Nước ta đang xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, do đó những kiến thức,khái niệm ,phạm trù ,quy luật .của kinh tế chính rị đưa ra là cực kỳ cần thiết cho việc quản lý sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và các tầng lớp dân cư.
Là một sinh viên được học tập và rèn luyện dưới mái trường Kinh tế được các thầy cô dạy bảo và truyền đạt những kiến thức cơ bản về bộ môn kinh tế chính trị. Nhưng để có cơ sở lý luận và phương pháp luận nhằm học tập tốt các môn kinh tế khoa học khác vì các môn này đều phải dựa vào các kiến thức, các phạm trù kinh tế và các quy luật mà kinh tế chính trị Mac-Lênin đưa ra thì nhất thiết phải làm tiểu luận môn kinh tế chính trị,mặt khác nó còn giúp em nhận thức sâu sắc hơn về những vấn đề kinh tế ,đời sống xã hội .
Quy luật giá trị là một quy luật căn bản của sản xuất và trao đổi hàng hoá. Ở đâu có sản xuất và trao đổi hàng hoá thì ở đó có sự tồn tại và phát phát huy tác dụng của quy luật giá trị .Vì vậy qua tìm hiểu chung về tình hình thực tế của nền kinh tế thị trường và em quyết định lựa chọn chuyên đề:
“Quy luật giá trị và vai trò của nó trong phát triển kinh tế thị trường ở nước ta” Vì nó là một quy luật giúp điều tiết và lưu thông hàng hoá ,kích thích cải tiến kĩ thuật hợp lý hoá sản xuất ,th hiện sự lựa chọn tự nhiên và phân hoá kẻ giàu người nghèo .
20 trang |
Chia sẻ: luyenbuizn | Lượt xem: 1133 | Lượt tải: 0
Nội dung tài liệu Quy luật giá trị và vai trò của nó trong phát triển kinh tế thị trường ở nước ta, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
Níc ta ®ang x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, do ®ã nh÷ng kiÕn thøc,kh¸i niÖm ,ph¹m trï ,quy luËt ..cña kinh tÕ chÝnh rÞ ®a ra lµ cùc kú cÇn thiÕt cho viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tÇng líp d©n c.
Lµ mét sinh viªn ®îc häc tËp vµ rÌn luyÖn díi m¸i trêng Kinh tÕ ®îc c¸c thÇy c« d¹y b¶o vµ truyÒn ®¹t nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ bé m«n kinh tÕ chÝnh trÞ. Nhng ®Ó cã c¬ së lý luËn vµ ph¬ng ph¸p luËn nh»m häc tËp tèt c¸c m«n kinh tÕ khoa häc kh¸c v× c¸c m«n nµy ®Òu ph¶i dùa vµo c¸c kiÕn thøc, c¸c ph¹m trï kinh tÕ vµ c¸c quy luËt mµ kinh tÕ chÝnh trÞ Mac-Lªnin ®a ra th× nhÊt thiÕt ph¶i lµm tiÓu luËn m«n kinh tÕ chÝnh trÞ,mÆt kh¸c nã cßn gióp em nhËn thøc s©u s¾c h¬n vÒ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ ,®êi sèng x· héi….
Quy luËt gi¸ trÞ lµ mét quy luËt c¨n b¶n cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸. ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ th× ë ®ã cã sù tån t¹i vµ ph¸t ph¸t huy t¸c dông cña quy luËt gi¸ trÞ .v× vËy qua t×m hiÓu chung vÒ t×nh h×nh thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ em quyÕt ®Þnh lùa chän chuyªn ®Ò:
“Quy luËt gi¸ trÞ vµ vai trß cña nã trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta” V× nã lµ mét quy luËt gióp ®iÒu tiÕt vµ lu th«ng hµng ho¸ ,kÝch thÝch c¶i tiÕn kÜ thuËt hîp lý ho¸ s¶n xuÊt ,th hiÖn sù lùa chän tù nhiªn vµ ph©n ho¸ kÎ giµu ngêi nghÌo .
Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì ,híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o bé m«n kinh tÕ chÝnh trÞ ®· gióp em hoµn thiÖn bµi tiÓu luËn nµy
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
CH¦¥NG 1
nh÷ng vÊn lý luËn vÒ quy luËt gi¸ trÞ vµ vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
Néi dung cña quy luËt gi¸ trÞ
1.1.1 C¸c quan ®iÓm vÒ gi¸ trÞ :
-Theo Adam Smith lý luËn gi¸ trÞ :¤ng ph©n biÖt ®îc gi¸ trÞ sö dông ,gi¸ trÞ trao ®æi cho gi¸ trÞ hµng ho¸ lµ do hao phÝ lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra nã quyÕt ®Þnh, xong «ng l¹i kh«ng nhÊt qu¸n .Cã lóc l¹i ®a ra ®Þnh nghÜa sai lÇm vÒ gi¸ trÞ bá mÊt bé phËn t b¶n bÊt biÕn (C) chØ cßn (v+m )nªn bÞ bÕ t¾c khi ph©n tÝch t¸i s¶n xuÊt.
