Phân tích và đầu tư trái phiếu - Nguyễn Thúy Hoàn

srtc.org.vn PT 01/2008 1 PHÂN TÍCH VÀ ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU (Bài 1) ThS. Nguyễn Thúy Hoàn Tel: (84 4) 553 5876 Email: hoan_nguyen@srtc.org.vn TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ ĐÀO TẠO CHỨNG KHOÁN PT 01/2008 2srtc.org.vn NỘI DUNG: „ Kiến thức cơ bản „ Lợi ích và Rủi ro trong đầu tư trái phiếu „ Lợi suất trái phiếu, đường cong lợi suất/cấu trúc kỳ hạn „ Định giá trái phiếu PT 01/2008 3srtc.org.vn A – KIẾN THỨC CƠ BẢN 1-Khái niệm „Lãi thường kỳ (lãi coupon) „Mệnh giá (Face value) „Thời gian đáo hạn (maturity) PT 01/2008 4srtc.org.vn A – KIẾN THỨC CƠ BẢN 2 – Phân loại trái phiếu „Kỳ hạn „Nhà phát hành „Định mức tín nhiệm „Hình thức thanh toán... PT 01/2008 5srtc.org.vn A – KIẾN THỨC CƠ BẢN 2 – Phân loại trái phiếu Kỳ hạn „Trái phiếu ngắn hạn „Trái phiếu dài hạn Chú ý: Kỳ hạn ảnh hưởng đến độ biến động giá của trái phiếu PT 01/2008 6srtc.org.vn A – KIẾN THỨC CƠ BẢN 2 – Phân loại trái phiếu Nhà phát hành „Chính phủ „Chính quyền địa phương „Công ty (trong nước, quốc tế…) PT 01/2008 7srtc.org.vn A – KIẾN THỨC CƠ BẢN 2 – Phân loại trái phiếu Định mức tín nhiệm/mức đảm bảo „Trái phiếu hạng đầu tư/TP hạng đầu cơ „Trái phiếu có đảm bảo bằng tài sản „Trái phiếu không có đảm bảo tài sản… PT 01/2008 8srtc.org.vn A – KIẾN THỨC CƠ BẢN 2 – Phân loại trái phiếu Hình thức thanh toán „Trái phiếu không trả lãi định kỳ (trái phiếu Zero-coupon) „Trái phiếu trả lãi coupon định kỳ… PT 01/2008 9srtc.org.vn B – LỢI ÍCH VÀ RỦI RO TRONG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU „ Lợi ích đối với các chủ thể phát hành „ Lợi ích đối với các nhà đầu tư „ Lợi ích trong điều tiết kinh tế vĩ mô… PT 01/2008 10srtc.org.vn B – LỢI ÍCH VÀ RỦI RO TRONG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU „ Rủi ro lãi suất „ Rủi ro tái đầu tư „ Rủi ro thanh toán „ Rủi ro lạm phát „ Rủi ro tỷ giá hối đoái „ Rủi ro thanh khoản… PT 01/2008 11srtc.org.vn C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU 1 – Lãi coupon (lợi suất danh nghĩa) 2 – Lợi suất hiện hành 3 – Lợi suất đáo hạn (YTM) 4 – Lợi suất mua lại (YTC) 5 – Lợi suất thực PT 01/2008 12srtc.org.vn C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU 1 – Lãi coupon (lợi suất danh nghĩa) Ví dụ: Nếu lãi coupon hàng năm của một trái phiếu có mệnh giá 100.000 đồng là 8.000 đồng thì lợi suất danh nghĩa của trái phiếu đó là bao nhiêu? 8.000/100.000 = 0,08 (hay 8%) PT 01/2008 13srtc.org.vn C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU 2 – Lợi suất hiện hành Lãi coupon so với giá hiện hành của trái phiếu Ví dụ: Một trái phiếu mệnh giá 100.000 đồng, lợi suất danh nghĩa là 8%/năm hiện đang được giao dịch với giá 103.000 đồng, vậy lợi suất hiện hành của trái phiếu này là bao nhiêu? 8.000/103.000 = 0,0777 (hay 7,77%) PT 01/2008 14srtc.org.vn C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU 3 – Lợi suất đáo hạn (YTM) Mức lợi suất mà tại đó giá trị hiện tại của các luồng thu nhập từ trái phiếu đúng bằng với giá của trái phiếu. Ví dụ: Một trái phiếu mệnh giá 100.000 đồng, thời gian đáo hạn là 2 năm, lãi coupon 8%/năm, hiện đang được bán với giá 103.000 đồng. Tính lợi suất khi đáo hạn của trái phiếu? y = 6,36% = YTM 000.103 )y1( 000.100 )y1( 000.8 )y1( 000.8 )y1( M )y1( CP 22n n 1t t =+++++=+++= ∑= PT 01/2008 15srtc.org.vn C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU 4 – Lợi suất mua lại (YTC) Tương tự như YTM, chỉ khác, YTC được tính vào thời điểm khi trái phiếu được gọi mua. Ví dụ: Một trái phiếu mệnh giá 100.000 đồng, thời gian đáo hạn là 2 năm, lãi coupon 8%/năm, hiện đang được bán với giá 103.000 đồng. Giả sử sau một năm trái phiếu được gọi mua với giá 105.000 đồng (không tính lãi). Tính lợi suất mua lại của trái phiếu? YTC = 9,71% 000.103 )y1( 000.105 )y1( 000.8 )y1( giácall )y1( CP nc nc 1t t =+++=+++=∑= PT 01/2008 16srtc.org.vn C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU 5 – Lợi suất thực Ví dụ: Trái phiếu kỳ hạn 2 năm, mệnh giá 100.000 đồng, lãi coupon 8%/năm. Giả sử sau một năm từ khi phát hành, trái phiếu được