Những vấn đề cơ bản của Tổ chức công tác khuyến nông

Chương 1. Những vấn đề cơ bản của Tổ chức công tác khuyến nông NGUYỄN THỊ MINH THU 17 August 2015 1 Nội dung 1. THẾ NÀO LÀ Tổ chức công tác khuyến nông? 2. ĐẶC ĐIỂM của Tổ chức công tác khuyến nông? 3. NỘI DUNG của Tổ chức công tác khuyến nông? 4. VAI TRÒ của Tổ chức công tác khuyến nông? 5. ĐIỀU KIỆN Tổ chức công tác khuyến nông? 17 August 2015 2 1.1 Khái niệm TCCTKN a) Khuyến nông? b) Công tác khuyến nông? c) Tổ chức? d) Tổ chức công tác khuyến nông? 17 August 2015 3 a) Khuyến nông? (1) KHUYẾN? Khuyến khích, khuyên bảo, triển khai, phổ biến kiến thức NÔNG? Nông - lâm- ngư nghiệp, nông thôn, nông dân 17 August 2015 4 a) Khuyến nông? (2) KHUYẾN NÔNG?  Là hướng dẫn áp dụng tốt kỹ thuật và dịch vụ sản xuất, kinh doanh đáp ứng được nhu cầu của từng gia đình nông dân, cộng đồng và xã hội  Là hỗ trợ nông dân nâng cao kiến thức, cung cấp thông tin về kinh tế, kỹ thuật, tổ chức, quản lý và các DV → Nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho nông dân và Phát triển NN-NT 17 August 2015 5 a) Khuyến nông? (3) Khuyến nông là quá trình trao đổi học hỏi kinh nghiệm, truyền bá kiến thức, đào tạo kỹ năng và trợ giúp những điều cần thiết cho nông dân trong sản xuất nông nghiệp Nông dân có khả năng giải quyết công việc Nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho của gia đình và cộng đồng 17 August 2015 6 a) Khuyến nông? (4) KHUYẾN NÔNG THEO NGHĨA RỘNG bao gồm? 1. Khuyến nông 2. Khuyến lâm 3. Khuyến ngư 4. Khuyến công trong nông thôn 17 August 2015 7 b) Công tác khuyến nông? Bao gồm các lĩnh vực sau: 04 1. Tổ chức hệ thống khuyến nông 2. Lập kế hoạch khuyến nông 3. Tổ chức nguồn lực phục vụ khuyến nông 4. Tổ chức thực hiện, giám sát và đánh giá kế hoạch khuyến nông Khu vực Tư nhân có Công tác khuyến nông không? 17 August 2015 8 c) Tổ chức? Quan niệm thế nào là Tổ chức cắm trại/lễ hội? Là lập kế hoạch (cắm trại/lế hội) Là huy động nguồn lực Là bố trí, sắp xếp nguồn lực Là quản lý nguồn lực Là sử dụng nguồn lực Tổ chức là Quá trình huy động, bố trí, sắp xếp, quản lý và sử dụng nguồn lực để triển khai một hoạt động (phụ thuộc theo thời gian, không gian) nhằm đạt được mục tiêu của hoạt động. 17 August 2015 9 MỤC TIÊU d) Tổ chức công tác khuyến nông? Là quá trình phối kết hợp giữa các nguồn lực để: Hình thành hệ thống khuyến nông thích hợp Lập được kế hoạch khuyến nông khả thi Tổ chức tốt nguồn lực để triển khai kế hoạch KN Tổ chức tốt thực hiện, giám sát và đánh giá kế hoạch khuyến nông ở từng cấp/ đơn vị. ? “TCCTKN là công việc thường xuyên của các Cơ quan KN, KN viên ở các cấp và các đơn vị có liên quan tới KN”. ĐÚNG hay SAI? Giải thích? 