Quản lý các mạng Windows dùng script - Phần 2: Hoàn chỉnh script

Quản lý các mạng Windows dùng script - Phần 2: Hoàn chỉnh script Nguồn : quantrimang.com  Mitch Tulloch Ở phần trước chúng ta đã biết đến một số khái niệm cơ bản về kỹ thuật scripting như đối tượng (object), phương thức (method), thuộc tính (property) và viết ra một scritp đơn giản thay đổi địa chỉ IP gán cho bộ điều hợp mạng. Sau đó, chúng ta đã sử dụng bốn script đầu tiên, được gọi là ChangeIPAddress.vbs: strComputer = "." arrIPAddress = Array("172.16.11.99") arrSubnetMask = Array("255.255.255.0") Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" & strComputer & "\root\cimv2") Set colNetAdapters = objWMIService.ExecQuery("Select * from Win32_NetworkAdapterConfiguration") For Each objNetAdapter in colNetAdapters errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask) Next Khi chạy script này trên server Windows, nó thay đổi thành công địa chỉ IP của máy từ .45 sang .99. (Kiểm tra bằng lệnh ipconfig trước và sau khi chạy script). Kết quả hoàn toàn tốt. Nhưng script chúng ta đã xây dựng mới từng lại ở mức khá đơn giản. Còn thiếu nhiều yếu tố quan trọng khác như các định nghĩa biến, điều khiển lỗi, dùng dữ liệu đầu vào và xác nhận dữ liệu đầu ra cần phải bổ sung vào để có được một script tương đối hoàn chỉnh. Chúng ta sẽ thực hiện điều đó trong phần hai này. Các định nghĩa biến Việc đầu tiên chúng ta cần làm để sắp xếp gọn gàng script là định nghĩa các biến sẽ dùng. VBScript cho phép định nghĩa ngầm các biến đơn giản bằng cách dùng nó trong một câu lệnh, nhưng sẽ tốt hơn nếu bạn khai báo tường minh chúng ngay khi bắt đầu script. Khai báo một biến sẽ nói cho VBScript biết về sự tồn tại của nó để cấp phát bộ nhớ lưu trữ. Vì sao khai báo biến tường minh lại hay hơn? Ví dụ như trong một script dài, bạn thường phạm phải một hay một số lỗi gõ phím nhầm. Và khi gõ nhầm tên của một biến, script của bạn sẽ không chạy được. Nếu khai báo biến tường mình ở đầu script thì bất kỳ biến nào được khai báo ngầm về sau trong script (có thể là nguyên nhân gây ra lỗi gõ nhầm) sẽ tạo ra một lỗi runtime. Các thông báo lỗi có thể sẽ giúp bạn xác định được vị trí nhầm lẫn và gỡ lỗi cho script của bạn. Để VBScript biết bạn khai báo tường minh tất cả các biến trong script, thêm lệnh sau vào đầu script: Option Explicit Nếu thêm lệnh này vào đầu script ChangeIPAddress.vbs và chạy nó từ Command Prompt, kết quả là: C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6 Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved. C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop\ChangeIPAddress.vbs(2, 1) Microsoft VBScript runtime error: Variable is undefined: 'strComputer' Điều mà VBScript (hay cơ chế script đã đăng ký của Windows Script Host để chạy các script VBScript) muốn nói ở đây là có một lỗi trong dòng 2 của script: strComputer = "." Vì sao lại xuất hiện lỗi này? Đó là do chúng ta đang gán giá trị cho một biến xâu (strComputer) chưa được khai báo. Vì thế, bây giờ chúng ta cần thêm các khai báo cho biến dùng trong script: Option Explicit Dim objWMIService Dim objNetAdapter Dim strComputer Dim arrIPAddress Dim arrSubnetMask Dim colNetAdapters Dim errEnableStatic strComputer = "." arrIPAddress = Array("172.16.11.93") arrSubnetMask = Array("255.255.255.0") Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" & strComputer & "\root\cimv2") Set colNetAdapters = objWMIService.ExecQuery("Select * from Win32_NetworkAdapterConfiguration where IPEnabled=TRUE") For Each objNetAdapter in colNetAdapters errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask) Next Chú ý là khi dùng Option Explicit (tuỳ chọn khai báo tường minh), bạn phải khai báo tất cả biến trong script của mình, gồm cả đối tượng, xâu, mảng, tập hợp, biến cho đoạn mã lỗi… Nghe có vẻ rất rắc rối phức tạp nhưng thực tế chỉ cần chạy một số trang dài, ngay cả khi chạy chương trình gỡ lỗi rungning time, bạn sẽ biết nó hữu ích như thế nào. Cũng chú ý là không cần khai báo biến theo trình tự, chỉ cần nhớ khai báo cho từng biến trước khi dùng là được. Thông thường người ta đặt tất cả khai báo biến vào một phần riêng trên đầu script như chúng ta đã làm ở trên. Điều khiển lỗi Bây giờ, chúng ta đã loại bỏ được các lỗi gõ nhầm khi chạy script đã được soát lại, script hoạt động. Nhưng nếu nó không hoạt động thì sao? Ví dụ, chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta thay đổi script đi một chút để chạy trên một máy từ xa thay vì máy cục bộ mà trong đó máy từ xa không nằm trên mạng? Một lần nữa lỗi thời gian chạy (tức lỗi xảy ra khi script đang được thực thi, ngược lại với lỗi cú pháp mà VBScript có thể nhận ra khi biên dịch script trước khi chạy nó) sẽ xuất hiện và script sẽ bị ngừng lại, hiển thị một thông báo lỗi tương tự như thông báo chúng ta đã thấy ở trên. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta viết ra một script để thực hiện một số thao tác? Trong trường hợp này tất nhiên chúng ta không muốn có một lỗi thời gian chạy khiến script phải dừng lại giữa chừng mà ít nhất script cũng phải thực hiện tất cả các thao tác khác đã được xây dựng. Một ví dụ điển hình là script giám sát các thiết lập trên một số máy tính mà không thay đổi các thiết lập đó. Trong trường hợp này bạn sẽ cần xây dựng script chạy liên tục cho dù một hay một số máy bị hư hỏng không chạy được. Cách đơn giản nhất để kiểm soát các lỗi thời gian chạy là lờ chúng đi khi chúng xuất hiện. Bạn có thể nói với VBScript thực hiện điều này bằng cách thêm lệnh sau vào gần nơi bắt đầu của script, chẳng hạn như ngay sau Option Explicit: On Error Resume Next Tất nhiên, bạn còn muốn thực hiện thêm nhiều thứ khác trong kiểm soát lỗi. Ví dụ như kiểm tra sự tồn tại của một điều kiện lỗi thời gian chạy ở một số điểm nào đấy trong script (như ngay sau khi kết nối tới dịch vụ WMI trên một máy từ xa) để xác định xem liệu một hoạt động nào đó script được quy định để thực hiện có thành công hay không. Sau đó, dựa trên kết quả kiểm tra điều kiện lỗi, bạn có thể quyết định script các hoạt động tiếp theo của script. Ví dụ, nếu một lỗi xuất hiện, bạn có thể nhận được thông báo nói rằng: “Computer X not found” (không tìm thấy máy tính X) và sau đó script tiếp tục chạy. Chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về kiểm soát lỗi trong một số bài khác, còn bây giờ bạn chỉ cần thêm lệnh trên vào để bỏ qua bất kỳ lỗi thời gian chạy nào xuất hiện. Dữ liệu đầu vào của người dùng Sẽ phải làm gì nếu chúng ta muốn mô tả địa chỉ IP mới cho máy khi chạy script thay vì viết mã cho nó vào script dưới dạng 172.16.11.99? Trong trường hợp này chúng ta cần chỉnh sửa script để cho phép cung cấp dữ liệu vào của người dùng khi chạy nó. Thực hiện bằng cách thêm vào các tham số khi chạy script từ dòng lệnh. Ví dụ gõ ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.188 sẽ thay đổi địa chỉ IP của bộ điều hợp mạng thành 172.16.11.188… Chúng ta có thể thực hiện như sau: Option Explicit On Error Resume Next Dim objWMIService Dim objNetAdapter Dim strComputer Dim strAddress Dim arrIPAddress Dim arrSubnetMask Dim colNetAdapters Dim errEnableStatic If WScript.Arguments.Count = 0 Then Wscript.Echo "Usage: ChangeIPAddress.vbs new_IP_address" WScript.Quit End If strComputer = "." strAddress = Wscript.Arguments.Item(0) arrIPAddress = Array(strAddress) arrSubnetMask = Array("255.255.255.0") Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" & strComputer & "\root\cimv2") Set colNetAdapters = objWMIService.ExecQuery("Select * from Win32_NetworkAdapterConfiguration where IPEnabled=TRUE") For Each objNetAdapter in colNetAdapters errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask) Next Chúng ta hãy phân tích từng phần một. Đầu tiên là khai báo một biến mới: Dim strAddress Đây là một biến xâu (string) sẽ chứa tham số (địa chỉ IP) chúng ta mô tả khi chạy script. Tiếp theo là thêm các dòng bên dưới vào sau phần khai báo: If WScript.Arguments.Count = 0 Then Wscript.Echo "Usage: ChangeIPAddress.vbs new_IP_address" WScript.Quit End If Các dòng này thực hiện điều gì? Thuộc tính Arguments của đối tượng WScript trả về tập hợp các tham số được mô tả khi chạy script. Phương thức Count trả ra số lượng tham số chúng ta nhập vào và mục đích của phần đoạn mã này là kiểm tra xem liệu chúng ta có quên nhập bất kỳ tham số (số tham số bằng 0) nào không. Nếu có, nó sẽ báo hiệu (hoặc hiển thị) một thông báo nói cho bạn biết cách sử dụng script phù hợp như thế nào và chương trình chạy của script bị ngừng lại hoàn toàn. Cuối cùng, dòng cũ: arrIPAddress = Array("172.16.11.93") nơi chúng ta viết mã cho địa chỉ IP mới theo kiểu gán mảng bây giờ đã được thay thế bằng hai dòng bên dưới: strAddress = Wscript.Arguments.Item(0) arrIPAddress = Array(strAddress) Dòng đầu tiên lấy ra phần tử đầu tiên (phần tử 0) của tập hợp WScript.Arguments và gán nó trở thành biến xâu strAddress. Dòng thứ hai sau đó lấy biến xâu strAddress này và gán nó trở thành phần tử đầu tiên của mảng arrIPAddress. Hãy xem chuyện gì xảy ra khi chạy script mới này, đầu tiên không mô tả tham số, sau đó là chạy với một tham số: C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop>ipconfig Windows IP Configuration Ethernet adapter Local Area Connection: Connection-specific DNS Suffix . : IP Address. . . . . . . . . . . . : 172.16.11.31 Subnet Mask . . . . . . . . . . . : 255.255.255.0 Default Gateway . . . . . . . . . : 172.16.11.1 C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6 Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved. Usage: ChangeIPAddress.vbs new_IP_address C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.188 Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6 Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved. C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop>ipconfig Windows IP Configuration Ethernet adapter Local Area Connection: Connection-specific DNS Suffix . : IP Address. . . . . . . . . . . . : 172.16.11.188 Subnet Mask . . . . . . . . . . . : 255.255.255.0 Default Gateway . . . . . . . . . : 172.16.11.1 Chương trình chạy khá tuyệt! Kiểm chứng đầu ra Nếu bạn thấy chán khi phải gõ mãi lệnh ipconfig sau khi chạy script để kiểm tra kết quả, còn một cách khác giúp bạn: sử dụng các dòng như bên dưới: For Each objNetAdapter in colNetAdapters errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask) Next Mục đích của đoạn mã này là thay đổi địa chỉ IP được gán cho bộ điều hợp mạng, dùng phương thức objNetAdapter.EnableStatic. Nhưng bạn nên chú ý là cần phải có một biến err- (ở đây là errEnableStatic) dùng làm nơi lưu trữ đoạn mã lỗi trả về khi chạy phương thức. Danh sách mã lỗi có thể được trả về từ phương thức EnableStatic của lớp