Phân tích và thiết kế hệ thống thông tin quản lý lương

Môc lôc Lêi më ®Çu L­¬ng bæng lµ mét vÊn ®Ò “nhøc nhèi” cña hÇu hÕt c¸c c«ng ty t¹i ViÖt Nam. §©y lµ mét ®Ò tµi ®· tõng g©y tranh luËn s«i næi trªn diÔn ®µn quèc héi ViÖt Nam trong nhiÒu n¨m qua, vµ hiÖn nay nã vÉn cßn lµ ®Ò tµi nãng báng ®èi víi ViÖt Nam. V× vËy qu¶n lý tiÒn l­¬ng trong c¸c C«ng ty ngµy cµng ®­îc quan t©m, C«ng ty tæ chøc ho¹t ®éng cã tèt hay kh«ng, cã ph¸t triÓn m¹nh hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c«ng t¸c qu¶n lý ®Æc biÖt lµ qu¶n lý tiÒn l­¬ng. Tr­íc kia khi m¸y tÝnh ch­a ®­îc sö dông réng r·i th× mäi c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l­¬ng ®Òu thùc hiÖn b»ng thñ c«ng tøc lµ ®ßi hái ph¶i cã mét sè l­îng ng­êi nhÊt ®Þnh nµo ®ã cã thÓ ®¶m nhËn c«ng viÖc nµy vµ mäi giÊy tê sæ s¸ch l­u tr÷ b»ng c¸c trang giÊy. Thö nghÜ sau kho¶ng thêi gian dµi ho¹t ®éng th× sè l­îng sæ s¸ch giÊy tê sÏ lµ bao nhiªu. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn c«ngviÖc tÝnh to¸n cã nhiÒu sai xãt, nhÇm lÉn vµ khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm th«ng tin khi cÇn thiÕt Khi m¸y tÝnh ra ®êi vµ øng dông vµo thùc tiÔn ngµy cµng nhiÒu ®· gióp cho viÖc qu¶n lý trë nªn dÔ dµng h¬n. M¸y tÝnh cã thÓ l­u tr÷ l­îng lín th«ng tin mµ kh«ng cÇn ®Õn sæ s¸ch, cã thÓ t×m kiÕm th«ng tin mét c¸ch nhanh chãng mµ kh«ng tèn c«ng søc t×m kiÕm, h¹n chÕ ®­îc nh÷ng sai sãt trong tÝnh to¸n tiÒn l­¬ng cho c«ng nh©n viªn. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc tin häc ho¸ trong c«ng t¸c qu¶n lý em ®· chän ®Ò tµi x©y dùng ch­¬ng tr×nh hç trî hÖ thèng qu¶n lý tiÒn l­¬ng theo thêi gian nh»m cËp nhËt, t×m kiÕm, tÝnh to¸n th«ng tin vÒ tiÒn l­¬ng mét c¸ch nhanh chãng. Néi dung gåm cã 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I : C¸c vÊn ®Ò vÒ ph­¬ng ph¸p luËn trong hÖ thèng qu¶n lý tiÒn l­¬ng Ch­¬ng II : Ph©n tÝch bµi to¸n Ch­¬ng III : Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý l­¬ng Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph­¬ng ph¸p luËn trong hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý tiÒn l­¬ng C¬ së lý luËn vÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng C¬ së lý luËn vµ b¶n chÊt cña tiÒn l­¬ng. TiÒn l­¬ng lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc kÝch thÝch con ng­êi lµm viÖc h¨ng h¸i, nh­ng ®ång thêi còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y tr× trÖ, bÊt m·n hoÆc tõ bá c«ng ty mµ ra ®i. TÊt c¶ ®Òu tuú thuéc vµo tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña c¸c cÊp qu¶n trÞ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ sù ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng søc lao ®éng, søc lao ®éng lµ hµng ho¸ do ®ã tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ cu¶ søc lao ®éng. NÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa, n¬i mµ c¸c quan hÖ thÞ tr­êng thèng trÞ mäi quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c, C.M¸c viÕt:” TiÒn c«ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng mµ chØ lµ mét h×nh th¸i c¶i trang cña gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ søc lao ®éng”. Tr­íc hÕt tiÒn l­¬ng lµ sè tiÒn mµ ng­êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng­êi lao ®éng. §iÒu ®ã thÓ hiÖn quan hÖ kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng. MÆt kh¸c do tiÒn l­¬ng lµ lo¹i hµng ho¸ søc lao ®éng ®Æc biÖt nªn nã kh«ng chØ thuÇn tuý lµ vÊn ®Ò kinh tÕ mµ cßn lµ mét vÊn ®Ò x· héi rÊt quan träng, liªn quan tíi ®êi sèng vµ trËt