Nghệ thuật xây dựng chiến lược lãnh đạo

Nghệ thuật xây dựng chiến lược lãnh đạo Các nhà lãnh đạo thường thiết lập và triển khai các chiến lược kinh doanh rất tốt, bởi vì họ đã được học điều này trong các trường đại học. Nhưng chắc hẳn có đến 99,99% trong số họ không biết đến chiến lược lãnh đạo nghĩa là gì, đấy là còn chưa nói đến phải làm thế nào để một chiến lược lãnh đạo có thể ăn khớp với một chiến lược kinh doanh. Nếu coi chiến lược kinh doanh là một con tàu, thì chiến lược lãnh đạo là động cơ giữ cho con tàu thăng bằng khi chuyển động. Không có chiến lược lãnh đạo, các chiến lược kinh doanh rất dễ bị chìm xuống sông, xuống biển. Trong thế chiến lần thứ 2, Winston Churchill - một trong những nhà lãnh đạo quan trọng nhất trong lịch sử nước Anh và lịch sử thế giới, đã khắc một câu lên mặt bàn của ông có ý rằng: không thể nói chúng ta đang làm những điều tốt nhất cho mình, mà chỉ có thể nói chúng ta phải thực hiện thành công những gì chúng ta cho là cần thiết. Vạn vật trên thế giới đều đòi hỏi được đơm hoa kết trái. Nếu chỉ có những ý định, mục đích hay những lời hứa hẹn suông thì chẳng có tác dụng gì cả. Và một trong những cách tốt nhất đối với bất cứ một nhà lãnh đạo nào nếu muốn đạt được thành quả là phải thực thi một chiến lược kinh doanh. Chiến lược ở đây là một kế hoạch, một phương pháp hoặc là tổng hợp của rất nhiều hành động liên hoàn để đạt được mục đích cụ thể. Không quan trọng là bạn đang làm công việc gì, hay đang lãnh đạo bao nhiêu người, chỉ biết rằng nếu như bạn không tận dụng được các cơ hội và thách thức để triển khai và thực thi chiến lược kinh doanh một cách có hiệu quả, tức là bạn đang tự đánh mất khả năng để có thể gặt hái được những thành quả như mong đợi. Ở một ý nghĩa nào đó, các chiến lược kinh doanh có thể hiểu như một tờ giấy hẹn trả tiền, đến hạn thì phải thanh toán các khoản nợ khi được yêu cầu. Và một trong những lý do khiến cho những chiến lược kinh doanh trở nên kém giá trị bởi vì chúng không được hỗ trợ bởi một chiến lược lãnh đạo. Vậy chiến lược lãnh đạo là gì? Bạn đã bao giờ từng được nghe đến điều này chưa? Lâu nay, chiến lược lãnh đạo không được nói đến, bởi vì đơn giản nó chưa từng được giảng dạy trong các trường đào tạo kinh doanh. Nếu coi chiến lược kinh doanh là một con tàu, thì chiến lược lãnh đạo là động cơ giữ cho con tàu thăng bằng khi chuyển động. Không có chiến lược lãnh đạo, các chiến lược kinh doanh rất dễ bị chìm xuống sông, xuống biển. Để hiểu một chiến lược lãnh đạo là gì, trước hết bạn hãy xem xét các hoạt động lãnh đạo trong quá khứ của mình đã diễn ra như thế nào. Bạn hãy lấy ra một tờ giấy trắng, chia thành 2 cột, đặt tên là cột A và cột B. Ở đầu cột A, bạn viết “Chiến lược kinh doanh”; cột B bạn ghi “ Chiến lược lãnh đạo” – hay có thể còn được hiểu là các chiến lược khác đã được bạn sử dụng để kích thích lòng nhiệt huyết của nhân viên khi thực thi các chiến lược kinh doanh. Hãy suy nghĩ về các chiến lược mà công ty của bạn đã thực hiện trong nhiều năm vừa qua. Chúng có thể là các chiến lược sản phẩm; chiến lược dịch vụ; chiến lược tăng trưởng; chiến lược bạn hàng; hoặc chiến lược marketing. Bạn không cần mô tả chi tiết các chiến lược, chỉ ghi tên là đủ. Mỗi một chiến lược ở cột A liệu có chiến lược tương ứng ở cột B không? Khoảng trống từ cột A chiếu sang cột B có thể coi là khoảng trống chết người. Có nghĩa là chiến lược kinh doanh đó đã không được gia cố thêm bởi một chiến lược lãnh đạo. Không quan trọng là bạn đang lãnh đạo 3 người, 300 người hay 3.000 người, thậm chí nhiều hơn thế. Cũng không quan trọng bạn đang hoạt động trong lĩnh vực bán hàng, bạn là giám sát viên thực thi kế hoạch, bạn là nhà quản lý marketing hay là một COO, CFO