-Theo Thomas Robert Malthus:¤ng ®· sö dông nghÜa thø hai cña A.Smith vÒ gi¸ trÞ vµ bæ sung ®Þnh nghÜa nµy .§iÒu ®ã lµm cho quan ®iÓm vÒ gi¸ trÞ cña Thomas Robert Malthus xa rêi quan ®iÓm gi¸ trÞ –lao ®éng.Thomas Rober Malthus ñng hé ®Þnh nghÜa cho r»ng :
“Gi¸ trÞ hµng ho¸ do lao ®éng mµ ngêi ta cã thÓ mua ®îc b»ng hµng ho¸ nµy quyÕt ®Þnh”
¤ng bæ sung thªm:
“Lao ®éng mµ b»ng hµng ho¸ nµy cã thÓ mua ®îc b»ng nh÷ng chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra nã .C¸c chi phÝ nµy bao gåm :Chi phÝ vÒ lao ®éng sèng ,lao ®éng vËt ho¸ céng víi lîi nhuËn t b¶n øng tríc”
Nh vËy nguån gèc cña gi¸ trÞ theo Thomas Rober Malthus lµ c¸c chi phÝ vÒ lao ®éng sèng ,lao ®éng vËt ho¸ vµ lîi nhuËn t b¶n øng tríc .ë ®©y «ng coi lîi nhuËn lµ kho¶n d«i ra tõ lao ®éng sèng .§iÒu ®ã thÓ hiÖn «ng xa rêi lý thuyÕt gi¸ trÞ lao ®éng.
-Theo J.b.Say:§Æc ®iÓm næi bËt trong lý thuyÕt gi¸ trÞ lµ «ng xa rêi lý thuyÕt gi¸ trÞ lao ®éng ,ñng hé lý thuyÕt gi¸ trÞ lîi Ých hay gi¸ trÞ lîi Ých- chñ quan.T tëng vÒ lîi Ých cã tõ l©u kÓ tõ thêi cæ ®¹i .TiÕp tôc t tëng nµy Say viÕt :
“S¶n xuÊt t¹o ra Ých lîi (tøc gi¸ trÞ sö dông ),cßn Ých lîi lµm cho vËt cã gi¸ trÞ’’
¤ng chØ ra lµ :
“Gi¸ c¶ lµ thíc ®o cña gi¸ trÞ ,cßn gi¸ trÞ lµ thíc ®o cña lîi Ých .Ých lîi cña s¶n phÈm cµng nhiÒu th× gi¸ trÞ s¶n phÈm cµng cao’.
Theo trêng ph¸i thµnh Viene :Lý thuyÕt gi¸ trÞ cña ph¸i thµnh Viªn cã nÐt kh¸c biÖt.B»ng c¸ch kÕt hîp ph¹m trï kinh tÕ vµ ph¹m trï to¸n häc hä ®a ra ph¹m trï “Ých lîi giíi h¹n’’vµ “gi¸ trÞ Ých lîi giíi h¹n’’:
+Ých lîi giíi h¹n :Karl Menger chØ ra r»ng cïng víi ®µ t¨ng lªn cña vËt phÈm t¨ng lªn ,tho¶ m·n nhu cÇu vÒ sau cã Ých lîi Ýt h¬n vËt tríc .Víi mét lîng vËt phÈm cuèi cïng lµ “vËt phÈm giíi h¹n’’Ých lîi cña nã lµ Ých lîi giíi h¹n.Nã quyÕt ®Þnh Ých lîi chung cña tÊt c¶ c¸c vËt phÈm kh¸c nhau.
Nh vËy Ých lîi giíi h¹n lµ Ých lîi cña vËt cuèi cïng ®ua ra tho¶ m·n nhu cÇu, Ých lîi ®ã lµ nhá nhÊt ,nã quyÕt dÞnh tÊt c¶ c¸c vËt phÈm kh¸c.
+Gi¸ trÞ trao ®æi :NÕu A.Smith cho r»ng gi¸ trÞ trao ®æi lµ kh¸ch quan th× M.Menger cho r»ng gi¸ trÞ trao ®æi lµ chñ quan .Theo M.Menger ,së dÜ hai ngêi trao ®æi s¶n phÈm cho nhau chØ v× c¶ hai tin r»ng s¶n phÈm mµ m×nh bá ra ®èi víi m×nh ×t h¬n mµ s¶n phÈm m×nh thu vÒ .Nh vËy khi trao ®æi c¸c c¸ nh©n tÝnh to¸n c¨n cø vµo nhu cÇu ,tøc lµ so s¸nh gi÷a s¶n phÈm sÏ cã sau khi trao ®æi víi nhu cÇu cña b¶n th©n .NÕu cã lîi anh ta míi trao ®æi .
Quan ®iÓm gi¸ trÞ cña K.Menger ®uîc Bohm Bwerk tiÕp tôc ph©n tÝch ,«ng ®· ph©n lo¹i c¸c h×nh thøc gi¸ trÞ thµnh gi¸ trÞ kh¸ch quan vµ gi¸ trÞ chñ quan vµ tõ ®ã Bohm Bwerk ph©n chia gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ trao ®æi thµnh bèn lo¹i gi¸ trÞ :
+Gi¸ trÞ sö dông chñ quan
+Gi¸ trÞ trao ®æi chñ quan
+Gi¸ trÞ sö dông kh¸ch quan
+Gi¸ trÞ trao ®æi chñ quan
C¨n cø sù ph©n chia nµy lµ n¬i nhËn s¶n phÈm cña c¶i ®ã ®Õn tay ai ?