tù x· héi, ®ã lµ quan hÖ x· héi. §èi víi ng­êi lao ®éng, tiÒn l­¬ng lµ thu nhËp chñ yÕu ®èi víi ®a sè lao ®éng trong x· héi cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn møc sèng cña hä. Môc ®Ých cña ng­êi lao ®éng lµ phÊn ®Êu n©ng cao tiÒn l­¬ng. §iÒu nµy ®· t¹o ®éng lùc ®Ó ng­êi lao ®éng ph¸t triÓn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña m×nh. TiÒn l­¬ng kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò quan träng ®èi víi ng­êi lao ®éng mµ trong ho¹t ®éng kinh doanh, tiÒn l­¬ng lµ mét phÇn chi phÝ cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt-kinh doanh. V× vËy tiÒn l­¬ng lu«n ®­îc tÝnh to¸n vµ qu¶n lý chÆt chÏ. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian HÇu hÕt c¸c c«ng ty t¹i c¸c n­íc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi ®Òu ¸p dông theo ph­¬ng ph¸p nµy. TiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian chñ yÕu ¸p dông ®èi víi nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý, cßn ®èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt chØ ¸p dông ë nh÷ng bé phËn kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®Þnh møc mét c¸ch chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c, hoÆc v× tÝnh chÊt cña s¶n xuÊt h¹n chÕ, nÕu thùc hiÖn tr¶ c«ng theo s¶n phÈm sÏ kh«ng b¶o ®¶m ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm, kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc. H×nh thøc tiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian cã hai chÕ ®é: theo thêi gian ®¬n gi¶n vµ theo thêi gian cã th­ëng. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n lµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng mµ tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc cña mçi ng­êi c«ng nh©n do møc l­¬ng cÊp bËc cao hay thÊp vµ thêi gian thùc tÕ lµm viÖc nhiÒu hay Ýt quyÕt ®Þnh. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy chØ ¸p dông ë nh÷ng n¬i khã x¸c ®Þnh møc lao ®éng chÝnh x¸c, khã ®¸nh gi¸ c«ng viÖc chÝnh x¸c. LTT = LCB x T Trong ®ã: LTT: TiÒn l­¬ng thùc tÕ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc. LCB: TiÒn l­¬ng cÊp bËc giê tÝnh theo thêi gian. T: Thêi gian thùc tÕ ®· lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng. Cã 2 lo¹i l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n: L­¬ng ngµy: TÝnh theo møc l­¬ng cÊp bËc ngµy vµ sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng. L­¬ng ngµy= L­¬ng th¸ng/26. L­¬ng th¸ng: TÝnh theo møc l­¬ng cÊp bËc th¸ng ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy lµ sù kÕt hîp gi÷a chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n víi tiÒn th­ëng, khi ®¹t ®­îc nh÷ng chØ tiªu vÒ sè l­îng hoÆc chÊt l­îng ®· qui ®Þnh. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy chñ yÕu ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n phô lµm c«ng viÖc phôc vô nh­ c«ng nh©n söa ch÷a, ®iÒu chØnh thiÕt bÞ... Ngoµi ra, cßn ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n chÝnh lµm nh÷ng kh©u s¶n xuÊt cã tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ cao, tù ®éng ho¸ hoÆc nh÷ng c«ng viÖc tuyÖt ®èi ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng. TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy l­¬ng tr¶ theo thêi gian(møc l­¬ng cÊp bËc) nh©n víi thêi gian lµm viÖc thùc tÕ, sau ®ã céng víi tiÒn th­ëng. ChÕ ®é b¶o hiÓm x· héi Kh¸i niÖm: B¶o hiÓm x· héi lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña chÝnh s¸ch x· héi mµ nhµ n­íc b¶o ®¶m tr­íc ph¸t luËt cho mçi ng­êi d©n