Win32_NetworkAdapterConfiguration bạn có thể tham khảo trên MSDN. Và từ danh sách này chúng ta có thể thấy kết quả trả về bằng 0 nghĩa là thao tác script thực hiện đã thành công (ví dụ như địa chỉ IP của bộ điều hợp đã được thay đổi thành công). Cách đơn giản nhất để kiểm tra là thêm dòng bên dưới vào cuối script: Wscript.Echo errEnableStatic Chạy script lại một lần nữa: C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.237 Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6 Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved. 0 C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop>ipconfig Windows IP Configuration Ethernet adapter Local Area Connection: Connection-specific DNS Suffix . : IP Address. . . . . . . . . . . . : 172.16.11.237 Subnet Mask . . . . . . . . . . . : 255.255.255.0 Default Gateway . . . . . . . . . : 172.16.11.1 Chắc chắn như vậy là đủ. Kết quả trả về bằng 0 cho thấy địa chỉ IP đã được thay đổi thành công. Một phương thức hay hơn sẽ hiển thị một thông báo bằng cách thay lệnh báo hiệu lại bằng lệnh sau: If errEnableStatic=0 Then Wscript.Echo "Adapter's IP address has been successfully changed to " & strAddress Else Wscript.Echo "Changing the adapter's address was not successful. Error code " & errEnableStatic End If Thêm các lệnh sau vào cuối script và chạy lại hai lần, một với địa chỉ IP chính xác và một với địa chỉ IP tuỳ ý: C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.173 Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6 Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved. Adapter's IP address has been successfully changed to 172.16.11.173 C:\Documents and Settings\Administrator.DC- 1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.1492567 Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6 Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved. Changing the adapter's address was not successful. Error code 70 C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop> Kết luận Việc cuối cùng chúng ta cần làm là thêm một vài chú thích vào script để diễn giải cho script. Đây luôn là một ý kiến hay vì có thể một năm sau đọc lại và muốn thay đổi một điểm gì đó trong script, bạn sẽ dễ dàng tìm ra cái mình cần. Đây là script hoàn chỉnh cuối cùng của chúng ta để thay đổi địa chỉ IP bộ điều hợp mạng: ========================= ' NAME: ChangeIPAddress.vbs ' 'AUTHOR: Mitch Tulloch 'DATE: October 2006 ' ARGUMENTS: '1. new_IP_address '=========================- Option Explicit On Error Resume Next Dim objWMIService Dim objNetAdapter Dim strComputer ' Can specify IP address or hostname or FQDN Dim strAddress 'Contains the new IP address Dim arrIPAddress Dim arrSubnetMask Dim colNetAdapters Dim errEnableStatic 'Check for missing arguments If WScript.Arguments.Count = 0 Then Wscript.Echo "Usage: ChangeIPAddress.vbs new_IP_address" WScript.Quit End If strComputer = "." strAddress = Wscript.Arguments.Item(0) arrIPAddress = Array(strAddress) arrSubnetMask = Array("255.255.255.0") Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" & strComputer & "\root\cimv2") Set colNetAdapters = objWMIService.ExecQuery("Select * from Win32_NetworkAdapterConfiguration where IPEnabled=TRUE") For Each objNetAdapter in colNetAdapters errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask) Next 'Display result or error code If errEnableStatic=0 Then Wscript.Echo "Adapter's IP address has been successfully changed to " & strAddress Else Wscript.Echo "Changing the adapter's address was not successful. Error code " & errEnableStatic End If