Theo nhµ kinh tÕ häc Von Wieser (1851-1926)gi÷a gi¸ trÞ vµ Ých lîi cã sù t¸ch biÖt .Khi sè lîng s¶n phÈm cµng t¨ng lªn ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu th× Ých lîi giíi h¹n cña nã cµng gi¶m xuèng .Do vËy ,gi¸ trÞ cña hµng ho¸ cµng gi¶m ®i .Tõ ®ã ,«ng ®i ®Õn kÕt luËn :
“Muèn cã nhiÒu gi¸ trÞ ph¶i t¹o ra sù khan hiÕm .Khi s¶n phÈm t¨ng lªn m·i th× Ých lîi giíi h¹n cã thÓ tiÕn tíi kh«ng .¤ng nãi r»ng ,lóc ®ã vËt chØ cã Ých lîi trõu tîng chø kh«ng cßn Ých lîi cô thÓ n÷a .Khi vËt cã Ých lîi trõu tîng th× Ých lîi ®ã kh«ng t¹o ra gi¸ trÞ ”
Theo Leon Walras :Quan ®iÓm gi¸ trÞ cña Leon Walras dùa trªn lý thuyÕt gi¸ trÞ cña trêng ph¸i thµnh Viªn vµ lý thuyÕtkhan hiÕm cña Auguste Walras .Theo A.Walras,khan hiÕm lµ mét quan niÖm kh¸ch quan theo ®ã, gi¸ trÞ ph¸t sinh tõ t×nh tr¹ng bÊt c©n xøng gi÷a cung vµ cÇu. Mét vËt cã gi¸ trÞ khi cung nhá h¬n cÇu .NÕu cung lín h¬n cÇu ,th× vËt ®ã trë lªn d thõa ,mÊt gi¸ trÞ .KÕt hîp c¸c quan ®iÓm nµy Leon Walras cho r»ng :
“Gi¸ trÞ lµ tÊt c¶ nh÷ng vËt h÷u h×nh hay v« h×nh ®ang ë trong t×nh tr¹ng khan hiÕm .C¸c vËt ®ã cã Ých víi ta vµ sè lîng cña vËt cã h¹n’’.
1.1.2 Quan ®iÓm cña Mac vÒ gi¸ trÞ :
LÇn ®Çu tiªn gi¸ trÞ ®îc xem xÐt nh lµ quan hÖ s¶n xuÊt x· héi cña nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ cßn hµng ho¸ lµ nh©n tè tÕ bµo cña x· héi t s¶n .
M¸c ph©n tÝch tÝnh chÊt hai mÆt cña lao ®éng s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ lao ®éng cô thÓ vµ lao ®éng trõu tîng , lao ®éng t nh©n vµ lao ®éng x· héi . ChØ râ lao ®éng trõu tîng t¹o ra gi¸ trÞ hµng ho¸ .M¸c ®Þnh nghÜa lîng gi¸ trÞ hµng ho¸ ®îc ®o b»ng thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt , phª ph¸n c¸c quan ®iÓm ®i tríc. M¸c lµ ngêi ®Çu tiªn ph¸t hiÖn ra tÝnh hai mÆt cña lao ®éng s¶n xuÊt hµng ho¸ . Trªn c¬ së ph¸t hiÖn nµy , M¸c ®· thùc hiÖn mét cuéc c¸ch m¹ng trong khoa häc kinh tÕ chÝnh trÞ . ¤ng viÕt “ T«i lµ ngêi ®Çu tiªn ph¸t hiÖn ra tÝnh hai mÆt cña lao ®éng s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ khoa häc kinh tÕ chÝnh trÞ xoay quanh ®iÓm nµy” . Tõ ®ã , «ng v¹ch ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , lao ®éng cô thÓ b¶o tån vµ di chuyÓn gi¸ trÞ cò (c) vµo trong s¶n phÈm míi, lao ®éng trõu tîng t¹o ra gi¸ trÞ míi (v+m). Vµ toµn bé gi¸ trÞ hµng ho¸ bao gåm c+v+m. §iÒu nµy D.Ricardo kh«ng vît ®îc . Trªn c¬ së lý thuyÕt gi¸ trÞ- lao ®éng , M¸c gi¶i quyÕt hÖ thèng c¸c ph¹m trï vµ quy luËt kinh tÕ kh¸c.
1.1.3 Yªu cÇu cña quy luËt gi¸ trÞ :
Yªu cÇu chung :s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ ph¶i dùa trªn c¬ së thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt .
Yªu cÇu cô thÓ :
Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ,mçi ngêi s¶n xÊt tù quyÕt ®Þnh hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt cña m×nh nhng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ kh«ng ph¶i dîc quyÕt ®Þnh bëi hao phÝ lao ®éng cña tõng ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ ,mµ bëi hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt .V× vËy,muèn b¸n ®îc hµng ho¸ ,bï ®¾p ®îc chi phÝ vµ cã l·i ,ngßi s¶n xuÊt ph¶i ®iÒu chØnh lµm cho hao phÝ lao ddoongj c¸ biÖt cña m×nh phï hîp vêi møc chi phÝ x· héi chÊp nhËn ®îc .
Trao ®æi hµng ho¸ còng ph¶i dùa trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt cã nghÜa lµ trao ®æi theo nguyªn t¾c ngang gi¸ .
Sù vËn ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸ .V× gi¸ trÞ lµ c¬ së cña gi¸ c¶ nªn tríc hÕt gi¸ c¶ phô thuéc vµo gi¸ trÞ. Hµng ho¸ nµo nhiÒu gi¸ trÞ th× gi¸ c¶ cña nã sÏ cao vµ ngîc l¹i .Trªn thÞ trêng ,ngoµi gi¸ trÞ ,gi¸ c¶ cßn phô thuéc vµo c¸c nh©n tè :C¹nh tranh ,cung cÇu ,søc mua cña ®ång tiÒn .Sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè nµy lµm cho gi¸ c¶ cña hµng ho¸ trªn thÞ
trêng t¸ch rêi víi gi¸ trÞ vµ lªn xuèng xoay quanh trôc gi¸ trÞ cña nã .Sù vËn ®éng
gi¸ c¶ thÞ trêng xoay quanh trôc gi¸ trÞ cña nã chÝnh lµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ .Th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ trêng mµ quy luËt gi¸ trÞ ph¸t huy t¸c dông.