nãi chung vµ mçi ng­êi lao ®éng nãi riªng. B¶o hiÓm x· héi lµ sù b¶o ®¶m vÒ mÆt vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng trong vµ ngoµi khu vùc quèc doanh khi èm ®au, thai s¶n, tai n¹n, h­u trÝ hoÆc chÕt ®Ó gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh, trªn c¬ së ®ongd gãp cña ng­êi sö dông lao ®éng, ng­êi lao ®éng vµ sù b¶o hé cña Nhµ n­íc. Quü b¶o hiÓm x· héi Quü b¶o hiÓm x· héi ®­îc h×nh thµnh tõ sù ®ãng gãp cña ng­êi sö sông lao ®éng, ng­êi lao ®éng vµ hç trî cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Quü dïng ®Ó chi tr¶ c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi(theo nguyªn t¾c cã ®ãng gãp cã h­ëng, møc h­ëng tuú thuéc vµo sù ®ãng gãp), thêi gian tham gia b¶o hiÓm x· héi vµ thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu hoµ x· héi. C¸c chÕ ®é BHXH Cã 5 chÕ ®é sau : ChÕ ®é trî èm ®au. Tai n¹n nghÒ nghiÖp. Thai s¶n : H­u trÝ: ChÕ ®é tö tuÊt. Tãm l¹i: ChÕ ®é b¶o hiÓm x· héi quy ®Þnh quü b¶o hiÓm x· héi ®­îc h×nh thµnh tõ 2 nguån sau ®©y: TrÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng cña c¸c ®¬n vÞ b»ng 15% tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶. TrÝch l­¬ng ng­êi lao ®éng 5%. Ngoµi ra theo quy ®Þnh hiÖn nay ng­êi lao ®éng cßn ph¶i nép b¶o hiÓm y tÕ cho c¬ quan. B¶o hiÓm b»ng 1% tiÒn l­¬ng ®Ó chi tr¶ cho dÞch vô kh¸m ch÷a bÖnh miÔn phÝ. Doanh nghiÖp sÏ thu håi kho¶n nµy b»ng c¸ch trõ l­¬ng cña ng­êi lao ®éng. ChÕ ®é tÝnh l­¬ng cña C«ng ty TÝnh l­¬ng cho CBCNV v¨n phßng dùa vµo c¸c yÕu tè sau: B¶ng chÊm c«ng B¶ng theo dâi lµm thªm ngµy. C¸c chÕ ®é phô cÊp BHXH thay l­¬ng(nghØ èm, thai s¶n…) TÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt Nh÷ng kho¶n phô ¶nh h­ëng ®Õn l­¬ng: TÝnh hÖ sè phô cÊp l­¬ng theo thêi gian c«ng t¸c QuyÕt ®Þnh cña C«ng ty bao nhiªu thêi gian ®­îc xÐt n©ng l­¬ng TiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ theo tr×nh ®é TiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ theo khèi l­îng c«ng viÖc hoÆc choc vô ®ang gi÷(Tr­ëng phßng, phã phßng, nh©n viªn…) C¸c chÕ ®é th­ëng ph¹t: Tuú theo møc ®é hoµn thµnh xuÊt s¾c c«ng viÖc hoÆc cã ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt cã thÓ th­ëng mét lÇn hoÆc t¨ng l­¬ng sím. Khi vi ph¹m kû luËt lao ®éng hoÆc néi quy cña C«ng ty xö ph¹t theo møc ®é vi ph¹m vµ trõ vµo l­¬ng cuèi th¸ng. Ph­¬ng ph¸p luËn ph©n tÝch _ thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin Mét sè vÊn ®Ò vÒ hÖ thèng th«ng tin Kh¸i niÖm hÖ thèng th«ng tin HÖ thèng th«ng tin lµ mét tËp hîp nh÷ng con ng­êi, c¸c thiÕt bÞ phÇn cøng, phÇn mÒm, d÷ liÖu… thùc hiÖn ho¹t ®éng thu thËp, l­u tr÷, xö lý vµ ph©n phèi th«ng tin trong mét tËp c¸c rµng buéc ®­îc gäi lµ m«i tr­êng. Nã ®­îc thÓ hiÖn bëi nh÷ng con ng­êi, c¸c thñ tôc, d÷ liÖu vµ thiÕt bÞ tin häc hoÆc kh«ng tin häc. §Çu vµo cña hÖ thèng th«ng tin ®­îc lÊy tõ c¸c nguån vµ ®­îc xö lý bëi hÖ thèng sö dông nã cïng víi c¸c d÷ liÖu ®· ®­îc l­u tr÷ tõ tr­íc. KÕt qu¶ xö lý ®­îc chuyÓn ®Õn c¸c ®Ých hoÆc cËp nhËt vµo kho l­u tr÷ d÷ liÖu. M« h×nh hÖ thèng th«ng tin Xö lý vµ l­u gi÷ Kho d÷ liÖu Thu nhËp Ph©n ph¸t §Ých Nguån HÖ thèng th«ng tin qu¶n lý MIS Lµ hÖ thèng trî gióp c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý cña tæ chøc, c¸c ho¹t ®éng nµy n»m ë møc ®iÒu khiÓn t¸c nghiÖp, ®iÒu khiÓn qu¶n lý hoÆc lËp kÕ ho¹ch chiÕn l­îc. Chóng dùa vµo c¸c c¬ s¬ d÷ liÖu ®­îc t¹o ra bëi c¸c hÖ xö lý giao dÞch còng nh­ tõ c¸c nguån d÷ liÖu ngoµi tæ chøc ®Ó t¹o ra c¸c b¸o c¸o cho c¸c nhµ qu¶n lý mét c¸ch ®Þnh