Quản trị kinh doanh - Chương X: Quyết định quản lý

5w+h để xác định và nhận dạng vấn đềCác loại vấn đề thường có 3 loại: cơ hội, khủng khoảng và thường lệ. Vấn đề khủng khoảng và thường lệ tự nó bộc lộ ra Việc nhận dạng vấn đề Vấn đềâ cơ hội khó phát hiện nhưng rất quan trọng đểà phát triển tổ chứcvì thường chúng đi qua một cách thầm lặng rồi cuối cùng biến mất trước một nhà quản trị không lưu tâm.Xây dựng các phương án, giải pháp.Xây dựng những phương án khả thi (những mục tiêu mong đợi và những giải pháp tiềm năng)Khảo sát các môi trường bên trong và bên ngoài để có đủ thông tin phát triển phương án khả thi nhưng cần giới hạn chi phí và thời gian.Xây dựng các phương án, giải pháp.Cần phải có nổ lực xây dựng nhiều phương án vì tốc độ ra quyết định tỉ lệ thuận với số lượng phương án chi tiết được xây dựng trong khi sự hao phí thì có tỉ lệ nghịch.Điều kiện thất thườngNgười ra quyết định hoàn toàn không biết rõ xác suất những kết quả của từng phương án, không nắm thông tin.Đánh giá các phương án (= đánh giá, sử dụng thông tin )Đánh giá phương án và so sánh chúng nhằm lựa chọn những phương án tạo ra những kết quả thụân lợi nhất và tránh được hậu quả bất lợi nhất.Kết quả xác định dựa trên các diều kiện sauĐiều kiện chắc chắn Người ra quyết định hoàn toàn biết rõ những kết quả của từng phương án, nắm chắc thông tin.Điều kiện rủi ro Người ra quyết định có ước tính xác suất những kết quả của từng phương án, không đủ thông tinĐây là tình huống phổ biến nhất. Thường xử dụng phương pháp thống kêTuỳ theo tinh thần lạc quan, bi quan, thận trọng của người ra quyết định Lựa chọn một phương ánLựa chọn phương án là nhằm đạt được mục tiêu định trước bằng cách chọn trước cách giải quyết vấn đề.Lựa chọn phương án nào không phải là hành động biệt lập mà để đạt được mục tiêu đề ra thì cần phải có những bước tiếp theo như việc thực hiện, kiểm tra và đánh giá nữa. Lựa chọn một phương ánLựa chọn phương án là một việc khó vì hiếm khi một phương án đạt được mục tiêu mong muốn mà không có ảnh hưởng xấu và tốt cho mục tiêu khác. Vì thế, tình trạng đa mục tiêu của tổ chức luôn làm phức tạp thêm quá trình ra quyết định của nhà quản trị. Do đó, người ra quyết định là người làm thỏa mãn yêu cầu chứ không phải là người tối ưu hóa khi lựa chọn phương án.( kết quả có thể chấp nhận được) Thực hiện quyết địnhMột quyết định phải đựơc thực hiện một cách có hiệu quả thì mới đạt được mục tiêu đã đề ra Một quyết định tốt có thể bị làm hỏng do thực hiện không tốt. Điều nầy cũng có nghĩa việc thực hiện có thể quan trọng hơn việc lựa chọn phương án.Một quyết định có thể tốt về mặt kỹ thuật, nó có thể dễ dàng bị làm tổn hại bởi những người thuộc quyền hay các đối tác có cách nhìn khác.Cần căn cứ vào phản ứng của những người chịu tác động của quyết định mà kiểm nghiệm tính đúng đắn của quyết định. Việc kiểm tra và đánh giáViệc quản trị hiệu quả đòi hỏi phải định kỳ lượng định các kết quảViệc đề ra những mục tiêu có thể đo lường được là rất có ý nghĩa cho việc đánh giá thành tích. Nếu không, sẽ không đánh giá được.Nếu có sự sai lệch giữa kết quả thực tế so với kết qủa dự kiến ( mục tiêu) thì phải có sự thay đổi giải pháp đã được chọn, cách thực hiện nó cũng như cả mục tiêu ban đầu nếu thấy không thể đạt được, lúc ấy, toàn bộ quá trình sẽ được lặp lại.Cần phải có một hệ thống kiểm tra và đánh giá để đảm bảo chắc chắn các kết quả thực tế khớp với kết quả dự kiến khi quyết định được đưa ra.4.5- Các mô hình ra quyết định (tham khảo) Ra quyết định cá nhân Một số điểm khác biệt của cá nhân có thể ảnh hưởng đến quá trình ra quyết địnhCác giá trịNhân cáchTính chấp nhận rủi roKhả năng bất hòaRa quyết định tập thể Việc ra quyết định cá nhân so với tập thểSự sáng tạo trong việc ra quyết định tập thểNhững kỹ thuật để kích thích sự sáng tạoS43Các phong cách hoặc phương pháp ra quyết địnhPhương pháp độc