Phân tích vai trò tác chiến của lực lượng phòng không - Không quân trong chiến dịch điện biên phủ năm 1954 và điện biên phủ trên không 12 ngày đêm tháng 12-1972

Ph©n tÝch vai trß t¸c chiÕn cña lùc l­îng phßng kh«ng-kh«ng qu©n trong chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ n¨m 1954 vµ §iÖn Biªn Phñ trªn kh«ng 12 ngµy ®ªm th¸ng 12-1972 1.Më ®Çu Mét d©n téc muèn ®øng v÷ng kh«ng nh÷ng cã mét tiÒm lùc kinh tÕ to lín mµ cßn ph¶i cã mét nÒn qu©n sù hïng m¹nh. LÞch sö thÕ giíi ®· minh chøng r»ng, c¸c d©n téc dï cã ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi ®Õn ®©u mµ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc vÒ an ninh, quèc phßng th× sím hay muén còng bÞ d©n téc hiÕu chiÕn kh¸c th«n tÝnh. Loµi ng­êi ®· tr¶i qua rÊt nhiÒu cuéc chiÕn tranh. Tõ xa x­a, ®ã lµ c¸c cuéc xung ®ét gi÷a c¸c bé l¹c. Ph­¬ng tiÖn chiÕn ®Êu hÕt søc th« s¬, tõ gi¸o m¸c, gËy géc, ®¸...Trong thêi k× ®Çu, c¸c trËn chiÕn chñ yÕu diÔn ra trªn mÆt ®Êt. ChiÕn tr­êng ®­îc më réng theo b­íc ch©n cña ng­êi chiÕn binh. Theo sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi, c¸c cuéc chiÕn tranh trë nªn qui m« h¬n vµ c¸c vò khÝ, ph­¬ng tiÖn chiÕn tranh còng ®­îc hiÖn ®¹i ho¸ dÇn lªn. ChiÕn tr­êng lóc nµy kh«ng chØ diÔn ra trªn bé mµ cßn ®­îc më réng ë trªn biÓn, trªn kh«ng. Nh­ vËy, quan niÖm vÒ sù th¾ng b¹i ë chiÕn tr­êng trªn bé quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña cuéc chiÕn tranh còng thay ®æi. Ngµy nay, cïng víi nh÷ng ph¸t kiÕn v­ît bËc vÒ khoa häc, c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ sù øng dông cña c«ng nghÖ th«ng tin vµo trong lÜnh vùc qu©n sù th× c¸c nhµ qu©n sù còng ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc chiÕn l­îc, chiÕn thuËt chiÕn ®Êu sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. HiÖu qu¶ cao nhÊt ë ®©y ®­îc hiÓu tøc lµ lµm sao giµnh phÇn th¾ng nhanh chãng, Ýt tæn hao sinh lùc, thùc hiÖn c¸c môc ®Ých ®· ®­îc ®Ò ra. Quan s¸t mét sè cuéc chiÕn tranh gÇn ®©y ta thÊy r»ng, c¸c ®Õ quèc hïng m¹nh vÒ kinh tÕ vµ qu©n sù hÇu hÕt ®Òu sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng ®Ó oanh kÝch ®èi ph­¬ng, do ®ã t¹o lîi thÕ to lín trªn chiÕn tr­êng. C¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng lµ c¸c vò khÝ, trang thiÕt bÞ dïng ®Ó tiÕn c«ng tõ trªn kh«ng vµo c¸c môc tiªu mÆt ®Êt, mÆt n­íc...cña ®èi ph­¬ng, gåm: c¸c ph­¬ng tiÖn mang(m¸y bay nÐm bom, m¸y bay chë qu©n...), ph¸ huû(m¸y bay, tªn löa...), dÉn ®­êng ®Êu tranh ®iÖn tö(radar, vÖ tinh...)... phôc vô cho tiÕn c«ng ®­êng kh«ng. Trong chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, nh÷ng qu¶ tªn löa cña §øc ®· ®­îc phãng sang ®Êt Anh. Thêi ®ã, Mü còng ®· cã tªn löa phãng tõ trªn kh«ng ®­îc ®iÒu khiÓn theo lÖnh v« tuyÕn. C¶ Mü vµ §øc ®Òu chÕ t¹o ®­îc ®Çu tù dÉn cho ng­êi vµ bom nÐm tõ m¸y bay. Th¶m ho¹ bom nguyªn tö mµ Mü nÐm xuèng hai thµnh phè Hiroshima vµ Nagasaki cña NhËt B¶n trong giai ®o¹n cuèi cuéc chiÕn tranh, ®· cho thÊy søc m¹nh huû diÖt cña c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng. Sau chiÕn tranh, cïng víi sù ph¸t triÓn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng còng ®­îc ph¸t triÓn nhanh chãng. M¸y bay vµ tªn löa lµ lo¹i vò khÝ cã thÓ gi¶i quyÕt, kh¾c phôc ®­îc m©u thuÉn gi÷a sù c¬ ®éng vµ ®Þa h×nh, gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a ®ét kÝch ho¶ lùc víi thêi gian vµ kh«ng gian. M¸y bay vµ tªn löa kh«ng bÞ giíi h¹n vÒ kh«ng gian vµ thêi gian. Ngoµi ra c¸c ph­¬ng tiÖn nµy cßn cã thÓ ®¸nh ®­îc vµo toµn bé ®Êt n­íc ®èi ph­¬ng chØ trong thêi gian ng¾n, dï trong ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh phøc t¹p mµ bé ®éi lôc qu©n kh«ng thÓ lµm nh­ thÕ ®­îc. Háa lùc cña m¸y bay vµ tªn löa còng rÊt lín. Do cã tÝnh ­u viÖt nh­ vËy nªn chóng ngµy cµng ®­îc ph¸t triÓn vµ ngµy cµng chiÕm ­u thÕ trong chiÕn ®Êu. Thùc tÕ c¸c cuéc chiÕn tranh gÇn ®©y cho thÊy ,cã tr­êng hîp ph¶i chèng cuéc tiÕn c«ng b»ng ho¶ lùc ®­êng kh«ng ®ång thêi víi chèng tiÕn c«ng trªn bé ,trªn biÓn .Dï trong tr­êng hîp nµo ,chèng tiÕn c«ng b»ng ho¶ lùc ®­êng kh«ng lµ rÊt quan träng .Trong khi bé ®éi lôc qu©n cña hai bªn ®¸nh nhau ë ngoµi mÆt trËn th× ë hËu ph­¬ng cña n­íc bÞ x©m l­îc còng bÞ kÎ x©m l­îc tiÕn c«ng b»ng ho¶ lùc ®­êng kh«ng .Còng cã tr­êng hîp ,kÎ x©m l­îc dïng biÖn ph¸p tiÕn c«ng ho¶ lùc ®­êng kh«ng tr­íc ë giai ®o¹n ®Çu cña cuéc chiÕn tranh nh»m tiªu diÖt hËu ph­¬ng cña ®èi ph­¬ng ,lµm mÒm chiÕn tr­êng ,sau ®ã míi dïng biÖn ph¸p tiÕn c«ng trªn bé vµ trªn biÓn ®Ó x©m chiÕm ®Êt ®ai hßng ®¹t ®­îc môc ®Ých cao h¬n. Nh­ vËy, sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña khoa häc kÜ thuËt hiÖn ®¹i ®· lµm thay ®æi c¨n b¶n chiÕn l­îc chiÕn ®Êu cña c¸c quèc gia. Bµi tiÓu luËn nµy cña em nh»m môc ®Ých tr­íc hÕt lµ lµm râ mét chiÕn l­îc chiÕn tranh cña ®èi ph­¬ng-chiÕn tranh ®­êng kh«ng. TiÕp theo lµ t×m hiÓu vÒ lùc l­îng phßng kh«ng-kh«ng qu©n cña qu©n ®éi ViÖt Nam vµ nh÷ng th¾ng lîi vang déi cña lùc l­îng phßng kh«ng-kh«ng qu©n trong chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ n¨m 1954 vµ trong 12 ngµy ®ªm th¸ng 12-1972. 2.Néi dung chÝnh 2.1.Sù ph¸t triÓn cña c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng vµ viÖc sö dông chóng trong mét sè mét sè cuéc chiÕn tranh gÇn ®©y. Sau ®©y lµ mét sè mèc quan träng trong sù ph¸t triÓn cña c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng. -Th¸ng 10/47 Mü chÕ t¹o ®éng c¬ lín h¬n tèc ®é ©m thanh -N¨m 1960, xuÊt hiÖn m¸y bay kh«ng ng­êi l¸i ®Çu tiªn víi nhiÖmvôtrinh s¸t ,chiÕn ®Êu. -N¨m 1970 ra ®êi m¸y bay tµng h×nh ®Çu tiªn ë Mü . KÓ tõ khi Liªn X« tan r·, n­íc Mü trë thµnh n­íc thèng trÞ trªn lÜnh vùc qu©n sù. N­íc Mü hiÖn nay cã lùc l­îng kh«ng qu©n hïng m¹nh víi nhiÒu chñng lo¹i m¸y bay chiÕn ®Êu .VÝ dô nh­ m¸y bay nÐm bom (A10, A7...) ,m¸y bay tiªm kÝch (F4, F5, F117...) ,m¸y bay nÐm bom chiÕn l­îc (B52, B2...) .Bªn c¹nh ®ã lµ n­íc Nga còng cã c¸c lo¹i m¸y bay nh­ m¸y bay nÐm bom (Su22, Su37...) ,m¸y bay tiªm kÝch (Mig21, Mig27...) ,m¸y bay nÐm bom chiÕn l­îc (Tu160...). -§ªm 14/4/1986 c¶ n­íc LiBi bÞ rung chuyÓn. Mü sö dông kh«ng qu©n h¬n 30 m¸y bay trong ®ã cã 15 m¸y bay tiªm kÝch b¶o vÖ, 18 F111 bÊt ngê kh«ng kÝch LiBi. Mü ®· b¾n h¬n 20 qu¶ tªn löa, déi 60 tÊn bom. Víi yÕu tè bÊt ngê, c¶ vÒ thêi ®iÓm tÊn c«ng vµ c¨n cø xuÊt kÝch, LiBi ®· ®Çu hµng chØ sau vµi chôc phót. -N¨m 1991, dùa vµo cí Ir¾c x©m l­îc C«oÐt, Mü vµ ®ång minh ®· sö dông chiÕn thuËt tiÕn c«ng ®­êng kh«ng tÊn c«ng Ir¾c. Liªn qu©n ®· oanh kÝch Ir¾c liªn tôc 38 ngµy ®ªm, tiªu diÖt c¸c cø ®iÓm qu©n sù quan träng cña Ir¾c. Sau ®ã, Mü míi cho bé binh ®æ bé vµo Ir¾c vµ chØ mÊt cã 4 ngµy ®Ó lµm chñ thÕ trËn.. Trong 5 tuÇn oanh kÝch Ir¾c, Mü