kú hoÆc theo yªu cÇu. C¸c b¸o c¸o nµy tãm t¾t t×nh h×nh vÒ mét mÆt ®Æc biÖt nµo ®ã cña tæ chøc. Tõ c¸c b¸o c¸o nµy chóng ta cã thÓ so s¸nh c¸c d÷ liÖu hiÖn thêi cña c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh c«ng nghiÖp, d÷ liÖu hiÖn thêi vµ c¸c d÷ liÖu lÞch sö. HÖ xö lý giao dÞch vËn hµnh tèt hay xÊu cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng th«ng tin mµ c¸c hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý s¶n sinh ra. C¸c hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý nh­: hÖ thèng ph©n tÝch n¨ng lùc b¸n hµng, theo dâi chi tiªu, theo dâi n¨ng suÊt hoÆc v¾ng mÆt cña nh©n viªn, nghiªn cøu vÒ thÞ tr­êng… HÖ thèng th«ng tin kÕ to¸n HÖ thèng th«ng tin kÕ to¸n lµ tËp hîp c¸c nguån lùc nh­ con ng­êi, thiÕt bÞ m¸y mãc ®­îc thiÕt kÕ nh»m biÕn ®æi d÷ liÖu tµi chÝnh vµ c¸c d÷ liÖu kh¸c thµnh th«ng tin M« h×nh hÖ thèng th«ng tin tù ®éng ho¸ D÷ liÖu kÕ to¸n (chøng tõ,sæ s¸ch Th«ng tin kÕ to¸n (B¸o c¸o qu¶n trÞ, b¸o c¸o tµi chÝnh HÖ thèng th«ng tin kÕ to¸n PhÇn cøng PhÇn mÒm C¬ së d÷ liÖu C¸c thñ tôc Con ng­êi Nguyªn nh©n dÉn tíi viÖc ph¸t triÓn mét hÖ thèng th«ng tin Nh÷ng cè g¾ng ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cuèi cïng lµ cung cÊp cho c¸c thµnh viªn cña tæ chøc nh÷ng c«ng cô qu¶n lý tèt nhÊt. Ph¸t triÓn mét hÖ thèng th«ng tin bao gåm viÖc ph©n tÝch hÖ thèng ®ang tån t¹i, thiÕt kÕ mét hÖ thèng míi, thùc hiÖn vµ tiÕn hµnh cµi ®Æt nã. Ph©n tÝch mét hÖ thèng th«ng tin b¾t ®Çu tõ viÖc thu thËp d÷ liÖu vµ chØnh ®èn chóng ®Ó ®­a ra ®­îc chÈn ®o¸n vÒ t×nh h×nh thùc tÕ. ThiÕt kÕ lµ nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh c¸c bé phËn cña mét hÖ thèng míi cã kh¶ n¨ng c¶i thiÖn t×nh tr¹ng hiÖn t¹i vµ x©y dùng c¸c m« h×nh l« gÝc vµ m« h×nh vËt lý ngoµi cña hÖ th«ng ®ã. ViÖc thùc hiÖn hÖ thèng th«ng tin liªn quan tíi x©y dùng m« h×nh vËt lý trong cña hÖ thèng míi vµ chuyÓn m« h×nh ®ã sang ng«n ng÷ tin häc. Cµi ®Æt mét hÖ thèng lµ tÝch hîp nã vµo ho¹t ®éng cña tæ chøc. Nguyªn nh©n dÉn tíi viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin: Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý Nh÷ng yªu cÇu míi cña nhµ qu¶n lý: ®iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn sù cÇn thiÕt cña mét dù ¸n ph¸t triÓn mét hÖ thèng th«ng tin míi hay c¸c ®æi míi cña doanh nghiÖp c¹nh tranh còng cã t¸c ®éng m¹nh vµo ®éng c¬ buéc doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng hµnh ®éng ®¸p øng. Sù thay ®æi cña c«ng nghÖ: khi xuÊt hiÖn c«ng nghÖ míi cã thÓ dÉn ®Õn viÖc tæ chøc ph¶i xem l¹i thiÕt bÞ hiÖn cã trong hÖ thèng th«ng tin cña m×nh Thay ®æi s¸ch l­îc chÝnh trÞ: ®iÒu nµy cã thÓ x¶y ra khi nhµ qu¶n lý sö dông ph­¬ng tiÖn th«ng tin më réng quyÒn lùc cña m×nh. Ph­¬ng ph¸p ph¸t triÓn mét hÖ thèng th«ng tin Dù ¸n ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin víi môc ®Ých lµ cã ®­îc mét s¶n phÈm ®¸p øng yªu cÇu ng­êi sö dông, nã phï hîp víi ho¹t ®éng cña c«ng ty, chÝnh x¸c vÒ mÆt kü thuËt, tu©n thñ c¸c giíi h¹n vÒ tµi chÝnh vµ thêi gian ®Þnh tr­íc. §Ó ph¸t triÓn mét hÖ thèng th«ng tin kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i theo ®uæi mét ph­¬ng ph¸p. Tuy nhiªn kh«ng cã ph­¬ng ph¸p ta cã nguy c¬ kh«ng ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®Þnh tr­íc. Mét ph­¬ng ph¸p ®­îc ®Þnh nghÜa nh­ mét tËp hîp c¸c b­íc vµ c«ng cô cho ph¸p tiÕn hµnh mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin chÆt chÏ nh­ng dÔ qu¶n lý h¬n.Sau ®©y lµ ba nguyªn t¾c c¬ së chung cña nhiÒu ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i