đoán là khi bạn tự quyết định hoàn toàn và sau đó công bố cho nhân viên. Khi bạn ra một quyết định không được ưa thích banï có thể cố gắng thuyết phục nhân viên về quyết định nầy mà không đề nghị đối thoại.Phương pháp phát biểu cuối cùng : bạn cho phép nhân viên thảo luận và đề nghị giải pháp cho vấn đề. Bạn có thể lưu ý hoặc không lưu ý đến những đề nghị này khi ra quyết định. Bạn có thể cho phép được thảo luận theo cách thật cởi mở nhưng ở các cuộc thảo luận bạn tự ra quyết định.Phương pháp nhóm tinh hoa : có sự tham gia của bạn và ít nhất 1 người khác tham gia vào việc ra quyết định mà không cần tham khảo ý kiến của những người khác. Bạn tranh luận và đưa ra giải pháp, đưa ra quyết định và trình bày quyết định cho số nhân viên còn lại. Thậm chí bạn có thể thảo luận về cơ sở của quyết định của bạn trước nhân viên.Phương pháp cố vấn: đặt bạn vào vị trí của người cố vấn. Bạn có thể đưa ra một quyết định ban đầu thăm dò và trình bày quyết định này cho nhóm để thảo luận và thu thập dữ liệu. Bạn xem xét cẩn thận và cởi mở ý kiến của nhóm trước khi quyết định.Thường bạn sẽ đi tới quyết định đầu tiên và trình bày quyết định nầy trước nhóm để thảo luận. Bạn phải có đầu óc cởi mở và cho phép chính bạn thay đổi do những lý lẽ mà nhân viên đưa ra. Bạn cũng cho phép người khác cải tiến một cách chi tiết quyết định ban đầu của bạn hoặc, ngược lại, đưa ra đề nghị và ủng hộ cho các quan điểm khácPhương pháp luật đa số : có sự tham gia của mọi thành viên của nhóm trong quá trình ra quyết dịnh bằng cách cho phép mỗi thành viên có một lá phiếu bình đẳng . Nhóm biểu quyết nhận từ đại đa số phiếu sẽ thắng và trở thành quyết định cuối cùng.Phương pháp nhất trí : có sự tham gia của toàn thể nhân viên vào việc ra quyết định. Một quyết định không thể đạt được cho đến khi toàn bộ nhân viên đồng ý về một quyết định nào đó. Phương pháp nầy có thể đưa ra một quyết định có chất lượng cao do đầu vào lớn mạnh và phong phú, nhưng có thể tốn nhiều thời gian. Nhất trí là motä phương pháp quyết định để sử dụng hết nguồn năng lực của nhân viên sẵn có và để giải quyết một cách sáng tạo những xung đột và các vấn đề chủ yếu.Nhất trí rất khó đạt được vì mọi thành viên của nhóm phải đồng ý trên quyết định cuối cùng . Sự nhất trí hoàn toàn không phải là mục tiêu bởi vì rất hiếm khi đạt được , nhưng mỗi thành viên của nhóm se sẵn sàng chấp nhận ý kiến của nhóm trên cơ sở tính hợp lý và tính khả thi. Khi mọi thành viên của nhóm đều chấp nhận thì bạn đã đạt tới sự nhất trí, và sự đánh giá này có thể được xem như là quyết định của nhóm. Việc biểu quyết là không được phép . Trong việc ra quyêt định dựa vào sự nhất trí đích thân bạn phải tin chắc quyết định ấy là quyết định đúng đắn và đồng ý đi theo quyết định nầy. Ưu và khuyết điểm của các phương pháp ra quyết địnhPhöông phaùpÖu ñieåmKhuyeát ñieåmÑoäc ñoaùnTieát kieäm thôøi gianToát ñoái vôùi quyeát ñònh theo chuaånBan laõnh ñaïo coù chuyeân moân caoNhaân vieân ít soát saéngNhaân vieân böïc boäiChæ lieân quan ñeán moät ngöôøiPhaùt bieåu cuoái cuøngSöû duïng moät soá nguoàn löïc cuûa nhoùmCho pheùp moät soá caûi tieánNhaân vieân ít soát saéng.Xung ñoät vaãn duy trìLaøm taêng söï caïnh tranhNhoùm tinh hoaTieát kieäm thôøi gianThaûo luaän côûi môûLaøm phaùt sinh yù kieán Nhaân vieân ít soát saéng.Xung ñoät vaãn duy trìTaùc ñoäng qua laïi ítCoá vaánÑaàu vaøo cuûa caû nhoùmCho pheùp keát thuùc cuoäc thaûo luaänLaøm phaùt sinh yù kieánAi laø ngöôøi coù chuyeân moân cao?Laõnh ñaïo caàn côûi môû.Luaät ña soáTieát kieäm thôøi gian Cho pheùp keát thuùc cuoäc thaûoThieåu soá bò coâ laäpNhaân vieân khoâng hoaøn soát saéng tham giaThoaùt khoûi tình huoáng khoù xöûNhaát tríCoù tính chaát ñoåi môùiNhaân vieân soát saéngMoïi khaû naêng ñöôïc söû duïngQuyeát ñònh quan troïngToán raát nhieàu thôøi gianCaàn coù kyõ naêng laøm vieäc theo nhoùm ôû möùc ñoä cao