Quy trình xét xử vụ án hình sự

Điều 239 BLTTHS hay không? Để kết luận đúng, cần phải xác định đúng thời điểm bắt đầu, thời điểm kết thúc thời hạn kháng cáo, kháng nghị và ngày kháng cáo theo hướng dẫn tại mục 4 Phần I Nghị quyết số 05/2005.Tham khảo Sổ tay thẩm phán*Xem xét kháng cáo quá hạn.- Khi có kháng cáo quá hạn, thì Toà án cấp phúc thẩm phải thành lập Hội đồng xét xử gồm ba Thẩm phán để xét lý do kháng cáo quá hạn. Việc xét lý do kháng cáo quá hạn phải được thực hiện trước khi mở phiên toà;- Việc kháng cáo quá hạn có thể được chấp nhận, nếu có lý do chính đáng, tức là trong trường hợp bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan mà người kháng cáo không thể thực hiện được việc kháng cáo trong thời hạn luật định. Ví dụ: do thiên tai, lũ lụt; do ốm đau, bị tai nạn phải nằm viện điều trị;- Để xét kháng cáo quá hạn đúng quy định tại Điều 235 BLTTHS cần nghiên cứu kỹ hướng dẫn tại mục 5 Phần I Nghị quyết số 05/2005;- Quyết định chấp nhận việc kháng cáo quá hạn phải làm đúng theo mẫu số 01c và Quyết định không chấp nhận việc kháng cáo quá hạn phải làm đúng theo mẫu số 01d (ban hành kèm theo Nghị quyết số 05/2005). Kiểm tra Toà án cấp sơ thẩm đã thực hiện đầy đủ việc thông báo về việc kháng cáo, kháng nghị hay chưa? Để kết luận đúng phải căn cứ vào Điều 236 BLTTHS và hướng dẫn trong mục 6 Phần I Nghị quyết số 05/2005. Thông báo về việc kháng cáo, kháng nghị phải làm đúng theo mẫu số 01đ (ban hành kèm theo Nghị quyết số 05/2005). Xử lý việc bổ sung, thay đổi kháng cáo, kháng nghị, việc rút kháng cáo, kháng nghị và để xử lý đúng việc rút kháng cáo, kháng nghị, ngoài việc căn cứ vào Điều 238 BLTTHS, cần nghiên cứu kỹ hướng dẫn tại mục 7 Phần I Nghị quyết số 05/2005. Thông báo việc rút kháng cáo, kháng nghị phải làm đúng theo mẫu số 01e (ban hành kèm theo Nghị quyết số 05/2005). Tham khảo Sổ tay thẩm phán*Chuẩn bị xét xử phúc thẩm2.2.1. Xác định phạm vi xét xử phúc thẩm.Văn bản quy phạm pháp luậtBLTTHS (Điều 241) Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Về nguyên tắc chung Toà án cấp phúc thẩm xem xét nội dung kháng cáo, kháng nghị. Tuy nhiên qua nghiên cứu hồ sơ vụ án, nếu xét thấy cần thiết thì Toà án cấp phúc thẩm có thể xem xét các phần khác không bị kháng cáo, kháng nghị của bản án. Trong trường hợp này cần triệu tập những người tham gia tố tụng có liên quan đến phần không bị kháng cáo, kháng nghị của bản án, nhưng Toà án cấp phúc thẩm có thể xem xét (Điều 241 BLTTHS).2.2.2. Xác định thời hạn chuẩn bị xét xửVăn bản quy phạm pháp luậtBLTTHS (Điều 242) Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Toà án nhân dân cấp tỉnh, Toà án quân sự cấp quân khu phải mở phiên toà phúc thẩm trong thời hạn sáu mươi ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ bản án (Điều 242 BLTTHS). Toà phúc thẩm TANDTC, Toà án quân sự trung ương phải mở phiên toà phúc thẩm trong thời hạn chín mươi ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ vụ án (Điều 242 BLTTHS). Cần chú ý: Đối với Toà án cấp phúc thẩm không được gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử.Tham khảo Sổ tay thẩm phán*2.2.3. Xem xét việc áp dụng, thay đổi hoặc huỷ bỏ biện pháp ngăn chặnVăn bản quy phạm pháp luậtBLTTHS (Điều 243)Nghị quyết số 05/2005/NQ-HĐTP ngày 08-12-2005 của HĐTP TANDTC (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 05/2005) (mục 2 Phần II) Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Sau khi thụ lý hồ sơ vụ án phải xem