Phân tích đặc điểm hình ảnh và giá trị chẩn đoán của cộng hưởng từ trong tổn thương sụn chêm gối do chấn thương

PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH VÀ GIÁ TRỊ CHẨN ĐOÁN CỦA CỘNG HƢỞNG TỪ TRONG TỔN THƢƠNG SỤN CHÊM GỐI DO CHẤN THƢƠNG. TÊN ĐỀ TÀI ĐẶT VẤN ĐỀ  Chấn thương khớp gối đặc biệt tổn thương sụn chêm là một chấn thương thường gặp.  Khớp gối có cấu tạo phức tạp, được giữ vững và hoạt động nhờ sụn chêm, dây chằng trong và ngoài khớp, bao khớp  Sụn chêm có vai trò hết sức quan trọng trong sự vận động khớp gối, việc đánh giá chính xác tổn thương sụn chêm đẻ có hướng điều trị kịp thời nhằm tránh những hậu quả không đáng có giữ một vai trò hết sức quan trọng Đánh giá tổn thương sụn chêm chủ yếu dựa vào thăm khám lâm sàng, phương pháp này có độ đặc hiệu cao nhưng tính nhạy thấp, khi đó cần bổ sung bằng phương pháp chẩn đoán hình ảnh. Trong đó cộng hưởng từ có vai trò quan trọng,tuy nhiên có ít tác giả đi sâu nghiên cứu một cách hệ thống về vấn đề này, bởi vậy chúng tôi nghiên cứu đề tài: Phân tích đặc điểm hình ảnh và giá trị của cộng hưởng từ trong tổn thương sụn chêm gối do chấn thương nhằm hai mục tiêu: MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI 1. Mô tả đặc điểm hình ảnh tổn thương sụn chêm gối do chấn thương trên phim cộng hưởng từ. 2. Nhận xét giá trị chẩn đoán của cộng hưởng từ trong tổn thương sụn chêm gối do chấn thương đối chiếu với nội soi. SƠ LƢỢC GIẢI PHẪU SỤN CHÊM KHỚP GỐI TỔNG QUAN VỀ VAI TRÒ SỤN CHÊM 1. Tăng diện tích truyền tải lực qua khớp 2. Chia đều sức ép từ trên xuống dưới 3. Tạo sự vững khớp gối 4. Phân bố đều bôi trơn và dinh dưỡng sụn khớp 5. Lấp đầy khe khớp: bao khớp và hoạt dịch không bị kẹt vào khe. TỔNG QUAN CƠ SINH HỌC SỤN CHÊM TỔNG QUAN CƠ CHẾ RÁCH SỤN CHÊM 1.Lực ép từ trên xuống 2.Lực xoay 3.Dạng hay khép 4.Gấp hay duỗi CÁC PHƢƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN TỔN THƢƠNG SỤN CHÊM Chẩn đoán tổn thương sụn chêm dựa vào: 1. Cơ chế chấn thương 2. Khám lâm sàng 3. Hình ảnh học 4. Nội soi Chẩn đoán tổn thương phối hợp như: 1. Tổn thương dây chằng bên ngoài 2. Tổn thương dây chằng bên trong 3. Tổn thương dây chằng chéo trước 4. Tổn thương dây chằng chéo sau. CÁC PHƢƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN TỔN THƢƠNG SỤN CHÊM A- Khám lâm sàng: -  điểm đau chói  Nghiệm pháp Mc Murray  Nghiệm pháp Appley B- Chẩn đoán hình ảnh: - Chụp X-quang - Siêu âm - Chụp cản quang khớp - Nội soi khớp gối - Chụp cộng hưởng từ Hình ảnh sụn chêm trên cộng hưởng từ Phân loại tổn thương sụn chêm Đối tượng và phương pháp nghiên cứu Những bệnh nhân được chẩn đoán tổn thương sụn chêm trước và sau phẫu thuật nội soi gối. Có chụp cộng hưởng từ . Bệnh nhân được phẫu thuật nôi soi gối từ 10/2007-10/2009 tại bệnh viện thể thao. Phương pháp nghiên cứu Thiết kế nghiên cứu: Dùng phương pháp mô tả cắt ngang, hồi cứu