Phải làm gì để thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá - Hiện đại hoá nước ta

thÕ nµo lµ c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸? t¹i sao n­íc ta l¹i coi nã lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi k× qua ®ä lªn chñ nghÜa x· héi. Anh ( chÞ ) ph¶I lµm g× ®Ó thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n­íc ta. A, §Æt vÊn ®Ò. ViÖt Nam ®i lªn CNXH tõ mét n­íc n«ng nghiÖp lac hËu, ph©n t¸n, manh món, t¶n m¹n, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt- c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt- kinh tÕ hÕt søc thÊp kÐm, nhá bÐ, lac hËu. Nªn cã thÓ kh¼ng ®Þnh: c¸i thiÕu nhÊt cña ®Êt n­íc ta lµ thiÕu mét lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn, mét c¬ së vËt chÊt kü thuËt phï hîp víi CNXH. ChÝnh v× vËy n­íc ta cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh qua tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸(CNH- H§H) nÒn kinh tÕ quèc d©n. §©y chÝnh lµ con ®­êng t¹o ra lùc l­îng s¶n xuÊt míi, x©y dùng c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt cña CNXH nh»m khai th¸c vµ t©n dông triÖt ®Ó nguån nh©n lùc dåi dµo cña ®Êt n­íc. Mçi b­íc ®i trªn con ®­êng CNH- H§H chÝnh lµ mçi b­¬c t¨ng c­êng vÆt chÊt kü thuËt cho CNXH, ®ång thêi còng lµ mét b­íc cñng cè vµ hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt XHCN, lµm cho nÒn s¶n xuÊt x· héi kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ®êi sèng vËt chÊt v¨n ho¸, tinh thÇn cña nh©n d©n kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao. Bëi vËy nÕu thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp CNH- H§H nÒn kinh tÕ qu«c d©n, §¶ng vµ nhµ N­íc ta sÏ cã thÓ hoµn thµnh sím nhiÖm vô “ tiÕn lªn CNXH bá qua chÕ ®é t­ b¶n chñ nghÜa”. V× lÏ ®ã mµ chóng ta cÇn ph¶i hiÓu râ thÕ nµo lµ CNH –H§H, tÇm quan träng cña qu¸ tr×nh CNH- H§H. Trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña mçi c¸ nh©n ®èi víi sù nghiÖp to lín nµy. §©y lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn. Do ®ã sau khi häc tËp vµ tiÕp thu mét sè kiÕn thøc còng nh­ ph­¬ng ph¸p lý luËn c¬ b¶n cña bé m«n kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c- Lª Nin. Em ®· manh d¹n viÕt tiÓu luËn co néi dung c¬ b¶n nh­ sau:”ThÕ nµo lµ CNH- H§H, t¹i sao n­íc ta l¹i coi nã lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi k× qua ®é lªn CNXH. Anh (chÞ) ph¶i lµm g× ®Ó thùc hiÖn sù nghiÖp CNH- H§H n­íc nhµ.” B, Néi dung. I, ThÕ nµo lµ c«ng nghiÖp ho¸? Muèn hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ CNH- H§H tr­íc tiªn ta cÇn ph¶i l­u ý mét sè kh¸i niÖm sau: + TiÒn ®Ò vËt chÊt: bao gåm c¸c yÕu tè vËt chÊt cña nÒn s¶n xuÊt x· héi mµ tr­íc hÕt lµ c«ng cô s¶n xuÊt. Nh­ vËy kh¸i niÖm vÒ tiÒn ®Ò vËt chÊt cã néi dung hÑp h¬n néi dung kh¸i niÖm vÒ l­c l­îng s¶n xuÊt. + C¬ së vËt chÊt – kÜ thuËt cña x· héi: Tr­íc hÕt bao gåm c¸c yÕu tè vËt chÊt, yÕu tè kh¸ch thÓ cña nÒn s¶n xuÊt, sau n÷a lµ tr×nh ®é cña ph©n c«ng vµ hiÖp t¸c lao ®éng theo ngµnh vµ theo vïng lanh thæ. Nh­ vËy kh¸i niÖm c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña x· héi cã néi dung réng h¬n kh¸i niÖm lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi. Kh¸i niÖm nµy ph¶n ¸nh néi dung vÒ kinh tÕ- kÜ thuËt vµ kinh tÕ x· héi v× vËy c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña x· héi míi chØ cã thÓ ra ®êi vµ ph¸t triÓn ®Çy ®ñ khi cã quan hÖ s¶n xuÊt cña x· héi míi gi÷ vÞ trÝ thèng trÞ. + C¸ch m¹ng kÜ thuËt: KÜ thuËt g¾n liÒn víi lao ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt cña con ng­êi. Trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt kÜ thuËt tiÕn bé trªn cã ba mÆt: c«ng cô, n¨ng lùc vµ ®éng lùc, nguyªn