17 August 2015 10 1.2 Đặc điểm cơ bản của TCCTKN Công việc không thể thiếu được của các cơ quan đơn vị làm khuyến nông Nội dung, tính chất và quy mô TCCTKN không giống nhau giữa các tổ chức (Nhà nước, KT, XH) Phạm vi, nội dung TCCTKN ở các cấp là khác nhau (TW, tỉnh, huyện, cụm xã, xã, thôn/bản...) TCCTKN khác nhau tùy theo đặc điểm của cộng đồng, địa phương (Dân tộc, vùng miền...) TCCTKN khác nhau tùy theo sản phẩm mà KN hướng tới Phụ thuộc vào nguồn lực của địa phương dành cho KN... 17 August 2015 11 1.3 Nội dung của TCCTKN 1. Tổ chức hệ thống khuyến nông 2. Tổ chức nguồn lực cho khuyến nông 3. Xây dựng, thực hiện, giám sát đánh giá kế hoạch khuyến nông 4. Huy động sự tham gia của nông dân trong khuyến nông 5. Đánh giá hiệu quả hoạt động khuyến nông 17 August 2015 12 1.3.1 Tổ chức hệ thống khuyến nông ở các cấp (1) Sơ lược về hệ thống khuyến nông (Bộ máy) Khuyến nông chính thống/ nhà nước Khuyến nông phi chính thống 17 August 2015 13 1.3.1 Tổ chức hệ thống khuyến nông ở các cấp (2) Là công việc đầu tiên của TCCTKN Căn cứ chính để tổ chức hệ thống KN (văn bản chính sách có liên quan) Nội dung trong tổ chức hệ thống KN: •Hình thức tổ chức • Chức năng nhiệm vụ • Tổ chức nhân lực •Quy định trách nhiệm, quyền lợi 17 August 2015 14 1.3.2 Tổ chức nguồn lực cho khuyến nông Nguồn lực chủ yếu cho KN: Nhân lực, vật chất, tài chính Căn cứ chính để tổ chức nguồn lực cho KN: •Đặc điểm của hệ thống KN •Nhiệm vụ KN •Đặc điểm và mức độ sẵn có về nguồn lực của các bên liên quan/tham gia (AI?) Nguyên tắc: Huy động tối đa sự tham gia của các bên (?...) 17 August 2015 15 1.3.3 Xây dựng, thực hiện và giám sát đánh giá kế hoạch KN (1) Kế hoạch KN của ai? Quốc gia, tỉnh, huyện, xã, thôn/bản, nhóm nông dân Trường/viện nghiên cứu, doanh nghiệp, NGOs 17 August 2015 16 1.3.3 Xây dựng, thực hiện và giám sát đánh giá kế hoạch KN (2) Lập kế hoạch KN là? (07) •Xác định nhu cầu của từng cộng đồng nông dân •Xác định mục tiêu cần đạt •Xác định các hoạt động cần tiến hành •Dự kiến kết quả •Dự toán nguồn lực thực hiện •Dự tính kế hoạch thực hiện •Dự tính giám sát, đánh giá ntn 17 August 2015 17 1.3.3 Xây dựng, thực hiện và giám sát đánh giá kế hoạch KN (3) Nhu cầu Mục tiêu Dự kiến hoạt động Dự kiến kết quả Dự tính nguồn lực Dự tính KH thực hiện Dự tính giám sát, đánh giá 17 August 2015 18 1.3.3 Xây dựng, thực hiện và giám sát đánh giá kế hoạch KN (4) Tổ chức thực hiện kế hoạch KN gồm: 17 August 2015 19 LÀ GÌ? 1. Lập kế hoạch triển khai hoạt động KN - Xác định vai trò, trách nhiệm của các bên khi tham gia vào KN 2. Tổ chức các nguồn lực - Dựa trên kế hoạch đã lập, định mức kinh tế kỹ thuật và khung pháp lý để tổ chức nhân lực, vật chất và tài chính 3. Tổ chức các hoạt động KN theo kế hoạch - Phối hợp các bên tham gia, các nguồn lực để triển khai từng hoạt động KN theo kế