến một thời hạn không dưới mươi mười lăm năm để chúng ta có thể có một thế hệ quản lý cao cấp là phải làm liền, làm ngay. Tôi cho rằng một số trí thức Việt Nam được đào tạo bài bản ở nước ngoài có thể giúp sức cho đề án "Phát triển nguồn nhân lực Việt Nam" này. Vấn đề là Chính phủ có nhìn cùng một hướng và có mạnh dạn "dùng người" hay không? Còn để chậm ngày nào là có lỗi với thế hệ sau ngày đó. Là người Việt Nam ai thấy vấn đề mà chẳng nóng lòng nóng ruột với vận mạng và với cơ hội phát triển của dân tộc. Mà tại sao báo chí không vào cuộc với đề án này nhỉ? Mong lắm thay.