vËt liÖu c¶ ba mÆt nµy cïng tiÕn bé t¹o nªn sù thay ®æi vÌ chÊt cña cña kÜ thuËt d­îc gäi lµ c¸ch m¹ng kÜ thuËt. Cho dÕn nay loµi ng­êi dÉ tiÕn hµnh hai cuéc c¸ch m¹ng kÜ thuËt: lÇn thø nhÊt chuyÓn lao ®éng b»ng thñ c«ng lªn lao ®ong b»ng m¸y mãc vµ ngµy nay ®ang tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng kÜ thuËt lÇn hai gäi lµ c¸ch m¹ng khoa häc- kÜ thuËt v× nã kh«ng chØ tiÕn hµnh trong kÜ thuËt mµ c¶ trong khoa häc vµ hiÖn nay nã cßn ®­îc tiÕn hµnh trong c«ng nghÖ cho nªn gäi lµ c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ chuyÓn c¬ giíi ho¸ lªn tù ®éng ho¸. + C¬ cÊu kinh tÕ: Mçi mét nÒn kinh tÕ ®Òu dùa trªn mét c¬ cÊu kinh tÕ nhÊt ®Þnh, c¬ cÊu kinh tÕ hiÓu theo nghÜa ®¬n gi¶n lµ xem xem nÒn kinh tÕ cña n­íc m×nh bao gåm nh÷ng ngµnh kinh tÕ g× vai trß vµ t¸c dông cña c¸c ngµnh kinh tÕ ®ã nh­ thÕ nµo vµ ph©n bè trªn ®Þa bµn l·nh thæ ra sao… Trong cÊu tróc cña c¬ cÊu kinh tÕ th× c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh lµ quan träng nhÊt v× vËy c¬ cÊu kinh tÕ hîp lÝ vµ hiÖn ®¹i mµ n­íc ta cÇn x©y dùng lµ c¬ cÊu kinh tÕ c«ng- n«ng nghiÖp- dÞch vô hiÖn ®¹i. B»ng sù nghiÖn cøu vµ hiÓu hai kh¸i niÖm vÒ tiÒn ®Ò vËt chÊt vµ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña x· héi, thÊy ®­îc sù thay ®æi cña chóng trong tõng giai ®o¹n lÞch sö. Ta cã thÓ phÇn nao hiÓu ®­îc kh¸i niÖm CNH theo nghÜa ban ®Çu lµ qua tr×nh thay thÕ lao ®éng thñ c«ng b»ng lao ®éng sö dông m¸y mãc. CNH vµ H§H lµ mét qu¸ tr×nh cã tÝnh chÊt lÞch sö. TÊt c¶ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®Òu ®· tr¶i qua qu¸ tr×nh CNH ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau, víi nh÷ng quy m«, tèc ®é kh¸c nhau trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c nhau. Víi hÇu hÕt c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn hiÖn nay CNH lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch chñ yÕu vµ lµ mét th¸ch thøc lín. Tuy nhiªn, chÝnh s¸ch CNH trong giai ®oan hiÖn nay cã nhiÒu kh¸c biÖt lín so víi c¸c chÝnh s¸ch CNH giai ®o¹n tr­íc ®©y. ChÝnh ®iÒu nµy lµm cho chÝnh s¸ch ë c¸c n­íc, ë c¸c thêi k× thªm ®a d¹ng. KÒ thõa cã chän läc nh÷nh tri thøc v¨n minh cña nh©n lo¹i, rót ra nh÷ng kinh nghiªm trong lÞch sö ®Ó tiÕn hµnh CNH vµ tõ thùc tiÔn CNH ë ViÖt Nam trong thêi k× ®æi míi, Héi nghÞ lÇn thø VII ban chÊp hµnh trung ­¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam kho¸ VI ®· x¸c ®Þnh: CNH, H§H lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi can b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh , dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ- x· héi tõ sö dông søc lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph­¬ng tiÖn vµ ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ vµ tiÕn bé khoa häc- c«ng nghÖ nh»m t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao. B»ng viÖc kÕt hîp víi c¸c quan ®iÓm vÒ c¸ch m¹ng kÜ thuËt vµ c¬ cÊu kinh tÕ, ta cã thÓ thÊy râ kh¸i niÖm CNH trªn ®©y ®­îc §¶ng ta x¸c ®Þnh réng h¬n nh÷ng quan niÖm tr­íc ®ã, bao hµm c¶ vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, c¶ vÒ dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi, hiÖn ®¹i cïng víi kÜ thuËt vµ céng nghÖ cao. Nh­ vËy, CNH theo t­ t­ëng míi lµ kh«ng bã hÑp trong ph¹m vi tr×nh ®é c¸c lùc l­îng s¶n xuÊt ®¬n thuÇn, kÜ thuËt ®¬n thuÇn ®Ó chuyÓn lao ®éng thñ c«ng thµnh lao ®éng c¬ khÝ nh­ quan niÖm tr­íc ®©y. Së dÜ n­íc ta ph¶i ®­a ra kh¸i niÖm kÐp vÒ CNH- H§H l¸ do qu¸ tr×nh CNH ®É ®­îc chñ nghÜa t­ b¶n tiÕn hµnh tõ thÕ kØ XV ®Õn thÕ kØ XVIII ë T©y ¢u mµ ta gäi lµ c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp më ®Çu tõ n­íc Anh. Cßn ngµy nay thÕ giíi ®ang tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ ®Ó chuyÓn tõ c¬ giíi ho¸ lªn tù ®éng ho¸, n­íc ta ph¶i tiÕn hµnh CNH trong ®iÒu kiÖn thÕ giíi ®ang tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ do ®ã n­íc ta ph¶i kÕt hîp c¶ hai cuéc c¸ch m¹ng- kÜ thuËt v× vËy kh¸i niÖm kÐp vÒ CNH- H§H ra ®êi. Còng chÝnh tõ ®iÒu kiÖn lÞch sö thùc hiÖn kÕt hîp c¶ hai cuéc c¸ch m¹ng kÜ thuËt lµm cho c«ng nghiªp ho¸ ë n­íc ta hiÖn nay mang nhiÒu ®Æc ®iÓm riªng nh­ sau: + Thø nhÊt, CNH ph¶i g¾n liÒn víi H§H. + Thø hai, c«ng nghiÖp ho¸ nh»m muc tiªu ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi. ë n­íc ta CNH nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt cho CNXH, t¨ng c­êng søc m¹nh ®Ó b¶o vÖ nÒn ®éc lËp d©n téc. + Thø ba, CNH- H§H trong diÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc. + Thø t­, CNH- H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ, v× thÕ më cöa nÒn kinh tÕ, ph¸t triÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ lµ tÊt yÕu ®èi víi ®Êt n­íc ta. HiÓu râ kh¸i niÖm còng nh­ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh CNH- H§H cña ViÖt Nam, chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña qu¸ tr×nh nµy. Mçi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt x· héi chØ cã thÓ ®­îc thiÕt lËp v÷ng ch¾c trªn c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt t­¬ng øng. Chñ nghÜa x· héi muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, còng cÇn ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cao dùa trªn lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ chÕ ®é c«ng h÷u XHCH vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. ViÖt Nam ®i lªn CNXH tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt thÊp kÐm, tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt ch­a ph¸t triÓn, quan hÖ s¶n xuÊt XHCN míi ®­îc thiÕt lËp, ch­a ®­îc hoµn thiÖn. V× vËy, qu¸ tr×nh CNH chÝnh lµ qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. NhiÖm vô quan träng cña n­íc ta trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH kh«ng qua chÕ ®é t­ b¶n chñ nghÜa, lµ ph¶i x©y dùng c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt cña CNXH, trong ®ã cã c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã v¨n ho¸ vµ khoa häc tiªn tiÕn. Muèn thùc hiÖn thµnh c«ng nhiÖm vô quan trong nãi trªn, nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, tøc lµ chuyÓn nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu thµnh nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp. Qu¸n triÖt râ kh¸i niÖm cïng víi c¸c ®Æc ®iÓm còng nh­ tÇm quan träng cña sù nghiÖp CNH- H§H n­íc nhµ. §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra nh÷ng quan ®iÓm cô thÓ vÒ CNH- H§H ë ViÖt Nam hiªn nay: §ã lµ x©y dùng mét nÒn kinh tÕ tù chñ, biÕt ph¸t huy mäi nguån lùc ®Æc biÖt lµ yÕu tè con ng­êi cung víi sù tËn dông tiÕn bé khoa hoc- c«ng nghÖ nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Ngoµi ra cßn ph¶i cã sù kÕt hîp chÆt chÏ vµ toµn diÖn ph¸t triÓn kinh tÕ víi cñng cè t¨ng c­êng nÒn quèc phßng an ninh cña ®Êt n­íc. II, CNH- H§H lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH LÞch sö ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt x· héi chøng minh: mçi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt cña x· héi chØ cã thÓ x¸c lËp mét c¸ch v÷ng ch¾c trªn c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt thÝch øng, vµ chÝnh c¬ së nµy lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng nhÊt x¸c ®Þnh ph­¬ng thøc s¶n xuÊt ®ã thuéc lo¹i x· héi- lÞch sö nµo vµ thuéc thêi ®¹i kinh tÕ nµo. C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt cña x· héi lµ tæng thÓ h÷u c¬ c¸c yÕu tè vËt chÊt cña lùc l­îng s¶n xuÊt ®¹t ®­îc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö nhÊt ®Þnh cña sù tiÕn bé khoa häc- kÜ thuËt dùa trªn ®ã lùc l­îng lao ®éng cña x· héi Êy s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu vËt chÊt cña x· héi. C. M¸c vµ Ph ¨ng- ghen còng nh­ Lª- Nin ®É nãi nhiÒu vÒ vÊn ®Ì nÒn ®¹i c«ng nhiÖp c¬ khÝ hiÖn ®¹i lµ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña CNXH. T¹i ®¹i héi III, quèc tÕ céng s¶n n¨m 1921, Lª- Nin ®É chØ râ” c¬ së vËt chÊt duy nhÊt cña CNXH chØ cã thÓ lµ nÒn ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ cã kh¶ n¨ng c¶i t¹o c¶ n«ng nghiÖp nh­ng kh«ng thÓ ®ãng khung ë nguyªn lý chung ®ã, cÇn ph¶i cô thÓ ho¸ nguyªn lÝ ®ã. Mét nÒn ®¹i c«ng nghiÖp ë vµo tr×nh ®é kÜ thuËt hiÖn ®¹i cã kh¶ n¨ng c¶i t¹o c¶ c«ng nghiÖp, ®ã lµ ®iÖn khÝ ho¸ c¶ n­íc.” Chóng ta cã thÓ thÊy râ thêi ®¹i ngµy nay lµ thêi ®¹i qu¸ ®é lªn CNXH trªn toµn thÕ giíi, ë n­íc ta khi ®Êt n­íc hoµ b×nh. Thèng nhÊt c¶ n­íc ®i lªn CNXH “ §©y lµ sù l­a chän duy nhÊt ®óng ®¾n cña §¶ng vµ nh©n d©n ta”. N­íc ta qu¸ ®é lªn CNXH tõ mét n­íc n«ng nghiÖp lac hËu, ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ n­íc ta bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t­ b¶n chñ nghÜa, nh­ng ng­êi ta chØ bá viÖc x¸c lËp ph­¬ng thøc s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa, chø kh«ng thÓ bá qua viÖc ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt. C¸i thiÕu nhÊt cña ®Êt n­íc ta lµ thiÕu mét lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn, ®Êt n­íc ch­a t¹o ra ®­îc c¸i cèt vËt chÊt- kÜ thuËt phï hîp víi CNXH th× dÊt n­íc ta ch­a cã CNXH hiÖn thùc. Qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt Êy ë nø¬c ta chÝnh lµ qu¸ tr×nh CNH- H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n. Tõ thËp niªn 60 cña thÕ kØ XX, §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· ®Ò ra ®­îng lèi CNH vµ coi CNH lµ nhiÖm vô trung t©m xuyªn suèt thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH.Thùc tiÔn dÉ chøng minh qua tr×nh CNH- H§H ®· cã nh÷ng t¸c dông to lín vÒ nhiÒu mÆt trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc: - CNH- H§H ë n­íc ta tr­íc hÕt lµ qua tr×nh thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng nÒn kinh tÕ XHCN. §ã lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi c«ng nghiÖp, g¾n víi viÖc h×nh thµnh tõng b­íc quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, ngµy cµng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ h¬n b¶n chÊt ­u viÖt cña chÕ ®é x· héi míi XHCN. Nh­ chóng ta biÕt, ViÖt Nam ®i lªn CNXH tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, cã nÒn kinh tÕ – x· héi kÐm ph¸t triÓn. Mµ môc tiªu kinh tÕ- x· héi c¬ b¶n x©y dùng CNXH l¹i lµ: + Do nh©n d©n lµm chñ. + Cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao dùa trªn lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu. + Cã nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. + Con ng­êi ®­îc gi¶i phãng khái ¸p bøc, bãc lét, bÊt c«ng, lµm theo n¨ng lùc, h­ëng theo lao ®éng, cã cuéc sèng Êm no, tù do, h¹nh phóc, cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸ nh©n. + C¸c d©n téc trong n­íc b×nh d¼ng, ®oµn kÕt vµ gióp ®ì l©n nhau cung tiÕn bé. +Cã quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c víi nh©n d©n tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. ChÝnh bëi vËy mµ n­íc ta cÇn ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nh»m c¶i tiÕn x· héi n«ng nghiÖp thµnh c«ng nghiÖp, qua ®ã cã thÓ t¹o ra ®­îc n¨ng suÊt lao ®éng cao, t¹o ®­îc nhiÒu s¶n phÈm d­ thõa, nh»m tõng b­íc x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé h¬n ngµy cµng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ b¶n chÊt ­u viÖt cña chÕ ®é x· héi míi XHCN. - CNH- H§H lµ qu¸ tr×nh t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt- kÜ thuËt cÇn thiÕt vÒ con ng­êi vµ khoa häc- c«ng nghÖ, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån lùc ®Ó kh«ng ngõng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, lµm cho nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng m¹nh, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cho nh©n d©n, thùc hiÖn c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi, b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i. N­íc ta trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n thiÕu thèn vÒ ®iÒu kiÖn vËt chÊt- kÜ thuËt, còng nh­ khoa häc- c«ng nghÖ, mµ muèn hoµn thµnh ®­îc CNXH cÇn ph¶i cã c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt còng nh­ khoa häc hiÖn ®¹i vµ chØ cã nh­ vËy míi thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m huy ®éng vµ sö dông mäi nguån lùc trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi ®Ó kh«ng ngõng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nh»m môc tiªu cuèi cïng vÉn lµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ b¶n chÊt cña chÕ ®é CNXH ®ã lµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cho nh©n d©n, thùc hiªn c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi, b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i. ChÝnh v× vËy §¶ng vµ nhµ n­íc ta chó träng ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt hiÖn ®¹i ®ång thêi ®­a khoa häc- c«ng nghÖ trë thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp( bao gåm c¶ khoa häc tù nhiªn vµ khoa häc x· héi- nh©n v¨n) do con ng­êi t¹o ra vµ th«ng qua con ng­êi t¸c ®éng trë l¹i ®êi sèng kinh tÕ, x· héi mét c¸ch hiÖu qu¶. - CNH- H§H t¹o ra c¬ së vËt chÊt ®Ó lµm biÕn ®æi vÒ chÊt lùc l­îng s¶n xuÊt, nhê ®ã mµ n©ng cao vai trß cña ng­êi lao ®éng_ nh©n tè trung t©m cña nÒn kinh tÕ XHCN, t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. Nh­ trªn ®· nªu, mét trong sè nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cua CNXH lµ cã lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn cao v× chØ khi cã mét lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn, s¶n xuÊt x· héi míi cã thÓ ph¸t triÓn t­¬ng øng lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng x· héi còng t¨ng lªn, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm h¬n ®Ó nh»m môc tiªu ph©n phèi l­îng s¶n phÈm nµy mét c¸ch binh ®¼ng, ®ång thêi n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¨ng lªn còng t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. Nh­ng quan träng h¬n c¶ cña viÖc ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt ®ã chÝnh lµ sù ®Ò cao vai trß cña con ng­êi_ nh©n tè trung t©m cña nÒn kinh tÕ XHCN bëi lÏ trong c¸c yÕu tè hîp thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt, ng­êi lao ®éng lµ chñ thÓ, bao giê còng lµ lùc l­îng s¶n xuÊt c¬ b¶n, quyÕt ®Þnh nhÊt cña x· héi. - CNH- H§H lµ c¬ së kinh tÕ ®Ó cñng cè vµ ph¸t triÓn khèi liªn minh v÷ng ch¾c gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi giai c©p n«ng d©n vµ ®éi ngò tri thøc trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng XHCN. §¨c biÖt lµ gãp phÇn quyÒn lùc, søc m¹nh vµ hiÖu qu¶ cña bé m¸y qu¶n lÝ kinh tÕ cña nhµ n­íc. Trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH ë n­íc ta tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, t­¬ng øng víi nã lµ mét x· héi tån t¹i nhiÒu giai cÊp, trong ®ã cã ba giai cÊp c¬ b¶n lµ giai cÊp tiÓu t­ s¶n, giai cÊp t­ s¶n vµ giai cÊp c«ng nh©n, ng­êi lao ®éng tËp thÓ. Trong thêi k× qu¸ ®é, m©u thuÉn c¬ b¶n lµ m©u thuÉn gi÷a CNXH vµ chñ nghÜa