giao dịch với giá 101.000 đồng, tính lợi suất thực nếu đầu tư trái phiếu đó và nắm giữ đến khi đáo hạn? 0693,0 000.101 000.8000.101000.100 =+−=Y PT 01/2008 17srtc.org.vn C – LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU Cấu trúc kỳ hạn của lợi suất Mối quan hệ giữa lợi suất đáo hạn và thời gian đến khi đáo hạn của trái phiếu thể hiện thông qua đường cong lợi suất (yield curve) Chú ý: thông thường lợi suất ngắn hạn biến động mạnh hơn lợi suất dài hạn Đường cong lợi suất dốc lên PT 01/2008 18srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU „ Ước tính các dòng tiền sẽ nhận được trong tương lai „ Ước tính lợi suất đòi hỏi phù hợp PT 01/2008 19srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU 1 – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU THÔNG THƯỜNG Giá trị đồng tiền theo thời gian: Giá trị của các dòng tiền đều n)r1(PVFV += ⎥⎦ ⎤⎢⎣ ⎡ +−=+= ∑= n n 1t t t )r1( 11 r A )r1( APVA n)r1( FVPV += ⎥⎦ ⎤⎢⎣ ⎡ −+=+= ∑ = r 1)r1(A)r1(AFVA nn 1t t t PV = giá trị hiện tại FV = giá trị tương lai n = số kỳ r = lãi suất định kỳ (yêu cầu) t = số kỳ cho tới khi nhận lãi A = dòng tiền đều mỗi kỳ PT 01/2008 20srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU Công thức tính giá trái phiếu: hay nn n 3 3 2 21 )r1( M )r1( C.... )r1( C )r1( C r1 CP ++++++++++= n n 1t t t )r1( M )r1( CP +++= ∑= P = giá trái phiếu n = số kỳ C = lãi coupon r = lãi suất định kỳ (yêu cầu) M = giá trị mệnh giá t = số kỳ cho tới khi nhận lãi Giá trị TP = Gtrị hiện tại của các khoản coupon + Gtrị hiện tại của mệnh giá TP PT 01/2008 21srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU Nếu các khoản lãi coupon bằng nhau ⎥⎥ ⎥⎥ ⎦ ⎤ ⎢⎢ ⎢⎢ ⎣ ⎡ +−= r )r1( 11 CPVC n PT 01/2008 22srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU Định giá trái phiếu Zero-coupon có kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 1 triệu đồng. Lãi suất yêu cầu của thị trường là 7,5%/năm? 558.696 )075,01( 000.000.1 )r1( MP 5n =+=+= PT 01/2008 23srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU Giả sử bạn dự định mua trái phiếu mệnh giá 1 triệu đồng, trái phiếu sẽ đáo hạn trong 10 năm nữa, lãi coupon là 9%/năm, trả lãi theo năm. Tính giá của trái phiếu nếu: … Lãi suất yêu cầu của thị trường là 8%/năm … Lãi suất yêu cầu của thị trường là 12%/năm … Lãi suất yêu cầu của thị trường là 9%/năm Nhận xét kết quả tính được? PT 01/2008 24srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU Giá của trái phiếu nếu: … Lãi suất yêu cầu của thị trường là 8%/năm trđP r M rr C r M r CP t t t 0671,1 )1()1( 111 )1()1( 0 101010 10 1 0 = ++⎥⎦ ⎤⎢⎣ ⎡ +−=+++=∑= n n 1t t t )r1( M )r1( CP +++= ∑= PT 01/2008 25srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU Giá của trái phiếu nếu: … Lãi suất yêu cầu của thị trường là 12%/năm trđP r M rr C r M r CP t t t 83049,0 )1()1( 111 )1()1( 0 101010 10 1 0 = ++⎥⎦ ⎤⎢⎣ ⎡ +−=+++=∑= n n 1t t t )r1( M )r1( CP +++= ∑= PT 01/2008 26srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU Mối quan hệ giữa lãi coupon, lãi suất yêu cầu và giá: … Lãi suất coupon < lãi suất theo yêu cầu : giá < mệnh giá … Lãi suất coupon > lãi suất theo yêu cầu : giá > mệnh giá … Lãi suất coupon = lãi suất theo yêu cầu: giá = mệnh giá PT 01/2008 27srtc.org.vn D – ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU Mối quan hệ giữa lãi suất yêu cầu và giá: … Giá và lãi suất yêu cầu của thị trường có quan hệ ngược chiều Mối quan hệ giữa giá trái phiếu và thời gian khi lãi suất không thay đổi: … Càng gần thời gian đáo hạn, giá trái phiếu càng tiến về mệnh giá PT 01/2008 28srtc.org.vn PHÂN TÍCH & ĐẦU TƯ TP (Bài 2) „ Định giá trái phiếu chuyển đổi „ Đo lường tính biến động giá của trái phiếu „ Chiến lược trung hòa rủi ro lãi suất „ Bài tập ứng dụng PT 01/2008 29srtc.org.vn BÀI TẬP „ Bài tập ôn cuối chương „ Giả sử bạn đang sở hữu một loại trái phiếu có mệnh giá 1triệu đồng, được phát hành từ năm 2002, thời gian đáo hạn là 10 năm (31/12/2012), lãi coupon trả cuối hàng năm là 8,5%/năm. Lãi suất yêu cầu của thị trường là 10%/năm. Hãy xác định giá trị hiện tại của trái phiếu này? (viết các cách định giá trái phiếu)