sö dông nhiÒu lo¹i m¸y bay hiÖn ®¹i nh­ F117-A, m¸y bay chØ huy E-8A, m¸y bay chë qu©n CH-47, m¸y bay AWACS(m¸y bay trinh s¸t b¸o ®éng sím c¸c môc tiªu trªn kh«ng, m¸y bay trë qu©n CH-47...Cã tíi 43% trong tæng sè 2665 xe t¨ng vµ 32% trong sè 2624 xe bäc thÐp cña Ir¾c bÞ tiªu diÖt trong c¸c ®ît tÊn c«ng b»ng kh«ng qu©n cña Mü. Nh­ vËy, cuéc chiÕn ®Êu gi÷a Mü vµ Ir¾c trªn thùc tÕ chØ diÔn ra cã 42 ngµy. Qua cuéc chiÕn tranh nµy ta thÊy, tiÕn c«ng trªn bé phô thuéc vµo kÕt qu¶ cña tiÕn c«ng ho¶ lùc ®­êng kh«ng. NÕu tiÕn c«ng ho¶ lùc ®­êng kh«ng lµm cho ®èi ph­¬ng tiªu hao nÆng nÒ th× tiÕn c«ng trªn bé chØ lµ kh©u cuèi cïng ®Ó gi¶i quyÕt chiÕn tranh. H×nh 1.M¸y bay tµng h×nh F111 cña Mü -Tõ ngµy 24/3 ®Õn ngµy 10/6/1999 ,tæ chøc NATO(North Atlantic Treaty Organization) ®øng ®Çu lµ Mü tÊn c«ng Nam T­. Cuéc chiÕn diÔn ra chñ yÕu b»ng kh«ng qu©n. Mét lÇn n÷a kh«ng qu©n ®­îc coi nh­ quyÕt ®Þnh tíi thÕ trËn ë chiÕn tr­êng. Trong cuéc chiÕn nµy Mü ®· sö dông nhiÒu vò khÝ, trang thiÕt bÞ hÕt søc tèi t©n nh­ m¸y bay nÐm bom B-1, m¸y bay tµng h×nh F117-A ,trùc th¨ng AH-64. Ngoµi ra, Mü cßn sö dông hai vÖ tinh Keyhole KH-12 ®Ó gi¸m s¸t khu vùc chiÕn sù b»ng c¸c camera quang ®iÖn tö. Còng trong cuéc chiÕn nµy, Mü ®· sö dông tªn löa Tomahawk, lo¹i tªn löa ®¸nh môc tiªu ®· ®­îc lËp tr×nh s½n. MÆc dï vËy, kh«ng Ýt lÇn tªn löa nµy ®¸nh nhÇm c¸c môc tiªu(trong ®ã cã c¶ c¸c môc tiªu d©n sù) thËm chÝ cßn ®¸nh ng­îc trë l¹i liªn qu©n...Tuy chÊp nhËn ®Çu hµng nh­ng qu©n ®éi Nam T­ kh«ng bÞ thiÖt h¹i nÆng nÒ. C¸c ®iÓm yÕu cña tiÕn c«ng ®­êng kh«ng c«ng nghÖ cao ®· b¾t ®Çu lé râ. TiÕn c«ng b»ng ®­êng kh«ng chØ ®¹t ®­îc môc ®Ých h¹n chÕ v× kh«ng cã bé ®«i lôc qu©n chiÕm lÜnh ®Êt ®ai. Bªn bÞ tiÕn c«ng nÕu khÐo nguþ trang, nghi binh lõa ®Þch th× tiÕn c«ng ho¶ lùc ®­êng kh«ng l¹i cµng kÐm hiÖu qu¶. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, trªn thÕ giíi hiÖn nay ch­a cã mét quèc gia nµo chèng chäi l¹i ®­îc c¸c cuéc tiÕn c«ng ®­êng kh«ng cña Mü ngo¹i trõ ViÖt Nam. §©y lµ mét niÒm tù hµo rÊt to lín ®èi víi toµn thÓ d©n téc còng nh­ lùc l­îng qu©n ®éi cña n­íc ta. Trong lÞch sö d©n téc, chóng ta ®· tõng ®¸nh b¹i nhiÒu kÎ thï m¹nh h¬n ta nhiÒu lÇn b»ng sù m­u trÝ, dòng c¶m, tù lùc tù c­êng, s¸ng t¹o nghÜ ra c¸c c¸ch ®¸nh míi, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Bµi tiÓu luËn nµy nh»m môc ®Ých chÝnh lµ t×m hiÓu th¾ng lîi vÎ vang cña qu©n ®éi qua hai cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i lµ cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p, tiªu biÓu lµ trong chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ vµ cuéc kh¸ng chiÕn chèng ®Õ quèc Mü, ®Ønh cao lµ ®Ëp tan cuéc tËp kÝch chiÕn l­îc cña ®Þch vµo miÒn B¾c th¸ng 12-1972. 2.2.Th¾ng lîi cña lùc l­îng phßng kh«ng-kh«ng qu©n ViÖt Nam qua hai cuéc chiÕn tranh chèng Ph¸p vµ chèng Mü 2.2.1.Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p Ngµy 10-12-1910, lÇn ®Çu tiªn ë ViÖt Nam xuÊt hiÖn mét m¸y bay cña Ph¸p kiÓu Farnan do Wanden Borg l¸i vµo. Tõ ®ã, thùc d©n Ph¸p ®· t¨ng c­êng sö dông m¸y bay ®Ó tÊn c«ng nh©n d©n ta. N¨m 1917, thùc d©n Ph¸p ®· cho sö dông m¸y bay nãm bom vµo cuéc khëi nghÜa cña L­¬ng Ngäc QuyÕn. Phong trµo X« ViÕt NghÖ TÜnh n¨m 1930 còng bÞ thùc d©n ®µn ¸p d· man. Chóng ®· th¶ bom vµo ®oµn ng­êi næi dËy lµm chÕt h¬n 300 ng­êi vµ lµm bÞ th­¬ng hµng ngµn ng­êi. Lóc ®ã, trong t©m thøc ng­êi ViÖt Nam, nh÷ng chiÕc m¸y bay lµ “con chim s¾t” hay nh÷ng chiÕc tµu chiÕn lµ “con ngùa chÕt tr­¬ng” ngay c¶ khÈu sóng ®­îc coi lµ “c¸i ®anh thæi löa” ®em l¹i nçi kinh hoµng, tµn s¸t ®èi víi ng­êi n«ng d©n. Cho ®Õn n¨m 1945, chóng ta vÉn ch­a thÓ vµ ch­a biÕt c¸ch h¹ m¸y bay cña thùc d©n Ph¸p. Sau khi c¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 thµnh c«ng, qu©n ®éi ta ®· ý thøc rÊt tèt vÒ mèi nguy hiÓm cña c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng trªn kh«ng cña ®Þch vµ ®· cã nh÷ng chiÕn l­îc ®óng ®¾n ®Ó tõng b­íc x©y dùng ®éi ngò phßng kh«ng- kh«ng qu©n. §i ®«i víi nh÷ng biÖn ph¸p phßng tr¸nh, qu©n ®éi ta ®· tõng dïng sóng tr­êng, sóng m¸y thiÕt lËp thµnh nh÷ng tæ nh÷ng trung ®éi, ®¹i ®éi trùc tiÕp chiÕn ®Êu víi kh«ng qu©n hiÖn ®¹i cña ®Þch vµ nh÷ng chiÕc m¸y bay ®Çu tiªn cña qu©n x©m l­îc bÞ b¾n r¬i trªn bÇu trêi ViÖt Nam. Ngµy 29-6-1946 qu©n vµ d©n huyÖn §øc Hoµ(Long An) ®· b¾n r¬i m¸y bay b»ng sóng bé binh. Ngµy 16-8-1946 ®ång chÝ NguyÔn Cao Th­¬ng c¸n bé bé ®éi ®Þa ph­¬ng tØnh VÜnh Trµ b¾n r¬i mét m¸y bay trinh s¸t P«-tª b»ng sóng trung liªn. Chóng ta ®· tËn dông vµ kÕt hîp tÊt c¶ nh÷ng ph­¬ng tiÖn hiÖn cã ®Ó ®¸nh ®Þch nh­: “m×n tù t¹o”, nh÷ng qu¶ “kh«ng l«i”, “m×n neo” g©y cho giÆc l¸i ®Þch hoang mang lo sî, kh«ng cho m¸y bay ®Þch xµ xuèng thÊp. Tuy nhiªn do trang thiÕt bÞ cßn th« s¬, l¹c hËu, tr×nh ®é cña ta ch­a cao nªn hiÖu qu¶ h¹ m¸y bay ®Þch cßn thÊp. Tõ ®ã ®Æt ra yªu cÇu cÊp b¸ch ®èi víi qu©n ®éi ta lµ ph¶i thµnh lËp ra c¸c binh chñng mang tÝnh chÝnh qui, chuyªn nghiÖp h¬n. Ngµy 1-4-1953, t¹i rõng Béc Nhiªu, §Þnh Ho¸, Th¸i Nguyªn, ®¹i t­íng Vâ Nguyªn Gi¸p kÝ s¾c lÖnh thµnh lËp trung ®oµn 367 (6 tiÓu ®oµn ph¸o cao x¹ 37 li ). Líp kh«ng qu©n ®Çu tiªn gåm nh÷ng c¸n bé chiÕn sÜ ®­îc tuyÓn chän n¨m 1953 trë thµnh nßng cèt x©y dùng ®éi ngò c¸n bé phßng kh«ng. Lùc l­îng phßng kh«ng míi ra ®êi ®· lËp c«ng lín gãp phÇn vµo th¾ng lîi trong chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ n¨m 1954. T­¬ng quan lùc l­îng cña ta vµ ®Þch lóc ®ã rÊt chªnh lÖch. Lóc ®ã n­íc Ph¸p ®· lµ mét c­êng quèc qu©n sù, chóng ®· sö dông rÊt nhiÒu lo¹i m¸y bay hiÖn ®¹i lóc bÊy giê. §iÓn h×nh lµ c¸c lo¹i : B24, AB.24, P.38, F.6F... MÆc dï vËy lùc l­îng kh«ng qu©n cña ta kh«ng hÒ sî h·i, ®· dòng c¶m, m­u trÝ s¸ng t¹o lËp c«ng. Ph¸o cao x¹ cña ta tÊn c«ng, bao v©y ®Þch d÷ déi. NhiÒu m¸y bay ®Þch th¶ lÝnh dï vµ hµng tiÕp tÕ bÞ ta b¾n h¹. Ngoµi ra, do bÞ ho¶ lùc cña ta bña v©y, m¸y bay Ph¸p kh«ng thÓ th¶ hµng tiÕp tÕ vµo ®óng trËn ®Þa cña ®Þch mµ chØ d¸m th¶ ë vßng ngoµi nªn ®a sè hµng tiÕp viÖn cña chóng r¬i vµo tay chóng ta,lµm cho ®Þch ®· khã kh¨n l¹i cµng khã kh¨n h¬n. Vµo lóc 7h30 ngµy 13-3-1954, ta b¾n r¬i chiÕc m¸y bay ®Çu tiªn cña Ph¸p vµ chiÕc m¸y bay cuèi cïng cña Ph¸p bÞ ta b¾n h¹ trong chiÕn dÞch vµo ngµy 8-5-1954. Trong 56 ngµy ®ªm chiÕn ®Êu ë §iÖn Biªn Phñ, trung ®oµn phßng kh«ng 367 ®· b¾n r¬i 52 m¸y bay Ph¸p, b¾n bÞ th­¬ng 117 m¸y bay cña Ph¸p vµ Mü can thiÖp. H×nh 2. Thùc d©n Ph¸p th¶ lÝnh dï xuèng §iÖn Biªn Phñ Ngµy 20-7-1954 HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ kÕt thóc sù thèng trÞ cña chÕ ®é thùc d©n cò ë §«ng D­¬ng. CÇu HiÒn L­¬ng t¹m thêi lµ giíi tuyÕn chia c¾t hai miÒn Nam, B¾c ViÖt Nam. 2.2.2.Kh¸ng chiÕn chèng Mü TiÕp nèi truyÒn thèng