và tiến cứu. Kỹ thuật thu thập thông tin: Các thông tin cần nghiên cứu được thu thập theo một bệnh án mẫu. Số liệu được thu thập từ các hồ sơ và phim chụp CHT có kết quả PT. Kết quả chụp CHT được học viên và giáo viên hướng dẫn đọc theo một bệnh án mẫu độc lập với kết quả PT – GPB Các biến số và chỉ số nghiên cứu Tuổi theo nhóm. Khớp Giới tổn thương. Thời gian từ lúc bị chấn thương đến khi chụp MRI. Hình ảnh tổn thương sụn chêm. Mô tả đặc điểm hình ảnh tổn thương sụn chêm trên cộng hưởng từ. Vị trí tổn thương. Phân loại tổn thương. Tổn thương phối hợp. Giá trị của CHT trong chẩn đoán tổn thƣơng sụn chêm Thống kê và so sánh sự phù hợp giữa chẩn đoán CHT với chấn đoán PT nôi soi sau mổ về các chỉ số: - Vị trí tổn thương. - Đặc điểm tổn thương. -Bằng các thuật toán thống kê và bằng cách tính độ nhậy, độ đặc hiệu, độ chính xác và giá tri dự báo âm tính, giá tri dự báo dương tính. DỰ KIẾN KẾT QUẢ Đặc điểm chung của tổn thƣơng sụn chêm.  Tuổi bệnh nhân  Giới tính Đặc điểm hình ảnh Phân bố của vị trí. Triệu trứng lâm sàng Thời gian từ khi mắc bệnh tới khi vào viện KÜ thuËt chôp CHT khíp gèi Khíp gèi ®îc ®Æt trong mét coil chôp khíp gèi ( coil nµy nªn cã kÝch thíc phï hîp ®Ó tõ trêng thu nhËn tèt h¬n ) T thÕ khíp gèi gÊp 15 ®é. C¸c chuçi xung cÇn chôp gåm T1 Sagital, T2 Sagital , T1 Coronal, T2 axial vµ Stir Coronal Céng hëng tõ cã thÓ c¾t ®îc mäi híng bëi vËy ®Ó ®¸nh gi¸ vµ cã h×nh ¶nh râ nÐt vÒ d©y ch»ng cÇn chôp theo híng ®i cña d©y ch»ng. D©y ch»ng chÐo sau cã h×nh ¶nh kh¸ râ nÐt , nã gi¶m tÝn hiÖu hoµn toµn trªn tÊt c¶ c¸c chuçi xung, cã tÝnh chÊt ®ång nhÊt, bê râ nÐt dÔ x¸c ®Þnh. Cã thÓ x¸c ®Þnh trªn c¶ mÆt ph¼ng Sagital vµ Coronal nhÊt lµ khi gèi ®îc ®Î t thÕ xoay ra ngoµi nhÑ . D©y ch»ng chÐo tríc v× cã kÝch thíc nhá h¬n khã x¸c ®Þnh h¬n so víi chÐo sau , trªn T1 vµ T2 ®Òu gi¶m tÝn hiÖu , h×nh ¶nh ACL nhiÒu khi kh«ng ®ång nhÊt do hiÖu øng thÓ tÝch khèi b¸n phÇn , ngoµi ra do ë gi÷a ba bã cña d©y ch»ng cã líp mì. Trªn mÆt ph¼ng Coronal rÊt khã ®Ó x¸c ®Þnh ACL. Trªn T2 ACL ®Ó thÊy h¬n lµ T1, bê tríc thêng gi¶m tÝn hiÖu h¬n so víi bê sau cã hêng ®i song song víi ®êng gian låi cÇu ( ®êng gian låi cÇu ). C¸c lo¹i tæn th¬ng d©y chằng : §øt hoµn toµn hay mét phÇn . §øt chç b¸m x¬ng hay ë gi÷a . §ông dËp d©y ch»ng . KÕt LuËn : 1. §Æc ®iÓm tæn th¬ng d©y ch»ng chÐo tríc trªn MRI gåm cã 4 type sau : Type I : 48% T¨ng kÝch thíc d©y ch»ng T¨ng tÝ hiÖu d©y ch»ng trªn c¶ T1vµ T2. Type II ( 21%). D©y ch»ng chÐo tríc n»m ngang. PhÇn b¸m trªn bÞ ®øt. TypeIII (18%). MÊt hoµn toµn tÝn hiÖu cña d©y ch»ng chÐo . Type IV: (11 %) . MÊt tÝnh liªn tôc cña d©y ch»ng . Type V (2%). ACL cã híng th¼ng ®øng so víi b×nh thêng do bÞ giËt ®øt ®Çu b¸m díi . §Æc ®iÓm tæn th¬ng d©y ch»ng chÐo sau trªn MRI: Ýt gÆp so víi chÐo tríc. Cã hai thÓ: 1. §øt t¹i vÞ trÝ ®Çu b¸m x¬ng chÇy. 2. §øt ë gi÷a . Chóc thµnh c«ng