hay CEO, thì bạn đều cần có một chiến lược lãnh đạo. Trên thực tế, bất kỳ những gì mà bạn làm đều cần phải có những suy nghĩ chiến lược. Việc có được một thói quen xem xét tất cả những gì mà mình làm dưới dạng thuật ngữ chiến lược sẽ mang đến cho bạn một lợi thế lớn để thăng tiến nghề nghiệp. Nguồn gốc của từ “chiến lược” xuất phát từ hai từ tiếng Đức, nghĩa của từ đầu tiên là “đóng quân” hoặc “trải quân”, và từ thứ hai có nghĩa là “chèo lái”. Ở một nghĩa khác, chiến lược có nghĩa đưa ra phương hướng, tổ chức và tập hợp sức mạnh từ các tổ chức nằm rải rác thành một khối thống nhất. Các nhà lãnh đạo thường thiết lập và triển khai các chiến lược kinh doanh rất tốt, bởi vì họ đã được học điều này trong các trường đại học. Nhưng chắc hẳn có đến 99,99% trong số họ không biết đến chiến lược lãnh đạo nghĩa là gì, đấy là còn chưa nói đến phải làm thế nào để một chiến lược lãnh đạo có thể ăn khớp với một chiến lược kinh doanh. Các chiến lược lãnh đạo không được đưa vào giảng dạy trong các trường kinh doanh bởi vì người ta nhận ra rằng rất khó có thể đưa ra một công thức chung vì nó quá trừu tượng, hơn nữa lại phụ thuộc rất nhiều vào các mối quan hệ và kinh nghiệm được đúc kết và tích luỹ trong quá trình làm việc. Các nhà lãnh đạo khi thiết lập và thực hiện chiến lược thường chỉ lưu tâm đến bản thân chiến lược đó, mà ít khi suy nghĩ đến những con người sẽ trực tiếp triển khai chiến lược này. Mặc dù không cố ý, nhưng như vậy họ đã bị rơi vào cái “bẫy” gọi là “ảo tưởng của sự tự tương tác” – có nghĩa là họ tin chắc rằng nếu mình tận tâm với công việc, thì các nhân viên dưới quyền cũng tự động tận tâm với công việc được giao phó. Đó thực sự là một suy nghĩ hàm hồ. Sự tận tâm không thể có được bằng các mệnh lệnh, mà phải biết cách gieo trồng mới mong gặt hái được kết quả. Và bây giờ là bốn bước bạn cần quan tâm đến khi thiết lập một chiến lược lãnh đạo: 1. Hiểu rõ cách thức triển khai các chiến lược kinh doanh Có rất nhiều sách vở cũng như các khóa đào tạo về cách triển khai và thực thi các chiến lược kinh doanh. Do vậy, nếu bạn là một nhà lãnh đạo, cũng không cần phải phát minh ra một phương thức nào mới, chỉ cần nắm vững và hiểu rõ những kiến thức đó cũng đủ để bạn có thể thực thi thành công các chiến lược kinh doanh. 2. Hãy nhận biết chính xác thế nào là ước mơ của một nhà lãnh đạo chân chính Tại sao lại nói đến các mơ ước? Chắc chắn nó không được mềm mại, ấm áp và dễ vươn tới như trong đời thường, những mơ ước này là một thứ chất liệu rất thô cứng và không dễ đạt được. Hãy nhìn từ góc độ sau: công việc lãnh đạo có động cơ thúc đẩy từ nội tâm bên trong hay đơn thuần chỉ là ý muốn phải dẹp những chướng ngại vật trên đường đi. Ở những nhà lãnh đạo tài ba, họ thường không đưa ra các mệnh lệnh buộc các nhân viên phải làm việc, mà họ biết cách khuyến khích nhân viên, khiến cho nhân viên muốn được làm việc. Sai lầm của phần đông các nhà lãnh đạo nằm ở chỗ: họ đã không nghiên cứu sâu về lĩnh vực động cơ của con người. Vì vậy, họ đã không thể khuyến khích được nhân viên làm việc có hiệu quả. Nếu như bạn nghiên cứu kỹ về mục tiêu, mục đích, khát vọng và tham vọng của con người dưới góc độ tâm lý học, bạn sẽ tìm ra được căn nguyên của động cơ. Đó chính là những mơ ước, khát khao. Rất nhiều nhà lãnh đạo đã thất bại vì đã không coi trọng điều này. Những mơ ước này không phải là mục tiêu hay mục đích. Mục tiêu là kết quả mà bằng nỗ lực chúng ta sẽ đạt được. Một ước mơ có thể chứa đựng trong nó rất nhiều mục tiêu. Và để một mơ ước biến thành hiện thực, bạn phải đạt được các mục tiêu đã đề ra, giống như cách chúng ta vượt qua những viên đá chắn trên đường để đi đến đích. Nhưng bạn đạt được các mục tiêu cũng chưa chắc đã đạt