th¾ng lîi, lùc l­îng phßng kh«ng-kh«ng qu©n, qu©n ngµy cµng ®ù¬c cñng cè vµ hoµn thiÖn h¬n. -Ngµy 21-3-1958: Thµnh lËp Bé t­ lÖnh Phßng kh«ng. -Th¸ng 8-1958, qu©n ®éi ta tæ chøc líp häc vÒ radar ®Çu tiªn (gåm 20 ng­êi ®­îc cö sang n­íc Trung Quèc häc ). Sau ®ã, qu©n ®éi ta ®­îc trang bÞ ®µi radar ®Çu tiªn do c¸c n­íc b¹n gióp ®ì. Lóc 0h ngµy 1-3-1959 c¸c ®µi radar cña ta b¾t ®Çu ph¸t sãng ®¸nh dÊu sù kiÖn quan träng lµ lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö, d©n téc ViÖt Nam qu¶n lÝ bÇu trêi b»ng sãng ®iÖn tõ. -Ngµy 22-10-1963: Thµnh lËp Qu©n chñng Phßng kh«ng Kh«ng Qu©n. -Ngµy 5-8-1964: Bé ®éi phßng kh«ng ®¸nh th¾ng trËn ®Çu chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i lÇn thø nhÊt cña Mü trªn miÒn B¾c ViÖt Nam. -Ngµy 17-9-1967: Bé ®éi phßng kh«ng b¾n r¬i chiÕc m¸y bay B52 ®Çu tiªn. Lùc l­îng ph¸o phßng kh«ng cña ta liªn tôc lËp c«ng. Tiªu biÓu nh­ trËn ®¸nh ngµy 17-10-1967 trªn tuyÕn ®­êng sè 1 B¾c d­íi sù chØ ®¹o cña tiÓu ®oµn tr­ëng N«ng V¨n Dòng b¶o vÖ cÇu §¸p CÇu ®· tiªu diÖt nhiÒu m¸y bay ®Þch. 24 m¸y bay gåm 20 chiÕc F.105 vµ 4 chiÕc F.4 ®¸nh cÇu §¸p CÇu thÞ trÊn B¾c Ninh. N¨m ®¹i ®éi ph¸o 37 (20 khÈu) vµ mét trung ®éi sóng m¸y PK 14,5mm ®· ®ång lo¹t næ sóng b¾n r¬i 5 chiÕc F.105 cã 4 chiÕc r¬i t¹i chç... §­îc sù gióp ®ì cña Liªn X«, n¨m 1966 ®Õn n¨m 1967, chóng ta cã ®­îc 2 sóng m¸y vµ hai tªn löa X51. Mü ©m m­u ph¸ ho¹i hiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, ©m m­u chia c¾t l©u dµi ®Êt n­íc ta. Mü hung h¨ng tuyªn bè : “...chóng ta nÐm bom ®Èy lïi miÒn B¾c ViÖt Nam vÒ thêi k× ®å ®¸...” . Mü huy ®éng c¸c lo¹i m¸y bay hiÖn ®¹i bËc nhÊt lóc ®ã nh­ m¸y bay AC124, A1E(nÐm bom phètpho trªn mÆt ®Êt), AC.130H(m¸y bay nÐm bom chiÕn thuËt b¾n ph¸ m¹nh nhÊt, lín nhÊt), A.6A,A.7,B52, B-57B, F.105F, F111, F4, RS74, EB-66... Ngµy 7-2-1965, bÊt chÊp c«ng ­íc quèc tÕ, tæng thèng Mü Gi«ns¬n ®· cho m¸y bay Mü ®¸nh ph¸ VÜnh Linh, Qu¶ng B×nh më mµn cho cuéc chiÕn tranh b»ng kh«ng qu©n vµ h¶i qu©n Mü ë miÒn B¾c ViÖt Nam. Qu©n vµ d©n miÒn B¾c ViÖt Nam anh dòng ®¸p tr¶ l¹i qu©n ®Þch. §Çu n¨m 1965, trËn ®Þa b¾n m¸y bay b»ng sóng bé binh cña d©n qu©n VÜnh Linh ®· b¾n r¬i m¸y bay ph¶n lùc Mü. Ngµy 31-5-1966, mét chiÕc C.130 bÞ ta b¾n r¬i t¹i cÇu Hµm Rång, Thanh Ho¸. Ngµy 31-5-65, ta b¾n r¬i F-8U còng t¹i cÇu Hµm Rång. Cßn nhiÒu trËn ®¸nh n÷a ,lùc l­îng phßng kh«ng cña ta ®· lµm cho ®Þch ph¶i khiÕp sî vµ b¶o vÖ an toµn c¸c môc tiªu ®óng nh­ lêi B¸c Hå d¹y: “...Ta nhÊt ®Þnh th¾ng, Mü nhÊt ®Þnh thua... Dï ®Õ quèc Mü cã l¾m sóng nhiÒu tiÒn, dï chóng cã B52, B57 hay “Bª” g× ®i n÷a ta còng ®¸nh. Tõng Êy m¸y bay, tõng Êy qu©n Mü chø nhiÒu h¬n n÷a ta còng ®¸nh, mµ ®· ®¸nh lµ nhÊt ®Þnh th¾ng”(ngµy 19-7-1965 khi Ng­êi ®Õn th¨m trung ®oµn tªn löa 236). §Ønh cao cña th¾ng lîi cña lùc l­îng phßng kh«ng-kh«ng qu©n lµ vµo 12 ngµy ®ªm th¸ng 12-1972. Trong trËn “§iÖn Biªn Phñ trªn kh«ng” nµy, ®Õ quèc Mü huy ®éng 193 m¸y bay nÐm bom B.52 (chiÕm 46% tæng sè B.52 cña Mü), 1077 m¸y bay chiÕn thuËt, kÓ c¶ F.111( chiÕm 31% tæng sè m¸y bay chiÕn thuËt cña Mü). TËp trung h¶i qu©n lín nhÊt :6 tµu s©n bay(chiÕm 43% tæng sè tµu s©n bay cña Mü). C¨n cø xuÊt ph¸t :kh«ng qu©n chiÕn l­îc ë Anderson(Guam) vµ Utapao(Th¸i Lan), kh«ng qu©n chiÕn thuËt t¹i 6 s©n bay: U®on, Ubon, Taili, Cß r¹t, NËm phong, Nakhon-phanom(Th¸i Lan) vµ 6 tµu s©n bay (tõ ®«ng H¶i Phßng ®Õn ®«ng §µ N½ng). Ngoµi ra chóng cßn cÊp tèc thiÕt lËp ban chØ huy tËp ®oµn kh«ng qu©n chiÕn l­îc sè 57 (t¹i Guam) ®Æt d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Nicx¬n. PhÝa ta gåm cã c¸c s­ ®oµn phßng kh«ng 361(Hµ Néi), 363(H¶i Phßng), 375(B¾c ®­êng 1), 365(Nam ®­êng 1). Tªn löa: trung ®oµn 257, 261, 274 (Hµ Néi), 285, 238(H¶i Phßng), 268(Hµ B¾c), 263(NghÖ An). Radar :trung ®oµn 290,291,292,293. Cao x¹ :trung ®oµn 220, 260, 212,245(Hµ Néi), 252(H¶i Phßng), 240, 213, 224, 216, 282(B¾c ®­êng 1), 228, 226, 234(Nam ®­êng 1). Kh«ng qu©n: trung ®oµn 921, 923, 925, 927. Trung ®oµn th«ng tin 26, tiÓu ®oµn vËn t¶i, c«ng binh. XÝ nghiÖp quèc phßng A31, A34, A38. Trong trËn §iÖn Biªn Phñ trªn kh«ng, lùc l­îng phßng kh«ng-kh«ng qu©n cña ta ®· ph¸t huy hÕt søc m¹nh, lu«n trong tr¹ng th¸i chiÕn ®Êu cao, s½n sµng ®èi phã víi c¸c diÔn biÕn trªn chiÕn tr­êng. Ngµy 18-12-1972, qu©n ®éi Mü më cuéc kh«ng kÝch ®Çu tiªn, ®¹i ®éi 45 cïng ®¹i ®éi 16 trung ®oµn radar 291 ®· ph¸t hiÖn sím B.52 vµ b¸o vÒ trung t©m tr­íc khi B.52 vµo Hµ Néi 35 phót, ®ñ thêi gian cho ®¬n vÞ tªn löa, ph¸o cao x¹ bè trÝ trËn ®Þa, chuyÓn tõ tr¹ng th¸i s½n sµng chiÕn ®Êu sang tr¹ng th¸i chiÕn ®Êu ®¸nh tr¶, ®ñ thêi gian cho nh©n d©n ®i s¬ t¸n. C¸c lùc l­îng ph¸o phßng kh«ng, tªn löa, bé ®éi kh«ng qu©n tiªm kÝch cña ta liªn tiÕp lËp c«ng. ThÓ hiÖn ë lÞch b¾n r¬i B52 nh­ d­íi ®©y: LÞch b¾n r¬i B.52 Ngµy §¬n vÞ b¾n r¬i B.52 Sè l­îng 18/12 bé ®éi tªn löa 3 19/12 bé ®éi tªn löa 2 20/12 bé ®éi tªn löa 7 21/12 bé ®éi tªn löa 3 22/12 bé ®éi tªn löa 2 24/12 ph¸o cao x¹ 1 26/12 tªn löa vµ ph¸o cao x¹ 8 27/12 tªn löa vµ kh«ng qu©n 5 28/12 tªn löa vµ kh«ng qu©n 2 29/12 tªn löa 1 Trong 12 ngµy ®ªm anh hïng ®ã, ngµy nµo lùc l­îng phßng kh«ng-kh«ng qu©n còng lËp chiÕn tÝch vÎ vang. Kh«ng nh÷ng b¶o vÖ ®­îc c¸c môc tiªu quan träng mµ cßn tiªu diÖt ®­îc c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng hiÖn ®¹i bËc nhÊt cña ®Þch. §Õn nçi tæng thèng Mü ®· tuyªn bè, nÕu tiÕp tôc ®¸nh Hµ Néi, H¶i Phßng th× trong vßng vµi tuÇn n÷a n­íc Mü sÏ hÕt B52! §Þch ph¶i tuyªn bè ngõng nÐm bom miÒn B¾c ViÖt Nam, t¹o thÕ cã lîi cho ta trªn bµn ®µm ph¸n. Nh­ vËy, tõ ngµy 18.12 ®Õn ngµy 29-12-1972, qu©n vµ d©n MiÒn B¾c ®· b¾n r¬i 81 m¸y bay Mü trong ®ã cã 34 m¸y bay chiÕn l­îc B.52 vµ 5 F.111. Tiªu diÖt vµ b¾t sèng hµng tr¨m giÆc l¸i, b¾n ch¸y 9 tµu chiÕn. H×nh 3. M¸y bay B52 cña Mü H×nh 4.M¸y bay B52 cña Mü ph¬i x¸c trªn ®­êng Hoµng Hoa Th¸m, Hµ Néi Tæng kÕt l¹i, sè m¸y bay Ph¸p bÞ b¾n r¬i vµ ph¸ hñy tõ ngµy 23-4-1945 tíi ngµy 20-7-1954 lµ 435 chiÕc. Sè m¸y bay Mü ngôy bÞ b¾n r¬i vµ ph¸ hñy tõ ngµy n¨m 1961 tíi ngµy 30-4-1975 lµ 37143 chiÕc. Trong ®ã miÒn B¾c b¾n r¬i 4181 chiÕc (cã 68 B.52, 13 F.111), b¾t sèng 472 giÆc l¸i. Qu©n chñng phßng kh«ng kh«ng qu©n :b¾n r¬i 2635 chiÕc (cã 62 B.52 vµ 3 F.111). C¸c binh chñng phßng kh«ng-kh«ng qu©n ®· ®­îc §¶ng vµ nhµ n­íc ta khen th­ëng, binh chñng tªn löa anh hïng :”...b¾n r¬i 800 m¸y bay gåm nhiÒu kiÓu lo¹i cña kh«ng qu©n chiÕn l­îc vµ kh«ng qu©n chiÕn thuËt cña ®Õ quèc Mü, trong ®ã cã 57 B.52...” (trÝch tuyªn d­¬ng anh hïng th¸ng 1-1973), binh chñng radar anh hïng :”...ph¸t hiÖn ®­îc h¬n 500,000,000 lÇn tèp m¸y bay vµ hµng v¹n lÇn tµu chiÕn ®Þnh x©m ph¹m vïng trêi, vïng biÓn... ”(trÝch tuyªn d­¬ng anh hïng ngµy 20-10-1976), binh chñng ph¸o cao x¹ anh hïng :”...