Nhập môn y học gia đình bác sĩ gia đình

NHẬP MÔN Y HỌC GIA ĐÌNH BÁC SĨ GIA ĐÌNH TS.BS.Nguyễn Thanh Hiệp Trưởng Bộ Môn YHGĐ 1 Mục tiêu: - Trình bày được khái niệm về y học gia đình - Phân tích được sự khác nhau giữa chuyên khoa YHGĐ với các chuyên khoa khác 2 Tuyên ngôn Alma-Ata 1978 Hội nghị quốc tế về CCSK BĐ « sức khỏe cho mọi người », 134 nước tham gia Tp.Hồ Chí Minh , 9 triệu dân Tháp y tế dựa trên CSSKBĐ Tuyến 1 Tuyến y tế cơ sở Trạm y tế Phường/Xã Bệnh viện Tp BV tuyến trung ương Tuyến 2 Cấp Tp BV Quận/Huyện Tuyến 3 Tuyến TW C h ư ơ n g trìn h q u ố c g ia th eo ch iều d ọ c T iêm ch ủ n g , L a o , H IV , S ứ c k h ỏ e b à m ẹ-trẻ em , Phân bố theo địa bàn dân cư Hầu hết Bn lên tuyến trên để khám điều trị Quá tải Chờ Nằm viện Quá tải 2-3 BN/giường Sử dụng cả hành lang BV 1000 người được theo dõi trong 1 tháng carré de White, 1961 2001 Nhận thức về vai trò của bác sĩ gia đình 1000 người được theo dõi trong 1 tháng 750 người tuyên bố có vấn đề về sức khỏe 1000 người được theo dõi trong 1 tháng 750 người tuyên bố có vấn đề về sức khỏe 250 người khám BS 1000 người được theo dõi trong 1 tháng 750 người tuyên bố có vấn đề về sức khỏe 250 người khám BS 1 9 5 9 người nhập viện 5 người chuyển khám BS khác 1 người nhập trường viện 1000 người được theo dõi trong 1 tháng 750 người tuyên bố có vấn đề về sức khỏe 250 người khám BS 1 9 5 Tuyến 3 1000 người được theo dõi trong 1 tháng 750 người tuyên bố có vấn đề về sức khỏe 250 người khám BS 1 9 5 Tuyến 3 Tuyến 2 1000 người được theo dõi trong 1 tháng 750 người tuyên bố có vấn đề về sức khỏe 250 người khám BS 1 9 5 Tuyến 3 Tuyến 2 Chăm sóc ban đầu BS gia đình 1000 người được theo dõi trong 1 tháng 750 người tuyên bố có vấn đề về sức khỏe 1 9 5 250 người khám BS Vai trò của người bác sĩ gia đình Thực hiện điều trị cho hơn 90% vấn đề sức khỏe của cộng đồng Dân cư trên 1 địa bàn $ 100 người A B surcharge Vượt tuyến C Tuyến 2 $$$$ BN $$ BN $ BN Tuyến 3 Tuyến 1 BSG Đ BSC K khác Mạng lười Tuyến 3 Tuyến 3 Tuyến 2 Tuyến 2 Tuyến 1 Tuyến 1 - Sức khỏe - Bệnh nội trú/bệnh ngoại trú - Chăm sóc sức khỏe ban đầu/Chăm sóc ban đầu - Bệnh/Triệu chứng - Bệnh/Người bệnh - BS đa khoa, BS tổng quát/BS chuyên khoa y học gia đình, BSGĐ - Học hàm, học vị/Chuyên khoa Các khái niệm cần phân biệt 20 YHGĐ là 1 CK y học cung cấp kiến thức và thực hành cho CSSK cá nhân và gia đình một cách liên tục và tòan diện YHGĐ là 1 CK rộng lồng ghép của các khoa học sinh học, lâm sàng và hành vi. Phạm vi thực hành của thầy thuốc YHGĐ bao gồm mọi lứa tuổi, các giới, tất cả các cơ quan trong cơ thể và mọi bệnh tật Y HỌC GIA ĐÌNH LÀ GÌ? 21 Y HỌC GIA ĐÌNH LÀ GÌ?  