Nhập môn công nghệ phần mềm - Mô hình hóa yêu cầu người dùng

Đại Học Sư Phạm Tp. Hồ Chí Minh Khoa Toán – Tin Học NHẬP MÔN CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM Mô hình hóa yêu cầu người dùng Người trình bày: Trần Ngọc Bảo Email: tnbao.dhsp@gmail.com MỤC TIÊU iế đ á h â d P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • B t ược c c x y ựng State diagram G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M • Biết được các thành phần trong State M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A diagram N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Biết được cách sử dụng Power D i để t St t Di B À I G I Ả B À I G I Ả es gner ạo a e agram TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (2)2 NỘI DUNG TRÌNH BÀY P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • State Diagram ? Các thành phần t ong State diag am G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M • r r • Xây dựng State diagram của ứng M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A dụng quản lý thời khóa biểu N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Tạo State diagram trong Power B À I G I Ả B À I G I Ả Designer TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (3)3 NỘI DUNG TRÌNH BÀY P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • State Diagram ? Các thành phần t ong State diag am G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M • r r • Xây dựng State diagram của ứng M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A dụng quản lý thời khóa biểu N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Tạo State diagram trong Power B À I G I Ả B À I G I Ả Designer TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (4)4 State Diagram P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Sơ đồ trạng thái (State Diagram) biểu diễn mối liên hệ giữa các trạng G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M thái của đối tượng M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T B À I G I Ả B À I G I Ả TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (5)5 Copyright © 1997 by Rational Software Corporation State Diagram P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Sơ đồ trạng thái (State Diagram) biểu diễn mối liên hệ giữa các trạng G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M thái của đối tượng M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A Khởi tạo BC N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T Quân trắng đi Quân đen đi B À I G I Ả B À I G I Ả Quân trắng thắng Hòa Quân đen thắng TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (6)6 Copyright © 1997 by Rational Software Corporation Ví dụ: Xét ứng dụng quản lý TKB P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Hệ thống cho phép bộ phận giáo vụ Khoa nhập thời khóa biểu, cập nhật G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M thời khóa biểu của tất cả các lớp • Hệ thống cho phép sinh viên tra M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A cứu thời khóa biểu theo từng học kỳ của lớp N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Hệ thống cho phép giảng viên tra cứu thời khóa biểu giảng dạy trong B À I G I Ả B À I G I Ả học kỳ TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (7)7 Copyright © 1997 by Rational Software Corporation Ví dụ minh họa St t di ô tả t thái thời P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • a e agram m rạng khóa biểu G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M [Bắt đầu học kỳ mới ] Có lớp mới được phân [Còn lớp chưa được phân phòng] M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A [Tất cả các lớp đã được phân phòng] [Một số lớp chưa được phân phòng] [Tất cả các lớp đã được phân phòng] Khởi tạo do / Khoi tao TKB Chờ phân phòng Có lớp mới được phân() / Cap nhat Phong N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T Yêu cầu tra cứu TKB Đang sử dụng Yêu cầu tra cứu TKB(Lop) / TKB LopĐóng B À I G I Ả B À I G I Ả [Kết thúc học kỳ] Yêu cầu tra cứu TKB(GV) / TKB Giảng viêndo / Ket thuc hoc ky TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (8)8 Ví dụ minh họa State diagram NỘI DUNG TRÌNH BÀY P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • State Diagram ? Các thành phần t ong State diag am G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M • r r • Xây dựng State diagram của ứng M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A dụng quản lý thời khóa biểu N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Tạo State diagram trong Power B À I G I Ả B À I G I Ả Designer TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (9)9 Các thành phần trong State diagram P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Trạng thái - State G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M • Sự kiện – Event M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A • Hành động – Action N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Mối liên hệ giữa các trạng thái B À I G I Ả B À I G I Ả TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (10)10 Các thành phần trong State diagram P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Trạng thái - State State1 State2 G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M • Trạng thái bắt đầu M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Trạng thái kết thúc B À I G I Ả B À I G I Ả • Trạng thái trung gian TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (11)11 Các thành phần trong State diagram P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Sự kiện - Event State1 G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M entry / Action_1 do / Action_2 exit / Action_3 M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A • Event – Entry: sự kiện phát sinh khi đối tượng bắt N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T đầu nhận trạng thái – Exit: sự kiện phát sinh khi đối tượng kết thúc trạng thái B À I G I Ả B À I G I Ả – Do: sự kiện phát sinh khi user thực hiện một hành động thông qua bàn phím/chuột. TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (12)12 Các thành phần trong State diagram P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Trạng thái - State State1 G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M entry / Action_1 do / Action_2 exit / Action_3 M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A • Action – Entry: hành động được thực hiện khi N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T đối tượng bắt đầu trạng thái – Do: tập các hành động có thể thực ệ ớ á B À I G I Ả B À I G