®· b¾n r¬i 5000 m¸y bay ®Þch, hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô b¶o vÖ môc tiªu, b¶o vÖ giao th«ng vËn t¶i chiÕn l­îc,b¶o vÖ c¸c lùc l­îng hµnh qu©n chi viÖn cho c¸c binh chñng b¹n chiÕn ®Êu...”(trÝch tuyªn d­¬ng anh hïng ngµy 20-10-1976). 2.3.Xu h­íng ph¸t triÓn c¸c ph­¬ng tiÖn, vò khÝ tiÕn c«ng ®­êng kh«ng Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, khoa häc c«ng nghÖ ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn v­ît bËc. Mçi khi cã mét ph¸t minh th× hÇu nh­ tr­íc hÕt nã ®­îc øng dông trong qu©n sù. ChÝnh v× vËy, qu©n sù lu«n lµ lÜnh vùc cã tÝnh c«ng nghÖ rÊt cao. §Æc biÖt lµ c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng lu«n ®i tr­íc mét b­íc, lu«n ®­îc øng dông c¸c c«ng nghÖ míi nhÊt. Chóng ta t×m hiÓu mét sè trang thiÕt bÞ, vò khÝ hiÖn ®¹i. 2.3.1.Vò khÝ t¸c chiÕn trªn bé -Xe t¨ng: cã kh¶ n¨ng c¬ ®éng cao, líp vá ¸o gi¸o chÞu ®ùng tèt, ho¶ lùc m¹nh. VÝ dô nh­ xe t¨ng M21 cña Mü kÝp l¸i xe cã 3 ng­êi, trªn xe cã trang bÞ hÖ thèng phßng chèng h¹t nh©n, sinh ho¸, hÖ thèng ®iÒu khiÓn tinh vi, thêi gian chuÈn bÞ ho¶ lùc ng¾n, ®é chÝnh x¸c cao... -Ph¸o: c¸c lo¹i ph¸o tù hµnh, ph¸o ®a n¨ng cã tÇm b¾n tõ 30 km cho ®Õn 50 km. VÝ dô ph¸o tù hµnh M109 cña Mü träng l­îng 55 tÊn, tÇm b¾n 48 km, c«ng suÊt ®éng c¬ 1500 m· lùc, tèc ®é lín nhÊt 67 km/h, tèc ®é b¾n ®¹n 12 ph¸t/phót. -Trùc th¨ng: C¸c trùc th¨ng cã kÕt cÊu gän nhÑ, trang bÞ ho¶ lùc m¹nh, tèc ®é cao cã kh¶ n¨ng gi¶m ph¶n x¹ sãng ®iÖn tõ Radar ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng ë tÇm thÊp. VÝ dô trùc th¨ng AH-6D cña Mü ®­îc trang bÞ Radar ®iÒu khiÓn ho¶ lùc vµ tªn löa “phãng råi quªn” ,cã hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng vµ chèng nhiÔu t¸c chiÕn trong mäi thêi tiÕt. -Tªn löa phßng kh«ng: võa chèng m¸y bay võa chèng tªn löa chiÕn thuËt, gi¶m thêi gian ph¶n øng, cã thÓ phãng th¼ng ®øng, ®èi phã víi nhiÒu môc tiªu. VÝ dô tªn löa Patrièt PAC-3 cã kh¶ n¨ng ®¸nh chÆn môc tiªu cao, thêi gian n¹p ®¹n ng¾n. 2.3.2.Vò khÝ t¸c chiÕn trªn kh«ng -M¸y bay chiÕn ®Êu: M¸y bay chiÕn ®Êu lµ nßng cèt cña hÖ thèng vò khÝ kh«ng qu©n, tr×nh ®é m¸y bay chiÕn ®Êu ph¶n ¸nh thùc lùc kh«ng chiÕn vµ tr×nh ®é c«ng nghiÖp cña mçi quèc gia. HiÖn nay, c¸c lo¹i m¸y bay hiÖn ®¹i ®ang ®­îc cac n­íc nghiªn cøu, chÕ t¹o lµ F22 cña Mü, I.42 cña Nga... -M¸y bay nÐm bom: C¸c m¸y bom nÐm bom chiÕn l­îc tµng h×nh ®­îc trang thiÕt bÞ g©y nhiÔu hiÖn ®¹i. Cã thÓ ®ét kÝch qua l­íi löa phßng kh«ng cña ®èi ph­¬ng víi tèc ®é lín ë ®é cao tõ 15 km tíi 18 km, b¸n kÝnh t¸c chiÕn 1900 km. Ngoµi ra, mçi m¸y bay ®­îc trang bÞ nhiÒu tªn löa vµ bom(4 ®Õn 6 tÊn bom, 4 ®Õn 6 tªn löa), cã thÓ tÊn c«ng ®èi ph­¬ng tõ cù ly 200 ®Õn 400 km. -M¸y bay vËn t¶i qu©n sù: C¸c n­íc tÝch cùc ph¸t triÓn m¸y bay tÇm trung kiÓu míi cã tèc ®é nhanh, träng t¶i lín vµ kh¶ n¨ng bay thÊp. VÝ dô TU330 cña Nga träng t¶i 35 tÊn, cã tèc ®é 800 ®Õn 850 km/h ,®é cao hµnh tr×nh lµ 11 km, cã thÓ bay xa 3000 km. -Vò khÝ trang bÞ trªn m¸y bay: C¸c vò khÝ trang bÞ trªn m¸y bay rÊt hiÖn ®¹i, tÝnh n¨ng kÜ thuËt thuËn lîi cho viÖc tÊn c«ng ®èi ph­¬ng: t¨ng tÇm b¾n ®Ó cã thÓ kh«ng kÝch tõ xa, sö dông kÜ thuËt cao nh­ vi ®iÖn tö, quang ®iÖn tö, hÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu, hÖ thèng ®iÒu khiÓn chÝnh x¸c. 2.3.3.C¸c vò khÝ tÊn c«ng tÇm