xét có căn cứ áp dụng, thay đổi hoặc huỷ bỏ biện pháp ngăn chặn hay không? Để quyết định đúng cần căn cứ vào quy định tại Điều 243 BLTTHS và hướng dẫn tại mục 2 Phần II Nghị quyết số 05/2005.2.2.4. Gửi hồ sơ vụ án cho Viện kiểm sát cùng cấp với Toà án cấp phúc thẩmVăn bản quy phạm pháp luậtNghị quyết số 05/2005/NQ-HĐTP ngày 08-12-2005 của HĐTP TANDTC (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 05/2005) (Phần III) Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Việc gửi hồ sơ cho Viện kiểm sát cùng cấp với Toà án cấp phúc thẩm phải được thực hiện trong thời hạn và trình tự được hướng dẫn tại Phần III Nghị quyết số 05/2005.2.2.5. Thành phần Hội đồng xét xử phúc thẩm.Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Về nguyên tắc chung HĐXX phúc thẩm gồm ba Thẩm phán và trong trường hợp cần thiết có thể có thêm hai Hội thẩm. Thực tiễn xét xử phúc thẩm trong những năm qua cho thấy trong các trường hợp Hội đồng xét xử phúc thẩm chỉ gồm ba Thẩm phán. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu hồ sơ vụ án, xét thấy vụ án phức tạp hoặc vụ án đối với người chưa thành niên phạm tội cần có thêm ý kiến của Hội thẩm thì báo cáo Chánh án hoặc người được Chánh án uỷ quyền quyết định thành lập Hội đồng xét xử phúc thẩm gồm ba Thẩm phán và hai Hội thẩm. Cần lưu ý là trường hợp này không thực hiện đối với các Toà phúc thẩm Toà án nhân dân tối cao và Toà án quân sự trung ương vì ở TANDTC và TAQSTW không có Hội thẩm.Tham khảo Sổ tay thẩm phán*2.2.6. Nghiên cứu hồ sơ vụ ánVăn bản quy phạm pháp luậtBLTTHS (Điều 207)BLTTHS (Điều 247)Nghị quyết số 05/2005/NQ-HĐTP ngày 08-12-2005 của HĐTP TANDTC Hướng dẫn thi hành một số quy định trong Phần thứ tư “Xét xử phúc thẩm” của Bộ luật tố tụng hình sự (mẫu số 02a) Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Về nguyên tắc chung cần phải nghiên cứu toàn diện hồ sơ vụ án cả về thủ tục tố tụng và nội dung sự việc. Qua nghiên cứu hồ sơ vụ án, nếu xét thấy không cần thiết xem xét các phần khác không bị kháng cáo, kháng nghị của bản án, thì chỉ lập kế hoạch xét hỏi đối với nội dung kháng cáo, kháng nghị. Phương pháp nghiên cứu hồ sơ vụ ánPhương pháp nghiên cứu hồ sơ vụ án có thể được thay đổi linh hoạt phụ thuộc vào từng vụ án và kỹ năng của mỗi Thẩm phán. Thông thường được tiến hành như sau:- Nghiên cứu kháng cáo, kháng nghị để xác định chủ thể kháng cáo, đối tượng kháng cáo;- Nghiên cứu bản án, quyết định sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị;- Nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ liên quan đến việc xem xét kháng cáo, kháng nghị;- Xét thấy có cần thiết xem xét các phần khác không bị kháng cáo, kháng nghị của bản án, quyết định sơ thẩm không?-  Cần ghi chép những chứng cứ chấp nhận hoặc không chấp nhận kháng cáo, kháng nghị (cần ghi số bút lục để dễ tìm kiếm khi cần thiết);- Căn cứ vào quy định tại khoản 1 Điều 207 và Điều 247 BLTTHS cần có kế hoạch xét hỏi cụ thể hợp lý. Nếu trong quá trình chuẩn bị xét xử phúc thẩm, người kháng cáo và Viện kiểm sát kháng nghị rút toàn bộ kháng cáo, kháng nghị thì Thẩm phán ra quyết định đình chỉ việc xét xử phúc thẩm. Quyết định đình chỉ việc xét xử phúc thẩm phải làm đúng theo mẫu số 02a (ban hành kèm theo Nghị quyết số 05/2005). Tham khảo Sổ tay thẩm phán*2.2.7. Nhận và xem xét chứng cứ được bổ sung tại Toà án cấp phúc thẩmCông việc chính và kỹ năng thực hiện:Trong quá trình chuẩn bị xét xử phúc thẩm, Toà án cấp phúc thẩm có quyền