t­ b¶n. Nh÷ng m©u thuÉn nµy b¾t nguån tõ tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi vÒ kinh tÕ do c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt qui ®Þnh. Thêi k× nµy lµ thêi k× ®Êu tranh gi÷a CNXH míi ra ®êi nh­ng cßn non yÕu víi chñ nghÜa t­ b¶n ®· bÞ ®¸nh b¹i nh­ng ch­a tiªu diÖt hoµn toµn. Bëi vËy nÕu muèn giµnh th¾ng lîi triÖt ®Ó nh»m môc tiªu tiÕn lªn CNXH th× cÇn ph¶i cñng cè vµ ph¸t triÓn khèi liªn minh v÷ng ch¾c gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n tËp trung lùc l­îng, tranh thñ sù ñng hé cña phÇn ®«ng x· héi nh»m tiªu diÖt tËn gèc chñ nghÜa t­ b¶n. MÆt kh¸c chÝnh v× tÝnh chÊt qu¸ ®é ®ã nªn trong nÒn kinh tÕ n­íc ta ch­a cã thµnh phÇn kinh tÕ thèng trÞ chi phèi bëi vËy mµ chóng ta cÇn ph¶i t¨ng c­êng quyÒn lùc, søc m¹nh vµ hiÖu qu¶ cña bé m¸y qu¶n lÝ kinh tÕ cña nhµ n­íc. - CNH- H§H t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ v÷ng m¹nh trªn c¬ së ®ã mµ thùc hiÖn tèt sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ. §øng tr­íc xu thÕ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ sù t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ, nÒn kinh tÕ n­íc ta kh«ng thÓ lµ mét nÒn kinh tÕ khÐp kÝn mµ ph¶i tÝch cùc më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cµng ph¸t triÓn réng r·i vµ cã hiÖu qu¶ bao nhiªu th× sù nghiÖp CNH- H§H ®Êt n­íc cµng ®­îc tiÕn hµnh thu©n lîi vµ cµng thµnh c«ng nhanh chãng bÊy nhiªu. Ngµy nay, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ cïng víi xu thÕ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®· vµ ®ang t¹o ra mèi liªn hÖ vµ sù tuú thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ cña c¸c qu«c gia. Do ®ã, viÖc më réng quan hÖ kinh tÕ, t¹o ra kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn tranh thñ vèn, kÜ thuËt, c«ng nghÖ, kinh nghiÖm tæ chøc, qu¶n lý ®Ó ®Èy nhanh CNH- H§H ®Êt n­íc. Tuy nhiªn ®ã còng chØ lµ kh¶ n¨ng, ®Ó kh¶ n¨ng trë thµnh hiÖn thùc, chóng ta ph¶i cã mét ®­êng lèi kinh tÕ ®èi ngo¹i ®óng ®¾n ®ång thêi ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, v÷ng m¹nh nh»m gi÷ v÷ng ®éc lËp, chñ quyÒn d©n téc, x©y dùng thµnh c«ng CNXH ë n­íc ta vµ b¶o vÖ v÷ng ch¾c Tæ quèc ViÖt Nam XHCN. - CNH- H§H ®Êt n­íc thóc ®Èy sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn, thóc ®Èy qu¸ tr×nh qui ho¹ch vïng l·nh thæ hîp lý theo h­íng chuyªn canh tËp trung lµm cho quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c vïng, c¸c miÒn trë nªn thènh nhÊt cao h¬n. Trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH, ph¸t triÓn hîp lý c¸c vïng l·nh thæ còng lµ mét yªu cÇu quan träng. Do mçi vïng miÒn cã mét thÕ m¹nh nhÊt ®Þnh, chuyÓn dÞch c¬ cÊu vïng l·nh thæ trªn c¬ së khai th¸c triÖt ®Ó c¸c lîi thÕ tiÒm n¨ng cña tõng vïng liªn kÕt hç trî nhau, lµm cho tÊt c¶ c¸c vïng cïng nhau ph¸t triÓn lµ mét tÊt yÕu. ChÝnh bëi vËy trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t §¶ng vµ nhµ n­íc ph¶i cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó c¸c vïng trong c¶ n­íc cïng ph¸t triÓn, ®ång thêi t¹o sù liªn kÕt gi÷a c¸c vïng vµ néi vïng. Ngoµi ra cßn cÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, t¹o ®éng lùc, t¸c ®éng lan to¶ ®Õn c¸c vïng kh¸c. Qu¸ tr×nh qui ho¹ch vïng l·nh thæ còng chÝnh lµ tiÒn ®Ò t¹o sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi tiÕn bé nh»m tËp trung ph¸t triÓn c¸c ngµnh, nghÒ quan träng cña ®Êt n­íc. - CNH- H§H kh«ng nh÷ng cã t¸c dông thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng ph¸t triÓn cao mµ cßn t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt ®Ó x©y dùng, ph¸t vµ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn quèc phßng- an ninh. Sù nghiÖp quèc phßng vµ an ninh