CK YHGĐ là kết quả của sự tiến triển và nâng cấp của thực hành đa khoa và được định nghĩa trong bối cảnh gia đình.  YHGĐ phục vụ chăm sóc KCB ngoại trú tại tuyến cơ sở và có thể hiểu là CK đa khoa.  Các CK khác phát triển theo hướng đi sâu vào chuyên môn. YHGĐ theo hướng thực hành ngoại trú và mang tính cá nhân, gia đình và cộng đồng của mọi CK đưa vào CK mình. 22 World Organization of National Colleges Academies 23 1. Chăm sóc ban đầu, tổng quát,toàn diện 2. Chăm sóc liên tục 3. Chăm sóc phối hợp 4. Hướng phòng bệnh 5. Hướng cộng đồng 6. Hướng gia đình Sáu nguyên lý của YHGĐ 25 26 Nội Ngoại Sản Nhi Nhiễm Các CK khác YHGĐ Cộng đồng 27 Sự phối hợp giữa BSGĐ và BSCK khác trong bệnh lý mãn tính  BSGĐ  BSCK khác Chẩn đoán ban đầu Tái khám Đợt cấp Sau đợt cấp Biến chứng BSGĐ BSCK khác Thực hành trong môi trường cộng đồng Thực hành trong môi trường Bệnh viện Hệ ngoại trú Hệ nội trú Kỷ thuật đơn giản Kỷ thuật cao Tất cả các đối tượng Đối tượng theo chuyên khoa Tần suất gặp bệnh nặng thấp Tần suất gặp bệnh nặng cao Giai đoạn sớm Giai đoạn tiến triển Nhạy Đặc hiệu Tiếp cận theo vấn đề Tiếp cận theo bệnh Chăm sóc toàn diện người bệnh Chăm sóc bệnh lý .... .... 30  Trọng tâm của YHGĐ là mối quan hệ tốt đẹp, bền vững giữa BS và BN  Các CK khác tập trung chủ yếu vào việc giải quyết các vấn đề ở một cơ quan hay bộ phận cụ thể của người bệnh hay sử dụng một loại kỹ thuật y khoa nào đó ở từng nhóm tuổi hay giới tính cụ thể. BSGĐ CÓ KHÁC BIỆT? 31 BSGĐ là BS lâm sàng có kiến thức  Quá trình phát triển con người/gđ/cộng đồng  Kiến thức phổ quát về bệnh tật trong cộng đồng  Trải nghiệm của bệnh nhân về đau ốm và tác động của đau ốm lên bệnh nhân và gđ  Hợp tác với bệnh nhân trong thực hành 32  Giao tiếp, thiết lập mối quan hệ  Nhận biết nhu cầu thay đổi  Đối phó với nhiều tình trạng y khoa  Làm việc nhóm  Thực hành y học dựa vào bằng chứng BSGĐ là BS lâm sàng có kỹ năng 33 - Y học gia đình đã được công nhận là một chuyên khoa vào tháng 3 năm 2002 (công văn số 005-YT-K2DT ngày 20/11/2000 do TS Phạm Quốc Bảo phó vụ trưởng vụ đào tạo ký tên) cho phép đào tạo chuyên khoa I chuyên khoa Y học gia đình, mã số: CK 62729801 - Năm 2005: thành lập Hội BSGĐ VN Y học gia đình tại Việt Nam • ĐH Y Thái Nguyên • ĐH Y Hà Nội •ĐH Y Hải Phòng • ĐH Y Huế •ĐH YD Tp.HCM Thaï Nguyen Hanoi Ho-Chi-Minh-Ville Hai Phong • ĐH Y khoa PNT •ĐH Y Cần Thơ Hue Can Tho Bộ môn Y học gia đình ĐH Y khoa PNT hợp tác với Bộ môn y học gia đình ĐH Liege-Bỉ Cám ơn các em đã chú ý lắng nghe 36Chúc cám em khỏe và học tốt