1.2 BiÓu hiÖn ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ trong ®iÒu kiÖn tù do c¹nh tranh vµ trong ®iÒu kiÖn ®éc quyÒn
1.2.1. BiÓu hiÖn ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ trong ®iÒu kiÖn tù do c¹nh tranh
Tù do c¹nh tranh lµ tù do di chuyÓn t b¶n tõ ngµnh nµy sang nghµnh kh¸c, tøc lµ tù ph¸t ph©n phèi t b¶n (C vµ v)vµo c¸c nghµnh s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn h×nh thµnh tû suÊt lîi nhuËn kh¸c nhau .Trong c¹nh tranh cã sù ganh ®ua ®Êu tranh vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt víi nhau ,gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt víi nh÷ng ngêi tiªu dïng hµng ho¸ dÞch vô nh»m dµnh ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ cã sù kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nªn chi phÝ lao ®éng c¸ biÖt cña s¶n xuÊt hµng ho¸ cã sù kh¸c nhau ®Ó dµnh ®îc c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm ph¶i c¹nh tranh nhau nhng c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm lu«n biÕn ®éng nªn c¹nh tranh diÔn ra liªn tôc .Do ®ã trong tù do c¹nh tranh quy luËt gi¸ trÞ ®îc biÓu hiÖn thµnh quy luËt gi¸ c¶ s¶n xuÊt.
1.2.2BiÓu hiÖn ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ trong ®iÒu kiÖn ®éc quyÒn :
§éc quyÒn lµ biÓu hiÖn míi, mang nh÷ng quan hÖ míi nhng nã kh«ng vît ra khái quy luËt gi¸ trÞ cña chñ nghÜa t b¶n, mµ chØ lµ sù tiÕp tôc më réng, ph¸t triÓn nh÷ng xu híng s©u s¾c nhÊt cña chñ nghÜa t b¶n vµ cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ nãi chung,lµm cho c¸c quy luËt cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ cña chñ nghÜa t b¶n cã nh÷ng biÓu hiÖn míi .
-Do chiÕm ®îc vÞ trÝ ®éc quyÒn nªn c¸c tæ chøc ®éc quyÒn ®· ¸p ®Æt gi¸ c¶ ®éc quyÒn; gi¸ c¶ ®éc quyÒn thÊp khi mua,gi¸ c¶ ®éc quyÒn cao khi b¸n .Tuy nhiªn, ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ trong giai ®o¹n ®Õ quèc chñ nghÜa quy luËt gi¸ trÞ kh«ng cßn ho¹t ®éng .VÒ thùc chÊt, gi¸ c¶ ®éc quyÒn vÉn kh«ng tho¸t ly vµ phñ ®Þnh c¬ së cña nã lµ gi¸ trÞ .C¸c tæ chøc ®éc quyÒn thi hµnh chÝnh s¸ch gi¸ c¶ ®éc quyÒn ch¼ng qua lµ chiÕm ®o¹t mét phÇn gi¸ trÞ cña nh÷ng ngêi kh¸c .NÕu xem xÐt trong toµn bé hÖ thèng kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa th× tæng sè gi¸ c¶ vÉn b»ng tæng sè gi¸ trÞ .Nh vËy trong giai ®o¹n ®Õ quèc chñ nghÜa quy luËt gi¸ trÞ biÓu hiÖn thµnh quy luËt gi¸ c¶ ®éc quyÒn.
Gi¸ c¶ ®éc quyÒn b»ng chi phÝ s¶n xuÊt céng víi lîi nhuËn ®éc quyÒn . Gi¸ c¶ ®éc quyÒn thêng cao h¬n gi¸ trÞ cña hµng ho¸ . Do n¾m ®îc vai trß ®éc quyÒn trong mét ngµnh s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh nªn tËp ®oµn cã thÓ tù ý quyÕt ®Þnh gi¸ b¸n trªn thÞ trêng , nhê ®ã mµ thu ®îc lîi nhuËn ®éc quyÒn . Lîi nhuËn ®éc quyÒn b»ng lîi nhuËn b×nh qu©n céng víi mét sè lîi nhuËn kh¸c do ®Þa vÞ thèng trÞ cña c¸c tËp ®oµn ®éc quyÒn. C¬ chÕ thÞ trêng tù do c¹nh tranh vµ c¬ chÕ ®éc quyÒn t nh©n ®Òu cã nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc . Khi tr×nh ®é x· héi ho¸ cña lùc lîng s¶n xuÊt ®· vît khái giíi h¹n ®iÒu tiÕt cña c¬ chÕ thÞ trêng vµ ®éc quyÒn t nh©n th× tÊt yÕu ®ßi hái ph¶i ®îc bæ sung b»ng sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. C¬ chÕ ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña chñ nghÜa t b¶n ®éc quyÒn Nhµ níc lµ sö dông hîp c¶ ba c¬ chÕ: thÞ trêng, ®éc quyÒn t nh©n vµ ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc nh»m ph¸t huy mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ mÆt tiªu cùc trong c¬ chÕ.
1.3 Vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
*)§iÒu tiÕt lu th«ng hµng ho¸
§iÒu tiÕt s¶n xuÊt :ngêi s¶n xuÊt ,s¶n xuÊt ra c¸i g× ,s¶n xuÊt b»ng c«ng nghÖ g× ,s¶n xuÊt cho ai ,môc ®Ých cña hä lµ thu nhiÒu l·i .Dùa vµo sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ trêng do t¸c ®éng cña cung cÇu ngêi ta biÕt hµng nµo ®ang thiÕu ®ang thõa tõ ®ã ngêi s¶n xuÊt sÏ më réng s¶n xuÊt thu nhiÒu l·i thËm chÝ ®ãng cöa nh÷ng mÆt hµng Õ thõa gi¸ thÊp
KÕt qña :C¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh t liÖu s¶n xuÊt ,søc lao ®éng ,tiÒn vèn ®îc chuyÓn tõ nghµnh nµy sang nghµnh kh¸c lµm cho quy m« nghµnh nµy më réng nghµnh kia thu hÑp .