cã cÊu tróc ph¸t triÓn mét hÖ thèng th«ng tin: Nguyªn t¾c 1. Sö dông c¸c m« h×nh: m« h×nh l« gÝc, m« h×nh vËt lý trong, m« h×nh vËt lý ngoµi. B»ng c¸ch cïng m« t¶ vÒ mét ®èi t­îng chóng ta cã thÓ thÊy ba m« h×nh nµy ®­îc quan t©m tõ nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau. Nguyªn t¾c 2. ChuyÓn tõ c¸i chung sang c¸i riªng: ®©y lµ nguyªn t¾c cña sù ®¬n gi¶n ho¸. Thùc tÕ cho thÊy ®Ó hiÓu ®­îc tèt mé hÖ thèng thèng th«ng tin th× tr­íc hÕt ph¶i hiÓu c¸c mÆt chung tr­íc khi xem xÐt chi tiÕt Nguyªn t¾c 3: ChuyÓn tõ m« h×nh vËt lý sang m« h×nh l« gÝc khi ph©n tÝch vµ tõ m« h×nh l« gÝc sang m« h×nh vËt lý khi thiÕt kÕ. C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn hÖ thèng. §¸nh gi¸ yªu cÇu. §¸nh gi¸ yªu cÇu cã môc ®Ých cung cÊp cho l·nh ®¹o tæ chøc hoÆc héi ®ång gi¸m ®èc nh÷ng d÷ liÖu ®Ých thùc ®Ó ra quyÕt ®Þnh vÒ thêi c¬, tÝnh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ cña mét dù ¸n ph¸t triÓn hÖ thèng. Nã bao gåm c¸c c«ng ®o¹n sau: LËp kÕ ho¹ch ®¸nh gi¸ yªu cÇu. Lµm râ yªu cÇu. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thùc thi. ChuÈn bÞ vµ tr×nh bµy b¸o c¸o ®¸nh gi¸ yªu cÇu. Ph©n tÝch chi tiÕt Giai ®o¹n ph©n tÝch chi tiÕt bao gåm c¸c c«ng ®o¹n sau ®©y: LËp kÕ ho¹ch ph©n tÝch chi tiÕt. Nghiªn cøu m«i tr­êng cña hÖ thèng ®ang tån t¹i. Nghiªn cøu hÖ thèng thùc t¹i. §­a ra chuÈn ®o¸n vµ x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè gi¶i ph¸p. §¸nh gi¸ l¹i tÝnh kh¶ thi. Thay ®æi ®Ó xuÊt cña dù ¸n. ChuÈn bÞ vµ tr×nh bµy b¸o c¸o ph©n tÝch chi tiÕt. ThiÕt kÕ logic Giai ®o¹n nµy nh»m x¸c ®Þnh tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn l«gic cña mét hÖ thèng th«ng tin, cho phÐp lo¹i bá ®­îc c¸c vÊn ®Ò cña hÖ thèng thùc tÕ vµ ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®· ®­îc thiÕt lËp ë giai ®o¹n tr­íc. ThiÕt kÕ l«gÝc bao gåm nh÷ng c«ng ®o¹n sau: ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu. ThiÕt kÕ xö lý. ThiÕt kÕ c¸c luång d÷ kiÖu vµo. ChØnh söa tµi liÖu cho møc l«gÝc. Hîp thøc ho¸ m« h×nh l«gÝc. §Ò xuÊt c¸c ph­¬ng ¸n cña gi¶i ph¸p X¸c ®Þnh c¸c rµng buéc tin häc vµ rµng buéc tæ chøc. X©y dùng c¸c ph­¬ng ¸n cña gi¶i ph¸p. §¸nh gi¸ c¸c ph­¬ng ¸n cña gi¶i ph¸p. ChuÈn bÞ vµ tÝnh bµy b¸o c¸o cña gi¶i ph¸p. ChuÈn bÞ vµ tr×nh bµy b¸o c¸o cña giai ®o¹n ®Ò xuÊt c¸c ph­¬ng ¸n gi¶i ph¸p. ThiÕt kÕ vËt lý ngoµi Giai ®o¹n nµy ®­îc tiÕn hµnh sau khi mét ph­¬ng ¸n gi¶i ph¸p ®­îc lùa chän. ThiÕt kÕ vËt lý bao gåm hai tµi liÖu kÕt qu¶ cÇn cã: Tr­íc hÕt lµ mét tµi liÖu bao chøa tÊt c¶ c¸c ®Æc tr­ng cña hÖ thèng míi sÏ cÇn cho ng­êi sö dông vµ nã m« t¶ c¶ phÇn thñ c«ng vµ c¶ nh÷ng giao diÖn víi nh÷ng phÇn tin häc ho¸. Nh÷ng c«ng ®o¹n chÝnh cña thiÕt kÕ vËt ký ngoµi lµ: LËp kÕ ho¹ch thiÕt kÕ vËt lý ngoµi. ThiÕt kÕ chi tiÕt c¸c giao diÖn (vµo/ ra). ThiÕt kÕ c¸c thñ tôc thñ c«ng. ChuÈn bÞ vµ tr×nh bµy b¸o c¸o vÒ thiÕt kÕ vËt lý ngoµi. TriÓn khai kü thuËt hÖ thèng C¸c ho¹t ®éng chÝnh cña viÖc triÓn khai thùc hiÖn kü thuËt hÖ thèng lµ nh­ sau: LËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn kü thuËt ThiÕt kÕ vËt lý trong LËp tr×nh Thö nghiÖm hÖ thèng ChuÈn bÞ tµi liÖu. Cµi ®Æt vµ khai th¸c. Cµi ®Æt hÖ thèng lµ viÖc chuyÓn tõ hÖ thèng cò sang hÖ thèng míi ®­îc thùc hiÖn. §Ó viÖc chuyÓn ®æi nµy ®­îc thùc hiÖn víi nh÷ng va ch¹m Ýt nhÊt, cÇn ph¶i lËp kÕ ho¹ch mét c¸ch cÈn thËn. Giai ®o¹n nµy bao gåm c¸c c«ng ®o¹n sau: LËp kÕ ho¹ch cµi ®Æt. ChuyÓn ®æi. Khai th¸c vµ b¶o tr×. §¸nh gi¸ Nh­ vËy kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ bao gåm hai phÇn lín : hÖ thèng th«ng tin vµ tµi liÖu vÒ hÖ thèng. C«ng cô m« h×nh ho¸ S¬ ®å luång d÷ liÖu S¬ ®å luång d÷ liÖu dïng ®Ó m« t¶ hÖ thèng th«ng tin nh­ng trªn gãc ®é trõu t­îng. Trªn s¬ ®å chØ bao gåm c¸c luång d÷ liÖu, c¸c xö lý, c¸c l­u tr÷ d÷ liÖu, nguån vµ ®Ých nh­ng kh«ng hÒ quan t©m tíi n¬i, thêi ®iÓm vµ ®èi t­îng chÞu tr¸ch nhiÖm xö lý. S¬ ®å luång d÷ liÖu chØ m« t¶ ®¬n thuÇn hÖ thèng th«ng tin lµm g× vµ ®Ó lµm g×. Ký ph¸p dïng cho s¬ ®å luång d÷ liÖu(DFD) Ng«n ng÷ s¬ ®å luång d÷ liÖu sö dông 4 lo¹i ký ph¸p c¬ b¶n: thùc thÓ, tiÕn tr×nh, kho d÷ liÖu vµ dßng d÷ liÖu. Tªn ng­êi/ bé phËn ph¸t/ nhËn tin Nguån hoÆc ®Ých Tªn dßng d÷ liÖu Dßng d÷ liÖu Tªn tiÕn tr×nh xö lý TiÕn tr×nh xö lý TÖp d÷ liÖu Kho d÷ liÖu C¸c ký ph¸p c¬ b¶n cña ng«n ng÷ DFD C¸c møc cña DFD S¬ ®å ng÷ c¶nh thÓ hiÖn rÊt kh¸i qu¸t néi dung chÝnh cña hÖ thèng th«ng tin. S¬ ®å nµy kh«ng ®i vµo chi tiÕt mµ m« t¶ sao cho chØ cÇn mét lÇn nh×n lµ nhËn ra néi dung chÝnh cña hÖ thèng. §Ó cho s¬ ®å ng÷ c¶nh s¸ng sña, dÔ nh×n cã thÓ bá qua c¸c kho d÷ liÖu, bá qua c¸c xö lý cËp nhËt. Ph©n r· s¬ ®å: §Ó m« t¶ hÖ thèng chi tiÕt h¬n ng­êi ta dïng kü thuËt ph©n r· s¬ ®å. B¾t ®Çu tõ s¬ ®å møc khung c¶nh, ng­êi ta ph©n r· ra thµnh s¬ ®å møc 0, sau ®ã lµ møc 1… C¸c giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh x©y dùng m« h×nh d÷ liÖu ThiÕt kÕ CSDL l« gÝc ®i tõ c¸c th«ng tin ®Çu ra X¸c ®Þnh c¸c tÖp c¬ së d÷ liÖu trªn c¬ së c¸c th«ng tin ®Çu ra cña hÖ thèng lµ ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n cña viÖc thiÕt c¬ së d÷ liÖu. C¸c b­íc chi tiÕt khi thiÕt kÕ CSDL ®i tõ c¸c th«ng tin ra: B­íc 1. X¸c ®Þnh c¸c ®Çu ra: LiÖt kª toµn bé c¸c th«ng tin ®Çu ra, néi dung, khèi l­îng, tÇn suÊt vµ n¬i nhËn cña chóng. B­íc 2. X¸c ®Þnh c¸c tÖp cÇn thiÕt cung cÊp ®ñ d÷ liÖu cho viÖc t¹o ra tõng ®Çu vµo. LiÖt kª c¸c phÇn tö th«ng tin trªn ®Çu ra. Trªn mçi th«ng tin ®Çu ra bao gåm c¸c phÇn tö th«ng tin gäi lµ thuéc tÝnh. §¸nh dÊu c¸c thuéc tÝnh lÆp( lµ nh÷ng thuéc tÝnh cã thÓ nhËn nhiÒu gi¸ trÞ d÷ liÖu) vµ c¸c thuéc tÝnh thø sinh( lµ nh÷ng thuéc tÝnh ®­îc tÝnh to¸n ra hoÆc suy ra tõ c¸c thuéc tÝnh kh¸c). G¹ch ch©n c¸c thuéc tÝnh kho¸ cho th«ng tin ®Çu ra vµ lo¹i bá c¸c thuéc tÝnh thø sinh khái danh s¸ch. B­íc 3. Thùc hiÖn viÖc chuÈn ho¸. ChuÈn ho¸ møc 1(1NF): quy ®Þnh trong mçi danh s¸ch kh«ng ®­îc phÐp chøa nh÷ng thuéc tÝnh lÆp. NÕu cã c¸c thuéc tÝnh lÆp th× ph¶i t¸ch c¸c thuéc tÝnh lÆp ®ã ra thµnh c¸c danh s¸ch con, cã mét ý nghÜa d­íi gãc ®é qu¶n lý. Sau ®ã ®Æt cho nã mét tªn, t×m cho nã mét thuéc tÝnh ®Þnh danh cña danh s¸ch gèc. ChuÈn ho¸ møc 2(2NF): trong mét danh s¸ch mçi thuéc tÝnh ph¶i phô thuéc hµm vµo toµn bé kho¸ chø kh«ng chØ phô thuéc vµo mét phÇn cña kho¸. NÕu cã sù phô thuéc nh­ vËy th× ph¶i t¸ch nh÷ng thuéc tÝnh phô thuéc hµm vµo bé phËn cña kho¸ thµnh mét danh s¸ch con míi. Sau ®ã lÊy bé phËn ®ã lµm kho¸ cho danh s¸ch míi. §Æt cho danh s¸ch míi nµy mét tªn cho phï hîp víi néi dung cña c¸c thuéc tÝnh trong danh s¸ch. ChuÈn ho¸ møc 3(3NF): quy ®Þnh trong mét danh s¸ch kh«ng ®­îc phÐp cã sù phô thuéc b¾c cÇu gi÷a c¸c thuéc tÝnh. NÕu thuéc tÝnh Z phô thuéc hµm vµo thuéc tÝnh Y vµ thuéc tÝnh Y phô thuéc hµm vµo thuéc tÝnh X th× ph¶i t¸ch chóng vµo 2 danh s¸ch ch­a quan hÖ Z, Y vµ danh s¸ch chøa quan hÖ Y vµ X. Sau ®ã x¸c ®Þnh kho¸ vµ tªn cho mçi danh s¸ch míi. X¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c thùc thÓ C¸c b­íc ®Ó x¸c ®Þnh mèi quan hÖ: M« t¶ c¸c thùc thÓ(b¶ng) vµ c¸c thuéc tÝnh cña nã. X¸c ®Þnh c¸c kho¸ chÝnh( kho¸ chÝnh vµ kho¸ ngo¹i lai. TiÕn hµnh chuÈn ho¸ d÷ liÖu ®èi víi tõng thùc thÓ(b¶ng) ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu lµ x¸c ®Þnh yªu cÇu th«ng tin cña ng­êi sö dông HTTT míi. ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu gåm c¸c c«ng viÖc sau: X¸c ®Þnh môc ®Ých cña c¬ së d÷ liÖu: ®©y lµ c«ng viÖc quan träng nhÊt. Lµ mét c¸n bé thiÕt kÕ mét c¬ së d÷ liÖu(CSDL), hä cÇn ph¶i biÕt râ CSDL nµy sÏ ®­îc dïng lµm g×? Muèn vËy ph¶i nghiªn cøu xem ng­êi dïng CSDL trong t­¬ng lai cÇn trÝch rót nh÷ng d÷ liÖu nµo d­íi d¹ng nh÷ng b¸o x¸o nh­ thÕ nµo vµ sö dông nh÷ng d÷ liÖu Êy vµo viÖc g×. Ph¸c ho¹ m« h×nh d÷ liÖu: tr­íc hÕt lµ x¸c ®Þnh c¸c thùc thÓ vµ thuéc tÝnh cña mçi thùc thÓ ®ã. X¸c ®Þnh thùc thÓ nµo víi thuéc tÝnh nµo cÇn ®­îc ghi nhËn vµ l­u tr÷ trong CSDL sao cho cã thÓ ®¹t ®­îc nh÷ng môc ®Ých ®· ®Ò ra. Thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh CSDL cÇn chøa nh÷ng b¶ng nµo vµ mçi b¶ng cÇn ch­a nh÷ng cét nµo. Nh÷ng nguyªn lý ®Ó chän lùa c¸c b¶ng vµ c¸c cét trong b¶ng: Gi¶m thiÓu sù trïng l¾p: Mçi b¶ng kh«n gnªn chøa d÷ liÖu trïng lÆp vµ c¸c b¶ng kh¸c nhau còng kh«ng nªn chøa d÷ liÖu nh­ nhau. Tr¸nh d­ thõa: mçi b¶ng ph¶i chøa võa ®ñ nh÷ng d÷ liÖu cÇn thiÕt vÒ mét thùc thÓ. Kh«ng nªn ®­a vµo nh÷ng cét cã thÓ tÝnh to¸n suy ta tõ nh÷ng cét kh¸c. T¨ng tÝnh ®éc lËp gi÷a c¸c b¶ng: Ph©n chia d÷ liÖu vµo c¸c b¶ng sao cho cã thÓ biªn tËp d÷ liÖu trong b¶ng nµy mét c¸ch ®éc lËp víi b¶ng kh¸c. D÷ liÖu nguyªn tè: mçi cét chØ nªn chøa nh÷ng yÕu tè d÷ liÖu cã tÝnh chÊt nguyªn tè. X¸c ®Þnh nh÷ng mèi quan hÖ gi÷a c¸c thùc thÓ: sau khi ®· ph©n chia d÷ liÖu vµo c¸c b¶ng, nhµ thiÕt kÕ ph¶i t×m ra quan hÖ gi÷a c¸c b¶ng ®Ó sau nµy cã thÓ trÝch rót vµ kÕt hîp d÷ liÖu tõ c¸c b¶ng kh¸c nhau nh»m ®¸p mét c¸ch nhanh chãng vµ ®Çy ®ñ nhu cÇu cña ng­êi dïng. X¸c ®Þnh c¸c kho¸ chÝnh ®Ó tr¸nh sù x©m nhËp vÒ th«ng tin d÷ liÖu gi÷a c¸c b¶n ghi, trong mét b¶ng ®ßi hái ta ph¶i nhËn diÖn mét tr­êng hay mét thuéc tÝnh lµm yÕu tè ph©n biÖt cßn gäi lµ kho¸ chÝnh cña b¶ng. NÕu cã nhiÒu lùa chän th× ph¶i chän ra tr­êng nµo cã ý nghÜa nhÊt ®èi víi øng dông ®Ó lµm kho¸ chÝnh. §«i khi ta còng ph¶i biÕt kÕt hîp mét vµi thuéc tÝnh ®Ó t¹o môc kho¸ chÝnh. NhËn diÖn môc kho¸ ngo¹i lai: kho¸ nµy yªu cÇu lµ mét tr­êng trªn b¶ng d÷ liÖu nµy nh÷ng gi¸ trÞ cña nã ph¶i khíp víi gi¸ trÞ cña môc kho¸ chÝnh trªn b¶ng d÷ liÖu cÇn liªn kÕt kia. Song kho¸ chÝnh nµy chØ mang tÝnh kÕt qu¶ chø kh«ng x¸c ®Þnh tÝnh duy nhÊt cña c¸c b¶n ghi trong b¶ng d÷ liÖu. Thªm vµo c¸c tr­êng kh«ng ph¶i lµ kho¸: yªu cÇu t¹o ra nh÷ng tªn ®Ó ®Æt cho c¸c tr­êng trong b¶ng sao cho gîi nhí vµ thuËn tiÖn khi xö lý c¸c d÷ liÖu trªn b¶n. Sau ®ã cÇn tiÕn hµnh chuÈn ho¸ ®Ó liªn kÕt mét c¸ch chÆt chÏ víi nhau ®¶m b¶o kh«ng mÊt th«ng tin. DuyÖt l¹i m« h×nh d÷ liÖu ®Ó ph¸t hiÖn vµ kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña b¶n thiÕt kÕ CSDL. T¹o lËp CSDL: sau khi ®· söa vµ duyÖt m« h×nh mét c¸ch chu ®¸o th× cã thÓ tiÕn hµnh “phiªn dÞch” m« h×nh thµnh CSDL, t¹o b¶ng, ghi nhËn nh÷ng mèi quan hÖ, ®iÒn d÷ liÖu vµo c¸c b¶ng vµ t¹o ra c¸c ®èi t­îng kh¸c cña c¬ së d÷ liÖu nh­: mÉu(form), b¸o c¸o, Ph©n tÝch bµi to¸n Giíi thiÖu bµi to¸n Bµi to¸n qu¶n lý tiÒn l­¬ng lµ qu¶n lý th«ng tin cã liªn quan tíi l­¬ng bao gåm c¸c th«ng tin: nh©n viªn, thêi gian lao ®éng, chÊm c«ng,møc l­¬ng, hÖ sè l­¬ng, khen th­ëng, kû luËt, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, c¸ch thøc tÝnh l­¬ng, … Th«ng tin ®Çu vµo cña hÖ thèng bao