I Ả hi n v i trạng th i – Exit: hành động được thực hiện khi đối tượng kết thúc trạng thái TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (13)13 Các thành phần trong State diagram P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Mối liên hệ giữa các trạng thái - Transition G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M Event_1 [Condition]/ Action 11State1 entry / Action_1 d / A ti 2 State2 M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A E t o c on_ exit / Action_3 N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T – ven – Action di i điề kiệ h hé h ể B À I G I Ả B À I G I Ả – Con t on: u n c o p p c uy n từ trạng thái này sang trạng thái khác TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (14)14 Các thành phần trong State diagram P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • State – Event – Action - Transition G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M Them Sinh Vien/ SoLuong = 0 Them Sinh Vien [SoLuong <10] KH Khởi tạo do / KhoiTao Đang mở entry / Sinh vien dang ky M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A Huy / SoLuong = 10 Huy exit / Tang SoLuong 1 DV N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T Huy Kết thúc do / Ket thuc khoa hoc Bị Hủy do / Thong bao sinh vien da dang ky B À I G I Ả B À I G I Ả TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (15)15 NỘI DUNG TRÌNH BÀY P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • State Diagram ? Các thành phần t ong State diag am G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M • r r • Xây dựng State diagram của ứng M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A dụng quản lý thời khóa biểu N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Tạo State diagram trong Power B À I G I Ả B À I G I Ả Designer TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (16)16 Ví dụ minh họa St t di ô tả t thái thời P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • a e agram m rạng khóa biểu G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M [Bắt đầu học kỳ mới ] Có lớp mới được phân [Còn lớp chưa được phân phòng] M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A [Tất cả các lớp đã được phân phòng] [Một số lớp chưa được phân phòng] [Tất cả các lớp đã được phân phòng] Khởi tạo do / Khoi tao TKB Chờ phân phòng Có lớp mới được phân() / Cap nhat Phong N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T Yêu cầu tra cứu TKB Đang sử dụng Yêu cầu tra cứu TKB(Lop) / TKB LopĐóng B À I G I Ả B À I G I Ả [Kết thúc học kỳ] Yêu cầu tra cứu TKB(GV) / TKB Giảng viêndo / Ket thuc hoc ky TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (17)17 Ví dụ minh họa State diagram Ví dụ minh họa St t di ô tả t thái ủ P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • a e agram m rạng c a màn hình quản lý danh mục giáo iê G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M v n M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T B À I G I Ả B À I G I Ả TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (18)18 Ví dụ minh họa St t di ô tả t thái ủ P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • a e agram m rạng c a màn hình quản lý danh mục giáo iê G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M v n Khoi tao MH M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A Ket thuc them GV entry / Load entry / Show do / ThemMH do / SuaMH do / XoaMH do / Thoat N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T Ket thuc sua GVThemGV Thoat Sua GV [Da chon mon hoc] Dang them mon hoc Dang sua mon hoc B À I G I Ả B À I G I Ả entry / ThemGV do / LuuGV do / KhongLuu exit / Xac lap trang thai cac control entry / SuaGV do / Luu do / Khong Luu exit / Xac lap trang thai Ket thuc GV entry / Unload TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (19)19 Ví dụ minh họa State diagram NỘI DUNG TRÌNH BÀY P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • State Diagram ? Các thành phần t ong State diag am G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M • r r • Xây dựng State diagram của ứng M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A dụng quản lý thời khóa biểu N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Tạo State diagram trong Power B À I G I Ả B À I G I Ả Designer TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (20)20 Tạo State Diagram sử dụng Power Designer T ới St t Di P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • ạo m a e agram • State G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M – Start – End M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A – State • Transition N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Action Event B À I G I Ả B À I G I Ả • TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (21)21 Bài tập P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Xây dựng State diagram cho các ứng dụng sau: G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M – Quản lý giải bóng đá vô địch quốc gia ả ý ì à á à ó M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A – Qu n l b nh chọn b i h t hay L n s ng xanh – Quản lý giáo vụ trường đại học N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T – Quản lý giáo vụ trường phổ thông Quản lý bán hàng B À I G I Ả B À I G I Ả – TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (22)22 Bài tập P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • Xây dựng State diagram cho các ứng dụng sau: G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M – Quản lý học viên trung tâm tin học, M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A ngoại ngữ ả ý â ề N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T – Qu n l nh n sự - ti n lương – Quản lý bán hàng trực tuyến B À I G I Ả B À I G I Ả – Quản lý nhà trẻ TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (23)23 Ôn tập P H Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M • State diagram là gì ? E ent là gì ? G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M • v • Transition ? M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A • Action là gì ? Các loại Action ? N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T • Xây dựng State diagram cho một số B À I G I Ả B À I G I Ả ứng dụng trong phần bài tập TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (24)24 PH Ầ N M Ề M P H Ầ N M Ề M M M G N G H Ệ P G N G H Ệ P G R A M G R A M M Ô N C Ô N M Ô N C Ô N T E D I A T E D I A N G N H Ậ P N G N H Ậ P S T A T S T A T B À I G I Ả B À I G I Ả TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (25)25 25