yêu cầu Viện kiểm sát bổ sung chứng cứ mới. Khi Viện kiểm sát tự mình bổ sung chứng cứ mới; người kháng cáo và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc kháng cáo, kháng nghị, người bào chữa, người bảo vệ quyền lợi của đương sự có quyền bổ sung tài liệu, đồ vật. Việc giao nhận chứng cứ mới; giao nhận tài liệu, đồ vật do đương sự bổ sung phải được lập thành văn bản. 2.2.8. Triệu tập những người cần xét hỏi đến phiên toà.Văn bản quy phạm pháp luậtBLTTHS (Điều 245)Nghị quyết số 05/2005/NQ-HĐTP ngày 08-12-2005 của HĐTP TANDTC (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 05/2005) (mục 3 Phần II) Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Căn cứ vào Điều 245 BLTTHS và hướng dẫn tại mục 3 Phần II Nghị quyết số 05/2005) để xác định những người tham gia phiên toà phúc thẩm. Trên cơ sở đó triệu tập những người tham gia đến phiên toà phúc thẩm bằng văn bản và tuỳ vào từng đối tượng cụ thể mà có hình thức văn bản phù hợp (nếu đã có mẫu văn bản thì phải làm đúng theo mẫu đã được ban hành).Tham khảo Sổ tay thẩm phán*2.2.9. Chuẩn bị cho việc quyết định bắt và tạm giam bị cáo ngay sau khi tuyên án.Văn bản quy phạm pháp luậtBLTTHS (Điều 261)Nghị quyết số 05/2005/NQ-HĐTP ngày 08-12-2005 của HĐTP TANDTC (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 05/2005) (tiểu mục 2.2 mục 2 Phần II) Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Trong khi nghiên cứu hồ sơ vụ án thấy có đủ các điều kiện (có căn cứ để xử phạt tù bị cáo; bị cáo không thuộc trường hợp có thể cho hưởng án treo; bị cáo không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 261 BLHS) và xét thấy cần ra quyết định bắt tạm giam bị cáo ngay sau khi tuyên án, thì phải thực hiện các công việc được hướng dẫn tại tiểu mục 2.2 mục 2 Phần II Nghị quyết số 05/2005.Tham khảo Sổ tay thẩm phán*Phiên tòa phúc thẩm2.3.1. Quy định chung về thủ tục phiên toà phúc thẩm.Văn bản quy phạm pháp luậtBLTTHS (Điều 247)BLTTHS (Chương XVIII)BLTTHS (Chương XIX)BLTTHS (Chương XX)BLTTHS (Chương XXI)BLTTHS (Chương XXII)Nghị quyết số 04/2004/NQ-HĐTP ngày 5-11-2004 của HĐTP TANDTC (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 04/2004) (Phần II)Nghị quyết số 04/2004/NQ-HĐTP ngày 5-11-2004 của HĐTP TANDTC (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 04/2004) (Phần III)Nghị quyết số 04/2004/NQ-HĐTP ngày 5-11-2004 của HĐTP TANDTC (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 04/2004) (Phần IV)Nghị quyết số 05/2005/NQ-HĐTP ngày 08-12-2005 của HĐTP TANDTC (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 05/2005) (mục 4 Phần II) Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Căn cứ vào Điều 247 BLTTHS, phiên toà phúc thẩm cũng tiến hành như phiên toà sơ thẩm; do đó, về nguyên tắc chung căn cứ vào quy định tại các Chương XVIII, XIX, XX, XXI và XXII BLTTHS; hướng dẫn tại các phần II, III và IV Nghị quyết số 04/2004; hướng dẫn tại mục 4 Phần II Nghị quyết số 05/2005 để tiến hành thủ tục phiên toà phúc thẩm đúng quy định. Cần đọc kỹ các hướng dẫn tại các điểm b, c, d, đ và e mục 3 Phần I “Xét xử sơ thẩm” trong phần thứ hai “Xét xử các vụ án hình sự” của Cuốn sách này.Tham khảo Sổ tay thẩm phán*2.3.2. Thủ tục bắt đầu phiên toàVăn bản quy phạm pháp luậtBLTTHS (Điều 198)BLTTHS (Điều 245)Nghị quyết số 05/2005/NQ-HĐTP ngày 08-12-2005 của HĐTP TANDTC (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 05/2005) (mục 3, tiểu mục 4.2 mục 4 Phần II) Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Trước khi bắt đầu phiên toà yêu cầu Thư ký Toà án phổ biến nội quy phiên toà, những biện pháp đối với người vi phạm trật tự phiên toà quy định tại Điều 198 BLTTHS; Kiểm tra những người được triệu tập tham gia phiên toà và nếu có người vắng mặt cần làm rõ lý do để báo cáo với Hội đồng xét xử. Do Toà án cấp phúc thẩm không có quyết định đưa vụ án ra xét xử, cho nên sau khi HĐXX vào phòng xử án, thay cho việc đọc quyết định đưa vụ án ra xét xử tại phiên toà sơ thẩm, Thẩm phán- Chủ toạ phiên toà khai mạc phiên toà  (Lời khai mạc phiên toà cần theo đúng hướng dẫn tại tiểu mục 4.2 mục 4 Phần II Nghị quyết số 05/2005). Khi Thẩm phán - Chủ toạ phiên toà khai mạc phiên toà cần yêu cầu mọi người đứng dậy như khi tuyên án. Sau khi khai mạc phiên toà, Thẩm phán chủ toạ đề nghị Thư ký Toà án báo cáo danh sách những người được triệu tập tham gia phiên toà phúc thẩm đã có mặt; nếu có người vắng mặt đề nghị báo cáo lý do của sự vắng mặt. Các công việc tiếp theo như: kiểm tra căn cước của những người được triệu tập đến phiên toà đã có mặt, giải thích cho họ biết quyền và nghĩa vụ .v.v.... cần thực hiện như tiểu mục 1.3.2 mục 1.3 Phần I “Xét xử sơ thẩm” trong Phần thứ hai “Xét xử các vụ án hình sự” của Cuốn sách này. Cần chú ý là trong trường hợp người được triệu tập tham gia phiên toà vắng mặt tại phiên toà cần căn cứ vào khoản 2 Điều 245 BLTTHS và nghiên cứu kỹ hướng dẫn tại mục 3 Phần II Nghị quyết số 05/2005 để quyết định trường hợp nào phải hoãn phiên toà và trường hợp nào vẫn tiến hành xét xử vụ án theo thủ tục chung). Việc thảo luận và thông qua quyết định hoãn phiên toà hoặc vẫn tiến hành xét xử vụ án được thực hiện tại phòng xử án, không phải lập thành văn bản, nhưng phải được ghi vào biên bản phiên toà.Tham khảo Sổ tay thẩm phán*2.3.3. Thủ tục xét hỏi tại phiên toà.Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Trước khi bắt đầu xét hỏi thay cho việc đọc bản cáo trạng, một thành viên của HĐXX trình bày tóm tắt nội dung vụ án, quyết định của bản án sơ thẩm, nội dung kháng cáo, kháng nghị. Tiến hành việc xét hỏi và các công việc tiếp theo cần thực hiện như tiểu mục 1.3.3 mục 1.3 Phần 1 “Xét xử sơ thẩm” trong Phần thứ hai “Xét xử các vụ án hình sự” của Cuốn sách này.2.3.4. Tranh luận tại phiên toà; nghị án và tuyên án; thực hiện các công việc sau khi kết thúc phiên toà.Văn bản quy phạm pháp luậtNghị quyết số 04/2004/NQ-HĐTP ngày 5-11-2004 của HĐTP TANDTC hướng dẫn thi hành một số quy định trong Phần thứ ba “Xét xử sơ thẩm” của BLTTHS năm 2003 (trong mục này viết tắt là Nghị quyết số 04/2004)Nghị quyết số 05/2005/NQ-HĐTP ngày 08-12-2005 của HĐTP TANDTC Hướng dẫn thi hành một số quy định trong Phần thứ tư “Xét xử phúc thẩm” của Bộ luật tố tụng hình sự Công việc chính và kỹ năng thực hiện:Các thủ tục, công việc này được thực hiện như các tiểu mục 1.3.4 ; 1.3.5 và 1.3.6 mục 1.3 Phần 1 “Xét xử sơ thẩm” trong Phần thứ hai “Xét xử các vụ án hình sự” của Cuốn sách này”. Cần chú ý một số điểm sau đây:Quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm của Hội đồng xét xử phải làm đúng theo mẫu số 02b (ban hành kèm theo Nghị quyết số 05/2005). Biên bản nghị án phải làm đúng theo mẫu số 02c (ban hành kèm theo Nghị quyết số 05/2005). Biên bản phiên toà hình sự phúc thẩm phải làm đúng theo mẫu số 02d (ban hành kèm theo Nghị quyết số 05/2005). Bản án hình sự phúc thẩm phải làm đúng theo mẫu số 02 đ (ban hành kèm theo Nghị quyết số 05/2005).