hoạch đã lập. - Lồng ghép với theo dõi, giám sát và đánh giá để điều chỉnh kịp thời, phù hợp 1.3.3 Xây dựng, thực hiện và giám sát đánh giá kế hoạch KN (3) Tổ chức giám sát, đánh giá kế hoạch KN? 17 August 2015 20 CẦN THIẾT cho xây dựng kế hoạch KN 1.3.4 Huy động sự tham gia của nông dân trong khuyến nông (1) ? Tại sao cần huy động sự tham gia của dân trong KN? Sự tham gia của nông dân tỷ lệ thuận với sự thành công của công tác khuyến nông 17 August 2015 21 1.3.4 Huy động sự tham gia của nông dân trong khuyến nông (2) Nông dân tham gia trong: •Các tổ chức KN •Lập kế hoạch KN •Đóng góp nguồn lực •Triển khai thực hiện •Giám sát, đánh giá các hoạt động KN 17 August 2015 22 Dân tham gia trong khuyến nông QUAN NIỆM CŨ (04) DÂN Biết Bàn Làm Kiểm tra QUAN NIỆM MỚI (08) 17 August 2015 23 DÂN Cần Biết Bàn Góp Làm Kiểm tra Quản lý Hưởng lợi Tiếp cận KN có sự tham gia là rất quan trọng Chuyển KN từ hướng cung sang hướng cầu Phân cấp, thực hiện xã hội hoá KN: Đa dạng các bên tham gia vào KN Lựa chọn kỹ thuật tiến bộ để chuyển giao: Coi trọng tính phù hợp hơn là hiện đại Đảm bảo sự tham gia của dân... 17 August 2015 24 1.3.5 Đánh giá hiệu quả hoạt động khuyến nông Hiệu quả của hoạt động KN được thể hiện đầu tiên bằng ở hiệu quả chuyển giao công nghệ Đánh giá hiệu quả hoạt động KN theo cấp độ: Hộ Cộng đồng (thôn bản, xã) Vùng (huyện, tỉnh/thành phố) Quốc gia Đánh giá hiệu quả hoạt động KN theo tính bền vững: Kinh tế Xã hội Môi trường 17 August 2015 25 1.4 Vai trò của TCCTKN Tạo ra hệ thống tổ chức KN phù hợp Giúp cơ quan khuyến nông các cấp hoạt động tốt Giúp khuyến nông viên các cấp làm việc tốt Thực hiện các chương trình mục tiêu về KN Phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn (KN tốt → Nông nghiệp, nông thôn PTBV) ... 17 August 2015 26 1.5 Các điều kiện tổ chức công tác khuyến nông 1. Nắm được bản chất của tổ chức tham gia KN 2. Nắm được quy định pháp lý của các tổ chức khi tham gia KN 3. Đội ngũ khuyến nông viên tốt (trình độ, kỹ năng chuyên nghiệp) 4. Có nguồn lực để tổ chức hệ thống KN 5. Nắm các định mức kinh tế - kỹ thuật – tổ chức có liên quan 6. Nắm vững đối tượng mà KN hướng tới (nhóm mục tiêu) 7. Nắm vững nhu cầu của nông dân và nhóm mục tiêu 8. Nắm được mức độ sẵn có về thông tin và kiến thức cần chuyển giao 9. Nắm được đặc điểm của cộng đồng, địa phương 10. Nắm vững phương pháp KN 17 August 2015 27 1.5.1. Nắm được bản chất của tổ chức tham gia KN Bản chất của các tổ chức KN là khác nhau: Tổ chức nào tham gia vào KN? Tham gia với mục đích gì? 17 August 2015 28 TỔ CHỨC BẢN CHẤT 1. KN nhà nước Hỗ trợ, can thiệp của nhà nước về KN 2. KN của cơ quan nghiên cứu và đào tạo Nghiên cứu và chuyển giao kết quả nghiên cứu 3. KN của các tổ chức kinh tế (DN...) KN để