được ước mơ. Ví dụ, Martin Luther King – nhà lãnh đạo cuộc đấu tranh giành quyền bình đẳng cho người da đen ở Mỹ - đã không nói: “Tôi có một mục tiêu…” hay “Tôi có một mục đích…”. Sự tài tình trong cách diễn thuyết của ông thể hiện ở chỗ: “Tôi có một ước mơ…”. Ước mơ cũng không phải là những khát vọng hay tham vọng. Khát vọng và tham vọng chỉ là những khao khát mạnh mẽ để đạt được điều gì đó. Vì vậy, Martin Luther King cũng đã không nói rằng ông có một khát vọng và tham vọng mà rằng: “…Tôi có một giấc mơ, rồi có một ngày trên những ngọn đồi đất đỏ của Georgia, con của nô lệ và con của chủ nô sẽ ngồi lại với nhau bên bàn ăn của tình huynh đệ”. Ông đã nói “Ngày hôm nay tôi có một ước mơ...”. Nếu bạn là một nhà lãnh đạo đang nói đến những khát vọng và tham vọng, tức là bạn đang nói đến những động cơ thúc đẩy/khuyến khích con người. Nhưng liệu bạn đã đi sâu vào cái cốt yếu bên trong của những động cơ đó chưa? Có thể nói, một người rất khát khao và có tham vọng để đạt được một mơ ước, hay những khát khao và tham vọng đó nằm ở một tầng nông hơn có tầm quan trọng ít hơn một ước mơ trong tâm hồn con người. Một ước mơ bao gồm tất cả những ước ao, mong mỏi, khát khao được ấp ủ trong lòng chúng ta. Nó là hiện thân cho cá tính riêng của mỗi người. Chúng ta chưa thể cảm nhận mình trọn vẹn là một con người cho đến khi chưa nhận ra được những ước mơ của mình. Nếu các nhà lãnh đạo đang “đánh cắp” những mơ ước của các nhân viên, nếu họ chỉ đơn giản đưa ra các mục tiêu phải đạt được, thì họ đang bỏ lỡ cơ hội tốt nhất có thể các giúp nhân viên của mình trở nên hăng hái, sôi nổi làm việc để đạt được những thành quả lớn lao. Tóm lại, nếu các nhà lãnh đạo muốn công ty của mình liên tục đạt được những thành quả vang dội, thì điều đầu tiên mà họ cần phải quan tâm chính là các mơ ước của những nhân viên dưới quyền mình. 3. Tạo ra một "ước mơ được chia sẻ" Để cái đích đến của công ty và những mơ ước của các nhân viên được hòa quyện làm một, thì bạn phải tạo ra một “ước mơ được chia sẻ”. Bạn không thể sang bước tiếp theo trừ phi bạn đã có được một “ước mơ được chia sẻ”. Nếu bạn là một nhà lãnh đạo, bạn phải có động cơ. Nếu bạn không có động cơ, bạn không thể lãnh đạo được. Nhưng bạn phải hiểu rằng: vấn đề quan trọng của một chiến lược lãnh đạo không nằm trong động cơ của nhà lãnh đạo, mà nằm ở chỗ bạn có thể truyền được động cơ và lòng nhiệt huyết, tận tâm của mình với công việc đến các nhân viên để cho họ cũng có lòng nhiệt huyết và động cơ giống như bạn. Bằng cách này, với một “ước mơ được chia sẻ”, bạn sẽ thấy mọi việc không chỉ đơn giản là “Chiến thắng, chiến thắng bằng mọi cách”, mà khi đó mối quan hệ giữa bạn với nhân viên sẽ giầu có và sâu sắc hơn nhiều hai chữ “chiến thắng”. Một “ước mơ được chia sẻ” là một quan hệ bắt nguồn từ những suy tính và lời giải có lợi cho nhau. Có lợi cho cả công ty và cho cả đội ngũ nhân viên của công ty. 4. Chuyển “mơ ước được chia sẻ” thành một chiến lược lãnh đạo Bạn có được chiến lược lãnh đạo là khi “ước mơ được chia sẻ” biểu thị thành một kế hoạch hành động. Trong kế hoạch hành động, bạn phải vạch ra được các mốc quan trọng để đưa bạn đến “ước mơ được chia sẻ”. Mốc quan trọng đầu tiên có lẽ là một sự nhận biết chính xác, dễ hiểu những việc cần thiết của một nhà lãnh đạo chân chính và những việc cần thiết này phải ăn khớp chặt chẽ với chiến lược kinh doanh. *** Churchill đã đúng khi nói rằng “…chúng ta phải thực hiện thành công những gì mà mình cho là cần thiết”. Và một trong những cách tốt nhất đối với bất kỳ nhà lãnh đạo nào muốn nhân viên của mình thực hiện thành công những gì mình cho là cần thiết là biết cách kết nối ăn khớp một chiến lược kinh doanh với một chiến lược lãnh đạo.