Quy luËt gi¸ trÞ ®iÒu tiÕt quy lu¹t lu th«ng ,hµng hãa bao giê còng vËn ®éng tõ n¬i gi¸ thÊp ®Õn n¬i gi¸ cao, quy luËt gi¸ trÞ cã t¸c dông ®iÒu tiÕt sù vËn ®éng ®ã ®Ó ph©n phèi nguån hµng ho¸ hîp lý h¬n gi÷a c¸c vïng ,gi÷a cung vµ cÇu.
Nh vËy sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ trêng kh«ng nh÷ng chØ râ sù biÕn ®éng vÒ kinh tÕ ,mµ cßn t¸c ®éng ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ hµng ho¸ .
*) KÝch thÝch c¶i tiÕn kü thuËt ,hîp lý ho¸ s¶n xuÊt t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, lùc lîng s¶n xuÊt x· héi ph¸t triÓn nhanh
Trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ ,mçi ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ mét chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp ,tù quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh .Ngêi s¶n xuÊt nµo còng muèn m×nh thu lîi nhuËn, muèn vËy ngêi s¶n xuÊt ph¶i t×m mäi c¸ch kü thuËt s¶n xuÊt n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ ,sö dông thµnh tùu míi khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt viÖc c¶i tiÕn c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm ®Ó lµm gi¸ trÞ c¸ biÖt thÊp nhÊt so víi gi¸ trÞ cña hµng. Ngoµi ra hä cßn ph¶i thêng xuyªn c¶i tiÕn chÊt lîng mÉu m· hµng ho¸ cho phï hîp víi nhu cÇu thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng .Cßn ph¶i c¶i tiÕn lu th«ng b¸n hµng ®Ó tiÕt kiÖm phÝ lu th«ng vµ tiªu thÞ s¶n phÈm nhanh ,sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cµng thóc ®Èy qu¸ tr×nh nµy diÔn ra m¹nh mÏ h¬n, mang tÝnh x· héi. KÕt qu¶ lµ lùc lîng s¶n xuÊt x· héi ®îc thóc ®Èy ph¸t triÓn m¹nh mÏ .
*) Thùc hiÖn sù lùa chän tù nhiªn vµ ph©n ho¸ ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ thµnh kÎ giµu ngêi nghÌo
Trong s¶n xuÊt hµng ho¸ nh÷ng ngêi cã s¶n ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thuËn lîi cã tr×nh ®é cao cã vèn nhiÒu tøc cã lîng lao ®éng hao phÝ c¸ biÖt kÕt tinh trong hµng ho¸ thÊp h¬n so víi lîng lao ®éng cÇn thiÕt cña x· héi, th× hä sÏ giµu, ngîc l¹i nh÷ng ngßi kh«ng cã ®iÒu kiÖn trªn hoÆc gÆp rñi ro dÉn ®Õn ph¸ s¶n,t¸c ®éng nµy ®µo th¶i c¸i yÕu kÐm kÝch thÝch nh©n tè tÝch cùc ph©n ho¸ s¶n xuÊt thµnh nh÷ng ngßi giµu vµ nghÌo t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i.
CH¦¥NG 2
Thùc tr¹ng sù vËn dông quy luËt gi¸ trÞ ë níc ta trong thêi gian qua vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m vËn dông tèt h¬n quy luËt ë níc ta trong thêi gian tíi
2.1 Thùc tr¹ng sù vËn dông quy luËt gi¸ trÞ ë níc ta trong thêi gian qua
2.1.1 Tõ n¨m 1986 vÒ tríc
NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau , quy luËt gi¸ trÞ ®îc ¸p dông theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau phï hîp ®Æc ®iÓm cña tõng thêi k×. Nhµ níc ®iÒu khiÓn nÒn kinh tÕ b»ng hÖ thèng ph¸p lÖnh vÒ sè lîng , vÒ thu nhËp ,vÒ nép ng©n s¸ch , vÒ vèn vµ l·i suÊt tÝn dông … Gi¸ c¶ do Nhµ níc quyÕt ®Þnh .Thùc chÊt còng lµ mét chØ tiªu ph¸p lÖnh mµ gi¸ c¶ l¹i lµ biÓu hiÖn cña quy luËt gi¸ trÞ . ChÝnh v× vËy cã thÓ nãi trong thêi kú nµy quy luËt gi¸ trÞ ®îc ¸p dông mét c¸ch cøng nh¾c , ¸p ®Æt vµo nÒn kinh tÕ th«ng qua viÖc ®Þnh gi¸ theo nh÷ng chØ tiªu cã s½n mµ kh«ng ®Ó ý ®Õn thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam . Nh÷ng n¨m 1964 , ë miÒn B¾c, hÖ thèng gi¸ ®îc sù chØ ®¹o cña Nhµ níc ®· ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së lÊy gi¸ thãc s¶n xuÊt trong níc lµm c¨n cø x¸c ®Þnh gi¸ chuÈn vµ tû lÖ trao ®æi hiÖn vËt . HÖ thèng gi¸ nµy vÒ c¬ b¶n ®îc thùc hiÖn cho ®Õn n¨m 1980, trong khi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt , lu th«ng, thÞ trêng trong níc vµ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®· cã nh÷ng thay ®æi lín. HÖ thèng gi¸ chØ ®¹o cña Nhµ níc ngµy cµng thÊp xa so víi gi¸ thÞ trêng tù do lµm rèi lo¹n ph©n phèi lu th«ng , g©y khã kh¨n cho ng©n s¸ch Nhµ níc. ViÖc duy tr× hÖ thèng gi¸ nµy chñ yÕu lµ sù viÖn trî cña Trung Quèc, Liªn X« vµ c¸c níc §«n
c ®©y. Suèt thêi k× Nhµ níc chØ ®¹o gi¸ cho ®Õn tríc c¶i c¸ch gi¸ n¨m 1991 , trªn thÞ trêng cã hai hÖ thèng gi¸ : gi¸ chØ ®¹o cña Nhµ níc ¸p dông trªn thÞ trêng cã tæ chøc vµ gi¸ thÞ trêng tù do biÕn ®éng theo quan hÖ cung cÇu. §Æc ®iÓm cña gi¸ chØ ®¹o lµ kh«ng chó ý ®Õn quan hÖ cung-cÇu vµ gÇn nh bÊt biÕn.
