Phát triển đội ngũ giáo viên trường trung học phổ thông chuyên Việt Nam: Kinh nghiệm từ một số quốc gia trên thế giới

ồm: (1) Về phẩm chất; Quan tâm, nắm bắt quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của địa phương về đào tạo, phát triển học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. Quan tâm, nắm bắt sự phát triển của người học và sự khác biệt của mỗi cá nhân trong học tập. Có tinh thần cộng tác với đồng nghiệp, gia đình học sinh, các tổ chức chính trị, xã hội trong giáo dục, phát triển học sinh năng khiếu. (2) Về năng lực; Đáp ứng các yêu cầu về trình độ đào tạo, kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, ngoại ngữ tin học mà chúng tôi đã đề cập trong năng lực nghề nghiệp đặc trưng của giáo viên THPT chuyên. Thứ hai, nâng cao công tác bồi dưỡng giáo viên. Ở Việt Nam, chiến lược phát triển hệ thống các trường THPT chuyên đến năm 2020 đã đặt ra mục tiêu: trường THPT chuyên trở thành hệ thống chủ lực phát hiện những học sinh có tư chất thông minh, khá giỏi nhiều môn học, bồi dưỡng và đào tạo các em thành nhân tài để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Để hoạt động dạy học, giáo dục ở trường THPT chuyên đạt hiệu quả cao, giáo viên trước hết PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHUYÊN VIỆT NAM: ... PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL CONFERENCE EDUCATION FOR ALL KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC TẾ: GIÁO DỤC CHO MỌI NGƯỜI 492 cần nắm bắt được nhu cầu tình cảm, phong cách học tập của học sinh cũng như có chiến lược hỗ trợ học sinh phát triển năng khiếu. Thực tế hiện nay, các nhà trường sư phạm chưa xây dựng nội dung giáo dục học sinh năng khiếu như một phần của chương trình đào tạo sư phạm. Chính vì vậy, quá trình bồi dưỡng giáo viên THPT chuyên, cung cấp những thông tin về học sinh năng khiếu và giáo dục năng khiếu giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Theo đó, chúng tôi đề xuất ba nội dung cơ bản trong bồi dưỡng giáo viên THPT chuyên, đó là: bồi dưỡng lí luận về đào tạo học sinh THPT chuyên, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn và bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp. Nội dung bồi dưỡng lí luận cho giáo viên không tách rời nhiệm vụ đúc rút kinh nghiệm về phát triển học sinh năng khiếu của các quốc gia trên thế giới, trong đó có tổng kết những mô hình lí thuyết và thực tiễn. Bồi dưỡng kiến thức chuyên môn có thể được thực hiện với nhiều hình thức khác nhau, phù hợp với yêu cầu thực hành nghề nghiệp và nhu cầu học tập của mỗi giáo viên. Bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên THPT chuyên gắn với các khâu: xây dựng kế hoạch dạy học, tổ chức quá trình dạy học và đánh giá, cải tiến hiệu quả hoạt động dạy học. Thứ ba, xác định cơ chế đánh giá và đãi ngộ giáo viên. Đánh giá giáo viên là một khâu quan trọng để nâng cao chất lượng quản lý của nhà quản lý cũng như hiệu quả làm việc của giáo viên. Chính sách đãi ngộ đối với giáo viên chi phối mạnh mẽ việc phát huy tiềm năng, sự nhiệt tình của giáo viên với công việc. Trong công tác phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT chuyên, chế độ chính sách, môi trường làm việc tạo động lực cho đội ngũ giáo viên tốt sẽ giúp giáo viên toàn tâm toàn ý với sứ mệnh đào tạo, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Một trong những cơ sở quan trọng để đánh giá và đãi ngộ giáo viên là căn cứ vào kết quả học tập của học sinh, đặc biệt là thành tích của học sinh tham gia các kỳ thi học thuật ở phạm vi quốc tế. Tùy theo đặc điểm, tình hình cụ thể, mỗi địa phương sẽ đưa ra những cơ chế đánh giá, chính sách đãi ngộ khác nhau để khuyến khích giáo viên phát huy tối đa tâm huyết và năng lực của họ. Thứ tư, tăng cường hoạt động hợp tác quốc tế. Từ nửa sau thế kỷ XX, thế giới đã xuất hiện nhiều tổ chức tiêu biểu liên quan đến giáo dục học sinh năng khiếu ở phạm vi quốc gia và quốc tế: Hiệp hội quốc gia về trẻ em năng khiếu của Hoa Kỳ (www.nagc.org), Hiệp hội Giáo dục Năng khiếu và Tài năng Úc ( aaegt.net.au/), Hội đồng thế giới về trẻ em năng khiếu và tài năng (https://world- gifted.org/)... Ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương, Liên đoàn Châu Á Thái Bình Dương về năng khiếu ( được thành lập năm 1990 và đến 2016 có các thành viên đến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ: Australia, Trung Quốc, Hồng Kông, Ấn Độ, Indonesia, Hàn Quốc, Nga, Singapore, Ả-rập Xê-út, 493 Đài Loan, Thổ Nhĩ Kỳ, Thái Lan. Việt Nam nên có cá nhân tham gia APFG với tư cách thành viên. Đây là cơ hội để chúng ta có được bản tin sáu tháng một lần của tổ chức, tham gia hội thảo APFG hai năm một lần, đề xuất quan điểm, khẳng định tiếng nói trong tổ chức. Qua đó, các nhà quản lý giáo dục, giáo viên dạy học sinh năng khiếu ở Việt Nam có cơ hội mở rộng tầm nhìn, nâng cao kiến thức chuyên môn nghiệp vụ. * * * “Không một hệ thống giáo dục nào có thể vươn cao quá tầm những giáo viên làm việc cho nó” (Raja Roy Singh). Chính vì vậy, để phát triển giáo dục, vấn đề phát triển đội ngũ trở thành nhiệm vụ then chốt hàng đầu. Xuất phát từ yêu cầu phát triển giáo viên ở trường THPT chuyên, trên cơ sở đúc kết các kinh nghiệm phát triển giáo viên trong giáo dục năng khiếu trên thế giới, chúng tôi đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác phát triển đội ngũ giáo viên bao gồm xây dựng chuẩn nghề nghiệp giáo viên trường chuyên, nâng cao hiệu quả hoạt động bồi dưỡng, đánh giá, đãi ngộ giáo viên và tăng cường hợp tác quốc tế. Đây là các giải pháp ưu tiên trong tổng thể hoạt động phát triển đội ngũ giáo viên trong trường THPT chuyên để các các thầy cô thực sự trở thành lực lượng nòng cốt thực hiện sứ mệnh bồi dưỡng nhân tài, phát triển nguồn nguyên khí quốc gia. Tài liệu tham khảo Tiếng Việt Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật Giáo dục, Số 38/2005/ QH11 ngày 14/6/2005. Bộ Giáo dục & Đào tạo (2012), Quy chế tổ chức và hoạt động của trường trung học phổ thông chuyên, Ban hành theo Thông tư số 06/2012/TT-BGDĐT ngày 15/2/2012. Tiếng Anh Ministry of Education Singapore, Press Releases, https://www.moe.gov.sg/news/press-releases/international-oecd-study-shows-a-quality-- dynamic-and-committed-teaching-force-in-singapore. National Association for Gifted Children. (2016). A Guide to State Policies in Gifted Education-2nd Edition. Washington, DC www.nagc.org. National Association for Gifted Children (2014), Knowledge and Skill Standards in Gifted Education for All Teachers, https://www.nagc.org/resources-publications /resources/national-standards-gifted-and- talented-education/knowledge-and National Association for Gifted Children, What is Giftedness?, PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHUYÊN VIỆT NAM: ... PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL CONFERENCE EDUCATION FOR ALL KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC TẾ: GIÁO DỤC CHO MỌI NGƯỜI 494 National Association for Gifted Children & Council for Exceptional Children, The Association for the Gifted. (2013). NAGC -CEC Teacher Preparation Standards in Gifted and Talented Education. standards%20%282013%20final%29.pdf Parliament of Victoria, Education and Training Committee (2012), Inquiry into the Education of Gifted and Talented Students,www.parliament.vic.gov.au/etc. The Australian Association for the Education of the Gifted and Talented, About AAEGT, Gagné, F. (2011), Academic Talent Development and the Equity Issue in Gifted Education, Talent Development and Excellence, 3(1), p.3-22. 495 TEACHER RESOURCES DEVELOPMENT IN HIGH SCHOOL FOR THE GIFTED IN VIETNAM: EXPERIENCING OTHER COUNTRIES Tuong Nguyen Minh1 Abstract: Teachers are the force that plays a decisive role in the effectiveness of every school. Therefore, staff development is both the goal and the driving force of education. In high school for the gifted, the task of developing the teaching staff is especially important, associated with the task of gifted schools including developing comprehensive learners, finding excellent students and fostering talents for the country. In this article, on the basis of inheriting the experience of teacher development in educating gifted and talented students in some countries in the world, we propose some solutions to teacher resources developmentin gifted schools in Vietnam. Keywords: giftedness, gifted education, teacher development, high school for the gifted. 1 Education and Training Department, Phu Tho; Email: nmtuong@moet.edu.vn.