gåm c¸c th«ng tin vÒ nh©n viªn, th«ng tin vÒ thêi gian lao ®éng cña nh©n viªn, c¸c th«ng tin vÒ khen th­ëng, kû luËt, th«ng tin vÒ thêi gian lao ®éng, c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng còng nh­ c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm cña doanh nghiÖp… Tõ c¸c th«ng tin ®Çu vµo vµ nh÷ng yªu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp sÏ tÝnh to¸n tiÒn l­¬ng cho mçi nh©n viªn ®ång thêi còng ®­a ra ®­îc c¸c b¸o c¸o tæng hîp ®Ó tr×nh lªn ban l·nh ®¹o vµ c¸c phßng ban cã liªn quan. Môc ®Ých x©y dùng ®Ò tµi Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· h«Þ th× c«ng nghÖ th«ng tin vµ ®ang ®­îc ®­a vµ øng dông trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi, dÇn tiÕn tíi tin häc ho¸ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong mäi lÜnh vùc cña c¸c ngµnh nghÒ. M¸y tÝnh thùc sù lµ c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong mäi ho¹t ®éng cña x· héi trong thêi ®¹i bïng næ th«ng tin nh­ hiÖn nay. ChÝnh v× thÕ viÖc qu¶n lý nãi chung vµ qu¶n lý tiÒn l­¬ng nãi riªng ph¶i ®­îc tin häc ho¸ toµn bé, kh«ng cßn lµm theo lèi thñ c«ng sæ s¸ch, giÊy tê,… chËm ch¹p trong c«ng viÖc khai th¸c th«ng tin vµ mÊt nhiÒu thêi gian l­u tr÷. Môc ®Ých cña viÖc x©y dùng ®Ò tµi nµy lµ : Gi¶m bít thêi gian ghi chÐp, kh«ng g©y nhÇm lÉn, thiÕu chÝnh x¸c. Thùc hiÖn söa d÷ liÖu rÊt thuËn tiÖn. TËn dông tèi ®a kh¶ n¨ng tÝnh ®· cã. Mäi c«ng viÖc cËp nhËt, ®iÒu chØnh, t×m kiÕm, tra cøu ®Òu ®­îc thùc hiÖn nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ tiÕt kiÖm thêi gian. C«ng viÖc cña c¸n bé qu¶n lý kh«ng cßn vÊt v¶, hiÖu suÊt lao ®éng cao. Yªu cÇu cña ®Ò tµi. X¸c ®Þnh yªu cÇu lµ b­íc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng HTTT CËp nhËt nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt. CËp nhËt c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn viÖc tÝnh l­¬ng nh­: danh môc phßng ban, danh môc chøc vô, hå s¬ nh©n sù, danh môc phô cÊp,b¶ng chÊm c«ng, c¸c kho¶n khen th­ëng,kû luËt,trÝch trõ c¸c kho¶n b¶o hiÓm kinh phÝ kh¸c…C¸c cËp nhËt nµy ®· ®­îc nhËp tõ trong c¬ së d÷ liÖu. Khi cÇn thay ®æi th× chóng ta cã thÓ thay ®æi trùc tiÕp. C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 889 lµ mét c«ng ty lín nªn khèi l­îng d÷ liÖu cña C«ng ty kh¸ nhiÒu vµ chóng cã mèi quan hÖ víi nhau. Do vËy khi cã sù thay ®æi trong c«ng t¸c qu¶n lý ph¶i ®­îc cËp nhËt th­êng xuyªn vµ nhanh chãng ®Ó bé phËn tÝnh l­¬ng cã thÓ tÝnh to¸n cho ng­êi lao ®éng ®óng thêi gian vµ kÕ ho¹ch ®· ®Þnh. Bªn c¹nh viÖc cËp nhËt c¸c th«ng tin ®Ó tÝnh l­¬ng, hÖ thèng cÇn cËp nhËt nh÷ng quy ®Þnh vÒ l­¬ng vµ chÕ ®é b¶o hiÓm cña Bé lao ®éng th­¬ng binh x· héi. C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 889 lµ mét c«ng ty cã nguån nh©n lùc rÊt lín. Ngoµi nguån lao ®éng lµm viÖc gi¸n tiÕp lµ chñ yÕu th× nguån lao ®éng lµm viÖc trùc tiÕp còng ®«ng ®¶o. PhÇn lín nguån lao ®éng nµy tËp trung ë c«ng ty vµ c¸c c«ng tr×nh ë c¸c tØnh thµnh. Bëi vËy ph¶i tæ chøc l­u tr÷ c¸c b¶ng chÊm c«ng cho tõng phßng ban, ®éi c«ng tr×nh vµ tõng nh©n viªn trong C«ng ty theo tõng th¸ng. §Ó hÖ thèng tÝnh to¸n ®óng tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng th× b¶ng chÊm c«ng ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin nh­: tæng sè ngµy ®i lµm thùc tÕ, sè ngµy nghØ phÐp, sè ngaú c«ng kh«ng hîp lÖ vµ c¸c ngµy lÔ trong th¸ng. V× vËy bé phËn qu¶n lý chÊm c«ng ph¶i l­u tr÷ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt trong b¶ng chÊm c«ng. VÊn ®Ò tiÒn l­¬ng