Những vết thương tâm hồn khó lành!

Những vết thương tâm hồn khó lành! Sau những trận đòn roi “nhớ đời”, những câu quát mắng và đay nghiến của người lớn, hầu hết teens thường rơi vào tình trạng khủng hoảng tâm lý. Không chỉ đơn giản là thu mình lại, u lì hay ít nói, nhiều bạn còn có biểu hiện của bệnh tâm thần. Khi những người thân yêu cũng là… “thủ phạm” Số lượng teens và tweens đến khám và điều trị về tâm thần tại các chuyên khoa thần kinh không ngừng gia tăng. Nguyên nhân chính theo các bác sĩ là do những chấn thương hay khủng hoảng về mặt tâm lý. Ảnh: Inmagine Điều đáng nói ở đây là chính những người gẫn gũi nhất với teens lại trở thành thủ phạm. Một nghiên cứu ở Mỹ cho thấy có 53% trẻ bị lạm dụng hay bỏ rơi khi còn bé có thể bị bắt khi vào tuổi vị thành niên, 38% dễ bị bắt khi thành người lớn và 30% dễ bị bắt vì các tội bạo lực. (Theo UNICEF, N.Anh (12t) không chịu tiếp xúc với ai, cả ngày chỉ quay mặt vào tường, khóc lóc và có ý định tử tự. Đã nhiều lần N.Anh dùng dao cứa vào tay nhưng may mắn được người nhà phát hiện kịp thời. Sau khi tìm hiểu, các bác sĩ phát hiện nguyên nhân là do bố N.Anh nát rượu, mỗi khi say thường đánh đập hai mẹ con. Trên người N.Anh còn vết sẹo to, chạy dọc ở sống lưng do có lần bố cầm dao chém hụt. T.Dũng (VP) từ một học sinh ngoan bỗng có nhiều biểu hiện bất thường đối với thầy cô và bạn bè. Dũng hay gây sự với mọi người, nổi nóng vô cớ. Có lần Dũng đã tát thẳng vào mặt một bạn học cùng lớp vì cho rằng “nó nhìn đểu”. Được biết, Dũng có những thay đổi như vậy kể từ khi về ở cùng mẹ và dượng. Mẹ Dũng bán hàng ngoài chợ nên rất bận. Vì vậy, hầu hết khoảng thời gian trong ngày Dũng được dượng và hai anh con riêng của dượng “chăm sóc”. Chỉ cần làm sai một việc nhỏ như: quét nhà còn sót rác hay làm không đúng ý dượng và hai anh, Dũng đều bị ăn bợp tai, đấm đá vào Tuổi vị thành niên, 2002). bụng. Chưa kể đến việc hàng ngày Dũng phải ôm cái bụng gần như là trống rỗng đến lớp, tiền học hoặc tiêu vặt đều bị hai anh “trấn” hết. Dũng không dám nói với ai vì sợ bị dượng “trả thù”. Dũng và N.Anh chỉ là hai trong số vô vàn trường hợp teens và tweens bị chính những người thân yêu của mình hành hạ về cả thể xác và tinh thần. Có những bậc phụ huynh hoặc thầy cô giáo sau khi đánh các bạn thâm tím mặt mày còn “lý luận” rằng : Đó chỉ là “dạy bảo”. Những bạn rơi vào trường hợp như vậy thường không biết “bấu víu”, dựa dẫm vào ai, phải âm thầm chịu đựng trong một quãng thời gian dài. Chưa kể nhiều bạn bị đánh đập và mắng chửi ngay từ khi còn quá nhỏ dẫn tới tình trạng các bạn cho đó như một điều “hiển nhiên”. Những “vết sẹo” khó mờ… Teens thường được đưa đến bệnh viện khi có những dấu hiệu khá nặng về chấn thương Trong trường hợp bị nhẹ hơn, các bạn ấy thường có biểu hiện: Mệt mỏi, ít nói, chậm chạp hơn thường ngày, thay đổi những thói quen sinh hoạt của bản thân, ăn không ngon, buồn nôn, sút cân… Nếu được