phục vụ SXKD của đơn vị 4. KN của các chương trình dự án (NGOs) KN để thực hiện mục tiêu của NGOs 5. KN cộng đồng KN để các thành viên trong cộng đồng tốt lên 1.5.2. Nắm được quy định pháp lý của các tổ chức khi tham gia KN Văn bản pháp lý quy định nội dung và phương thức tổ chức KN của các đơn vị tham gia KN 17 August 2015 29 TỔ CHỨC QUY ĐỊNH PHÁP LÝ 1. KN nhà nước Chính sách của Chính phủ, Bộ, UBND tỉnh 2. KN của cơ quan nghiên cứu và đào tạo Quy định của Trường, Viện và Luật Chuyển giao công nghệ 3. KN của các tổ chức kinh tế (DN...) Luật hướng dẫn hoạt động của tổ chức đó 4. KN của các chương trình dự án (NGOs) Quy định tổ chức triển khai các hoạt động của NGOs đó 5. KN cộng đồng Quy định của cộng đồng 1.5.3. Đội ngũ khuyến nông viên tốt Thường chia 02 nhóm: Nhóm cán bộ chuyển giao và nhóm cán bộ quản lý KNV phải có kiến thức cả về chuyển giao và quản lý Cần mô tả rõ công việc ở từng vị trí công tác Đào tạo kỹ năng phù hợp với công việc được giao 17 August 2015 30 1.5.4. Có nguồn lực để tổ chức hệ thống khuyến nông Nguồn lực cơ bản: Nhân lực, tài chính, vật dụng trang thiết bị Kinh phí cho KN thường quy định quy mô và chất lượng KN Kinh phí KN phụ thuộc vào bản chất của các tổ chức tham gia KN 17 August 2015 31 1.5.5. Nắm vững các định mức Định mức kinh tế, kỹ thuật và tổ chức: Định mức về đầu vào, về nhân lực, về tổ chức theo từng cấp... Dựa trên các định mức để tổ chức phù hợp với từng loại hình, từng điều kiện KT-XH địa phương 17 August 2015 32 1.5.6. Nắm vững nhóm mục tiêu của KN (1) Nhóm mục tiêu khác nhau tùy theo địa bàn, điều kiện KT-XH, dân tộc, văn hóa... Các nhóm mục tiêu chủ yếu: 1. Giảm nghèo 2. Hàng hóa/ định hướng thị trường 3. Dân tộc thiểu số 4. Giới... 17 August 2015 33 1.5.6. Nắm vững nhóm mục tiêu của KN (2) Khuyến nông khuyến AI? •NÔNG DÂN khác nhau về hoàn cảnh kinh tế, trình độ và ứng xử với cái mới • KN GIẢM NGHÈO: Hướng vào người nghèo, sử dụng cơ chế hỗ trợ trong chuyển giao • KN HÀNG HOÁ: Chuyển giao công nghệ để sản xuất hàng hoá, sử dụng cơ chế thị trường trong chuyển giao • KN DÂN TỘC THIỂU SỐ: Người dân tộc thiểu số là đối tượng chính của hoạt động khuyến nông 17 August 2015 34 1.5.7. Nắm vững nhu cầu của nông dân và nhóm mục tiêu Kế hoạch KN được lập dựa trên nhu cầu của dân (Khuyến nông khuyến GÌ?) Nhu cầu quy định chủng loại, phương pháp chuyển giao và công tác tổ chức KN 17 August 2015 35 1.5.8. Nắm được mức độ sẵn có về thông tin và kiến thức chuyển giao Nguồn thông tin và khả năng tiếp cận thông tin của cơ quan KN, KN viên và người dân sẽ ảnh hưởng tới thông tin và kiến thức cần chuyển giao 17 August 2015 36 1.5.9. Nắm đặc điểm của cộng đồng, địa phương 17 August 2015 37 1.5.10. Nắm vững phương pháp khuyến nông 17 August 2015 38