g¾n liÒn víi sù nghiÖp ph¸t triÓn v¨n ho¸, kinh tÕ, x· héi. Nh­ chóng ta biÕt, cïng víi sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña khoa häc vµ c«ng nghÖ th× c¸c lo¹i vò khÝ nãi riªng hay tiÒm lùc qu©n sù cña mçi n­íc nãi chung còng ®Òu ph¸t triÓn ®Õn chãng mÆt. ChÝnh bëi vËy muèn gi÷ v÷ng ®éc lËp chñ quyÒn, b¶o vÖ chÕ ®é XHCN chóng ta kh«ng nh÷ng cÇn cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, mét nÒn chÝnh trÞ- x· héi æn ®Þnh mµ cßn ph¶i cã mét nÒn quèc phßng an ninh ph¸t triÓn hiÖn ®¹i. Mµ muèn thùc hiÖn ®­îc nh­ vËy, n­íc ta ph¶i cã mét c¬ së vËt chÊt v÷ng ch¾c vµ qu¸ tr×nh CNH- H§H chÝnh lµ nh©n tè t¹o ra c¬ së trªn. Cã thÓ nhËn thÊy CNH- H§H t¹o ra tiÒn ®Ò kinh tÕ cho sù ph¸t triÓn ®ång bé vÒ kinh tÕ- chÝnh trÞ, v¨n ho¸- x· héi, quèc phßng vµ an ninh. Thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù th¾ng lîi cña con ®­êng XHCN mµ §¶ng vµ nh©n d©n ta ®· lùa chän. ChÝnh v× vËy mµ CNH kinh tÕ ®­îc coi lµ nhiÖm vô trung t©m trong suèt thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH. HiÓu ®­îc tÝnh tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh CNH- H§H, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®É ®Ò ra mét c¸ch râ rµng néi dung chñ yÕu cña qu¸ tr×nh nµy trong giai ®o¹n qu¸ ®é lªn CNXH thêi k× hiÖn nay nh­ sau : a, Ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt x©y dùng cë së vËt chÊt kÜ thuËt cho CNXH trªn c¬ së thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸ nÒn s¶n xuÊt vµ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc- kÜ thuËt hiÖn ®¹i. b, X©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn ®¹i vµ hîp lý.Chóng ta biÕt r»ng m« h×nh kinh tÕ cña méi n­íc ®Òu dùa trªn mét c¬ cÊu kinh tÕ nhÊt ®Þnh, c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ cÊu tróc cña nÒn kinh tÕ bao gåm c¸c ngµnh kinh tÕ, c¸c vïng kinh tÕ, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ … vµ mèi quan hÖ h÷u c¬ gi÷a chóng. Trong c¬ cÊu kinh tÕ th× c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ lµ quan träng nhÊt. Mµ CNH- H§H lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cò, x©y dùng kinh tÕ míi hiÖn ®¹i vµ hîp lÝ v× vËy CNH- H§H ë n­íc ta ngoµi néi dung lµ ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho CNXH th× nã cßn cã néi dung lµ x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ míi, c¬ cÊu kinh tÕ c«ng- n«ng nghiÖp- dich vô ®ång bé, hîp lÝ ®­a ra yªu cÇu thùc hiÖn nh»m hoµn thiÖn c¬ cÊu kinh tÕ míi. Tuy nhiªn ®ã chØ lµ nh÷ng nÐt chung vµ c¬ b¶n nhÊt vÒ qu¸ tr×nh CNH- H§H ë n­íc ta. NÕu chØ dùa vµo ®ã th× sÏ mang nÆng tÝnh lý thuyÕt mµ cßn thiÕu tÝnh thùc tÕ. Bëi vËy mµ §¶ng vµ nhµ n­íc ta còng ®É ®­a ra c¸c biÖn ph¸p cô thÓ nh»m môc ®Ých tiÕn hµnh CNH- H§H mét c¸ch toµn diÖn: VÒ c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ: trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t c¬ cÊu ngµnh ë n­íc ta sÏ ®­îc x¸c lËp lµ c¬ cÊu c«ng- n«ng nghiÖp, dÞch vô. VÒ c¬ cÊu nguån kinh tÕ: t¹o ®iÒu kiÖn cho tÊt c¶ c¸c vïng ®Ó ph¸t triÓn trªn c¬ së khai th¸c thÕ m¹nh vµ tiÒm n¨ng cña c¸c vïng, liªn kÕt gi÷a c¸c vung lµm cho mçi vïng cã mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý vµ ®Òu cã chuyÓn biÕn tiÕn bé gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña dÊt n­íc. VÒ c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ: lÊy c¬ cÊu gi¶i phãng s¶n xuÊt, ®éng viªn tèi ®a mäi nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi cho viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng CNH- H§H, ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc trªn c¬ së chñ ®éng ®æi míi vÒ tæ chøc vµ hiÒu qu¶ qu¶n lý t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ kinh tÕ vµ ph¸p lý ®Ó c¸c chñ doanh nghiÖp t­ nh©n yªn t©m ®Çu t­ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Më réng c¸c h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt ¸p dông réng r·i c¸c h×nh thøc kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc. Cuèi cïng ph¶i më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i.Trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu, më cöa nÒn kinh tÕ lµ cÇn thiÕt víi tÊt c¶ c¸c n­íc. Do ®ã CNH- H§H kh«ng thÓ thµnh c«ng nÕu kh«ng më cöa nÒn kinh tÕ. Sau thêi k× kh¸ dµi ®ãng cöa hiÖn nay më cöa nÒn kinh tÕ lµ nhu cÇu cÊp b¸ch ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta, lµ mét néi dung cña CNH- H§H ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t. Tuy nhiªn më cöa héi nhËp nh­ thÕ nµo còng cÇn ®­îc c©n nh¾c kÜ cµng nh»m tranh thñ nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc, h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña qu¸ tr×nh nµy víi sù t¨ng tr­ëng, ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Nhê cã nh÷ng chñ tr­¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng vµ nhµ n­íc mµ qu¸ tr×nh CNH- H§H ®· cã nh÷ng t¸c ®éng râ rÖt tíi nÒn kinh tÕ cña n­íc ta. Nh÷ng sè liÖu ®· cho thÊy râ sù thay ®æi trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ quèc d©n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. §èi víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp: NÕu nh­ trong n¨m 1990 diªn tÝch s¶n xuÊt lóa trªn toµn quèc chØ lµ 6042,8 ngh×n ha cßn s¶n l­îng ®¹t møc khiªm tèn 19225.1 ngh×n tÊn, th× tíi n¨m 2005, diÖn tÝch trång lóa trªn c¶ n­íc ®· lµ 7326.4 ngh×n ha cßn s¶n l­îng t¨ng gÇn gÊp ®«I so víi n¨m 1990 ®¹t 35790.8 ngh×n tÊn. Kh«ng chØ riªng víi ngµnh n«ng nghiÖp lóa n­íc mµ gi¸ trÞ nãi chung cña trång trät ch¨n nu«i còng nh­ dÞch vô trong n«ng nghiÖp còng t¨ng rÊt nhanh. N¨m 1990 gi¸ trÞ s¶n phÈm cña ngµnh trång trät lµ 16393.5 tû ®ång , ch¨n nu«i ®¹t 3701 tû ®ång cßn dÞch vô rÊt khiªm tèn chØ cã 572 tû ®ång, nh­ng n¨m 2005, gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh ®· t¨ng vät. Ngµnh trång trät lµ 138047.1 tû ®ång, ch¨n nu«i lµ 43353.5 tû ®ång vµ dÞch vô lµ 3818.2 tû ®ång. §èi víi s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: N¨m 1994, gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lµ 149432.5 tû ®ång, nh­ng tíi n¨m 2005 ®· ®¹t 808958.3 tû. §èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi: N¨m 1995, tæng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam chØ ®¹t 22000 tû ®ång nh­ng tíi n¨m 2005 ®· lªn tíi 52500 tû. §èi víi th­¬ng m¹i vµ gi¸ c¶: Tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ doanh thu dÞch vô tiªu dïng lµ hai con sè hoµn toµn kh¸c biÖt gi÷a n¨m 1995 vµ 2005. N¨m 1995,tæng gi¸ trÞ chØ lµ 119569.6 tû ®ång nh­ng tíi n¨m 2005 ®· t¨ng gÊp 4 lÇn ®¹t 480292.5 tû. Qua nh÷ng sè liÖu so s¸nh trªn ta cã thÓ thÊy ®­îc t¸c ®éng to lín cña sù nghiÖp CNH- H§H tíi nÒn kinh tÕ quèc d©n trong nh÷ng n¨m qua. ChÝnh bëi vËy mµ cã thÓ kh¼ng ®Þnh mét lÇn n÷a r»ng “ CNH- H§H lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi k× qua ®é lªn CNXH”. III, Tuæi trÎ ViÖt Nam víi sù nghiÖp CNH- H§H. Muc ®Ých cña CNH- H§H ®Êt n­íc lµ biÕn n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp cã cá së vËt chÊt kÜ thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh th©ng cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng, d©n chñ vµ v¨n minh. §Ó thùc hiÖn môc tiªu CNH- H§H ®Êt n­íc, §oµn Thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh _ ®éi ngô tiªn phong cña thanh niªn ViÖt Nam d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi vÒ néi dung vµ ph­¬ng thøc thÝch hîp trong