Nh÷ng n¨m 1975, sau ngµy MiÒn Nam ®îc gi¶i phãng , cïng víi qu¸ tr×nh thèng nhÊt ®Êt níc vÒ chÝnh trÞ vµ qu©n sù , viÖc thèng nhÊt vÒ thÓ chÕ kinh tÕ còng ®îc xóc tiÕn. Qu¸ tr×nh thèng nhÊt vÒ thÓ chÕ kinh tÕ trong c¶ níc , trªn thùc tÕ lµ sù dËp khu«n gÇn nh toµn bé thÓ chÕ kinh tÕ ®· tån t¹i tríc ®ã ë miÒn B¾c. Nh vËy, lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta mét lÇn n÷a l¹i lÆp l¹i thêi kú tr× trÖ, b¶o thñ, ®¸ng lÏ ph¶i më ra mét thêi k× míi , ph¸t huy cao ®é c¸c ®éng lùc nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ lµm cho chóng trë thµnh ®ßn bÈy m¹nh mÏ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ®i lªn.
§Êt níc thèng nhÊt ®· t¹o niÒm phÊn khëi l¹c quan c¶ vÒ chÝnh trÞ x· héi vµ kinh tÕ. Tuy nhiªn nh÷ng khã kh¨n míi còng xuÊt hiÖn. Tríc hÕt lµ sù thiÕu hôt nguån tµi trî , sù bïng næ vÒ tiªu dïng, vÒ c«ng ¨n viÖc lµm ®· bÞ dån nÐn qua nhiÒu n¨m chiÕn tranh. C¸c tæ chøc kinh tÕ quèc doanh ®Þa ph¬ng mäc lªn nhanh chãng , bé m¸y hµnh chÝnh kinh tÕ tõ trung ¬ng ®Õn tØnh, huyÖn , x· ®· qu¸ nhiÒu t¹o ra t×nh tr¹ng thõa ngêi thiÕu viÖc viÖc lµm nghiªm träng. Trong kinh tÕ quèc doanh vµ trong bé m¸y Nhµ níc h×nh thµnh hÖ thèng quan liªu mµ cho ®Õn ngµy nay vÉn cßn lµ g¸nh nÆng ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ. ViÖc duy tr× chÝnh s¸ch tµi chÝnh , tÝn dông , chÝnh s¸ch gi¸ c¶ vµ tiÒn l¬ng theo kiÓu cÊp ph¸t , giao nép hiÖn vËt b×nh qu©n cña nÒn kinh tÕ thêi chiÕn g©y ra t¸c h¹i nghiªm träng ®èi víi nÒn kinh tÕ.
Trong thêi kú nµy ®êi sèng cña n«ng d©n , c«ng nh©n , viªn chøc , lùc lîng vò trang gi¶m sót nghiªm träng. Thùc tr¹ng kinh tÕ ®ã ®· lµm lung lay c¸c t tëng cæ ®iÓn vµ lµm xuÊt hiÖn nh÷ng ý tëng c¶i t¹o ®Çu tiªn mét sè lÜnh vùc kinh tÕ nãng báng nhÊt nh chÝnh s¸ch gi¸ c¶ , c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ chÝnh s¸ch tµi chÝnh , chÝnh s¸ch ®Çu t vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n. Héi nghÞ trung ¬ng §¶ng lÇn thø 6 ®· n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ h¹n chÕ mét bíc c¬ chÕ qu¶n lý hµnh chÝnh tËp trung, chó ý h¬n ®Õn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp nhá , s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ thõa nhËn kinh tÕ t nh©n vµ thÞ trêng tù do nh mét thµnh phÇn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.Tuy nhiªn , nÒn kinh tÕ quèc doanh vÉn cßn khã kh¨n , tr× trÖ, s¶n xuÊt tiÕp tôc gi¶m sót. Cuèi n¨m 1980, chÝnh phñ ®· ®a ra quyÕt ®Þnh 96 CP vÒ b·i bá chÕ ®é giao nghÜa vô nép n«ng s¶n theo gi¸ thÊp vµ chuyÓn sang thu mua theo hîp ®ång kinh tÕ hai chiÒu. ChÝnh s¸ch nµy cha ph¸t huy t¸c dông ngay trong n¨m 1980 mµ ph¶i sau ®ã mét n¨m míi thùc sù cã t¸c ®éng tèt .
2.1.2 Sau n¨m 1986 ®Õn nay
*) Sù vËn hµnh gi¸ c¶ thÞ trêng
Gi¸ c¶ thÞ trêng lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ thÞ trêng cña hµng ho¸
Gi¸ c¶ thÞ trêng cã nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu sau ®©y:
+ Chøc n¨ng th«ng tin: Nh÷ng th«ng tin vÒ gi¸ c¶ thÞ trêng cho ngêi s¶n xuÊt biÕt ®îc t×nh h×nh s¶n xuÊt trong c¸c ngµnh, biÕt ®îc t¬ng quan cung vµ cÇu, biÕt ®îc sù khan hiÕm ®«Ý víi c¸c lo¹i hµng ho¸. Nhê ®ã mµ ®¬n vÞ kinh tÕ cã liªn quan ra ®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh thÝch hîp. Nh vËy nh÷ng th«ng tin vÒ gi¸ c¶ ®iÒu chØnh híng s¶n xuÊt vµ quy m« s¶n xuÊt , tõ ®ã ®iÒu chØnh c¬ cÊu s¶n xuÊt s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu cña x· héi.
+ Chøc n¨ng ph©n bè c¸c nguån lùc kinh tÕ: Sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ sÏ dÉn ®Õn sù biÕn ®éng trong ph©n bè c¸c nguån lùc kinh tÕ. Nh÷ng ngêi s¶n xuÊt sÏ chuyÓn vèn tõ n¬i gi¸ c¶ thÊp, do ®ã lîi nhuËn thÊp ®Õn n¬i cã gi¸ c¶ hµng ho¸ cao , do ®ã lîi nhuËn cao , tøc lµ c¸c nguån lùc sÏ ®îc chuyÓn ®Õn n¬i mµ chóng ®îc sö dông víi hiÖu qu¶ cao nhÊt , c©n ®èi gi÷a tæng cung vµ tæng cÇu .
+ Chøc n¨ng thóc ®Èy tiÕn bé kü thuËt: §Ó cã thÓ c¹nh tranh ®îc vÒ gi¸ c¶ , buéc nh÷ng ngêi s¶n xuÊt ph¶i gi¶m s¶n phÈm ®Õn møc tèi thÞªñ b»n c¸ch ¸p dông kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn . Do ®ã thóc ®Èy sù tiÕn bé kü thuËt , c«ng nghÖ vµ sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt . Ngoµi ra gi¸ c¶ cßn thùc hiÖn chøc n¨ng ph©n phèi l¹i .
Do ®ã viÖc chuyÓn sang c¬ chÕ mét gi¸ - gi¸ c¶ thÞ trêng dèi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ , chØ trõ mét sè rÊt Ýt hµng ho¸ do nhµ níc ®Þnh gi¸ lµ bíc chuyÓn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng ë níc ta .
Tuy nhiªn gi¸ c¶ thÞ trêng cßn phô thuéc vµo c¸c nh©n tè sau :
+ Gi¸ c¶ thÞ trêng: gi¸ c¶ thÞ trêng lµ kÕt qu¶ cña sù c©n b»ng c¸c gi¸ trÞ c¸ biÖt cña hµng ho¸ trong cïn mét ngµnh th«ng qua c¹nh tranh. C¹nh tranh trong néi bé ngµnh dÉn ®Õn h×nh thµnh mét gi¸ trÞ x· héi trung b×nh . Tuú thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña søc s¶n xuÊt cña mçi ngµnh mµ gi¸ trÞ thÞ trêng cã thÓ øng víi mét trong biÕn ¸p trêng hîp sau :
. Trêng hîp 1: gi¸ trÞ thÞ trêng cña hµng ho¸ do gi¸ trÞ cña ®¹i bé phËn hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt ra trong ®iÒu kiÖn trung b×nh quyÕt ®Þnh. §©y lµ trêng hîp phæ biÕn nhÊt .
. Trêng hîp 2: gi¸ trÞ thÞ trêng cña hµng ho¸ do gi¸ trÞ cña ®¹i bé phËn hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt ra trong ®iÒu kiÖn xÊu quyÕt ®Þnh .
. Trêng hîp 3 : gi¸ trÞ thÞ trêng hµng ho¸ do gi¸ trÞ cña ®¹i bé phËn hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt ra trong ®iÒu kiÖn tèt quyÕt ®Þnh .
+ Gi¸ trÞ (hay søc mua) cña tiÒn : Gi¸ trÞ thÞ trêng tû lÖ thuËn víi gi¸ trÞ thÞ trêng cña hµng ho¸ vµ tû lÖ nghÞch víi gi¸ trÞ hay søc mua cña tiÒn . Bëi vËy, ngay c¶ khi gi¸ trÞ thÞ trêng cña hµng ho¸ kh«ng ®æi th× gi¸ c¶ hµng ho¸ vÉn cã thÓ biÕn ®æi do gi¸ trÞ cña tiÒn t¨ng lªn hay gi¶m xuèng . Sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ c¶ thÞ trêng vµ gi¸ trÞ thÞ trêng lµ hiÖn tîng ®¬ng nhiªn lµ vÎ ®Ñp cña c¬ chÕ thÞ trêng , cßn sù phï hîp gi÷a chóng lµ sù ngÉu nhiªn.
+ Cung vµ cÇu : Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng , cung vµ cÇu lµ nh÷ng lùc lîng ho¹t ®éng trªn thÞ trêng . CÇu ®îc biÓu hiÖn lµ nhu cÇu cña x· héi vÒ hµng ho¸ ®îc biÓu hiÖn trªn thÞ trêng ë mét møc gi¸ nhÊt ®Þnh , nã bÞ giíi h¹n bëi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña d©n c . Nãi cô thÓ h¬n , cÇu lµ lîng mét mÆt hµng mµ ngêi mua muèn mua ë møc gi¸ nhÊt ®Þnh. Nhng nh©n tè ¶nh hëng tíi cÇu lµ thu nhËp trung b×nh cña ngêi tiªu dïng , quy m« thÞ trêng , gi¸ c¶ vµ t×nh tr¹ng cña hµng ho¸ kh¸c, khÈu vÞ hay së thÝch , trong ®ã thu nhËp cña ngêi tiªu dïng lµ quan träng nhÊt .
