Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam

Một trong những nội dung lớn của sự nghiệp mới do Đảng ta khởi xướng là xây dựng Nhà nước pháp quyền kiểu mới. Đảng ta đã xác định, chính sách kinh tế nhiều thành phần theo định hướng XHCN có ý nghĩa chiến lược lâu dài, có tính quy luật từ sản xuất nhỏ đi lên CNXH, có tác dụng to lớn trong việc động viên nhân dân xây dựng kinh tế, phát triển lực lượng sản xuất. Hiện nay, trong các thành phần kinh tế thì kinh tế Nhà nước đóng góp vào GDP luôn chiếm tỷ trọng chủ yếu. Song trên thực tế, kinh tế Nhà nước chưa thực sự phát huy tối đa hiệu quả trong việc điều tiết nền kinh tế thị trường.

Các chính sách cải cách kinh tế gần đây ở Việt Nam đã ảnh hưởng tích cực tới cấu trúc và sự tăng trưởng kinh tế. Các biện pháp kinh tế như kiểm soát lạm phát, giảm dần thiếu hụt ngân sách, thực thi chính sách tiền tệ thắt chặt. kết hợp với các biện pháp tự do hoá như giảm bớt sự can thiệp của Chính phủ trung ương đối với các hoạt động kinh tế đã tạo nên những chuyển biến đáng mừng về tốc độ tăng trưởng và ổn định môi trường kinh tế vĩ mô. Cùng với các chính sách tiến bộ trên, chính sách của Nhà nước Việt Nam đối với nền kinh tế đã có những thay đổi đáng kể tạo nên những chuyển biến đáng kể. Việc chuyển nền kinh tế nước ta vận hành theo kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước là phù hợp với tính tất yếu khách quan của nền kinh tế, phù hợp với xu hướng quốc tế hoá nền kinh tế. Tuy nhiên vì chưa có tiền lệ nào trong lịch sử về quá độ từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường nên công cuộc đổi mới đang đòi hỏi phải giải quyết nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn. Nền kinh tế là một cơ thể sống luôn phát triển nên đòi hỏi mọi sự quản lý điều hành phải sáng tạo. Nghiên cứu kinh nghiệm thành công và thất bại của các nước cùng với việc xây dựng sáng tạo chính sách kinh tế phù hợp với điều kiện trình độ phát triển, mục tiêu kinh tế xã hội và nền văn hoá đất nước là những việc làm mang tính cần thiết và chiến lược.

 

doc20 trang | Chia sẻ: luyenbuizn | Lượt xem: 952 | Lượt tải: 0download
Nội dung tài liệu Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu Mét trong nh÷ng néi dung lín cña sù nghiÖp míi do §¶ng ta khëi x­íng lµ x©y dùng Nhµ n­íc ph¸p quyÒn kiÓu míi. §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh, chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN cã ý nghÜa chiÕn l­îc l©u dµi, cã tÝnh quy luËt tõ s¶n xuÊt nhá ®i lªn CNXH, cã t¸c dông to lín trong viÖc ®éng viªn nh©n d©n x©y dùng kinh tÕ, ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt. HiÖn nay, trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ th× kinh tÕ Nhµ n­íc ®ãng gãp vµo GDP lu«n chiÕm tû träng chñ yÕu. Song trªn thùc tÕ, kinh tÕ Nhµ n­íc ch­a thùc sù ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ trong viÖc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C¸c chÝnh s¸ch c¶i c¸ch kinh tÕ gÇn ®©y ë ViÖt Nam ®· ¶nh h­ëng tÝch cùc tíi cÊu tróc vµ sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ. C¸c biÖn ph¸p kinh tÕ nh­ kiÓm so¸t l¹m ph¸t, gi¶m dÇn thiÕu hôt ng©n s¸ch, thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th¾t chÆt... kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p tù do ho¸ nh­ gi¶m bít sù can thiÖp cña ChÝnh phñ trung ­¬ng ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®· t¹o nªn nh÷ng chuyÓn biÕn ®¸ng mõng vÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ æn ®Þnh m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m«. Cïng víi c¸c chÝnh s¸ch tiÕn bé trªn, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ViÖt Nam ®èi víi nÒn kinh tÕ ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ t¹o nªn nh÷ng chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ. ViÖc chuyÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta vËn hµnh theo kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc lµ phï hîp víi tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ, phï hîp víi xu h­íng quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn v× ch­a cã tiÒn lÖ nµo trong lÞch sö vÒ qu¸ ®é tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nªn c«ng cuéc ®æi míi ®ang ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn. NÒn kinh tÕ lµ mét c¬ thÓ sèng lu«n ph¸t triÓn nªn ®ßi hái mäi sù qu¶n lý ®iÒu hµnh ph¶i s¸ng t¹o. Nghiªn cøu kinh nghiÖm thµnh c«ng vµ thÊt b¹i cña c¸c n­íc cïng víi viÖc x©y dùng s¸ng t¹o chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hîp víi ®iÒu kiÖn tr×nh ®é ph¸t triÓn, môc tiªu kinh tÕ x· héi vµ nÒn v¨n ho¸ ®Êt n­íc lµ nh÷ng viÖc lµm mang tÝnh cÇn thiÕt vµ chiÕn l­îc. TriÓn väng ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong nh÷ng n¨m tíi cña ViÖt Nam cã lÏ sÏ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n mµ néi dung cña chóng cã liªn quan ®Õn chÝnh sù tiÕp tôc qu¸ tr×nh c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ. VÊn ®Ò næi bËt nhÊt lµ môc tiªu sè mét lµ x¸c ®Þnh vai trß qu¶n lý cña Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ßi hái ViÖt Nam ph¶i x©y dùng mét m« h×nh kinh tÕ sö dông ®­îc nh÷ng khiÕm khuyÕt cña c¶ hai yÕu tè thÞ tr­êng vµ sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vÒ hai mÆt: t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi. Trªn c¬ së nghiªn cøu nh÷ng häc thuyÕt vÒ vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh÷ng t×m tßi tham kh¶o tµi liÖu s¸ch b¸o trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn bé m«n, em ®· chän ®Ò tµi " NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam". §ång thêi ®Ò tµi còng gióp em hiÓu vµ thÊy ®­îc nh÷ng chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p vµ h­íng ®i ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Víi nh÷ng hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn h¹n chÕ, nh÷ng sai sãt m¾c ph¶i trong khi thùc hiÖn sÏ lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái, em rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng lêi phª b×nh vµ gãp ý quý b¸u cña thÇy gi¸o. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! I. Lý luËn chung vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng vµ viÖc cÇn thiÕt chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam 1. Lý luËn chung vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao, khi tÊt c¶ c¸c quan hÖ kinh tÕ trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi ®Òu ®­îc tiÒn tÖ ho¸; c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt nh­ ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn, vèn b»ng tiÒn vµ vèn vËt chÊt, søc lao ®éng, c«ng nghÖ vµ qu¶n lý; c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô t¹o ra; chÊt x¸m ®Òu lµ ®èi t­îng mua b¸n, lµ hµng ho¸. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®­îc coi nh­ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ. Khi c¸c quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ ®Òu biÓu hiÖn qua mua b¸n hµng ho¸ dÞch vô trªn thÞ tr­êng (ng­êi b¸n cÇn tiÒn, ng­êi mua cÇn hµng vµ hä ph¶i gÆp nhau trªn thÞ tr­êng ) th× nÒn kinh tÕ ®ã lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ c¸ch tæ chøc nÒn kinh tÕ - x· héi, trong ®ã, c¸c quan hÖ kinh tÕ cña c¸c c¸ nh©n, c¸c doanh nghiÖp ®Òu biÓu hiÖn qua mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô trªn thÞ tr­êng vµ th¸i ®é c­ xö cña tõng thµnh viªn chñ thÓ kinh tÕ lµ h­íng vµo viÖc t×m kiÕm lîi Ých cu¶ chÝnh m×nh theo sù dÉn d¾t cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng. a. ¦u ®iÓm Víi c¸ch hiÓu nh­ trªn ta cã thÓ thÊy kinh tÕ thÞ tr­êng cã mét sè ­u ®iÓm nh­ sau: - Kinh tÕ thÞ tr­êng thóc ®Èy viÖc c¶i tiÕn kü thuËt t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho s¶n phÈm hµng ho¸ phong phó ®a d¹ng, gi¸ thµnh h¹, thóc ®Èy lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn nhanh. Bëi môc ®Ých cña ng­êi sö dông hµng ho¸ lµ cã l·i cao nhÊt, do ®ã hä ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó cã gi¸ trÞ c¸ biÖt cña hµng ho¸ lµ thÊp nhÊt. Muèn vËy, hä ph¶i t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. V× vËy ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt trong ®ã yÕu tè quan träng nhÊt, yÕu tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh lµ kü thuËt. C¶i tiÕn kü thuËt lóc ®Çu øng dông ë tõng ng­êi, tõng XÝ nghiÖp sau lan réng ra toµn x· héi lµm xuÊt hiÖn mét ngµnh míi vµ nh­ vËy lùc l­îng s¶n xuÊt ®· ph¸t triÓn thªm mét b­íc. - Kinh tÕ thÞ tr­êng thóc ®Èy sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn nhanh chãng lµm cho sù chuyªn m«n ho¸ vµ hiÖp t¸c ho¸ ngµy cµng cao. Do ®ã, qu¸ tr×nh x· héi ho¸ s¶n xuÊt, x· héi ho¸ lao ®éng ph¸t triÓn nhanh. §ã lµ xu h­íng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i. - Kinh tÕ thÞ tr­êng thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô tËp trung s¶n xuÊt cao ®é c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ph¸t triÓn, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn nhanh. b. Nh­îc ®iÓm MÆc dï víi nh÷ng ­u ®iÓm kh«ng thÓ phñ nhËn nh­ trªn, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khuyÕt tËt cè h÷u. - Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lîi nhuËn võa lµ ®éng lùc võa lµ môc ®Ých cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ. V× lîi nhuËn kÝch thÝch c¸c chñ thÓ kinh tÕ n¨ng ®éng, ra søc c¶i tiÕn kü thuËt, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ lµm ra s¶n phÈm hµng ho¸ phong phó ®a d¹ng mµ gi¸ trÞ l¹i gi¶m xuèng. Nh­ng còng v× lîi nhuËn, hä bÊt chÊp nh÷ng thñ ®o¹n, nh÷ng gian tr¸ gi¶ dèi trong kinh doanh. B¶n th©n hä th× ®­îc lîi nh­ng c¸i lîi ®ã so víi nh÷ng thiÖt h¹i ®ång thêi g©y ra cho ng­êi tiªu dïng vµ toµn x· héi lµ qu¸ nhá bÐ kh«ng thÓ bï ®¾p. Môc tiªu kinh tÕ cña ®Êt n­íc kh«ng thùc hiÖn ®­îc. VÒ kinh tÕ th× nh­ vËy cßn ®¹o ®øc t×nh ng­êi trong x· héi còng bÞ xem nhÑ vµ l·ng quªn. - B¶n chÊt thÞ tr­êng lµ bÊt b×nh ®¼ng, kÎ m¹nh th× sèng, kÎ yÕu th× chÕt. Trong c¹nh tranh ai kh«ng c¶i tiÕn kü thuËt, n¨ng suÊt thÊp, gi¸ trÞ cao th× lç trë thµnh ng­êi nghÌo vµ ng­îc l¹i. Qua ®ã sù ph©n ho¸ giÇu nghÌo gia t¨ng mµ tÖ n¹n x· héi còng dÔ ph¸t triÓn. - NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã cã cÊu kh«ng hîp lý, mÊt c©n ®èi. Nh÷ng ngµnh nghÒ nµo trong x· héi ®em l¹i lîi nhuËn cao sÏ cã nhiÒu ng­êi tham gia vµ ng­îc l¹i. Bëi trong c¬ chÕ thÞ tr­êng sù gia nhËp hay rót lui khái mét ngµnh nghÒ, lÜnh vùc lµ tù do. - Kinh tÕ thÞ tr­êng t¹o ra sù « nhiÔm m«i tr­êng. Do môc ®Ých ng­êi s¶n xuÊt lµ lîi nhuËn cao nhÊt, hä ph¶i tiÕt kiÖm chi phÝ triÖt ®Ó. Nh÷ng chÊt th¶i ®éc h¹i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ch­a cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn hä kh«ng ®­îc xö lý. ¤ nhiÔm m«i tr­êng sèng chung cña toµn x· héi lµ tÊt yÕu. - Còng do mét phÇn c¸c nguyªn nh©n trªn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng ®ît sãng khñng ho¶ng, thÊt nghiÖp, l¹m ph¸t, suy tho¸i vÒ kinh tÕ. Kinh tÕ thÞ tr­êng ph¶i g¾n víi thÞ tr­êng, th«ng qua thÞ tr­êng ng­êi s¶n xuÊt míi biÕt ®­îc hµng ho¸ cña m×nh cã ®­îc x· héi chÊp nhËn hay kh«ng. 2. Sù cÇn thiÕt chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam §¹i héi VII cña §¶ng ®· x¸c ®Þnh, ®æi míi c¬ chÕ kinh tÕ ë n­íc ta lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. §æi míi ®Ó n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng, ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn chung cña kinh tÕ thÕ giíi. V× víi c¬ chÕ kinh tÕ cò, víi viÖc bao cÊp trµn lan, qu¶n lý kinh tÕ kÐm hiÖu qu¶ th× viÖc s¶n xuÊt kh«ng ®ñ s¶n phÈm ®Ó tiªu dïng dÉn ®Õn kh«ng thÓ tÝch luü ®Ó më réng s¶n xuÊt dÉn ®Õn thiÕu hôt ng©n s¸ch, lµm cho nÒn kinh tÕ ®×nh trÖ. §Æc tr­ng cña kinh tÕ chØ huy lµ rÊt cøng nh¾c nã chØ cã t¸c dông thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ trong giai ®o¹n ng¾n h¹n vµ chØ cã t¸c dông ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ theo chiÒu réng. NÒn kinh tÕ chØ huy ë n­íc ta tån t¹i qu¸ dµi nªn nã kh«ng nh÷ng kh«ng cßn t¸c dông ®¸ng kÓ trong viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn mµ nã cßn sinh ra nhiÒu hiÖn t­îng tiªu cùc lµm gi¶m n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã, thÞ tr­êng ë n­íc ta ph¸t triÓn ch­a ®ång bé, cßn thiÕu h¼n thÞ tr­êng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh­ thÞ tr­êng lao ®éng thÞ tr­êng vèn vµ thÞ tr­êng ®Êt ®ai vµ vÒ c¬ b¶n lµ thÞ tr­êng tù do, møc ®é can thiÖp cña Nhµ n­íc cßn rÊt thÊp. XÐt vÒ mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang hoµ nhËp so víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng thÕ giíi, giao l­u vÒ hµng ho¸ dÞch vô vµ ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi lµm cho sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ gÇn gòi h¬n víi thÞ tr­êng kinh tÕ thÞ tr­êng thÕ giíi. T­¬ng quan gi¸ c¶ cña c¸c chñng lo¹i hµng ho¸ trong n­íc gÇn gòi h¬n víi t­¬ng quan gi¸ c¶ hµng ho¸ quèc tÕ. ViÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng thóc s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh hµng ho¸ kh«ng chØ trong n­íc mµ v­ît qua c¶ ranh ríi trong n­íc c¹nh tranh víi n­íc ngoµi vÒ c¸c lo¹i s¶n phÈm nh­: hµng tiªu dïng, thuû s¶n.... lµm t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, tÝch luü vèn ®Ó më réng vµ t¸i s¶n xuÊt. §iÒu nµy phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña thÕ giíi: ®ã lµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi n­íc kh«ng thÓ t¸ch rêi sù ph¸t triÓn vµ hoµ nhËp quèc tÕ. Mçi quèc gia ®Òu ph¶i tÝch cùc ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p khoa häc kü thuËt míi ®Ó c¹nh tranh víi nhau, ®ã lµ ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy kinh tÕ. Sù c¹nh tranh lµnh m¹nh trong n­íc, gi÷a c¸c n­íc víi nhau sÏ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o ra nhiÒu cña c¶i vËt chÊt cho mçi quèc gia, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n lo¹i. §æi míi c¬ chÕ kinh tÕ kh«ng chØ cã ý nghÜa vÒ lÜnh vùc kinh tÕ mµ cßn cã t¸c dông vÒ mÆt chÝnh trÞ x· héi. ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN, n­íc ta ®· cã ®iÒu kiÖn më réng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ trong c¸c mèi quan hÖ cã tÝnh chÊt x· héi nh­: b¶o vÖ m«i tr­êng, chèng chiÕn tranh h¹t nh©n, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo... trong sù liªn hÖ gi÷a c¸c quèc gia. Nh­ vËy: Sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc vµ theo ®Þnh h­íng XHCN lµ cÇn thiÕt vµ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta sang kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp gi÷a chuyÓn nÒn kinh tÕ cßn mang nÆng tÝnh chÊt tù cung tù cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tiÕn tíi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ qu¸ tr×nh chuyÓn c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. LÞch sö ®· chøng minh r»ng kh«ng thÓ chuyÓn nÒn s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín nÕu "®ßn xeo" lµ kinh tÕ hµng ho¸. ChÝnh C.M¸c ®· coi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸ lµ xuÊt ph¸t ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn quan träng nhÊt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi sù ra ®êi vµ s¶n xuÊt cña nÒn s¶n xuÊt lín t­ b¶n chñ nghÜa. Néi chiÕn kÕt thóc, Lªnin còng chñ tr­¬ng thi hµnh chÝnh s¸ch kinh tÕ míi (NEP). VÒ thùc chÊt, ®ã sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn nh»m kh¬i dËy sù sèng ®éng cña nÒn kinh tÕ, më réng giao l­u hµng ho¸ gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, thùc hiÖn c¸c quan hÖ kinh tÕ b»ng h×nh thøc quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ, thÞ tr­êng. Qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta cã ®Æc ®iÓm kh¸c víi §«ng ¢u vµ Liªn X« (cò). Nh÷ng n­íc nµy ®· cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn . NÒn kinh tÕ ®· ®­îc c¬ khÝ ho¸, kh«ng cã tÝnh tù nhiªn tù cÊp tù tóc nh­ nÒn kinh tÕ n­íc ta, qu¸ tr×nh h×nh thµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta tr­íc hÕt lµ qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn mang tÝnh tù cÊp tù tóc sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. MÆt kh¸c, ë n­íc ta còng ®· tån t¹i m« h×nh kinh tÕ chØ huy víi c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Nã gÇn nh­ ®èi lËp víi thÞ tr­êng, kinh tÕ thÞ tr­êng vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng ®­îc coi lµ trung t©m cña s¶n xuÊt vµ toµn bé qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. V× vËy qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cßn lµ qu¸ tr×nh xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, h×nh thµnh ®ång bé c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta sang kinh tÕ thÞ tr­êng ®ång thêi còng lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn nÒn kinh tÕ më, nh»m hoµ nhËp thÞ tr­êng trong n­íc víi thÞ tr­êng thÕ giíi. Kinh tÕ "khÐp" th­êng g¾n víi nÒn kinh tÕ phong kiÕn, g¾n víi s¶n xuÊt nhá mang nÆng tÝnh côc bé ®Þa ph­¬ng chñ nghÜa vµ víi t×nh tr¹ng "bÕ quan to¶ c¶ng". ChÝnh sù xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ®· ph¸ vì c¸c quan hÖ truyÒn thèng cña kinh tÕ khÐp kÝn. Sù ph¸t triÓn cña t­ b¶n chñ nghÜa ®· kh¼ng ®Þnh: kinh tÕ hµng ho¸ lµm cho thÞ tr­êng d©n téc g¾n bã vµ hoµ nhËp víi thÞ tr­êng thÕ giíi. ChÝnh giao l­u hµng ho¸ ®· lµm cho c¸c quan hÖ kinh tÕ ®­îc më réng ra khái ph¹m vi quèc gia, ®· thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh chãng. Kinh tÕ më lµ ®Æc ®iÓm vµ lµ xu thuÕ cña thêi ®¹i ngµy nay mµ bÊt kú mét quèc gia nµo còng ph¶i coi träng. Trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, chóng ta ®· cã nhiÒu ®æi míi quan träng, chóng ta ®· chuyÓn quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ tõ ®¬n ph­¬ng sang ®a ph­¬ng, quan hÖ víi tÊt c¶ c¸c n­íc kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ, theo nguyªn t¾c ®«i bªn cïng cã lîi kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thùc hiÖn quan ®iÓm vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi trªn ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i n­íc ta cã nh÷ng tiÕn bé lín. XuÊt khÈu hµng ho¸ t¨ng nhanh víi nhÞp ®é trªn d­íi 20% hµng n¨m (1986 - 1992) ®¶m b¶o nhËp khÈu c¸c lo¹i vËt t­ vµ c«ng nghÖ chñ yÕu, c¶i thiÖn dÇn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. Chóng ta ®· nhanh chãng ®iÒu chØnh vµ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng hÉng hôt vÒ thÞ tr­êng vµ nguån vèn tõ c¸c n­íc SNG vµ §«ng ¢u. Nguån vèn n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam còng t¨ng nhanh. Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, n­íc ta cÇn ph¶i biÕt ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh: nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó, nguån nh©n lùc dåi dµi víi tiÒn c«ng thÊp, vÞ trÝ ®Þa lý l·nh thæ thuËn lîi. TiÕp tôc ph¸t huy vµ coi träng c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng, nhanh chãng th©m nhËp vµo c¸c thÞ tr­êng míi, më réng thÞ tr­êng khu vùc, c¶i tiÕn xuÊt khÈu theo xu h­íng t¨ng tû träng c¸c mÆt hµng chÕ biÕn, gi¶m tû träng xuÊt khÈu nhiªn liÖu, t¹o ra c¸c s¶n phÈm chñ lùc nh­ dÇu má, n«ng - l©m - thuû s¶n... §ång thêi Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ hÊp dÉn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. II. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta ChuyÓn nÒn kinh tÕ tõ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung - hµnh chÝnh - quan liªu - bao cÊp sang ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN lµ néi dung, b¶n chÊt vµ ®Æc ®iÓm kh¸i qu¸t nhÊt ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. §Æc biÖt, C­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH, ®­îc §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII th«ng qua vµo n¨m 1991, còng ®· nªu lªn s¸u ®Æc tr­ng b¶n chÊt cña x· héi XHCN vµ nh÷ng quan ®iÓm ph­¬ng h­íng tæng qu¸t vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta. Tuy nhiªn, còng cÇn ph¶i ph©n tÝch s©u thªm b¶n chÊt, ®Æc ®iÓm ®· kh¸i qu¸t nãi trªn, ®Ó cã thÓ hiÓu râ vµ thèng nhÊt h¬n trong nhËn thøc vµ hµnh ®éng. 1. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i g¾n víi tÝnh chÊt XHCN NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN mµ n­íc ta x©y dùng lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i víi tÝnh chÊt x· héi hiÖn ®¹i (x· héi XHCN). MÆc dï nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang n»m trong t×nh tr¹ng l¹c hËu vµ kÐm ph¸t triÓn nh­ng khi n­íc ta chuyÓn sang ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr­êng, th× thÕ giíi ®· chuyÓn sang giai ®o¹n kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i (do nh÷ng khiÕm khuyÕt cña kinh tÕ thÞ tr­êng tù do). Bëi vËy, chóng ta kh«ng thÓ vµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tr¶i qua giai ®o¹n kinh tÕ hµng ho¸ gi¶n ®¬n vµ kinh tÕ thÞ tr­êng tù do, mµ ®i th¼ng vµo ph¸t triÓn thÞ tr­êng thÞ tr­êng hiÖn ®¹i. §©y lµ néi dung vµ yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn rót ng¾n. MÆt kh¸c, thÕ giíi vÉn ®ang n»m trong thêi ®¹i qu¸ ®é tõ CNTB lªn CNXH, cho nªn, sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi n­íc ta ph¶i theo ®Þnh h­íng XHCN lµ cÇn thiÕt, kh¸ch quan vµ còng lµ néi dung, yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn rót ng¾n. Sù nghiÖp "d©n giÇu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh" võa lµ môc tiªu, võa lµ néi dung, nhiÖm vô cña viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta. §¶ng vµ Nhµ n­íc khuyÕn khÝch mäi ng­êi d©n trong x· héi lµm giÇu mét c¸ch hîp ph¸p. D©n cã giÇu th× n­íc míi m¹nh, nh­ng d©n giÇu ph¶i lµm cho n­íc m¹nh ®¶m b¶o ®éc lËp, tù chñ vµ toµn vÑn l·nh thæ cña quèc gia. 2. NÒn kinh tÕ hçn hîp nhiÒu thµnh phÇn víi vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ n­íc NÒn kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr­êng ph¶i lµ mét nÒn kinh tÕ ®a thµnh phÇn, ®a h×nh thøc së h÷u. ThÕ nh­ng, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng mµ chóng ta x©y dùng lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i, cho nªn cÇn cã sù tham gia bëi "bµn tay h÷u h×nh" cña Nhµ n­íc trong viÖc ®iÒu tiÕt, qu¶n lý nÒn kinh tÕ ®ã. §ång thêi, chÝnh nã sÏ b¶o ®¶m sù ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Sù qu¶n lý, ®iÒu tiÕt, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña Nhµ n­íc lµ th«ng qua c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« vµ vai trß chñ ®¹o cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc. Kinh tÕ Nhµ n­íc ph¶i n¾m gi÷ vai trß chñ ®¹o ë mét sè lÜnh vùc then chèt, cã ý nghÜa lµ "®µi chØ huy", lµ "m¹ch m¸u" cña nÒn kinh tÕ. Cïng víi viÖc nhÊn m¹nh vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ n­íc, cÇn coi träng vai trß cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n vµ kinh tÕ hçn hîp, ®Æt chóng trong mèi quan hÖ g¾n bã h÷u c¬, thèng nhÊt, kh«ng t¸ch rêi, biÖt lËp. 3. Nhµ n­íc qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta lµ Nhµ n­íc ph¸p quyÒn XHCN, lµ Nhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Thµnh tè quan träng mang tÝnh quyÕt ®Þnh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i lµ Nhµ n­íc tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ. Nh­ng kh¸c víi Nhµ n­íc cña nhiÒu nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng trªn thÕ giíi. Nhµ n­íc ta lµ Nhµ n­íc "cña d©n, do d©n vµ v× d©n", Nhµ n­íc cña ®¹i ®a sè nh©n d©n lao ®éng, ®Æt d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Nã cã ®ñ b¶n lÜnh, kh¶ n¨ng vµ ®ang tù ®æi míi ®Ó b¶o ®¶m gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng XHCN trong viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i ë n­íc ta. Sù kh¸c biÖt vÒ b¶n chÊt lµ mét néi dung vµ lµ mét ®iÒu kiÖn, mét tiÒn ®Ò cho