trung vµ tÇm xa -Tªn löa chiÕn thuËt “®Êt ®èi ®Êt”: hiÖn nay xu h­íng lµ gi¶m träng l­îng, t¨ng l­îng thuèc næ cho ®éng c¬, t¨ng tÇm b¾n tõ 150 km ®Õn 300 km. Tªn löa ®­îc dÉn ®­êng th«ng qua hÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu, x¸c suÊt tróng ®Ých cña tªn löa lµ rÊt cao. -Tªn löa hµnh tr×nh: tªn löa cã nh÷ng ph¸t triÓn míi, ®¬n gi¶n ho¸ thao t¸c, gi¶m thêi gian chuÈn bÞ, x¸c suÊt tróng ®Ých cao. Tªn löa ®­îc l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ, kÜ thuËt tiÕp nhËn hÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu, c¸c sens¬ ®iÒu khiÓn tªn löa cã thÓ nhËn d¹ng môc tiªu trong ®ªm tèi, s­¬ng mï, tÇm b¾n 400 km. Ngoµi ra, c¸c n­íc cßn quan t©m nghiªn cøu ®Ó chÕ t¹o c¸c lo¹i vò sö dông c«ng nghÖ rÊt cao, kh¶ n¨ng huû diÖt rÊt lín nh­ c¸c lo¹i ph¸o ®iÖn tõ tõ vò trô, vò khÝ Laze, vò khÝ xung ®iÖn tõ, vò khÝ ©m thanh... hoÆc c¸c ph­¬ng tiÖn trinh s¸t, theo dâi nh­ vÖ tinh trinh s¸t chôp ¶nh, vÖ tinh trinh s¸t ®iÖn tö, vÖ tinh b¸o ®éng sím tªn löa ®­êng ®¹n, c¸c lo¹i m¸y bay trinh s¸t kh«ng ng­êi l¸i, m¸y bay c¶nh giíi. Tõ nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kØ 20 ®· xuÊt hiÖn mét kh¸i niÖm míi xuÊt hiÖn ®ã lµ t¸c chiÕn ®iÖn tö. T¸c chiÕn ®iÖn tö lµ tËp hîp c¸c biÖn ph¸p chiÕn thuËt, kÜ thuËt dùa trªn c¬ së c¸c ph­¬ng tiÖn vµ thiÕt bÞ v« tuyÕn ®iÖn tö hiÖn cã nh»m ®¹t tíi môc ®Ých cuèi cïng cña chiªn tranh v« tuyÕn ®iÖn tö lµ giµnh thÕ chñ ®éng trªn chiÕn tr­êng th«ng qua c¸c h×nh thøc nh­ trinh s¸t v« tuyÕn ®iÖn tö, chÕ ¸p v« tuyÕn ®iÖn tö, t¸c chiÕn ®iÖn tö phßng kh«ng...C¸c vÖ tinh, m¸ybay, chiÕn xa, chiÕn h¹m næi, tµu chiÕn...®Òu ®­îc trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn t¸c chiÕn ®iÖn tö h×nh thµnh mét hÖ thèng t¸c chiÕn ®iÖn tö kh«ng gian ba chiÒu, nhiÒu tÇng, nhiÒu líp, nhiÒu h­íng víi nhiÒu d¶i sãng kh¸c nhau. TÊt c¶ t¹o thµnh mét hÖ thèng C3I hoµn h¶o thùc hiÖn viÖc chØ huy kiÓm so¸t th«ng tin t×nh b¸o thêi gian thùc trªn chiÕn tr­êng. §ång thêi c¸c hÖ thèng t¸c chiÕn ®iÖn tö cßn cã kh¶ n¨ng chÕ ¸p ®iÖn tö, g©y nhiÔu, chèng radar... lµm cho hÖ thèng th«ng tin rèi lo¹n, radar bÞ mï vµ hÖ thèng chØ huy cña ®èi ph­¬ng bÞ tª liÖt, vò khÝ mÊt kh¶ n¨ng chiÕn ®Êu. Cïng víi sù ph¸t triÓn s©u, réng vÒ mÆt trang bÞ kü thuËt cña c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng th× ph­¬ng ph¸p t¸c chiÕn còng ngµy cµng ®­îc hoµn thiÖn vµ kh«ng ngõng ®æi míi. Bªn c¹nh c¸c ph­¬ng tiÖn t¸c chiÕn truyÒn thèng, c¸c nguyªn t¾c vµ ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn còng ®ang vµ ®· ®­îc sö dông nh­: -TËp kÝch liªn hîp, sö dông tæng hîp nhiÒu lùc l­îng, nhiÒu lo¹i ph­¬ng tiÖn vµ vò khÝ c«ng nghÖ cao. §©y lµ c¸ch ®¸nh phæ biÕn ®­îc sö dông triÖt ®Ó trong suèt qu¸ tr×nh t¸c chiÕn, ®Æc biÖt lµ trong c¸c trËn më ®Çu vµ c¸c trËn quyÕt ®Þnh. -TËp trung lùc l­îng lín, t¹o ­u thÕ h¬n h¼n ®èi ph­¬ng tr­íc khi tÊn c«ng. §©y lµ ph­¬ng ch©m t¸c chiÕn cña c¸c n­íc cã ­u thÕ vÒ lùc l­îng, vò khÝ vµ trang bÞ, lµ “®iÓm tùa” cña chiÕn th¾ng. -T¸c chiÕn toµn cÇu vµ t¸c chiÕn siªu cù ly, ®ång thêi tiÕn c«ng tõ nhiÒu h­íng, trªn nhiÒu ®é cao, vµo nhiÒu khu vùc môc tiªu. §©y lµ kh¶ n¨ng t¸c chiÕn ®Æc biÖt cña c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng dùa vµo cù ly ho¹t ®éng lín, cã thÓ tiÕn hµnh tÊn c«ng vµo bÊt cø vÞ trÝ nµo vµ ®¸nh ®èi ph­¬ng tõ nhiÒu