các bác sĩ, chuyên gia tư vấn can thiệp và giúp đỡ kịp thời teens có thể hoà đồng trở lại với mọi người ít nhất là sau vài tháng. Có những trường hợp nặng chấn thương, khủng hoảng về mặt tâm lý phải điều trị trong nhiều năm, có khi là cả đời bằng các liệu pháp mặt tâm lý và thuốc. Nhưng dù có được “chạy chữa” như thế nào đi chăng nữa thì những tháng ngày bị bố mẹ, thầy cô, những người lớn khác đánh tâm lý: - Hay lo lắng, sợ hãi, khóc cười vô cớ. - Không ngủ được. - Dễ bị kích động vì những hành động và lời nói của người khác. - Thường xuyên nổi giận, tàn ác khi đối xử với mọi người hoặc thú nuôi. - Trốn tránh đi học, trộm cắp, đi lang thang. - Có những biểu hiện muốn tự tử. - Đe doạ, không cho người khác lại gần. đập, mắng mỏ, sỉ vả mãi mãi là kỉ niệm đau buồn khó quên đối với teens. Những bạn không được phát hiện và điều trị kịp thời thường có dấu hiệu của các bệnh tâm thần, phát triển lệch lạc về mặt tâm hồn, nhìn cuộc sống theo ý nghĩa tiêu cực hay có những hành vi kì quái gây hại cho những người khác. Bạo hành - một trong những nguyên nhân của việc giết người hàng loạt Một trong những nguyên nhân của việc giết người hàng loạt là do hung thủ đã phải chịu nhiều tổn thương thời thơ ấu, bị lạm dụng tâm lý, sinh lý, thể lý một cách tồi tệ. Những hành động tàn bạo, lạm dụng của bố mẹ đối với con cái là một trong những nguyên nhân chính yếu tạo nên những hành vi man rợ sau này khi đến tuổi trưởng thành. Trong tác phẩm Serial killer của mình, Joel Norris đã mô tả “chu trình bạo hành” mang tính chất liên thế hệ như sau: “Khi các bậc cha mẹ lạm dụng con cái mình về mặt thể lý hoặc tâm lý, dần dần sẽ làm thấm ngấm nơi chúng một sự lệ thuộc gần như mang tính bản năng vào bạo lực và xem bạo lực như là khuôn mẫu hành vi khi đứng trước những thách thức, khó khăn trong cuộc sống”. Những người bị chấn thương tâm lý cũng dễ bị mắc phải hội chứng hậu chấn thương tâm lý (PTSD): Triệu chứng của PTSD chia làm 3 dạng chính: hồi tưởng, né tránh và bị kích động ngày càng tăng. Các triệu chứng của bệnh hồi tưởng gồm: nhớ lại, gặp ác mộng và các phản ứng cực đoan của cơ thể và cảm xúc trước những ký ức về sự kiện. Phản ứng về cảm xúc có thể bao gồm cảm giác có tội, lo sợ bị hại một cách cực đoan, vô cảm. Các phản ứng của cơ thể có thể gồm run lên một cách không kiểm soát, ớn lạnh hay tim đập nhanh, đau đầu dữ dội. Các triệu chứng của bệnh né tránh gồm: xa lánh những hoạt động, những địa điểm, những suy nghĩ hay cảm xúc liên quan đến những việc đã xảy ra trong quá khứ. Hoặc cũng có thể là cảm giác bị tách biệt hay xa lạ đối với mọi người. Các triệu chứng của bệnh bị kích động gồm: cảnh giác một cách thái quá hay dễ hoảng hốt, khó ngủ, cáu kỉnh, giận dữ và thiếu tập trung. Các triệu chứng khác liên quan đến PTSD gồm: lo sợ bị tấn công, chán nản, có suy nghĩ và cảm giác muốn tự vẫn, lạm dụng ma tuý, không có khả năng hoàn tất công việc hàng ngày.