sù kh¸c biÖt vÒ b¶n chÊt cña m« h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta so víi nhiÒu m« h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng kh¸c hiÖn cã trªn thÕ giíi. 4. C¬ chÕ vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¬ chÕ thÞ tr­êng víi sù tham gia qu¶n lý, ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc Mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh trong nÒn kinh tÕ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua thÞ tr­êng. C¸c quy luËt cña kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr­êng (quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung - cÇu, quy luËt c¹nh tranh - hîp t¸c...) sÏ chi phèi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Quy luËt gi¸ trÞ quy ®Þnh môc ®Ých theo ®uæi trong ho¹t ®éng kinh tÕ vµ lîi nhuËn (lµ gi¸ trÞ kh«ng ngõng t¨ng lªn), quy ®Þnh sù ph©n bè c¸c nguån lùc vµo c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt - kinh doanh kh¸c nhau, ®ång thêi ®Æt c¸c chñ thÓ kinh tÕ trong mét cuéc c¹nh tranh quyÕt liÖt. Th«ng qua c¸c c«ng cô, chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, cïng víi viÖc sö dông c¸c lùc l­îng kinh tÕ cña m×nh (kinh tÕ Nhµ n­íc). Nhµ n­íc t¸c ®éng lªn mèi quan hÖ tæng cung - tæng cÇu thùc hiÖn sù ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Nh­ vËy, c¬ chÕ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ lµ thÞ tr­êng ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ, Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng vµ mèi quan hÖ Nhµ n­íc - thÞ tr­êng - c¸c chñ thÓ kinh tÕ lµ mèi quan hÖ h÷u c¬, thèng nhÊt. 5. Më cöa héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi, trªn c¬ së gi÷ v÷ng ®éc lËp, tù chñ vµ toµn vÑn l·nh thæ cña quèc gia. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®i liÒn víi x· héi ho¸ nÒn s¶n xuÊt x· héi. TiÕn tr×nh x· héi ho¸ trªn c¬ së ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr­êng lµ kh«ng cã biªn giíi quèc gia vÒ ph­¬ng diÖn kinh tÕ. Mét trong nh÷ng ®Æc tr­ng quan träng cña kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i lµ viÖc më réng giao l­u kinh tÕ víi n­íc ngoµi. Xu h­íng quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ víi nh÷ng khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn vµ trë thµnh xu thÕ tÊt yÕu trong thêi ®¹i cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn nay. TÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, dï muèn hay kh«ng muèn, Ýt nhiÒu ®Òu bÞ l«i cuèn, thu hót vµo c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Tranh thñ thuËn lîi vµ c¬ héi, tr¸nh nguy c¬ tôt hËu xa h¬n vµ v­ît qua th¸ch thøc lµ yªu cÇu nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn. §Ó ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn cña kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i, ViÖt Nam kh«ng thÓ ®ãng cöa, khÐp kÝn nÒn kinh tÕ trong tr¹ng th¸i tù cung, tù cÊp, mµ ph¶i më cöa, héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi. Sù më cöa, héi nhËp ®­îc thùc hiÖn trªn ba néi dung chÝnh lµ: th­¬ng m¹i; ®Çu t­ vµ chuyÓn giao khoa häc - c«ng nghÖ. Tuy nhiªn, sù më cöa, héi nhËp kh«ng cã nghÜa lµ sù hoµ tan, ®¸nh mÊt m×nh, mµ ph¶i trªn c¬ së ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh vµ kh«ng ngõng n©ng cao søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, gi÷ v÷ng ®éc lËp, tù chñ vµ toµn vÑn l·nh thæ cña quèc gia. 6. T¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n liÒn víi c«ng b»ng x· héi Ph¸t triÓn trong c«ng b»ng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ nh÷ng thuËt ng÷ phæ biÕn vµ lµ xu thÕ cña thêi ®¹i hiÖn nay. Ph¸t triÓn trong c«ng b»ng ®­îc hiÓu lµ nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ph¶i b¶o ®¶m sù c«ng b»ng x· héi, lµ t¹o cho mäi tÇng líp nh©n d©n ®Òu cã c¬ héi tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ ®­îc h­ëng nh÷ng thµnh qu¶ t­¬ng xøng víi søc lùc, kh¶ n¨ng vµ trÝ tuÖ cña hä bá ra, lµ gi¶m kho¶ng c¸ch chªnh lÖch giµu nghÌo gi÷a c¸c tÇng líp d©n c­ vµ g÷a c¸c vïng. Kh¸c víi nhiÒu n­íc, chóng ta ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ng chñ tr­¬ng b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi, thùc hiÖn sù thèng nhÊt gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta. Tuy nhiªn, còng cÇn nhÊn m¹nh r»ng, sù b¶o ®¶m c«ng b»ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta hoµn toµn xa l¹ vµ kh¸c h¼n vÒ chÊt víi chñ nghÜa b×nh qu©n, cao b»ng thu nhËp vµ "chia ®Òu sù ®ãi nghÌo" cho mäi ng­êi. Møc ®é b¶o ®¶m sù c«ng b»ng x· héi phô thuéc rÊt lín vµo sù ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng vµ søc m¹nh kinh tÕ cña quèc gia. V× vËy, nÕu qu¸ nhÊn m¹nh tíi sù c«ng b»ng x· héi trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn, ng©n s¸ch cßn eo hÑp, th× ch¾c ch¾n sÏ lµm triÖu tiªu ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. 7. Gi¶i quyÕt mèi quan hÖ lao ®éng vµ t­ b¶n th«ng qua ph©n phèi thu nhËp trong kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ViÖc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ trªn ®­îc thùc hiÖn theo kÕt qu¶ lao ®éng lµ chñ yÕu kÕt hîp víi mét phÇn theo vèn vµ tµi s¶n. §©y lµ ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng trong CNTB víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta. Trong mèi quan hÖ gi÷a lao ®éng vµ t­ b¶n (vèn), gi÷a lao ®éng sèng vµ lao ®éng qu¸ khø (lao ®éng ®· ®­îc vËt ho¸), CNTB coi träng nh©n tè t­ b¶n, nh©n tè lao ®éng qu¸ khø ®­îc tÝch luü. Bëi vËy, trong ph©n phèi thu nhËp, ph©n phèi thµnh qu¶ lao ®éng, CNTB nhÊn m¹nh ®Õn nh©n tè t­ b¶n (vèn) h¬n lµ nh©n tè lao ®éng (lao ®éng sèng), nhÊn m¹nh ®Õn nh©n tè tÝch luü - ®Çu t­ h¬n lµ yÕu tè tiÒn l­¬ng - thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. Ng­îc l¹i CNXH ®Æt con ng­êi ë vÞ trÝ trung t©m cña sù ph¸t triÓn. Cho nªn, trong ph©n phèi thu nhËp vµ thµnh qu¶ lao ®éng cña x· héi, CNXH nhÊn m¹nh ®Õn nh©n tè lao ®éng (lao ®éng sèng) vµ yÕu tè tiÒn l­¬ng - thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. Tuy nhiªn, trong khi nhÊn m¹nh ®Õn yÕu tè lao ®éng, ®Õn n©ng cao thu nhËp vµ tiªu dïng cña ng­êi lao ®éng, chóng ta kh«ng thÓ kh«ng coi träng ®Õn vai trß cña yÕu tè vèn, ®Õn t¨ng c­êng tÝch luü vµ ®Çu t­ (c¶ nhµ n­íc vµ t­ nh©n) vµ ®Õn mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a t­ b¶n (vèn) vµ lao ®éng. V× vËy, thu nhËp theo c¬ së ®ã míi gia t¨ng sè ng­êi giÇu cã trong x· héi. T¨ng sè ng­êi cã thu nhËp cao ®ång thêi gi¶m sè ng­êi cã thu nhËp thÊp trong x· héi vµ thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch chªnh lÖch giµu - nghÌo võa lµ môc tiªu, võa lµ néi dung quan träng cña chÝnh s¸ch thu nhËp vµ chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt thu nhËp cña Nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta. Tãm l¹i, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta ph¶i lµ "qu¸ tr×nh thùc hiÖn d©n giµu, n­íc m¹nh, tiÕn lªn hiÖn ®¹i trong mét x· héi nh©n d©n lµm chñ, nh©n ¸i, cã v¨n ho¸, cã kû c­¬ng, xo¸ bá ¸p bøc, bÊt c«ng, t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ng­êi cã cuéc sèng Êm no, tù do, h¹nh phóc". III. C¸c gi¶i ph¸p ®Ó x©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam hiÖn nay 1. X¸c ®Þnh môc tiªu, chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi n­íc ta vµ bèi c¶nh quèc tÕ hiÖn nay Bèi c¶nh quèc tÕ hiÖn nay ®ang ®øng tr­íc nh÷ng diÔn biÕn míi. Xu thÕ th­¬ng m¹i ho¸ toµn cÇu cïng víi xu thÕ hoµ b×nh, æn ®Þnh, c¶i c¸ch vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ®Ó ph¸t triÓn ....®ang lµ sù lùa chän cña c¸c quèc gia ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. §Ó cã c¬ së ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch ®óng vµ chØ ®¹o cã hiÖu qu¶ cÇn tiÕp tôc cô thÓ ho¸ m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa nh»m thùc hiÖn môc ®Ých t

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • doc50356.DOC