Cung ®îc biÓu hiÖn lµ toµn bé hµng ho¸ cã trªn thÞ trêng vµ cã thÓ ®a ®Õn ngay thÞ trêng ë mét møc gi¸ nhÊt ®Þnh . Nãi cô thÓ h¬n cung lµ lîng mét mÆt hµng mµ ngêi b¸n muèn ë møc gi¸ nhÊt ®Þnh . Nhng nh©n tè ¶nh hëng tíi cung lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt , ®©y lµ nh©n tè lín nhÊt ¶nh hëng tíi cung , gi¸ c¶ vµ t×nh tr¹ng cña hµng ho¸ kh¸c.
Gi÷a cung vµ cÇu tån t¹i mét mèi quan hÖ biÖn chøng ; sù t¸c ®éng gi÷a chóng h×nh thµnh nªn gi¸ c¶ c©n b»ng hay gi¸ c¶ thÞ trêng , gi¸ c¶ ®ã kh«ng thÓ ®¹t ®îc ngay , mµ ph¶i tr¶i qua mét thêi gian dao ®éng quanh vÞ trÝ c©n b»ng . §ã lµ thùc chÊt cña lý thuyÕt cung cÇu.
Cung cÇu cã quan hÖ t¬ng quan mËt thiÕt víi nhau cã nh÷ng chøc n¨ng sau ®©y:
T¬ng quan cung vµ cÇu chØ râ s¶n xuÊt x· héi ®îc ph¸t triÓn c©n ®èi ®Õn møc nµo . BÊt kú mét sù mÊt c©n ®èi nµo trong s¶n xuÊt ®Òu ®îc ph¶n ¸nh vµo trong t¬ng quan gi÷a cung vµ cÇu .
T¬ng quan cung vµ cÇu ®iÒu chØnh gi¸ c¶ thÞ trêng , chÝnh x¸c h¬n lµ ®iÒu chØnh sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ c¶ thÞ trêng víi gi¸ trÞ thÞ trêng . Sù biÕn ®æi cña t¬ng quan cung vµ cÇu sÏ dÉn ®Õn sù lªn xuèng cña gi¸ c¶ thÞ trêng , ngîc l¹i gi¸ c¶ còng ¶nh hëng trë ®èi víi cung vµ cÇu. CÇu biÕn ®æi ngîc chiÒu vãi gi¸ c¶ thÞ trêng vµ cïng chiÒu víi møc thu nhËp cßn cung biÕn ®æi ngîc chiÒu víi gi¸ c¶ ®Çu ra , nhng còng biÕn ®æi ngîc chiÒu víi gi¸ c¶ ®Çu vµo .
Khi híng tíi tr¹ng th¸i c©n b»ng , cung vµ cÇu t¹o kh¶ n¨ng kh«i phôc nhng c©n ®èi ®· bÞ ph¸ ho¹i trong nÒn kinh tÕ.
Tuy nhiªn sù c©n b»ng cung cÇu lµ t¹m thêi , sù kh«ng c©n b»ng gi÷a cung vµ cÇu lµ thêng xuyªn. v× cung vµ cÇu vèn chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu nh©n tè , mµ c¸c nh©n tè nµy lu«n lu«n biÕn ®æi , nªn cung vµ cÇu thêng xuyªn lµ kh«ng c©n b»ng . ChÝnh ®iÒu nµy ®· h×nh thµnh qu¸ tr×nh t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a cung cÇu gi¸ c¶ ; qu¸ tr×nh nµy ®a ®Õn sù c©n b»ng t¹m thêi gi÷a cung vµ cÇu.
Nh vËy tr¹ng th¸i c©n b»ng cung cÇu lµ do qu¸ tr×nh mÊt c©n b»ng h×nh thµnh.
Cung vµ cÇu ®¶m b¶o mèi liªn hÖ gi÷a kh©u ®Çu vµ kh©u cuèi cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt , tøc lµ mèi quan hÖ gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng , ®ång thêi quan hÖ cung vµ cÇu cßn biÓu hiÖn quan hÖ vÒ lîi Ých gt÷a ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng , gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua.
+ C¹nh tranh trªn thÞ trêng : C¹nh tranh lµ mét kh¸i niÖm réng, kh«ng nh÷ng tån t¹i trong lÜnh vùc kinh tÕ mµ cßn tån t¹i trong lÜnh vùc x· héi . Trong kinh tÕ thÞ trêng c¸c chñ thÓ hµnh vi kinh tÕ v× lîi Ých riªng cña b¶n th©n m×nh mµ tiÕn hµnh c¹nh tranh víi nhau . C¹nh tranh ®îc hiÓu lµ sù ®Êu tranh gi÷a c¸c chñ thÓ hµnh vi kinh tÕ nh»m dµnh lîi Ých tèi ®a cho m×nh . C¹nh tranh lµ yÕu tè c¬ b¶n cña c¬ chÕ thÞ trêng . Nã lµ hiÖn tîng tù nhiªn , tÊt yÕu cña kinh tÕ thÞ trêng , ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ th× ë ®ã cã c¹nh tranh.
Vai trß cña c¹nh tranh ®îc hiÓu qua c¸c chøc n¨ng cña nã :
_ C¹nh tranh lµ c¬ chÕ ®iÒu chØnh linh ho¹t s¶n xuÊt x· héi vµ do ®ã lµm cho sù ph©n bè c¸c nguån lùc kinh tÕ cña x· héi mét c¸ch tèi u . Môc ®Ých hoËt ®éng cña c¸c doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn tèi ®a , do ®ã hä sÏ ®Çu t vµo n¬i cã lîi nhuËn cao, tøc lµ c¸c nguån lùc kinh tÕ
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- A7054.DOC